Στις διπλανές στήλες δημοσιεύουμε ολόκληρη την απόφαση του Eurogroup στις 22 Ιούνη, ώστε να μπορεί ο καθένας να τη μελετήσει και να βγάλει τα συμπεράσματά του. Οι εμφάσεις είναι όλες δικές μας, για να υπομνηματήσουν τα πιο σημαντικά στοιχεία αυτής της απόφασης, με την οποία αλυσοδένουν τον ελληνικό λαό στο ζυγό της κινεζοποίησης μέχρι το 2060 και παραδίδουν όλο τον κρατικό πλούτο βορά στις ορέξεις του διεθνούς μονοπωλιακού κεφαλαίου.
Εκείνο που έχει περάσει εντελώς ασχολίαστο είναι το Παράρτημα (Annex), που συνοδεύει την απόφαση και έχει τίτλο «Specific commitments to ensure the continuity and completion of reforms adopted under the ESM programme» («Ειδικές δεσμεύσεις για τη διασφάλιση της συνέχειας και της ολοκλήρωσης των μεταρρυθμίσεων που εγκρίθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος ΕΜΣ»).
Κανονικό Μνημόνιο μέχρι και το 2022
Το δισέλιδο αυτό έγγραφο έχει τη μορφή Μνημονίου και απαριθμεί τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν μέχρι και το 2022. Σε συνδυασμό με την επιτήρηση από την τρόικα (με συμμετοχή και του ΔΝΤ) σε τριμηνιαία βάση, δεν μένει καμιά αμφιβολία ότι μέχρι το 2022 το καθεστώς της μνημονιακής επιτήρησης και υπαγόρευσης θα λειτουργεί κανονικότατα, όπως και μέχρι τώρα.
Οι συριζαίοι ψεύτες (με πρώτον και καλύτερο τον Τσίπρα) ισχυρίζονται ότι πρόκειται για τη συνήθη παρακολούθηση, η οποία απλώς γίνεται πιο πυκνή. «Είναι δική μας υπόθεση με ποια μέσα θα φτάσουμε στους στόχους», είπε ο Τσίπρας στο Bllomberg. Τι αναφέρει, όμως, η απόφαση του Eurogroup; Οτι τα άμεσα μέτρα για το χρέος, η κατάργηση του step-up επιτοκίου και η επιστροφή των κερδών των κεντρικών τραπεζών και της ΕΚΤ από ελληνικά ομόλογα, θα δίνονται σε εξαμηνιαίες δόσεις «υπόκεινται στην τήρηση των πολιτικών δεσμεύσεων και της παρακολούθησης». Δηλαδή, έτσι και δεν κάνει θετική «έκθεση συμμόρφωσης» η τρόικα, τα δύο αυτά μέτρα θα αναστέλλονται. Μόνο από την επιστροφή των κερδών μιλάμε για περίπου 1,2 δισ. ευρώ το χρόνο, ποσό κάθε άλλο παρά ευκαταφρόνητο για τον ελληνικό κρατικό προϋπολογισμό. Τι θα πει, δηλαδή, ο Τσίπρας, «εμείς θα κάνουμε ό,τι γουστάρουμε κι ας μη μας δώσουν τα λεφτά»; Αστεία πράγματα.
Το έγγραφο των «ειδικών δεσμεύσεων» αναφέρεται σε μια σειρά ζητήματα, μεταξύ των οποίων κυρίαρχη θέση κατέχουν οι προγραμματισμένες ιδιωτικοποιήσεις. Το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων «θα εφαρμοστεί σε συνεχή βάση» αναφέρει. ΔΕΣΦΑ, ΕΛΠΕ, ΔΕΠΑ, Εγνατία, Μαρίνα Αλίμου, μερίδιο στο Διεθνές Αεροδρόμιο Ελληνικού, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ, λιμάνια Καβάλας και Αλεξανδρούπολης, λιμάνια Ηγουμενίτσας και Κέρκυρας, άλλα περιφερειακά λιμάνια αναφέρονται ρητά στις προς ιδιωτικοποίηση επιχειρήσεις, ενώ προβλέπεται ακόμα η μεταφορά του ΟΑΚΑ στο Υπερταμείο Ιδιωτικοποιήσεων μέχρι το τέλος του 2018.
