Με μια λακωνική ανακοίνωση, νωρίς το απόγευμα της περασμένης Τετάρτης, το υπουργείο Οικονομικών γνωστοποίησε πως «ξαναβγαίνει στις αγορές». Αυτή τη φορά «πουλάει» τριετές ομόλογο. Η ανακοίνωση ήταν η εξής: «Η Ελληνική Δημοκρατία ανακοινώνει σήμερα ότι έδωσε εντολή σε διεθνείς τράπεζες για τους σκοπούς επικείμενης τριετούς ομολογιακής έκδοσης «αναφοράς» σε ευρώ και υπό το αγγλικό δίκαιο. Η συναλλαγή αναμένεται να λάβει χώρα και να τιμολογηθεί στο άμεσο μέλλον, εφόσον το επιτρέψουν οι συνθήκες της αγοράς».
Οπως βλέπουμε, ούτε ποσό ανακοινώθηκε ούτε το επιθυμητό επιτόκιο. Σύμφωνα με διαρροές από το υπουργείο, το ποσό που ήθελε να αντλήσει το ελληνικό κράτος είναι 3 δισ. ευρώ και το επιτόκιο που προσδοκούσε ήταν μεταξύ 3,3% και 3,5%. Το πενταετές ομόλογο που εκδόθηκε τον περασμένο Απρίλη τιμολογήθηκε στο 4,95%, άρα δεν μιλούσαν για κάποια δραματική αποκλιμάκωση των επιτοκίων. Αυτό φαίνεται πιο καθαρά αν κάνουμε σύγκριση με το μέσο επιτόκιο στην Ευρωζώνη, που είναι 1,15%. Δηλαδή, το ελληνικό κράτος δανείζεται με επιτόκια τριπλάσια από το μέσο όρο της Ευρωζώνης. Δεδομένου ότι το επιτόκιο ήταν τόσο τοκογλυφικό και τα ομόλογα θα εκδοθούν και πάλι υπό το αγγλικό δίκαιο, αναμενόταν να καταγραφεί άλλη μια «μεγάλη εθνική επιτυχία». Τέτοιες ευκαιρίες δεν τις αφήνουν να πάνε χαμένες οι γύπες του διεθνούς χρηματιστικού κεφάλαιου. Ηρθε όμως μια… αμαρτωλή παρέμβαση του… Αγίου Πνεύματος και τα ‘κανε όλα μαντάρα. Ο πορτογαλικός τραπεζικός όμιλος Espirito Santo (Αγιο Πνεύμα) ψιλοκατέρρευσε και μετέδωσε έναν πρώτης τάξης πανικό στα ευρωπαϊκά χρηματιστήριο.
Το μεσημέρι της Πέμπτης, το υπουργείο Οικονομικών εξέδωσε την εξής –λακωνική επίσης– ανακοίνωση: «Παρά το εξαιρετικά δυσμενές κλίμα που διαμορφώθηκε χθες και σήμερα στις διεθνείς αγορές και ιδίως στις αγορές της περιφέρειας, η Ελλάδα άντλησε σήμερα 1,5 δισ. ευρώ από το σύνολο των 3 δισ. ευρώ που ενεγράφη στα βιβλία προσφορών με τοκομερίδιο 3,375% (επιτόκιο 3,5%). Η κυβέρνηση εκφράζει την ικανοποίησή της που ακόμη μία φορά οι διεθνείς επενδυτές έδειξαν την εμπιστοσύνη τους στην ελληνική οικονομία. Ετσι, συνεχίζεται η προσπάθεια της δημιουργίας μίας πλήρους καμπύλης επιτοκίων».
Ούτε πανηγυρισμοί, ούτε δηλώσεις του Σαμαρά, του Βενιζέλου και του Χαρδούβελη (όπως είχε γίνει την προηγούμενη φορά) για την «επιτυχή έξοδο στις αγορές», ούτε κατευθυνόμενοι διθύραμβοι από τα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ. Σεμνά και ταπεινά που θα ‘λεγε και ο Καραμανλής ο νεότερος. Μάθαμε, λοιπόν, ότι τους προσφέρθηκαν 3 δισ. και δανείστηκαν μόνο τα μισά (πού η προηγούμενη έκδοση, όταν οι προσφορές υπερκάλυψαν είκοσι φορές τη ζήτηση), ενώ το επιτόκιο διαμορφώθηκε στο ανώτερο επίπεδο σε σχέση με το επιθυμητό εύρος που είχαν διαρρεύσει (3,5%).
