Παρά την απέλπιδα προσπάθεια του υπουργείου Μετανάστευσης και ασύλου να αποκρύψει στοιχεία και να πάρει όσο το δυνατόν λιγότερη διάσταση το γεγονός ότι στη χώρα μας έχουμε ξανά μεγάλη αύξηση αφίξεων προσφύγων, η είδηση παίρνει όλο και μεγαλύτερη δημοσιότητα. Μετά το ναυάγιο της Πύλου, με τη δολοφονική παρέμβαση του Λιμενικού και των αρχών που οδήγησαν στον πνιγμό εκατοντάδων ανθρώπων, παρά τη σιωπή που ακολουθούν τα εγχώρια «πετσωμένα» ΜΜΕ, διεθνή αστικά Μέσα έχουν ακόμα τα φώτα της δημοσιότητας στην Ελλάδα.
Αύξηση προσφυγικών ροών
Ο αριθμός των νεοεισερχόμενων προσφύγων «γιγαντώθηκε» μέσα στο καλοκαίρι, ειδικά κατά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο, και συνεχίζεται με εξίσου μεγάλες ροές και τον Σεπτέμβρη. Μέχρι προχτές, ο αριθμών των προσφύγων που διαμένουν στις δομές-φυλακές των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου έφτανε τα 12.611 άτομα, με τη Λέσβο να φιλοξενεί πάνω από 4.700 πρόσφυγες.
Η ολιγόμηνη αύξηση των αφίξεων αρκούσε για να ανατραπεί το «success story» της κυβέρνησης Κούλη ως προς το προσφυγικό. Ηδη, όπως θα παρουσιάσουμε στη συνέχεια, όλες οι «δομές» που διαμένουν πρόσφυγες είναι στα όρια τους ή τα έχουν ξεπεράσει κατά πολύ, με ανθρώπους στοιβαγμένους σε απομονωμένα τμήματα των καμπ, περιφραγμένα με συρματοπλέγματα, χωρίς στοιχειώδη πρόσβαση σε ιατρικές και κοινωνικές υπηρεσίες, ενώ ακόμα και η διανομή φαγητού γίνεται μια φορά την ημέρα και λόγω της άθλιας ποιότητάς του κάνουν την εμφάνισή τους διάφοροι καλοθελητές «μαυραγορίτες» που εκμεταλλεύονται την πείνα ομοεθνών τους και με την ανοχή των υπευθύνων βγάζουν λεφτά στην πλάτη τους.
Αν σε όλα αυτά προστεθεί η έλλειψη νομικής ενημέρωσης για τα δικαιώματά τους και η αυθαίρετη κράτηση των νεοεισερχόμενων σε Σάμο και Λέσβο (στην οποία θα αναφερθούμε παρακάτω), η κατάσταση μας οδηγεί να σκεφτούμε ότι δεν είναι και τόσο μακριά καταστάσεις «Μόριας» και πως ανοίγει η πόρτα ώστε τα αίσχη που έζησαν τότε οι πρόσφυγες να κινδυνεύουν να τα ζήσουν και οι καινούργιοι, αν δεν τα ζουν ήδη.
Για να επιστρέψουμε στα αριθμητικά στοιχεία, αξίζει να σημειώσουμε για να έχουμε μια ενδεικτική εικόνα ότι οι συνολικές αφίξεις το 2023 μέχρι τα μέσα του Σεπτέμβρη ήταν πάνω από 25.500 άτομα, εκ των οποίων τα 21.060 αφίχθησαν μέσω θαλάσσης στα νησιά, ενώ οι υπόλοιποι 4.440 ήταν χερσαίες αφίξεις.
Βλέποντας τον αριθμό των αφίξεων, θα δει κανείς ότι από τους 12.611 πρόσφυγες που διαμένουν στα νησιά, πλην της Χίου (όπου εκλέγεται ο Νότης Μηταράκης) που εξακολουθεί να φιλοξενεί κάτω από 1.000 αιτούντες άσυλο, στα υπόλοιπα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου ζει μεγάλος αριθμός προσφύγων. Συγκεκριμένα, μόνο τον Αύγουστο σε όλα τα νησιά αφίχθησαν 5.880 πρόσφυγες.
