Μετά από αυτό σταμάτησε η απεργία πείνας, γιατί η ζωή του Δημήτρη Κουφοντίνα κρεμόταν από μια κλωστή
To κλουβί που κάλυπτε το προαύλιο στο οποίο προαυλίζονται οι πολιτικοί κρατούμενοι για τις υποθέσεις της 17Ν και του ΕΛΑ είναι πλέον παρελθόν. Στην 31η μέρα της απεργίας πείνας και ενώ η ζωή του Δημήτρη Κουφοντίνα κρεμόταν από μια κλωστή και οι γιατροί δεν μπορούσαν να εγγυηθούν απολύτως τίποτα, ο υπουργός Δικαιοσύνης Αν. Παπαληγούρας αναγκάστηκε να κάνει μια ακόμα υποχώρηση, ξεπέφτοντας ακόμα πιο κάτω από άποψη πολιτικής και προσωπικής ηθικής. Υστερα απ’ αυτό, οι πολιτικοί κρατούμενοι σταμάτησαν την απεργία πείνας, συντεταγμένα όπως ξεκίνησαν, για να προστατεύσουν τον Δ. Κουφοντίνα που είχε φτάσει στα πρόθυρα του κώματος.
Ηταν μια πρώτη νίκη, ένα ρήγμα στην πολιτική εξόντωσης των πολιτικών κρατούμενων. Ο πόλεμος για την κατάργηση του ειδικού καθεστώτος συνεχίζεται. Ενας κύκλος έκλεισε, ένας καινούργιος ανοίγει. Αυτές ήταν οι εκτιμήσεις και των πολιτικών κρατούμενων και του κινήματος αλληλεγγύης (δημοσιεύουμε χωριστά και τις δηλώσεις των απεργών πείνας και την πολιτική απόφαση με την οποία έληξε η κατάληψη της Πρυτανείας του πανεπιστήμιου Αθήνας). Ας δούμε πώς φτάσαμε στο τέλος αυτού του κύκλου.
♦ Ενας πανικόβλητος υπουργός
Από το πρωί της Κυριακής 17 Οκτώβρη διέρρευσε η είδηση ότι υπάρχει παρέμβαση Καραμανλή προς τον Παπαληγούρα να δώσει λύση, γιατί τα πράγματα είχαν φτάσει σε οριακό για την κυβέρνηση σημείο. Ακόμα και σε δεξιοφυλλάδες εμφανίζονταν άρθρα ενάντια στο ειδικό καθεστώς, ενώ το παιχνίδι επικοινωνιακά είχε χαθεί εντελώς για την κυβέρνηση. Στον Καραμανλή είχαν παρέμβει και στελέχη της κυβέρνησης, που είχαν «φάει πόρτα» από τον Παπαληγούρα. Δεν υπήρχαν, λοιπόν, άλλα περιθώρια. Ο Παπαληγούρας κάλεσε τους δημοσιογράφους το μεσημέρι στο υπουργείο και οι φήμες έδιναν και έπαιρναν. Αλλες έλεγαν ότι θα ανακοινώσει μόνο αφαίρεση και του πλαϊνού πλέγματος του κλουβιού, άλλες ότι θα ανακοινώσει μόνο τη σύσταση μιας επιτροπής, άλλες ότι θα κάνει και τα δύο (και αφαίρεση του κλουβιού και σύσταση επιτροπής).
Τελικά, έγινε μόνο το πρώτο. Ο Παπαληγούρας ανακοίνωσε την αφαίρεση και του πλαϊνού πλέγματος του κλουβιού. Στο δισέλιδο δακτυλογραφημένο κείμενο της αρχικής του δήλωσης πρέπει να σταθούμε αναλυτικά.