Οι «αγορές» τους έκαναν με τα κρεμμυδάκια, αλλά… έδειξαν την εμπιστοσύνη τους! Οσα δε φτάνει η αλεπού τα κάνει κρεμαστάρια…
Ομως δεν πάει πίσω και η τοκογλυφία των ελληνικών τραπεζών, τις οποίες το ελληνικό κράτος, σε συνεργασία με την τρόικα, εξακολουθεί να «μπουκώνει» με τα τοκογλυφικά επιτόκια των τρίμηνων και εξάμηνων εντόκων γραμματίων. Την περασμένη Τρίτη έγινε μια ακόμη δημοπρασία εντόκων εξάμηνης διάρκειας, ύψους 1,625 δισ. ευρώ. Το επιτόκιο διαμορφώθηκε στο 2,05%, ελάχιστα χαμηλότερο από την προηγούμενη έκδοση (Ιούνης, επιτόκιο 2,15%) και σχεδόν διπλάσιο από το επίπεδο-στόχο που χαρακτήρισε «λογικό» ο Στουρνάρας (1% με 1,5%).
Το τριετές ομόλογο δεν εκδίδεται για να εξομαλύνει την καμπύλη των επιτοκίων, όπως έλεγε ο Στουρνάρας, αλλά γιατί το ελληνικό κράτος χρειάζεται λεφτά για την αποπληρωμή προηγούμενων δανείων, οι δόσεις από το EFSF και το ΔΝΤ δε φτάνουν και η συζήτηση για νέο δάνειο είναι ακόμη «ανώριμη», αφού θα συνδυαστεί με τη γενικότερη συζήτηση για τη βιωσιμότητα του ελληνικού κρατικού χρέους και τη μορφή που θα πάρει η νέα αναδιάρθρωσή του και αναμένεται να ξεκινήσει το τελευταίο δίμηνο του χρόνου. Θυμίζουμε, ότι το ΔΝΤ εκτιμά σε 12 δισ. ευρώ το χρηματοδοτικό κενό του ελληνικού κράτους για το 2015. Ομως, χρηματοδοτικό κενό υπάρχει και το 2014 (άλλο αν, για προπαγανδιστι- κούς λόγους, κυβέρνηση και τρόικα διακήρυξαν, πριν τις ευρωεκλογές, ότι δεν υπάρχει χρηματοδοτικό κενό για το 2014), γι’ αυτό και προσφεύγουν σε τραπεζικό δανεισμό από τις «αγορές», έστω και για μικρά ποσά. Μέχρι να παρθούν οι τελικές αποφάσεις για το χρέος, λοιπόν, τα κονδύλια που λείπουν για την αποπληρωμή των παλιών ομολόγων που λήγουν αντλούνται από τις «αγορές», με τοκογλυφικά επιτόκια. Ετσι, τα επόμενα 3-5 χρόνια το ελληνικό κράτος θα πρέπει να αποπληρώσει αυτά τα σχεδόν βραχυχρόνια τοκογλυφικά δάνεια, συνάπτοντας νέα δάνεια φυσικά.
Αυτό ακριβώς τόνισε και το Reuters σε σχετικό ρεπορτάζ του, στο οποίο σημείωνε ότι τα ελληνικά τριετή ομόλογα θα προσφέρουν σημαντικό πρόσθετο κέρδος στους επενδυτές έναντι των αντίστοιχων τίτλων της Ευρωζώνης, αλλά η Αθήνα θα χάσει ένα από τα ελκυστικότερα χαρακτηριστικά του χρέους της, ότι δηλαδή δεν είχε καμία αποπληρωμή ομολόγου στην επόμενη πενταετία.