Have you been to Samos? Επέτειος δύο χρόνων
Τον Νοέμβρη θα έχουμε επέτειο δυο χρόνων από την επίθεση του Κούλη στην ολλανδή δημοσιογράφο Ινγκεμποργκ Μπέγκελ. Τα πράγματα, όμως, όπως μαθαίνουμε, κάθε άλλο παρά καλά κυλούν στην «πρότυπη» δομή-φυλακή της Σάμου. Ενώ η δυναμικότητα της αισχρής αυτής «δομής» είναι 2.040 άτομα, αυτή τη στιγμή στοιβάζονται σε άθλιες συνθήκες πάνω από 3.200 άτομα, εκ των οποίων περίπου 1.500 δεν έχουν καν καταγραφεί υποβάλλοντας αίτημα ασύλου και συνεπώς δεν έχουν δικαίωμα εξόδου. Κάποιοι πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης από συμπατριώτες τους, όπως μαθαίνουμε, και καταβάλλουν μεγάλα ποσά για ένα πακέτο τσιγάρα, για νερό και φαγητό, καθώς το φαγητό του catering δεν τρώγεται και η ποσότητα είναι ελάχιστη.
Είναι τραγικό, όπως και να το σκεφτεί κανείς, ότι άνθρωποι κατατρεγμένοι, που είχαν ένα δύσκολο και επικίνδυνο ταξίδι και φτάνουν στην Ευρώπη πιστεύοντας ότι τα βάσανά τους έχουν τελειώσει, να ζουν πάλι ένα νέο κύκλο εκμετάλλευσης και βίας.
Λέρος: υπερπλήρης
Στη Λέρο, αντίστοιχα, η νέα δομή-φυλακή είναι υπερπλήρης. Εχει ξεπεράσει την επίσημη δυναμικότητα που είναι τα 1.708 άτομα και αυτές τις μέρες μένουν 1.950 πρόσφυγες.
Λέσβος: το Καρά Τεπέ πάει να γίνει η νέα Μόρια
Παρότι η κυβέρνηση και ο Καιρίδης διακηρύττουν αριστερά και δεξιά ότι κάθε βδομάδα θα κάνουν μεταφορές στην ενδοχώρα μολονότι πρόσφατα μεταφέρθηκαν 650 άτομα, πάνω από 4.500 παραμένουν στη «δομή» του Καρά Τεπέ. Τα κοντέινερ πλέον δεν επαρκούν, καθώς μερικά είχαν μεταφερθεί στη Βάστρια, για το νέο ΚΕΔ (του οποίου την αδειοδότηση ακύρωσε το ΣτΕ τον περασμένο Αύγουστο).
Ποια είναι λοιπόν η λύση; Δεν ήθελαν πολύ οι ιθύνοντες, κατέληξαν στην παλιά δοκιμασμένη συνταγή. Ξεκίνησαν να στήνουν πάλι σκηνές! Στις εργασίες, όπως μας πληροφόρησαν ντόπιοι, συμμετέχει και ο στρατός! Οπλίτες και ΕΠΟΠ από προχτές στήνουν μεγάλες σκηνές τύπου Rub Hall για να χωρέσουν εκεί μαζικά οικογένειες, σε ενιαίο χώρο, χωρίς ιδιωτικότητα, εκτεθειμένες στις καιρικές συνθήκες και στην όλη απόγνωση που δημιουργεί η διαμονή σε μια τέτοια δομή-φυλακή. Σαν χτες μας φαίνεται το περιστατικό πριν από δυο χρόνια, όταν στο Καρά Τεπέ (δεν υπήρχαν κοντέινερ και όλοι έμεναν σε σκηνές) μια αφγανή προσφύγισσα είχε αποπειραθεί να αυτοπυρποληθεί και μετά οδηγήθηκε στη δικαιοσύνη.
Εκτός από τα τρία Rub Hall που στήνει ο στρατός στο… Μαυροβούνι (για να κάνουμε χρήση της ονομασίας που είχε επιβάλει ο πρώην υπουργός Μηταράκης για το Καρά Τεπέ) γίνονται προετοιμασίες για την τοποθέτηση 100 ακόμη μικρών κοντέινερ, όπου θα μένουν 4-5 άτομα στο καθένα.
Επιπλέον, σε συνέχεια των παραπάνω, αξίζει να αναφερθεί ότι την περασμένη Τρίτη, με κοινή δήλωσή τους 20 οργανώσεις υποστήριξης προσφύγων κατήγγειλαν την παράνομη κράτηση σε Σάμο και Λέσβο περίπου 4.000 ατόμων, τα οποία βρίσκονται εν αναμονή της καταγραφής των αιτημάτων ασύλου τους.