Στη δήλωση είναι εμφανής η προσπάθεια του Παπαληγούρα να μεταφέρει την αντιπαράθεση σε ένα πεδίο που το θεωρεί προνομιακό. Στο πεδίο της τρομοϋστερίας, επαναφέροντας μετά από καιρό εκφράσεις που δεν πολυχρησιμοποιούνταν τελευταία: «επί δεκαετίες σκόρπιζαν σε αθώους θάνατο», «διαλλακτικότητα της δημοκρατίας και αδιαλλαξία της τρομοκρατίας» κ.λπ. Θεώρησε πως με αυτόν τον τρόπο μπορούσε να αναστρέψει την εικόνα που είχε δημιουργηθεί τις τελευταίες μέρες, καθώς όλος ο ελληνικός λαός έβλεπε έναν άνθρωπο τόσο συκοφαντημένο, όπως ο Δ. Κουφοντίνας, να δίνει έναν υπέροχο αγώνα, με όπλο την ίδια του τη ζωή.
Ενας νομικός (και όχι μόνο) μπορεί να δει και κάτι ακόμα στη δήλωση Παπαληγούρα. Μπορεί να δει την ωμή παραβίαση του τεκμήριου αθωότητας των κατηγορούμενων, οι οποίοι δεν έχουν καταδικαστεί τελεσίδικα, αλλά περιμένουν τη δίκη τους σε δεύτερο βαθμό. Ο Παπαληγούρας τους βάφτισε συλλήβδην «τρομοκράτες» (όρος που δεν υπάρχει στους νόμους με τους οποίους θα δικαστούν) και ανθρώπους που «σκόρπιζαν το θάνατο», αδιαφορώντας για το ότι αρκετοί απ’ αυτούς έχουν αρνηθεί οποιαδήποτε σχέση με την κατηγορία, ενώ συνολικά αρνούνται το κατηγορητήριο όπως τους αποδίδεται.
Είναι ή όχι αυτή η τοποθέτηση του υπουργού Δικαιοσύνης «γραμμή» προς τους δικαστές του Εφετείου, που θα δικάσουν σε δεύτερο βαθμό; Θα πάνε αυτοί κόντρα στον πολιτικό τους προϊστάμενο, από τον οποίο εξαρτάται η καριέρα τους; Θυμίζουμε, ότι στα ειδικά δικαστήρια που προβλέπουν οι τρομονόμοι δεν υπάρχει ούτε ίχνος λαϊκού στοιχείου. Είναι αμιγή επαγγελματικά δικαστήρια και ο πολιτικός τους προϊστάμενος τους δίνει από τώρα γραμμή.
Εμφανής είναι ακόμα η προσπάθεια του Παπαληγούρα να αναδείξει τον εαυτό του σε… μεγάλο ανθρωπιστή, ο οποίος παρέλαβε ένα ειδικό καθεστώς από τους προκατόχους του και κάνει ό,τι μπορεί για να το βελτιώσει. Ζήτημα νομιμότητας δεν δέχεται ότι υπάρχει. Βομβαρδίστηκε στη συνέχεια από ερωτήσεις από τους δικαστικούς συντάκτες, οι οποίοι αναφέρθηκαν όχι σε δικές τους ερμηνείες του Σωφρονιστικού Κώδικα, αλλά στα όσα λένε πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, νομικοί, ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθήνας, με φιλοκυβερνητική πλειοψηφία μάλιστα. Χωρίς να είναι σε θέση να δώσει καμιά συγκεκριμένη απάντηση. Γιατί, βέβαια, ο Σωφρονιστικός Κώδικας δεν προβλέπει καμιά ειδική κατηγορία κρατουμένων υπό το γενικό χαρακτηρισμό «τρομοκράτες», ούτε κανένα διαχωρισμό τους σε υποκατηγορίες, μικρές ομάδες κ.λπ.
