Η ενίσχυση της διδασκαλίας των Αρχαίων Ελληνικών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση με επιπλέον ώρες διδασκαλίας «θα είναι σημαντική στη χρήση της καθομιλουμένης» και θα απαλλάξει τη νεολαία από τις αδυναμίες στην έκφραση και τη «λεξιπενία».
Η άποψη ανήκει στην υπουργό Παιδείας Μ. Γιαννάκου.
Είναι η ίδια γνωστή άποψη της αστικής τάξης, που επανέρχεται ξανά και ξανά για περισσότερο από έναν αιώνα.
Δεν είναι απλά μια ιδεοληψία. Εντάσσεται στη γενικότερη προσπάθεια του συστήματος να δυσκολέψει το δρόμο της πνευματικής απολύτρωσης του εργαζόμενου λαού. Να τον στερήσει απ’ την κατάκτηση της μητρικής του γλώσσας, που είναι βασικός όρος για το ξύπνημα της ταξικής συνείδησης. Να τον εγκλωβίσει στα όρια ενός στενού εθνικισμού, που έχει τάχα μέσα του αιώνια ανθρωπιστικά στοιχεία και να τον αποκόψει απ’ την αληθινή κοινωνική σκληρή πραγματικότητα.
Να τον αφήσει στην ουσία στο σκοτάδι, πλανημένο ότι δήθεν μπορεί να εισδύσει στο πνεύμα του αρχαίου κόσμου με την ανάγνωση επιπλέον δέκα σελίδων του Ξενοφώντα ή τη γνώση της αττικής διαλέκτου.
Η άποψη της υπουργού Παιδείας, που προφανώς δεν είναι μόνο δική της, αλλά αποτελεί γενικότερη θεώρηση μερίδας των ταγών του συστήματος, επαναφέρει απ’ το παράθυρο το «γλωσσικό ζήτημα». Που η οπισθοδρομική του έκφραση (με την καθαρεύουσα είτε τα αρχαία ελληνικά) εμφανίζεται κάθε φορά που το σύστημα τόχει ανάγκη.
Καλή ώρα στις μέρες μας, που η συντηρητική ανασυγκρότηση του ελληνικού καπιταλισμού είναι σε ανοδική πορεία προς το ζενίθ της. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι τα αρχαία καθιερώθηκαν και πάλι στο Γυμνάσιο έπειτα από το έντονο κίνημα μαζικής αμφισβήτησης της νεολαίας των καταλήψεων του 90-91.
Αλλά ας έρθουμε και στη δεύτερη διάσταση της τοποθέτησης της υπουργού Παιδείας.
Τί προάγει το σχολείο σήμερα; Τί προβάλλει το κοινωνικό σύστημα; Ποια είναι η μορφωτική επίδραση αυτών των δυο πάνω στη νεολαία;
Από κει πρέπει να ξεκινήσουμε γιατί η γλωσσική καλλιέργεια και η χρεωμένη στη νεολαία «λεξιπενία» είναι συνάρτηση της γενικότερης μόρφωσης και της κουλτούρας.
Το σχολείο μεταδίδει αποσπασματικές γνώσεις, πολλές φορές στείρες, αντιδραστικές, αναχρονιστικές. Συνολική, ολόπλευρη γνώση της φύσης, του ανθρώπου, της κοινωνίας, του πολιτισμού της δεν υπάρχει. Επαινείται η προσήλωση στους τύπους, στα φαινόμενα και όχι η αναζήτηση της ουσίας. Η σχέση με τη γνώση οικοδομείται πάνω στην απομνημόνευση και τις συνεχείς αξιολογικές κρίσεις και εξετάσεις που καλλιεργούν το άγχος, την ένταση, τον ανταγωνισμό.
Ολόκληρη η δομή και λειτουργία του σχολείου οδηγεί τη νεολαία στο να αποστρέφεται το βιβλίο, τη γνώση, το διάβασμα.
Τα παιδιά όχι μόνο δε γνωρίζουν το νεοελληνικό πολιτισμό, αλλά έχουν άγνοια του πλούτου των ιδεών και των αρχαίων κειμένων, για τη διδασκαλία των οποίων τόσο κόπτονται οι «πνευματικοί μας ηγέτες», αφού η προσέγγιση του αρχαιοελληνικού πολιτισμού γίνεται μέσω της εμμονής στη γραμματική και το συντακτικό.
Αλλά και ολόκληρο το σύστημα ποια πρότυπα και πρόσωπα προβάλλει; Ποια τέχνη και ψυγαγωγία προωθεί; Δε μυρίζουν όλα φτήνια, αρπαχτή, εύκολο κέρδος;
Συνεπώς πριν καταπιούμε αμάσητες κάποιοι από μας τις ιδεοληψίες της υπουργού Παιδείας ας αναλογιστούμε ποιο είναι το βασικό πρόβλημα της Παιδείας, της κοινωνίας, της εποχής μας.
Γιούλα Γκεσούλη
