Δικηγόρος σταντ μπάι. ‘Η, αν θέλετε, δικηγόρος στον πάγκο.
Γράφει ιστορία το δικαστήριο που διευθύνει η κ. Μπρίλλη, αφού κατάφερε να ανακαλύψει ένα νέο δικηγορικό τύπο. Τον «δικηγόρο σταντ μπάι». Η αλλιώς τον «δικηγόρο στον πάγκο», όπως εύστοχα τον χαρακτήρισε συνήγορος με αθλητικές ευαισθησίες.
Υπερβολή; Καθόλου. Το δικαστήριο αποφάσισε πως πρέπει να διορίζεται ένας συνήγορος, για να κάθεται στον πάγκο και να μπαίνει σαν αλλαγή, έτσι και κάποιος από τους άλλους συνηγόρους αποχωρεί διαμαρτυρόμενος ή τραυματίζεται ή αρρωσταίνει! Το σούργελο ολοκληρώθηκε και η απόλυτη εμπλοκή αποφεύχθηκε μόνο χάρη στην ψυχραιμία της υπεράσπισης.
Με την έναρξη της διαδικασίας η πρόεδρος ανακοίνωσε ότι απορρίπτεται το αίτημα ανάκλησης της απόφασης διορισμού συνηγόρου, διότι η απόφαση ήταν νόμιμη. Ο διορισμένος Δάλλας δήλωσε ότι επειδή παρευρίσκονται οι φυσικοί υπερασπιστές και επειδή έχει δυσκολία να ενημερωθεί επί της δικογραφίας, προσφέρεται να αποχωρήσει οικειοθελώς.
Ο Α. Κωνσταντάκης, επικαλούμενος την σαφήνεια του νόμου, ρώτησε ποιος ο λόγος διορισμού, εφόσον η κατηγορουμένη έχει συνήγορο της επιλογής της. Η πρόεδρος ανακοίνωσε ότι διορίστηκε ένας δεύτερος συνήγορος για να υπάρχει εχέγγυο ότι θα παρευρίσκεται, εάν αποχωρήσει ο πρώτος!
Τότε ο Α. Κωνσταντάκης δήλωσε ότι αποχωρεί, γιατί αυτή η απόφαση είναι πρωτοφανής, ειδικά για σήμερα, που ο ίδιος είναι παρών και εκπροσωπεί την Ειρ. Αθανασάκη. Η κατηγορουμένη έχει συνήγορο της επιλογής της, δηλώνει ότι δεν θέλει άλλον και το δικαστήριο της διορίζει με το ζόρι και δεύτερο.
Ο Σ. Φυτράκης κατέβαλε προσπάθεια άρσης του αδιεξόδου. Ο βασικός κανόνας -είπε- είναι να έχει ο κατηγορούμενος συνήγορος της δικής του επιλογής. Οταν δεν έχει, τότε το δικαστήριο οφείλει να του διορίσει. Αυτή τη στιγμή η κατηγορουμένη έχει συνήγορο της επιλογής της και το δικαστήριο δεν έχει εξουσία να της διορίσει. Ούτε να πει ότι διορίζει μη τυχόν και στο μέλλον αποχωρήσει ο συνήγορος που έχει η κατηγορουμένη. Αν αποχωρήσει, τότε θα διορίσει. Ταυτόχρονα, αναφέρθηκε και στην αιτία που προκάλεσε το πρόβλημα, που ήταν η κλήση του Ζήση ως πρώτου μάρτυρα, ο οποίος έβαλε στη δίκη τα αρχεία της Στάζι, χωρίς αυτά να έχουν αναγνωστεί.
Μη μέμφεστε το δικαστήριο για τα λάθη της προδικασίας, είπε παρεμβαίνοντας η κ. Μπρίλλη. Ηταν η πρώτη φορά που τόσο ρητά η πρόεδρος αναφέρθηκε σε λάθη της προδικασίας, ξεχνώντας, όμως, πως αυτά τα λάθη επαύξησαν οι δικές της αποφάσεις και του δικαστηρίου.
Ο Α. Κούγιας προσπάθησε κι αυτός να οδηγηθεί το δικαστήριο σε άρση της εμπλοκής. Πλην, όμως, διακοπτόταν συνεχώς από την πρόεδρο και από τον εισαγγελέα Πατσή. Δημιουργήθηκε νέα εμπλοκή, διότι ο συνήγορος δικαίως διαμαρτυρόταν σε έντονο ύφος, ζητώντας να τον αφήσουν να τελειώσει. Η πρόεδρος διέκοψε για να ηρεμήσουν τα πνεύματα.