Γι’ αυτό και το επόμενο καταφύγιο του Παπαληγούρα ήταν η «ασφάλεια» των ίδιων των κρατούμενων, για την οποία είναι υπεύθυνο το κράτος. Αναρωτιέται, όμως, κανένας. Για τους χουντικούς, που είχαν ανοίξει παρτίδες με ολόκληρο τον ελληνικό λαό, ο οποίος με μαζικές διαδηλώσεις απαιτούσε την εκτέλεσή τους, δεν υπήρχαν λόγοι ασφάλειας; Γιατί τους διατέθηκε μια ολόκληρη πτέρυγα και ένα τεράστιο προαύλιο, χωρίς πλέγματα στην οροφή και δεκάμετρους λαμαρινένιους τοίχους; Και παραπέρα, γιατί ο κ. Παπαληγούρας χρειάστηκε να πέσει στο επίπεδο ενός άθλιου Πινόκιο λέγοντας το ένα ψέμα μετά το άλλο;
Οταν τον επισκέφτηκε αντιπροσωπεία για να του θέσει το πρόβλημα και να τον θέσει αντιμέτωπο με τις ευθύνες του για την εξέλιξη της πορείας της υγείας του Δ. Κουφοντίνα, εμφανιζόταν ανένδοτος: το κλουβί είναι απαραίτητο για την ασφάλεια των κρατούμενων. Οταν κάποιος του μίλησε για το διπλό μεταλλικό πλέγμα της οροφής, απάντησε ότι αυτό είναι απαραίτητο για να μη ριχτεί καμιά χειροβομβίδα κατά των κρατούμενων! Οταν άλλος του είπε για το πλαϊνό διπλό πλέγμα, που είχε αφαιρεθεί και προστέθηκε μετά, απάντησε ότι είναι απαραίτητο γιατί μια χειροβομβίδα μπορεί να πάρει… ελλειπτική τροχιά. Στη συνέχεια, ξήλωσε πρώτα την οροφή και χωρίς να κάνει ο ίδιος καμιά δήλωση, έβαζε τους συνεργάτες του να λένε στους δημοσιογράφους, ότι αυτή είναι η τελευταία υποχώρηση που κάνει. Πάντα για λόγους ασφάλειας! Στο φινάλε, αναγκάστηκε να βγάλει και το πλαϊνό πλέγμα. Επομένως, οι «λόγοι ασφάλειας» ουδέποτε υπήρξαν. Ηταν μόνο το πρόσχημα για να συντηρηθεί αυτό το βάρβαρο ειδικό καθεστώς κράτησης. Το βήμα-βήμα ξήλωμα του κλουβιού, από τη μέση και πάνω, ήταν ένα «γύφτικο παζάρι» του υπουργού Δικαιοσύνης. Επαιζε με τη ζωή του Δ. Κουφοντίνα. Πού θα πάει -σκεπτόταν- δεν θα πεθάνει κιόλας, κάποια στιγμή θα σταματήσει. Ας περισώσω, λοιπόν, ότι μπορεί να περισωθεί.
Μέσα στον πανικό του ο Παπαληγούρας και προκειμένου να πείσει ότι ο ίδιος συμπεριφέρθηκε από την πρώτη στιγμή ανθρωπιστικά και με επιείκεια στους… ματωβαμμένους τρομοκράτες, ανέφερε ως κατόρθωμά του και τη μη μεταγωγή στη Λάρισα, που είχε αποφασίσει η προηγούμενη κυβέρνηση. Θυμόμαστε, όμως, πολύ καλά, ότι ο Παπαληγούρας κάθε φορά που ετίθετο θέμα Λάρισας παρίστανε τον… κινέζο. «Λάρισα; Ποια Λάρισα;» ήταν η απάντησή του με την απορία ζωγραφισμένη στο πρόσωπό του. Ουδέποτε το υπουργείο Δικαιοσύνης επιβεβαίωσε επίσημα ότι στη Λάρισα κατασκευάζεται άλλη φυλακή μέσα στη φυλακή, για να μεταφερθούν σ’ αυτή οι πολιτικοί κρατούμενοι, απομονωμένοι από τους συγγενείς τους και από όλους τους άλλους κρατούμενους της φυλακής. Αρα, και με αυτό το ζήτημα έπαιζε τόσον καιρό. Εκανε πίσω, όταν υπήρξαν αντιδράσεις από το κίνημα αλληλεγγύης, με αποκορύφωμα την πορεία που έγινε στην πόλη της Λάρισας. Τώρα, λοιπόν, για να βγει από τη δύσκολη θέση, επικαλείται και τη μη μεταγωγή στη Λάρισα σαν δική του ανθρωπιστική πρωτοβουλία.