Θα σταθούμε σε μια ακόμα δέσμευση αυτού του εγγράφου που -όπως είπαμε- αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της απόφασης του Eurogroup. Στο σημείο 4, υπό τον τίτλο «Αγορές εργασίας και προϊόντων» (η εργατική δύναμη, ο ζωντανός άνθρωπος, στην ίδια κατηγορία με τα προϊόντα!) αναφέρεται: «Η Ελλάδα θα διασφαλίσει την ανταγωνιστικότητα μέσω μιας ετήσιας επικαιροποίησης του κατώτατου μισθού σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο Νόμο 4172/2012». Η περιβόητη αύξηση του κατώτατου μισθού (ο υποκατώτατος για τους κάτω των 25 ετών εργάτες παραμένει, φυσικά) δε συνδέεται με τις εργατικές ανάγκες, αλλά με τη διασφάλιση της «ανταγωνιστικότητας», δηλαδή της μέγιστης κερδοφορίας του κεφαλαίου. Γι' αυτό και γίνεται ρητή αναφορά στο Ν. 4172/2012 των Σαμαροβενιζέλων, με τον οποίο ο καθορισμός του κατώτατου μισθού έφυγε από το πεδίο των συλλογικών διαπραγματεύσεων και μετατράπηκε σε αποκλειστικό προνόμιο της κυβέρνησης, η οποία προηγουμένως θα «διαβουλεύεται» με τους «κοινωνικούς εταίρους». Μ' άλλα λόγια, τα συνδικάτα των καπιταλιστών θα έχουν τον αποφασιστικό λόγο και ένα οιονεί δικαίωμα βέτο.
Αλλο «μαξιλάρι», άλλο παραμύθι
Σε σχέση με την τυπική επέκταση του Μνημόνιου μέχρι το 2022, πρέπει να σημειώσουμε και κάτι ακόμα. Το περιβόητο «μαξιλάρι ρευστότητας» των 24,1 δισ. ευρώ αποτελείται σε συντριπτικό ποσοστό από κεφάλαια του ESM (δανεικά δηλαδή). Γι' αυτό και υπάρχει η πρόβλεψη ότι η Ελλάδα δε θα μπορεί να κάνει χρήση παρά μόνο μετά από συμφωνία με τον ESM. Eπειδή οι ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές δε δανείζουν λεφτά «για την ψυχή της μάνας τους», ούτε επειδή αισθάνονται κάποια «κοινοτική αλληλεγγύη», αλλά για να μπορούν να ελέγχουν απόλυτα μια εξαρτημένη χώρα, γι' αυτό και μέχρι το 2022 συμφωνήθηκε ένα τυπικό μνημονιακό καθεστώς: «παίρνετε λεφτά, δε θα κάνετε τίποτα χωρίς τη δική μας έγκριση».
Επί της ουσίας, η απόφαση του Eurogroup δε διαφέρει από την περιβόητη «προληπτική γραμμή πίστωσης». Σ' έναν ειδικό λογαριασμό τοποθετείται ένα απόθεμα ασφαλείας (δανεικό και στη μια και στην άλλη περίπτωση), ώστε οι «αγορές», από τις οποίες θέλουν να δανείζεται από τώρα και μετά το ελληνικό κράτος (για να πληρώνει τα προηγούμενα δάνεια), να ξέρουν ότι τα επιτόκιά τους πρέπει να κινούνται μέσα σε «λογικά πλαίσια». Αν κινούνται σε… διαστημικά επίπεδα, τότε οι ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές θα επιτρέπουν στο ελληνικό κράτος να τραβάει λεφτά από το «μαξιλάρι» για να πληρώσει τις τοκοχρεολυτικές του υποχρεώσεις. Το ίδιο που θα έκανε και με την «προληπτική γραμμή πίστωσης».