Οταν όμως οι δικαστές επανήλθαν στην έδρα, έριξε η ίδια νέο λάδι στη φωτιά. Ανακοίνωσε ότι ο διορισμένος παραμένει μέχρι το τέλος της διαδικασίας, γιατί η δίκη πρέπει κάποτε να τελειώσει και το δικαστήριο δεν μπορεί να αποδεχτεί έναν συνήγορο που απειλεί συνεχώς ότι θα αποχωρήσει.
Για την περίπτωση μέλλουσας αποχώρησης, επειδή ο κ. Κωνσταντάκης έχει ψωμοτύρι την απειλή αποχώρησης, το δικαστήριο εμμένει στον διορισμό του κ. Δάλλα!
Ας σημειωθεί ότι ο Α. Κωνσταντάκης ουδέποτε απείλησε ότι θα αποχωρήσει. Απείχε μόνο την Παρασκευή 26 Μάρτη, όπως απείχαν και οι υπόλοιποι συνάδελφοί του. Το «ψωμοτύρι», λοιπόν, αποκάλυψε τις προθέσεις της προέδρου.
Τότε παρενέβη ο Δάλλας και δήλωσε -επιτέλους- ότι αποχωρεί γιατί έχει ηθικό πρόβλημα. Δεν ξέρουμε αν ήταν δική του πρωτοβουλία ή αν το είχε συζητήσει και με την πρόεδρο στο διάλειμμα, πάντως ήταν αυτό που έπρεπε να γίνει, αν υπήρχε πρόθεση να περισωθεί κάπως το κύρος του δικαστήριου.
Ο εισαγγελέας Πατσής, όμως, δεν καταλάβαινε τίποτα. Διαπίστωσε ότι υπάρχει αδίκημα απείθειας και πρέπει να συλληφθεί και να παραπεμφθεί στον εισαγγελέα ο δικηγόρος! Πρότεινε δε να διακόψει το δικαστήριο για πέντε λεπτά, για να το σκεφτεί ο Δάλλας και να αλλάξει την απόφασή του! Εκείνη τη στιγμή κατέφθασε ο πρόεδρος του ΔΣΑ Δ. Παξινός, που μπήκε στην αίθουσα μαζί με τον Α. Κωνσταντάκη και την Κ. Ιατροπούλου. Ηταν η «από μηχανής» λύση για το δικαστήριο.
Η κ. Μπρίλλη διαπίστωσε την επάνοδο των συνηγόρων και ρώτησε την Ειρ. Αθανασάκη αν τους διορίζει. Η Αθανασάκη απάντησε ότι διορίζει τους Τσοβόλα, Ιατροπούλου και Κωνσταντάκη, οπότε ο Δάλλας περίσσευε.
Ο εισαγγελέας Πατσής επανέφερε και πάλι το θέμα της «απείθειας» του Δάλλα, αλλά η πρόεδρος του απάντησε ότι το δικαστήριο επιφυλάσσεται. Ετσι, η δίκη ξανάρχισε χωρίς Δάλλα, με τη συνέχιση της κατάθεσης του Ζήση.
Ο πράκτωρ Ζήσης απάντησε πρώτα σε μερικές τυπικές ερωτήσεις της πολιτικής αγωγής και ύστερα ο λόγος δόθηκε στην υπεράσπιση.
Ο Σ. Καμπάνης αποκάλυψε μερικά πράγματα από την καριέρα του Ζήση ως επαγγελματία μάρτυρα σε δίκες, στις οποίες οι κατηγορούμενοι αθωώνονταν, αφού πρώτα προφυλακίζονταν και ταλαιπωρούνταν. Αποκάλυψε δημοσιεύματα του Ζήση που χαρακτήριζαν το ΠΑΣΟΚ νόμιμη οργάνωση του ΠΑΚ που εξακολουθούσε να υφίσταται ως παράνομη οργάνωση – τροφοδότης της «τρομοκρατίας».
Ο Α. Κούγιας με τις ερωτήσεις που υπέβαλε αποκάλυψε ότι ο Ζήσης είναι τουλάχιστον ένας παραμυθάς που τα όσα λέει δεν έχουν καμιά αξία, γιατί επικαλείται πληροφορίες γενικά και αόριστα.
