«H αμερικανική οικονομία …κρατικοποιείται για να διασωθεί». Προφανής η έκπληξη στον τίτλο της «Οικονομικής Καθημερινής» προ ημερών, απ’ αφορμή την πρόσφατη παρέμβαση της κυβέρνησης Μπους, η οποία στήριξε δύο μεγάλες εταιρίες στεγαστικής πίστης, που παρέχουν σχεδόν τα μισά ενυπόθηκα δάνεια των ΗΠΑ (5,2 τρισ. Σε σύνολο 12 τρισ. δολαρίων), τις Fannie Mae και Freddie Mac. Το υπουργείο Οικονομίας των ΗΠΑ άνοιξε τα ταμεία της ομοσπονδιακής κεντρικής τράπεζας (FED) για πίστωση προς τις δύο εταιρίες, ενώ το Κογκρέσο θα εγκρίνει άμεσα τη χορήγηση 300 δισ. δολαρίων. O υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Χένρι Πόλσον, δεν απέκλεισε ακόμη και την αγορά μετοχών των δύο εταιριών, προκειμένου «να μην εξαπλωθεί η πιστωτική κρίση και να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη των επενδυτών».
Η έκπληξη, όμως, που εκφράζεται σε πολλά δημοσιεύματα των ημερών κρύβει και μεγάλη δόση υποκρισίας. Διότι ουδέποτε το κράτος έπαψε να στηρίζει το μεγάλο κεφάλαιο. Αλλωστε, κρατικομονοπωλιακός καπιταλισμός σημαίνει υποταγή του αστικού κράτους στα καπιταλιστικά μονοπώλια. Η διαφορά του νεοφιλελευθερισμού με παλαιότερες μορφές κρατικής διαχείρισης του καπιταλιστικού συστήματος έγκειται στις μορφές, στο μίγμα της οικονομικής πολιτικής. Το κράτος τραβήχτηκε από τον επιχειρηματικό τομέα, δημιουργώντας νέες δυνατότητες επικερδούς τοποθέτησης στο συσσωρευόμενο κεφάλαιο, ακόμα και στον στενό πυρήνα της κοινωνικής πολιτικής. Εγκατέλειψε και κάποιες εξισορροπιστικές του παρεμβάσεις, με αποτέλεσμα να χτυπηθεί η μεσαία και μικρή κεφαλαιοκρατία και να ενταθούν οι διαδικασίες συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης του κεφάλαιου. Οταν, όμως, πρόκειται για χρηματοπιστωτικούς κολοσσούς, όπως οι δυο αμερικάνικες εταιρίες, που κινδυνεύουν να καταρρεύσουν, προκαλώντας αλυσιδωτές επιπτώσεις σε ολόκληρο το σύστημα των «ραντιέρηδων», το κράτος είναι υποχρεωμένο να παρέμβει με τις παλιές, καλές, παραδοσιακές μεθόδους. Ενισχύοντας ευθέως το κεφάλαιο, μέσω των κρατικών ταμείων.
Φυσικά, όταν πρόκειται για τους εργαζόμενους που πλήττονται από την κρίση, περισσεύει η κρατική αναλγησία και όχι η ευαισθησία. Το πολύ στο οποίο μπορούν να προσβλέπουν είναι κάποια φιλανθρωπικά βοηθήματα και κάποια συσσίτια. Και πάντα υπό τον όρο της μη διασάλευσης της δημοσιονομικής πειθαρχίας. Δηλαδή, όσο γίνεται λιγότερο δαπανηρά.