Ο Παπαληγούρας τσαλακώθηκε ανεπανόρθωτα από την απεργία πείνας. Ενας στοιχειωδώς έξυπνος δεξιός μπορεί να του βάλει το ερώτημα: αφού το πάνω μέρος του κλουβιού μπορούσε να φύγει, γιατί δεν το ξήλωνες από την αρχή, για να πάρουμε και εύσημα ως κυβέρνηση; Γιατί άφησες τον Κουφοντίνα να φτάσει στα όρια του θανάτου, να γίνει πρωτοσέλιδο στις εφημερίδες, να κερδίσει τη συμπάθεια του κόσμου και στο τέλος να φαινόμαστε ότι παρανομούμε και υποχωρούμε άτακτα; Ενας δημοκρατικός άνθρωπος θα του θέσει το ερώτημα διαφορετικά: Πόσο κάθαρμα μπορεί να είναι κάποιος που σπρώχνει δεσμώτες στο έσχατο μέσο της απεργίας πείνας, ενώ μπορεί να δώσει λύση από την πρώτη στιγμή; Γιατί έλεγες ότι η Πολιτεία δεν μπορεί να δεχτεί να της επιβάλλουν τους όρους τους οι τρομοκράτες και μετά δέχτηκες αυτό που αν το είχες κάνει από την αρχή, ίσως η απεργία πείνας να μη γινόταν; Θυμίζουμε εδώ ότι η απεργία πείνας δεν πραγματοποιήθηκε επειδή οι πολιτικοί κρατούμενοι συνειδητοποίησαν κάποια στιγμή ότι έπρεπε έτσι να παλέψουν ενάντια στο ειδικό καθεστώς κράτησης. Ξεκίνησε όταν το πάνω μέρος από τα πλαϊνά τοιχώματα του κλουβιού είχε αφαιρεθεί επί περίπου δυο εβδομάδες και μετά με τραμπούκικο τρόπο πήγαν και το αντικατέστησαν με διπλό μεταλλικό πλέγμα. Αυτή την κίνηση οι πολιτικοί κρατούμενοι την εξέλαβαν ως εμπαιγμό, ως πλήγμα στην ίδια την αξιοπρέπειά τους και αντέδρασαν ξεκινώντας την απεργία πείνας.
Ας αφήσουμε το πιο γελοίο απ’ όλα, αυτό που έγραψε στο τέλος της δήλωσής του ο Παπαληγούρας: «Σήμερα, μετά και από απόφαση του Εισαγγελέα-Επόπτη των Φυλακών, αφαιρούνται από τον αύλειο χώρο και τα πλαϊνά συρμάτινα πλέγματα φύλαξης». Δηλαδή,, εκείνη τη μέρα ξαφνικά θυμήθηκε ο εισαγγελέας να πάει και να δει ότι μπορεί να φύγει και το πλαϊνό πλέγμα! Δεν είχε καν το θάρροςνα πάρει την πολιτική ευθύνη και επιπλέον έκανε ρόμπα και τον υφιστάμενό του εισαγγελέα, ο οποίος υποτίθεται ότι έχει λειτουργική ανεξαρτησία. Τόσο μεγάλη ανεξαρτησία που κάνει ό,τι του λέει ο υπουργός. Μία θεωρεί το κλουβί επιβεβλημένο για λόγους ασφάλειας και μία συμφωνεί να βγει!