Ποια είναι η διαφορά; Αν επέλεγαν την «προληπτική γραμμή πίστωσης» θα έπρεπε να υπογράψουν και ένα καινούργιο Μνημόνιο, γιατί αυτό προβλέπει το Καταστατικό του ESM. Αυτό δεν το ήθελαν οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, όμως δεν το ήθελαν και οι ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές, γιατί μια τέτοια συμφωνία θα έπρεπε να την περάσουν από κοινοβούλια ή υπουργικά συμβούλια και ειδικά οι Γερμανοί δεν ήθελαν να πυροδοτήσουν μια συζήτηση στο εσωτερικό της Γερμανίας, στην οποία θα δέχονταν πυρά από τους ακροδεξιούς του AfD (ενδεχομένως και από τους φιλελέδες του FDP), ότι δεν έλυσαν τίποτα σε σχέση με το «ελληνικό πρόβλημα» και δίνουν πάλι λεφτά στους «τεμπέληδες Ελληνες». Ετσι, κατέληξαν σ' αυτή την υβριδική λύση: μια καλή κεφαλαιακή καβάτζα, απόλυτα ελεγχόμενη από τον ESM (δε θα μπορεί ούτε σεντ να χρησιμοποιήσει η ελληνική κυβέρνηση για άλλους σκοπούς), η οποία συνοδεύεται από σκληρούς μνημονιακούς όρους, που δεν γράφονται σε κάποιο Μνημόνιο, αλλά σε μια απόφαση του Eurogroup για την «ενισχυμένη επιτήρηση» και σ' ένα κείμενο «συγκεκριμένων δεσμεύσεων» που αποδέχεται η ελληνική κυβέρνηση. Ετσι, όλοι είναι ευχαριστημένοι και κυρίως οι Τσιπραίοι, που μπορούν να κάνουν ακόμα και… «κωλοδάχτυλα» στον Στουρνάρα.
Ρήτρα μη επιστροφής
Από την αρχή ακόμα η απόφαση του Eurogroup θέτει την περιβόητη ρήτρα μη επιστροφής. Δηλαδή, ρήτρα διατήρησης αλώβητου του μνημονιακού καθεστώτος και τα επόμενα χρόνια: «Το Eurogroup χαιρετίζει τη δέσμευση των ελληνικών αρχών να συνεχίσουν και να ολοκληρώσουν όλες τις βασικές μεταρρυθμίσεις που υιοθετήθηκαν με βάση το πρόγραμμα του ESM και να διασφαλίσουν ότι οι στόχοι των σημαντικών μεταρρυθμίσεων που υιοθετήθηκαν είναι ασφαλείς». Πόσο πιο καθαρά να το γράψουν;
Ο Τσίπρας, βέβαια, λέει τα δικά του: «εμείς θα καθορίζουμε τα μέτρα με τα οποία θα πιάνουμε τους στόχους». Οι ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές του επιτρέπουν αυτή τη δημαγωγία για εσωτερική κατανάλωση. Είναι πλέον το «χαϊδεμένο παιδί» τους, καθώς τους έχει δώσει εγγυήσεις ότι ικανοποιεί όλες τις απαιτήσεις τις δικές τους και της ελληνικής κεφαλαιοκρατίας. Οσο για τη διάδοχη λύση, δεν ανησυχούν ότι ο Κούλης μπορεί να εφαρμόσει… φιλολαϊκή πολιτική.