Η Μαρίνα Δαλιάνη «έβγαλε» από τον Ζήση, ότι αυτός πήρε έγγραφα της Στάζι από το 1994, ενώ την ίδια εποχή ο Νηστικάκης, τότε αρχηγός της ΕΛΑΣ, δηλώνει σε κατάθεσή του (υπάρχει στη δικογραφία), ότι οι Γερμανοί τον ενημέρωσαν για πολλά και διάφορα, αλλά έγγραφα δεν του έδωσαν. Δηλαδή, ο ιδιώτης Ζήσης έπαιρνε έγγραφα που δεν μπορούσε να πάρει ο επίσημος εκπρόσωπος του ελληνικού κράτους.
Ας σημειωθεί ότι ο Ζήσης, από τον οποίο ζητήθηκε να φέρει την αλληλογραφία του με τις γερμανικές υπηρεσίες, έφερε μια αίτησή του προς την υπηρεσία των γερμανικών αρχείων, με ημερομηνία 22 Οκτώβρη 2001 και μια απάντηση με ημερομηνία 6 Νοέμβρη 2001, στην οποία όμως δεν υπάρχει κανένας κατάλογος των εγγράφων που του χορηγήθηκαν.
Και τα δύο έγγραφα ήταν αμετάφραστα και ο Ζήσης κατέθεσε ότι το πρώτο ήταν η αίτησή του και το δεύτερο η απάντηση των γερμανικών αρχών με την οποία του χορήγησαν τα έγγραφα. Δηλαδή, αυτός που κομπορημονεί ότι έχει τα «αρχεία της Στάζι» από το 1994 και αρθρογραφεί από τότε (με κύριο στόχο τον Κόκκαλη, μην το ξεχνάμε) έχει κάνει αίτηση να πάρει έγγραφα στα τέλη του 2001 και δεν ξέρουμε καν τί έγγραφα πήρε! Από πού έβρισκε, λοιπόν, τα στοιχεία και έγραφε όλα αυτά τα χρόνια; Ποια υπηρεσία τον χρησιμοποιούσε ως βαποράκι;
Ο Σ. Φυτράκης έκανε τον Ζήση να «βογκήξει». Διότι επέμενε να του πει ο πράκτορας βήμα προς βήμα τις κινήσεις που έκανε στη Γερμανία, όπου υποτίθεται πως με επίσημο τρόπο πήρε τα αρχεία της Στάζι, το Σεπτέμβρη-Οκτώβρη του 1994. Και τί να πει ο Ζήσης; Προσπαθούσε να αποφύγει όλες τις ερωτήσεις που αφορούσαν τις λεπτομέρειες της δράσης του στη Γερμανία, γιατί βέβαια τέτοια δράση δεν υπήρχε. Οταν στριμώχτηκε πολύ, πέταξε τη ρουκέτα: Κοιτάξτε, κύριε συνήγορε, ο μάρτυρας καταθέτει έγγραφα προς εξέταση και δεν είναι υποχρεωμένος να αποκαλύψει τις πηγές του, από πού τα βρήκε! Για να εισπράξει την απάντηση από το συνήγορο, ότι η δικονομία λέει ακριβώς το αντίθετο. Οτι είναι υποχρεωμένος να κατονομάσει τις πηγές του.
Επιμένοντας με τον τρόπο των σύντομων λεπτομερειακών ερωτήσεων ο Σ. Φυτράκης οδήγησε τον Ζήση σε αντιφάσεις. Εφτασε να πει ότι πήγαν οι δημοσιογράφοι στο σπίτι του Μπεσάρα στην Αγία Παρασκευή το 1993. Ομως η δική του υποτιθέμενη έρευνα είχε γίνει το 1994. Ο πράκτορας έπεσε σε ταραχή και η πρόεδρος αναγκάστηκε κατ’ επανάληψη να του πει: «Ηρεμήστε, κύριε μάρτυς»!
Τί να πει, όμως, ο πράκτορας στο κρίσιμο ερώτημα που κατ’ επανάληψη του έθεσε ο Φυτράκης: Αν τα αρχεία ήταν σοβαρά, αν ήταν επίσημα έγγραφα του γερμανικού κράτους, γιατί οι ελληνικές αρχές δεν συνέλαβαν τον Μπεσάρα, που υποτίθεται ότι έκανε εμπόριο όπλων, που υποτίθεται ότι ήταν άνθρωπος του Κάρλος και τροφοδοτούσε την «τρομοκρατία» (και τον ΕΛΑ), μολονότι τον ανέκριναν το 1993 και το 1994;
Ο Ζήσης απαντούσε μονότονα «δεν ξέρω». Το κορυφαίο που είπε ο Ζήσης είναι ότι μετά το 1996, που ο «Ελεύθερος Τύπος» δεν του κάλυπτε τα έξοδα να πηγαίνει στη Γερμανία και να συνεχίζει τη σπουδαία έρευνά του, πουλούσε περιουσιακά στοιχεία η μάνα του και με αυτά κάλυπτε τα έξοδά του!