Το πρόβλημα, όμως, δεν είναι το τσαλάκωμα του Παπαληγούρα. Σιγά μη μας πιάσει ο πόνος για το πολιτικό μέλλον του γόνου ενός παλιού κεντροδεξιού τζακιού. Εκείνο που φάνηκε καθαρά είναι πως σ’ αυτό το μέτωπο για να κερδίσεις το παραμικρό πρέπει να δώσεις σκληρές μάχες. Το κράτος επιδιώκει την εξόντωση των πολιτικών κρατούμενων προς παραδειγματισμό. Αυτή η εξόντωση αποτελεί τμήμα της γενικότερης τρομοκρατικής στρατηγικής. Χρησιμοποιούμε συχνά τη λέξη εκδικητικότητα, αλλά αυτή δεν χαρακτηρίζει την κρατική πολιτική σε όλο της το εύρος. Σίγουρα υπάρχει εκδικητικότητα ενάντια σε μέλη ή σε φερόμενα ως μέλη ένοπλων οργανώσεων, όμως η κρατική πολιτική δεν εξαντλείται εκεί. Στόχος της είναι και το γονάτισμα ολόκληρης της κοινωνίας από τον τρόμο. Ετσι συμπεριφέρθηκε και απέναντι σε ογκώδη επαναστατικά κινήματα, έτσι συμπεριφέρεται και απέναντι σε επαναστατικές ομάδες. Προς παραδειγματισμό των υπόλοιπων. Προς γνώση και συμμόρφωση, όπως λέμε.
♦ Οι απεργοί πείνας
Οταν ο Παπαληγούρας ανακοίνωσε την αφαίρεση του κλουβιού, η κατάσταση της υγείας του Δ. Κουφοντίνα είχε φτάσει σε οριακό σημείο. Οι τελευταίες ιατρικές εξετάσεις έδειχναν ότι κινδύνευε ανά πάσα στιγμή να βρεθεί σε προκωματώδη κατάσταση. Αν έφτανε σ’ αυτή την κατάσταση, οι γιατροί θα επέμβαιναν ενδοφλεβίως, χωρίς να μπορούν και να εγγυηθούν ότι δεν θα είχαν ήδη επέλθει μη αναστρέψιμες βλάβες.
Πρέπει εδώ να τονίσουμε ότι οι γιατροί της Β’ Παθολογικής του «Γ. Γεννηματάς» κράτησαν άψογη στάση σε όλη τη διάρκεια της νοσηλείας του Δ. Κουφοντίνα. Στάθηκαν στο ύψος τους ως γιατροί και απέκρουσαν τους χοντρούς εκβιασμούς του εισαγγελέα Παπαγγελόπουλου, που τους ζητούσε να μετατραπούν σε μπάτσους και να οδηγήσουν τον απεργό πείνας σε καθήλωση και υποχρεωτική θεραπεία και σίτιση, απειλώντας τους με ποινική δίωξη. Οι γιατροί (με τη στήριξη και της ΕΙΝΑΠ) τήρησαν την ιατρική δεοντολογία και αρνήθηκαν να κάνουν οτιδήποτε παρά τη θέληση του ασθενούς, ενόσω αυτός είχε τις αισθήσεις του και επικοινωνούσε μαζί τους.
Υπό αυτές τις συνθήκες, ο Δ. Κουφοντίνας δεν μπορούσε να συνεχίσει. Αυτή θα ήταν απόφαση θανάτου. Σε συνεννόηση με τους άλλους απεργούς πείνας ανακοίνωσε πρώτος ότι διακόπτει την απεργία πείνας. Ακολούθησαν και οι υπόλοιποι απεργοί πείνας των ανδρικών φυλακών και ο Χρ. Τσιγαρίδας από τις γυναικείες, ενώ ο Σ. Ξηρός έκανε δήλωση την επομένη από το νοσοκομείο όπου είχε υποβληθεί σε εγχείρηση στα μάτια (οι δηλώσεις όλων δημοσιεύονται δίπλα).
♦ Το κίνημα αλληλεγγύης
Το κίνημα αλληλεγγύης αντιμετώπισε τις τελευταίες εξελίξεις με μεγάλη ωριμότητα. Συζήτησε αναλυτικά τα δεδομένα, έβγαλε τα πολιτικά του συμπεράσματα και έκλεισε αυτόν τον κύκλο κινητοποιήσεων με υποδειγματική τάξη.