Από την άλλη, ξέρουν πολύ καλά πως όσα λέει ο Τσίπρας είναι σκέτη δημαγωγία. Ακόμα και να ήθελε να χαλαρώσει τουλάχιστον τη δημοσιονομική πολιτική, δεν μπορεί να το κάνει, όταν έχει δεσμευτεί ότι μέχρι και το 2022 πρέπει να υπάρχουν «πρωτογενή πλεονάσματα» ύψους 3,5% του ΑΕΠ κάθε χρόνο. Πώς αλλιώς μπορούν να πιαστούν αυτοί οι στόχοι, εκτός από την εξακολούθηση της σημερινής εφιαλτικής δημοσιονομικής πολιτικής; Ακόμα κι αν υπάρξει μια σχετική καπιταλιστική ανάπτυξη (έχει ξεκινήσει από το 2017), αυτή δεν είναι ικανή να εξασφαλίσει αυτά τα «πρωτογενή πλεονάσματα» για πέντε συνεχή χρόνια. Κάποτε το έλεγε και το ΔΝΤ, αλλά τώρα το έχει κάνει «γαργάρα», καθώς η Λαγκάρντ συμφώνησε σε όλα με τη Μέρκελ. Οσο για τη σχετική καπιταλιστική ανάπτυξη, είναι βέβαιο ότι δεν μπορεί να διατηρηθεί στα ίδια επίπεδα επί πέντε συνεχή χρόνια. Για την Ελλάδα μιλάμε, όχι για την Κίνα. Το πιθανότερο είναι να χρειαστεί να παρθούν πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα μέχρι το 2022 (πέρα από το πετσόκομμα των συντάξεων και το πετσόκομμα του αφορολόγητου, που έχουν ήδη νομοθετηθεί).
Επομένως, η δημαγωγία του Τσίπρα είναι κουτόχορτο για αφελείς ιθαγενείς, που οι ιμπεριαλιστές δεν έχουν κανένα λόγο να μην του επιτρέψουν να το μοιράσει.
Πρέπει, επιπλέον, να σημειώσουμε ότι καθορίστηκαν από τώρα «πρωτογενή πλεονάσματα» ύψους 2,2% κατά μέσο όρο κάθε χρόνο για την περίοδο από το 2023 μέχρι και το 2060! Από οικονομική άποψη, βέβαια, αυτό είναι ανέκδοτο. Σιγά μην μπορούν να προβλέψουν τους ρυθμούς ανάπτυξης (2% με 2,5% λένε) για 37 χρόνια και να είναι σίγουροι ότι μπορούν να επιτευχθούν τέτοια «πρωτογενή πλεονάσματα». Ξέρουν καλά ότι πολλές φορές μέσα σ' αυτά τα 37 χρόνια θα χρειαστεί να αναθεωρήσουν τους στόχους. Ομως, πρώτο δείχνουν μια κατεύθυνση, την κατεύθυνση της διατήρησης της σκληρής λιτότητας, και δεύτερο κρατούν το δικαίωμα απόφασης στα δικά τους χέρια. Κάθε μελλοντική απόφαση για αναθεώρηση των όρων, δε θα μπορεί να παρθεί μονομερώς από την όποια ελληνική κυβέρνηση, αλλά θα είναι πρωτίστως απόφαση των ιμπεριαλιστών. Αυτοί κρατούν και το πεπόνι και το μαχαίρι.
Χρέος-θηλιά
Για το χρέος τα πράγματα είναι εξαιρετικά απλά. Το περιβόητο «γαλλικό κλειδί», που θα ρύθμιζε αυτόματα και «στο διηνεκές» των ύψος των ετήσιων τοκοχρεολυτικών δόσεων, πετάχτηκε στα σκουπίδια. Είχε πλάκα ο Τσακαλώτος με το «ρετάρισμά» του στο Λουξεμβούργο, όταν του τέθηκε σχετική ερώτηση: «Είναι αλήθεια ότι ο [γαλλικός] μηχανισμός δεν έχει πρωταρχικό ρόλο και νομίζω ότι αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τα χρόνια επέκτασης ήταν περισσότερα από όσα πρόβλεπαν οι περισσότεροι δημοσιογράφοι. Ετσι, υπήρχαν πολλοί τρόποι, εννοώ ότι υπάρχουν πολλά στοιχεία σε αυτό το πακέτο και υπήρχαν πολλοί τρόποι με τους οποίους θα μπορούσαν να συνδυαστούν για να καταστήσουν το ελληνικό χρέος βιώσιμο. Ετσι, έχετε δίκιο, ο τρόπος που επελέγη επαφίεται λιγότερο ή σχεδόν καθόλου στον μηχανισμό». Στα αγγλικά ήταν η απάντηση, οπότε -όπως αντιλαμβάνεστε- το «ρετάρισμα» δεν οφείλεται στα κακά ελληνικά του.