Τελικά, πρόκειται για έναν μεγάλο εθνικό ήρωα, ο ανδριάντας του οποίου πρέπει να στηθεί στην πλατεία Συντάγματος!
Και βέβαια, παραδέχτηκε ότι ολόκληρη η έρευνά του είχε ως στόχο τον Κόκκαλη και παρεμπιπτόντως έβρισκε και κανένα χαρτί για την «τρομοκρατία»!
Ο Ζήσης «ξεφούσκωσε» πλήρως μετά την εξέταση Φυτράκη. Γιατί στηριζόταν σε έναν ισχυρισμό: ότι αυτός ήταν τόσο μάγκας που πήγαινε στη Γερμανία και έπαιρνε από τις γερμανικές αρχές όποιο έγγραφο ζητούσε και ξεσκέπαζε και τον Κόκκαλη και τον ΕΛΑ, ενώ το ελληνικό κράτος, οι διωκτικές αρχές, δεν έπαιρναν τίποτα, γιατί δεν ήθελαν να κυνηγήσουν ούτε τον Κόκκαλη ούτε τον ΕΛΑ!
Οσο λοιπόν ο Ζήσης δεν ρωτιόταν συγκεκριμένα, αερολογούσε. Οταν ο Φυτράκης άρχισε να τον ρωτάει συγκεκριμένα, με κλειστές ερωτήσεις, χωρίς να του αφήνει διέξοδο διαφυγής σε αοριστολογίες, φάνηκε καθαρά ότι ο τύπος κανένα χαρτί δεν είχε πάρει επίσημα από τις γερμανικές αρχές, αλλά τα είχε πάρει από μυστικές υπηρεσίες (είτε αγοράζοντάς τα με λεφτά ανταγωνιστών του Κόκκαλη, είτε επειδή δούλευε για λογαριασμό τους). Γι’ αυτό και πήγε μόλις το 2001 και έκανε αίτηση στο τμήμα αρχείων του γερμανικού κράτους. Για να κρατήσει κάποια προσχήματα.
Η κατάρρευση Ζήση ήρθε αμέσως μετά το τέλος της εξέτασής του από τον Σ. Φυτράκη, όταν ο Χ. Τσιγαρίδας σηκώθηκε και διάβασε το απαντητικό έγγραφο της γερμανικής υπηρεσίας αρχείων προς την αίτηση του Ζήση, που έλεγε απλά ότι πήραν την αίτησή του και ότι θα του απαντήσουν εν καιρώ, γιατί θα χρειαστούν χρόνο!
Σύμφωνα με μια πρόχειρη ανεπίσημη μετάφραση, που διάβασε ο Χ. Τσιγαρίδας, το απαντητικό έγγραφο των γερμανικών αρχείων προς τον Ζήση έλεγε τα εξής:«Βεβαίωση. Κύριε αιτούντα Λάβαμε το γράμμα σας. Για την επεξεργασία του θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος. Σας ανακοινώνουμε τον αριθμό πρωτοκόλλου τον οποίο πρέπει να αναφέρετε σε περαιτέρω ερωτήσεις: Νο 035670/017.Εάν ενδιαμέσως υπάρξουν αλλαγές στα δεδομένα που μας αναφέρετε, ανακοινώσετέ το μας έγκαιρα. Το έγγραφο ετοιμάστηκε μηχανικά γι’ αυτό δεν φέρει σφραγίδα».
Αυτό που ο Ζήσης παρουσίαζε σαν απάντηση της γερμανικής υπηρεσίας, με την οποία του χορηγούσαν τα αρχεία της Στάζι σε επικυρωμένα αντίγραφα, ήταν ένα έγγραφο που του απαντούσε ότι εν καιρώ θα εξετάσουν την αίτησή του!
Μ’ άλλα λόγια, όπως επισήμανε και ο Χ. Τσιγαρίδας, ο Ζήσης τόση ώρα εξαπατούσε το δικαστήριο. Κι ενώ θα έπρεπε πάραυτα να διαταχθεί η σύλληψή του για ψευδορκία και ψευδομαρτυρία, η πρόεδρος έσπευσε να κηρύξει τη λήξη της συνεδρίασης, μισή ώρα πριν τις 3 που τελειώνει κανονικά, δίνοντάς του το χρόνο να προετοιμάσει την άμυνά του, ποιος ξέρει με τι άλλα βρομόχαρτα!