Στην ανακοίνωσή τους, το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες και οι υπόλοιπες οργανώσεις αναφέρουν ότι «από τον Ιούλιο του 2023, τα νησιά του Αιγαίου γνώρισαν απότομη αύξηση των αφίξεων αιτούντων άσυλο που περνούν με βάρκα από την Τουρκία. Από την 1η Ιουλίου έως τις 31 Αυγούστου 2023, περισσότερα από 4.000 άτομα μετακινήθηκαν στα Κλειστά Κέντρα Ελεγχόμενης Πρόσβασης στη Σάμο και τη Λέσβο και τέθηκαν σε παράνομη κράτηση εν αναμονή της καταγραφής των αιτημάτων τους για άσυλο. Οι καταγεγραμμένες αφίξεις αιτούντων άσυλο συνεχίζουν να αυξάνονται. Οι κάτωθι υπογεγραμμένοι οργανισμοί παρατήρησαν την αδυναμία των αρχών (συμπεριλαμβανομένης της Υπηρεσίας Υποδοχής και Ταυτοποίησης, της Ελληνικής Υπηρεσίας Ασύλου και της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας για το Ασυλο) να διαχειριστούν αυτές τις αφίξεις.
»Εφαρμόστηκε μια πολιτική αυτόματης de facto κράτησης όλων των νεοαφιχθέντων. Αποτέλεσμα είναι οι μαζικές παραβιάσεις του δικαιώματος στην ελευθερία σύμφωνα με το άρθρο 5 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΣΔΑ), με κίνδυνο παραβίασης της απαγόρευσης βασανιστηρίων και απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ, και παραβίαση της ελληνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας, που απαιτεί την κράτηση να είναι ζήτημα έσχατης ανάγκης και να συνοδεύονται από εξατομικευμένο ένταλμα κράτησης».
Τέλος, οι ως άνω οργανώσεις καταγγέλλουν τις απάνθρωπες και εξευτελιστικές συνθήκες κράτησης στη Σάμο, σε απομονωμένους χώρους, περιφραγμένους με συρματοπλέγματα, με τους πρόσφυγες να μπορούν να βγουν από τη δομή μόνο αν προκύψει κάποιο επείγον ιατρικό ζήτημα. Ακόμα, όταν φτάνουν και για 7-10 ημέρες τούς αφαιρούνται τα κινητά τους τηλέφωνα, με συνέπεια να μην έχουν καμιά δυνατότητα επικοινωνίας ούτε με οικείους τους, ούτε με δικηγόρους ή οργανώσεις που παρέχουν υπηρεσίες υποστήριξης.
Στη Λέσβο, επίσης, άνδρες, γυναίκες και παιδιά (συμπεριλαμβανομένων των ασυνόδευτων παιδιών και άλλων ευάλωτων ομάδων) στεγάζονται όλοι μαζί σε αυτές τις μεγάλες σκηνές τύπου Rub Hall, χωρίς μέτρα προστασίας της ιδιωτικής ζωής ή ασφάλειας για την προστασία των ευάλωτων ατόμων, με 24ωρη επιτήρηση από τους μπάτσους και με κατακράτηση των κινητών τους τηλεφώνων. Σύμφωνα με την ανακοίνωση, οι πρόσφυγες αναφέρουν ότι ο ΕΟΔΥ αρνήθηκε να τους παράσχει ιατρική και ψυχολογική φροντίδα, εξαιτίας του ότι δεν είχαν νομιμοποιητικά έγγραφα, ακόμα και σε άτομα με χρόνια προβλήματα υγείας!
Ολα τα παραπάνω οδηγούν δυστυχώς στη διαπίστωση ότι νέες Μόριες είναι προ των πυλών.
Απαιτούμε:
- Να μπει άμεσα τέρμα στην παράνομη κράτηση των προσφύγων στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου!
- Πλήρης σεβασμός της Συνθήκης της Γενεύης και του Διεθνούς Δικαίου για τους πρόσφυγες!
- Πλήρης πρόσβαση στο άσυλο!
- Τέρμα στην καταστολή των προσφύγων καισ το στοίβαγμά τους σε αναξιοπρεπείς συνθήκες σε δομές-φυλακές!
- Οχι σε νέες Μόριες!
- Δημιουργία δημόσιων αξιοπρεπών χώρων φιλοξενίας προσφύγων εντός των αστικών κέντρων!
- Οχι στα pushbacks στη θάλασσα και στις επαναπροωθήσεις στα νησιά.
- Ανοιχτά σύνορα για τους πρόσφυγες κόντρα στην Ευρώπη-Φρούριο!