Η επιμήκυνση για μερικά χρόνια των λήξεων ορισμένων ομολόγων και η ισόχρονη περίοδος χάριτος ήταν αναμενόμενη. Οι Γερμανοί ήθελαν οχτώ, τελικά «έκλεισαν» στα δέκα. Ανευ σημασίας διαφορά. Σημασία έχει ότι το χρέος παραμένει -και θα εξακολουθήσει να παραμένει- στα ίδια δυσθεώρητα επίπεδα. Οι δε ιμπεριαλιστές θα κάνουν περιοδικές αναδιαρθρώσεις, μέσω των οποίων θα διατηρούν την κινεζοποίηση του ελληνικού λαού και θα διατηρούν τον αποικοκρατικό έλεγχο στη χώρα.
Ολόκληρη η απόφαση του Eurogroup
Ολοκλήρωση της τέταρτης και τελευταίας αξιολόγησης και αναπτυξιακή στρατηγική
Το Eurogroup συγχαίρει τις ελληνικές αρχές για την ολοκλήρωση όλων των συμφωνηθέντων προαπαιτούμενων για την τελευταία αξιολόγηση του προγράμματος του ESM. Το Eurogroup αναγνωρίζει τις σημαντικές προσπάθειες των ελλήνων πολιτών τα τελευταία χρόνια. Η Ελλάδα βγαίνει από το πρόγραμμα οικονομικής βοήθειας με ισχυρότερη οικονομία βασισμένη στις δημοσιονομικές και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που εφαρμόστηκαν. Είναι σημαντικό να συνεχιστούν αυτές οι μεταρρυθμίσεις, που παρέχουν τη βάση για μια βιώσιμη αναπτυξιακή πορεία με υψηλότερη απασχόληση και δημιουργία θέσεων εργασίας, η οποία με τη σειρά της είναι η καλύτερη εγγύηση της Ελλάδας για ένα μέλλον με ευημερία.
Το Eurogroup χαιρετίζει τη δέσμευση των ελληνικών αρχών να συνεχίσουν και να ολοκληρώσουν όλες τις βασικές μεταρρυθμίσεις που υιοθετήθηκαν με βάση το πρόγραμμα του ESM και να διασφαλίσουν ότι οι στόχοι των σημαντικών μεταρρυθμίσεων που υιοθετήθηκαν είναι ασφαλείς. Επίσης χαιρετίζει την ολοκλήρωση μιας ολοκληρωμένης αναπτυξιακής στρατηγικής από τις ελληνικές αρχές. Αυτή η στρατηγική, η οποία στόχο έχει να ενισχύσει τη μακροπρόθεσμη αναπτυξιακή δυναμική της Ελλάδας και να βελτιώσει το επενδυτικό κλίμα, υπογραμμίζει την κυριότητα της Ελλάδας στη μεταρρυθμιστική διαδικασία μετά το πρόγραμμα του ESM. Το Eurogroup εκφράζει επίσης την ικανοποίησή του για την υπογραφή ενός “σχεδίου συνεργασίας και στήριξης” μεταξύ των ελληνικών αρχών και των Υπηρεσιών Στήριξης των Διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων της Κομισιόν, που προβλέπει τη συνεχή παροχή τεχνικής βοήθειας για την υποστήριξη της εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων στα επόμενα χρόνια.
Ανάλυση Βιωσιμότητας Χρέους και πρωτογενές πλεόνασμα
Το Eurogroup επανήλθε στη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους στη βάση μιας επικαιροποιημένης ανάλυσης βιωσιμότητας του χρέους από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Η εφαρμογή μιας φιλόδοξης αναπτυξιακής στρατηγικής και συνετών δημοσιονομικών πολιτικών θα είναι βασικά συστατικά για τη βιωσιμότητα του χρέους. Σε αυτό το πλαίσιο το Eurogroup χαιρετίζει τη δέσμευση της Ελλάδας να διατηρήσει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2022, και στη συνέχεια να συνεχίσει να διασφαλίζει ότι οι δημοσιονομικές της δεσμεύσεις ευθυγραμμίζονται με το δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ. Η ανάλυση της Κομισιόν υποδηλώνει ότι αυτό συνεπάγεται ένα πρωτογενές πλεόνασμα 2,2% του ΑΕΠ κατά μέσο όρο, στην περίοδο 2023-2060.
