Το φόβο, την πειθάρχηση, την υποταγή επιχειρεί να επιβάλλει στα σχολεία νέο τρομοκρατικό προσχέδιο νόμου του υπουργείου Παιδείας, για την «Οργάνωση των Περιφερειακών Υπηρεσιών Διοίκησης της Εκπαίδευσης». Ο τυφλοσούρτης που ακολουθεί το υπουργείο, νομοθετημένος ήδη στα Πανεπιστήμια, ταιριαστός με το «στοχοκεντρικό» σχολείο μετάδοσης «των δεξιοτήτων για τον 21ο αιώνα» (και όχι το σχολείο της μόρφωσης και της ολόπλευρης ανάπτυξης της προσωπικότητας), που απογυμνώνεται σταθερά από κάθε ίχνος της δημόσιας και δωρεάν λειτουργίας του, απαιτεί ασφυκτική ιεραρχική διοίκηση, εκπαιδευτικούς-μονάδες, έρμαια της εξουσιαστικής δομής, γονείς-συνδιαχειριστές (άρα και αποδέκτες) της οικονομικής ασφυξίας, δήμους και εκπροσώπους της «τοπικής κοινωνίας» έχοντες λόγο στην «αποτελεσματική οργάνωση και λειτουργία» του σχολείου.
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο
♦ Ο διευθυντής είναι ο γενικός δερβέναγας του σχολείου. Είναι το άγρυπνο μάτι της εξουσίας, αυτός που φροντίζει να τηρούνται στο ακέραιο οι νόμοι και οι επιταγές του υπουργείου Παιδείας. Είναι ταυτόχρονα διοικητικός και πειθαρχικός προϊστάμενος όλου του προσωπικού του σχολείου, εκπαιδευτικού και διοικητικού, επισείοντας επί των κεφαλών των παραβατών τις φασιστικές διατάξεις του Δημοσιοϋπαλληλικού Κώδικα, τις οποίες έχει την αρμοδιότητα και να επιβάλλει.
Δεν αρκείται απλά στη διεκπεραίωση των γραφειοκρατικών διαδικασιών της λειτουργίας του σχολείου. Κρατά στα χέρια του το μέλλον του, την επιβίωσή του (ο διευ-θυντής τηρεί και ενημερώνει το ηλεκτρονικό αρχείο με τα στοιχεία «οικονομικής λειτουργίας του σχολείου»), αφού είναι υπεύθυνος για την «κατάρτιση του προγράμματος δράσης και της έκθεσης αξιολόγησης της σχολικής μονάδας». Η προσπάθεια του υπουργείου Παιδείας να περάσει διά της πλαγίας οδού την αξιολόγηση, μέσω της προαιρετικής ανώδυνης τάχα «αυτοαξιολόγησης» απέτυχε.
Δεν αρκείται απλά στη διεκπεραίωση των γραφειοκρατικών διαδικασιών της λειτουργίας του σχολείου. Κρατά στα χέρια του το μέλλον του, την επιβίωσή του (ο διευ-θυντής τηρεί και ενημερώνει το ηλεκτρονικό αρχείο με τα στοιχεία «οικονομικής λειτουργίας του σχολείου»), αφού είναι υπεύθυνος για την «κατάρτιση του προγράμματος δράσης και της έκθεσης αξιολόγησης της σχολικής μονάδας». Η προσπάθεια του υπουργείου Παιδείας να περάσει διά της πλαγίας οδού την αξιολόγηση, μέσω της προαιρετικής ανώδυνης τάχα «αυτοαξιολόγησης» απέτυχε.
Γι’ αυτό τώρα το υπουργείο για να δέσει το γάιδαρό του φροντίζει να αναθέσει την αξιολόγηση απευθείας στο διευθυντή, ο οποίος θα τηρεί και τους υπηρεσιακούς φακέλους των εκπαιδευτικών του σχολείου του ή και των ολιγοθέσιων όμορων σχολείων που θα διοικεί. Γίνεται έτσι το πρώτο βήμα για την επιστροφή του επιθεωρητισμού, αλλά και για την κατηγοριοποίηση των σχολικών μονάδων, η οποία στο όχι ίσως και τόσο μακρινό μέλλον θα συνδεθεί και με τη χρηματοδότησή τους, με μοχλό την αξιολόγηση. Ο μπαμπούλας της αξιολόγησης οδηγεί αναπόφευκτα σ’ έναν αγώνα δρόμου για την εξασφάλιση και υλοποίηση «δράσεων», οι οποίες χαρακτηρίζονται «καινοτόμες» (αφορούν προγράμματα που αποσπώνται από τον βασικό κορμό των προγραμμάτων σπουδών της εκπαίδευσης, διαφοροποιούνται από σχολείο σε σχολείο, επιτρέπουν την παρέμβαση της αγοράς και των κάθε λογής λαμόγιων, που αποκομίζουν κέρδη δραστηριοποιούμενα σε εκπαιδευτικές ζώνες ή ζώνες πολιτισμού, αθλητισμού, αγωγής υγείας, περιβαλλοντικής εκπαίδευσης κ.λπ.).