Το Eurogroup υπενθύμισε την αξιολόγηση της βιωσιμότητας του χρέους σε σχέση με τα συμφωνηθέντα σημεία αναφοράς για τις μεικτές χρηματοδοτικές ανάγκες (GFN): το GFN θα πρέπει να παραμένει κάτω του 15% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα και κάτω του 20% του ΑΕΠ στη συνέχεια, εξασφαλίζοντας παράλληλα ότι το χρέος παραμένει σε βιώσιμη πτωτική πορεία.
Το Eurogroup υποστηρίζει τη σημασία τού να βασίζεται η αξιολόγηση σε ρεαλιστικές και προσεκτικές εκτιμήσεις, λαμβάνοντας υπόψη τη συμμόρφωση με το δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ και την επίδραση των μεταρρυθμίσεων για την ενίσχυση της ανάπτυξης και των επενδυτικών πρωτοβουλιών.
Το Eurogroup συμφώνησε να εφαρμόσει, σε συνδυασμό με τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος που είναι ήδη σε εφαρμογή, τα ακόλουθα μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέσα για το χρέος, προκειμένου να διασφαλίσει ότι οι συμφωνηθέντες στόχοι GFN τηρούνται επίσης με βάση προσεκτικές εκτιμήσεις.
Για τη μεσοπρόθεσμη περίοδο, αυτό περιλαμβάνει τα ακόλουθα μέτρα:
♦ Την κατάργηση του περιθωρίου του step-up (σ.σ. κυμαινόμενο, ανάλογα με το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ) επιτοκίου που σχετίζεται με τη δόση επαναγοράς του χρέους του β΄ ελληνικού προγράμματος, από το 2018,
♦ Τη χρήση των κερδών του SMP το 2014 από τον ειδικό λογαριασμό του ESM και την επαναφορά της μεταβίβασης των ποσών από τα ANFA και SMP στην Ελλάδα (από το οικονομικό έτος 2017). Τα διαθέσιμα ισοδύναμα εισοδήματα θα μεταφερθούν στην Ελλάδα σε ίσα ποσά σε εξαμηνιαία βάση το Δεκέμβριο και τον Ιούνιο, αρχίζοντας από το 2018 μέχρι τον Ιούνιο του 2022, μέσω του ειδικού λογαριασμού του ESM, και θα χρησιμοποιηθούν για να μειώσουν τις μεικτές χρηματοδοτικές ανάγκες ή για να χρηματοδοτήσουν άλλες συμφωνηθείσες επενδύσεις.
Τα δύο μέτρα που αναφέρθηκαν παραπάνω υπόκεινται στην τήρηση των πολιτικών δεσμεύσεων και της παρακολούθησης, όπως περιγράφεται παρακάτω.
♦ Μια περαιτέρω αναβολή των τόκων για τα δάνεια του EFSF κατά 10 χρόνια και μια παράταση του μέγιστου μέσου όρου ωρίμανσης κατά 10 χρόνια, σύμφωνα με το επιτρεπόμενο ποσό του προγράμματος.
Συμφωνήσαμε ότι, στη βάση μιας ανάλυσης βιωσιμότητας του χρέους από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, το Eurogroup θα επανεξετάσει στο τέλος της περιόδου χάριτος για τα δάνεια του EFSF το 2032, εάν απαιτούνται επιπλέον μέτρα για το χρέος, ώστε να διασφαλιστούν οι συμφωνηθέντες στόχοι GFN, με την προϋπόθεση ότι τηρείται το δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ και λαμβάνονται κατάλληλα μέτρα, εάν χρειαστεί. Το Eurogroup θα λάβει υπόψη μια θετική αξιολόγηση στην μετά το πρόγραμμα εποπτεία, ιδιαίτερα στον δημοσιονομικό τομέα και στις πολιτικές οικονομικής μεταρρύθμισης.
Σε αυτό το πλαίσιο, για την μακροπρόθεσμη περίοδο, το Eurogroup επίσης υπενθύμισε τη συμφωνία του Μαΐου 2016 σχετικά με ένα μηχανισμό έκτακτης ανάγκης για το χρέος, ο οποίος θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί σε περίπτωση ενός απροσδόκητα πιο δυσμενούς σεναρίου. Εάν ενεργοποιηθεί από το Eurogroup, θα μπορούσε να περιλαμβάνει μέτρα όπως το περαιτέρω re-profiling και η αναβολή πληρωμής τόκων στον EFSF, στο βαθμό που χρειάζεται για να επιτευχθούν οι στόχοι του GFN που περιγράφονται πιο πάνω.
Πλαίσιο εποπτείας μετά το πρόγραμμα
Το Eurogroup υποστήριξε ότι τα μέτρα ελάφρυνσης χρέους πρέπει να περιλαμβάνουν κίνητρα για την εξασφάλιση της ισχυρής και συνεχούς εφαρμογής από την Ελλάδα, των μεταρρυθμιστικών μέτρων που συμφωνήθηκαν με βάση το πρόγραμμα. Για να διασφαλιστεί η αξιοπιστία της αγοράς στο πακέτο των μέτρων για το χρέος, συμφωνήσαμε ότι οι δεσμεύσεις πολιτικής σε σχέση με το πρόγραμμα, θα συνδέονται με την επιστροφή των ποσών από τα SMP-ANFA καθώς και με την κατάργηση του περιθωρίου του step-up επιτοκίου μέχρι το 2022. Σε αυτό το πλαίσιο, οι ελληνικές αρχές έχουν αναλάβει συγκεκριμένες δεσμεύσεις, όπως ορίζονται χαρακτηριστικά, για την ολοκλήρωση βασικών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που ξεκίνησαν με βάση το πρόγραμμα του ESM (συμπεριλαμβανομένων δεσμεύσεων για την ολοκλήρωση των δράσεων των οποίων η εφαρμογή δεν είναι πλήρως στα χέρια της κυβέρνησης) έναντι συμφωνηθέντων χρονοδιαγραμμάτων και έχουν δώσει μια γενική δέσμευση για τη συνέχιση της εφαρμογής όλων των βασικών μεταρρυθμίσεων που υιοθετήθηκαν με βάση το πρόγραμμα του ESM.
Το Eurogroup χαιρετίζει την πρόθεση της Κομισιόν να ενεργοποιήσει τη διαδικασία ενισχυμένης εποπτείας στις επόμενες εβδομάδες και επίσης τη στήριξη των ελληνικών αρχών γι' αυτή την προσέγγιση. Οι τριμηνιαίες εκθέσεις για την ενισχυμένη εποπτεία θα επιτρέψουν στενότερη παρακολούθηση της οικονομικής, δημοσιονομικής και χρηματοπιστωτικής κατάστασης και των μετά το πρόγραμμα δεσμεύσεων πολιτικής και θα λειτουργήσουν ως η βάση για να συμφωνήσει το Eurogroup στην επιστροφή των ποσών των SMP-ANFA και την ακύρωση του περιθωρίου του step-up επιτοκίου του EFSF.