Οι «δράσεις» αυτές, που αναπόφευκτα σπρώχνουν τους γονείς να βάλλουν το χέρι στην τσέπη, καθορίζονται από τον κύριο διευθυντή, συνεπικουρούμενο από το Σχολικό Συμβούλιο. Ενας τέτοιος, λοιπόν, διευθυντής, απόλυτος εξουσιαστής και μάνατζερ δεν μπορεί παρά να είναι απαλλαγμένος από τα διδακτικά καθήκοντα, απόλυτα ξεκομμένος από τις αγωνίες, άρα και τις αληθινές και παιδαγωγικές προτεραιότητες της σχολικής τάξης.
♦ Η Συνέλευση Διδασκόντων αντικαθιστά τον παλιό Σύλλογο Διδασκόντων, για να υποδηλώσει αυτό στο οποίο ακριβώς τώρα αυτός μετατρέπεται: σε «γλάστρα», σε απλή συνέλευση, συνάθροιση δηλαδή, που χάνει κάθε συλλογικό αποφασιστικό χαρακτήρα. Η Συνέλευση Διδασκόντων απλά «συμβάλλει», «διαπιστώνει», «εισηγείται», ενώ της παραχωρείται η μοναδική πολυτέλεια να αποφασίζει για θέματα φοίτησης, επίδοσης και διαγωγής των μαθητών. Οι εκπαιδευτικοί γίνονται μονάδες, έρμαια στα χέρια του διευθυντή και της ιεραρχικής διοικητικής πυραμίδας.
♦ Τα εργασιακά δικαιώματα των εκπαιδευτικών δέχονται κι άλλα πλήγματα. Το κατοχυρωμένο νομοθετικά διδακτικό ωράριο παραβιάζεται κατάφωρα. Ο διευθυντής έχει το απόλυτο δικαίωμα να επιβάλλει στον εκπαιδευτικό στο κενό του να αναπληρώσει στα διδακτικά καθήκοντα άλλον εκπαιδευτικό του σχολείου, ο οποίος απουσιάζει. Η άρνηση συμμόρφωσης μάλιστα επισημαίνεται ότι αποτελεί πειθαρχικό παράπτωμα! Ταυτόχρονα επιβάλλονται οι συνεδριάσεις της Συνέλευσης Διδασκόντων (η συμμετοχή κρίνεται υποχρεωτική), καθώς και οι ενημερωτικές συναντήσεις με τους γονείς να πραγματοποιούνται μεταξύ 17.30-20.30 μμ, ενώ υπογραμμίζεται ότι αποτελεί πειθαρχικό παράπτωμα η διενέργειά τους εντός του διδακτικού ωραρίου της σχολικής μονάδας. Ο διευθυντής επίσης έχει το δικαίωμα να εισηγηθεί στο αρμόδιο διοικητικό όργανο την ανάθεση υποχρεωτικής υπερωρίας στους εκπαιδευτικούς.
♦ Συγκροτείται το Σχολικό Συμβούλιο, από τον διευθυντή του σχολείου ως πρόεδρο, έναν εκπαιδευτικό που εκλέγεται από τη Συνέλευση Διδασκόντων, έναν εκπρόσωπο του συλλόγου γονέων, έναν εκπρόσωπο του δήμου και ένα μέλος «της τοπικής κοινωνίας εγνωσμένου κύρους και με εμπειρία και γνώση σε θέματα Παιδείας» (το τελευταίο μυρίζει παρέμβαση στο δημόσιο σχολείο φροντιστηριαρχών, σχολαρχών και τα ρέστα). Το Σχολικό Συμβούλιο είναι το όργανο που στέκει στο πλευρό του διευθυντή και του εισηγείται «σχέδιο για την αντιμετώπιση κρίσεων» και «δράσεις για την αποτελεσματική οργάνωση και λειτουργία» και «την υποστήριξη του εκπαιδευτικού έργου». Επίσης «υποστηρίζει» τη διοργάνωση όλων των εκπαιδευτικών επισκέψεων και αθλητικών δραστηριοτήτων και «συνεργάζεται για την υλοποίησή του με τους φορείς της τοπικής κοινωνίας».