ΕΛΣΤΑΤ/ΤΑΙΠΕΔ
Υπενθυμίσαμε ότι η συνεχιζόμενη δικαστική διαδικασία εναντίον μελών της επιτροπής ειδικών του ΤΑΙΠΕΔ (COEX) είναι ένα ζήτημα πολύ μεγάλης ανησυχίας και επαναβεβαιώνουμε την πλήρη εμπιστοσύνη μας στο έργο των ειδικών, το οποίο επίσης επιβεβαιώθηκε από το Ελληνικό Ελεγκτικό Συνέδριο. Οι ανησυχίες αφορούν επίσης τις διαδικασίες εναντίον του πρώην προέδρου και υψηλόβαθμου στελέχους της ΕΛΣΤΑΤ, κυρίως σε ό,τι αφορά την υποτιθέμενη πλαστογράφηση των δημοσιονομικών στοιχείων. Το Eurogroup συνεχίζει να έχει πλήρη εμπιστοσύνη ότι τα στοιχεία που επικυρώθηκαν από τη Eurostat και δόθηκαν από την ΕΛΣΤΑΤ από το 2010, συμπεριλαμβανομένου του αποτελέσματος του ισοζυγίου της γενικής κυβέρνησης το 2009, είναι σε συμμόρφωση με τους κανόνες που ισχύουν και τηρούνται από όλα τα κράτη-μέλη. Το Eurogroup αναθέτει στα θεσμικά όργανα να συνεχίσουν να παρακολουθούν τις εξελίξεις σε αυτές τις υποθέσεις και τις υποστηρικτικές δράσεις των ελληνικών αρχών, συμπεριλαμβανομένων και των νομοθετικών δράσεων εάν χρειαστεί, για παράδειγμα ενισχύοντας την ανεξαρτησία της ΕΛΣΤΑΤ, με πλήρη σεβασμό της ανεξαρτησίας της δικαστικής εξουσίας, και να υποβάλλουν αναφορά στο Eurogroup, στο πλαίσιο της μετά το πρόγραμμα εποπτείας.
Εκταμίευση και “μαξιλάρι”
Υπό την προϋπόθεση της ολοκλήρωσης των εθνικών διαδικασιών, τα διοικητικά όργανα του ESM αναμένεται να εγκρίνουν την εκταμίευση της πέμπτης και τελευταίας δόσης του προγράμματος του ESM που ανέρχεται σε 15 δισ. ευρώ. Από αυτό το ποσό, τα 5,5 δισ. ευρώ θα διατεθούν στον ειδικό λογαριασμό, για να χρησιμοποιηθούν στην εξυπηρέτηση του χρέους και τα 9,5 δισ. ευρώ θα διανεμηθούν σε έναν λογαριασμό που δημιουργήθηκε για την ενίσχυση του κεφαλαιακού “μαξιλαριού”, που θα χρησιμοποιηθεί για την εξυπηρέτηση του χρέους σε περίπτωση ανάγκης. Αυτός ο λογαριασμός θα υπόκειται στις κατάλληλες διασφαλίσεις και ενδεχόμενη μελλοντική χρήση των κεφαλαίων για μια αποτελεσματική διαχείριση του χρέους, θα συμφωνείται από τις ελληνικές αρχές με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς/ESM. Συνολικά, η Ελλάδα θα βγει από το πρόγραμμα με ένα σημαντικό κεφαλαιακό “μαξιλάρι” 24,1 δισ. ευρώ, που καλύπτει τις χρηματοδοτικές ανάγκες για περίπου 22 μήνες μετά από το τέλος του προγράμματος τον Αύγουστο του 2018, γεγονός που αποτελεί σημαντική στήριξη έναντι οποιωνδήποτε ρίσκων.
Συμμετοχή του ΔΝΤ
Η διοίκηση του ΔΝΤ χαιρέτισε την επιτυχημένη εφαρμογή του προγράμματος του ESM και την περαιτέρω συγκεκριμενοποίηση των μέτρων για το χρέος που δόθηκε σήμερα από τα κράτη-μέλη. Αν και δεν μπορεί πλέον να ενεργοποιηθεί η Stand-By Arrangement (SBA) του Ταμείου, το ΔΝΤ επιβεβαίωσε τη συνεχιζόμενη εμπλοκή του στην Ελλάδα στο πλαίσιο της μετά το πρόγραμμα παρακολούθησης μαζί με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Τέλος, επιβεβαιώνουμε τη δέσμευσή μας να συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε την Ελλάδα στις μεταρρυθμιστικές της προσπάθειες για την επιστροφή στη βιώσιμη ανάπτυξη.
ΚΟΝΤΡΑ: ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟΥ 30 ΙΟΥΝΗ