Το τι σημαίνουν τα παραπάνω, μας τα ξεκαθαρίζει παραδειγματικά η εγκύκλιος του υπουργείου Παιδείας (αρ. Πρωτ. 108777/Γ2, 20-9-2011) προς τα σχολεία, ώστε να αντιμετωπιστούν «στη δύσκολη οικονομική συγκυρία της χώρας θέματα όπως: ελλείψεις σχολικών βιβλίων, αξιοποίηση ποικίλου/εναλλακτικού εκπαιδευτικού υλικού, μέσα διδασκαλίας, υποδομές, εξοπλισμός, προγράμματα και υποστηρικτικές παρεμβάσεις, ενδοσχολικές σχέσεις, προγραμματισμός του εκπαιδευτικού έργου, και κυρίως η ομαλή λειτουργία των σχολείων». Η εγκύκλιος συνιστά την ενεργοποίηση των Σχολικών Συμβουλίων, «στα οποία συμμετέχουν εκπαιδευτικοί, γονείς, μαθητές και Τοπική Αυτοδιοίκηση». Κοντολογίς, το υπουργείο, επιχειρεί να φορτώσει τις υποχρεώσεις του κράτους για μια δημόσια και δωρεάν Παιδεία, στους γονείς και γενικά στους εργαζόμενους στα όρια του δήμου (οι δήμοι βάζουν ανταποδοτικά τέλη για τις «υπηρεσίες» που προσφέρουν στους δημότες τους) χρησιμοποιώντας άρωμα «συνδιοί-κησης» και «αποκέντρωσης». Εκτός των άλλων, το Συμβού-λιο μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως μηχανισμός καταστολής των μαθητικών κινητοποιήσεων και καταλήψεων (το «σχέδιο διαχείρισης κρίσεων» ασφαλώς συμπεριλαμβάνει και το ρόλο του χωροφύλακα).
Το Σχολικό Συμβούλιο, όμως, έχει και μια άλλη σημαντική αρμοδιότητα: καταρτίζει τον Κανονισμό Λειτουργίας του σχολείου.
-Ο Κανονισμός Λειτουργίας, δηλαδή το νέο καθηκοντολόγιο, κάθε σχολείου εγκρίνεται τελικά από τον οικείο περιφερειακό Διευθυντή Εκπαίδευσης. Είναι η σιδερένια μπότα κάτω απ’ την οποία οφείλουν να στοιχίζονται όλοι, εκπαιδευτικοί και μαθητές. Ο Κανονισμός Λειτουργίας, μεταξύ των άλλων, ρυθμίζει «την παροχή κινήτρων αριστείας», «την αποτροπή σχολικής βίας», «το περιεχόμενο και τον τρόπο επιβολής μέτρων εσωτερικής τάξης», «τον έλεγχο της εισόδου τρίτων προσώπων στο σχολικό χώρο», κ.λπ.
Για να μην υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία για τον τρομοκρατικό ρόλο της διοικητικής πυραμίδας, τα ΠΥΣΠΕ (Περιφερειακά Υπηρεσιακά Συμβούλια Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης) μετονομάζονται σε ΠΥΠΣΕ (Περιφερειακά Υπηρεσιακά και Πειθαρχικά Συμβούλια Εκπαίδευσης). Ο πειθαρχικός ρόλος των Υπηρεσιακών Συμβουλίων (τα οποία εξαπα- τούσαν τους εκπαιδευτικούς με τη συμμετοχή «αιρετών» εκπροσώπων τους) ήταν πάντοτε παρών, όμως τώρα γίνεται απόλυτος, ενώ τίθενται υπό αίρεση η συγκρότηση, η σύνθεση και τα θέματα λειτουργίας τους, καθώς και οι αρμοδιότητές τους και οι προϋποθέσεις και η διαδικασία εκλογής των αιρετών (θα καθοριστούν με ΠΔ).
Με το νομοσχέδιο καταργούνται μια σειρά υπηρεσιακές μονάδες (γραφεία, ΠΕΚ κ.λπ.). Η μπόρα παίρνει μαζί της και τα ΚΕΔΔΥ, που πρόσφεραν υπηρεσίες στη διάγνωση μαθησιακών δυσκολιών και αδυναμιών, τα οποία υποβαθμίζονται σε τμήμα της διεύθυνσης εκπαίδευσης. Στον ασφυκτικό κορσέ του φθηνού σχολείου της αγοράς δεν υπάρχει χώρος για την «ειδική αγωγή».
Γιούλα Γκεσούλη