Από αυτή την άποψη, χαρακτηριστική ήταν η πλούσια και πολύωρη συζήτηση που έγινε στη συνέλευση της κατάληψης της Πρυτανείας το βράδυ της περασμένης Δευτέρας. Προηγήθηκε ενημέρωση για όλα τα δεδομένα. Διαβάστηκαν οι δηλώσεις του υπουργού Δικαιοσύνης και οι δηλώσεις των απεργών πείνας. Το πνεύμα της συζήτησης αποτυπώθηκε στην ομόφωνη απόφαση, που παραθέτουμε στη σελίδα 8. Η κατάληψη έκλεισε οργανωμένα, χωρίς εικόνα διάλυσης (καθαρίστηκαν ακόμα και οι χώροι πριν παραδοθούν στους υπάλληλους του πανεπιστήμιου). Το ίδιο οργανωμένα έκλεισε και η κατάληψη του Πολυτεχνείου, στην οποία είχε προχωρήσει μια αναρχική συλλογικότητα.
Είχαν προηγηθεί μια σειρά αγωνιστικές εκδηλώσεις, μετά την πορεία της Πέμπτης 14 Οκτώβρη, με πρώτη την κατάληψη της Πρυτανείας το μεσημέρι της Παρασκευής 15/10. Την απόφαση για την κατάληψη πήραν οι Κινήσεις Αλληλεγγύης. Στη συνέχεια, η κατάληψη πλαισιώθηκε και από άλλες δυνάμεις και μετατράπηκε σε ένα ζωντανό πόλο αντιπληροφόρησης και βάση εξόρμησης για εκδηλώσεις του κινήματος αλληλεγγύης. Η κατάληψη λειτούργησε με αποφάσεις της συνέλευσής της, που γινόταν κάθε βράδυ στις 9. Δούλευαν, λοιπόν, όλη τη μέρα μεγαφωνικές εγκαταστάσεις που ενημέρωναν τον κόσμο και στην Ακαδημίας και στην Πανεπιστημίου, ενώ μοιραζόταν έντυπο υλικό συνεχώς. Το Σάββατο το μεσημέρι διακόπηκε η κυκλοφορία στην Πανεπιστημίου για κάμποση ώρα, με ταυτόχρονο μοίρασμα προκηρύξεων και αναγραφή συνθημάτων στα λεωφορεία και τα τρόλεϊ.
Την Κυριακή το απόγευμα έγινε μια ενέργεια που έβαλε φωτιά στα μπατζάκια των μπάτσων. Περίπου 100 άτομα έφυγαν από το χώρο της κατάληψης και με μηχανοκίνητα μέσα ή το μετρό πήγαν στο «Γιώργος Γεννηματάς». Χωρίς οι μπάτσοι να πάρουν είδηση, 100 άνθρωποι ξεφύτρωσαν «από το πουθενά» μπροστά στο κτίριο όπου κρατούνταν ο Δ. Κουφοντίνας, άνοιξαν το πανό τους και άρχισαν να φωνάζουν συνθήματα αλληλεγγύης. Συνθήματα που έδωσαν κουράγιο στον απεργό πείνας που έδινε τη δική του μάχη στο δωμάτιο του νοσοκομείου. Οι μπάτσοι δεν πρόλαβαν καλά-καλά να καταλάβουν τι έγινε. Οι διαδηλωτές τέλειωσαν την παρέμβασή τους και έφυγαν «σαν κύριοι», ύστερα από τουλάχιστον 20 λεπτά.
Ο κύκλος «στο δρόμο» έκλεισε με την πορεία που είχε προγραμματιστεί από την κατάληψη του Πολυτεχνείου για την Τρίτη 19/10. Σ’ αυτή πήρε μέρος με απόφασή της και η κατάληψη της Πρυτανείας. Περισσότεροι από 600 διαδηλωτές πορεύτηκαν στους δρόμους της Αθήνας φωνάζοντας συνθήματα αλληλεγγύης και κατέληξαν στα Προπύλαια, όπου ανανέωσαν το ραντεβού για τους νέους αγώνες που έρχονται.
Στη Θεσσαλονίκη, αν και τα πράγματα καθυστέρησαν κάπως, υπήρξαν κινητοποιήσεις. Το Σάββατο πραγματοποιήθηκε μια μαζική εκδήλωση στο πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Την εκδήλωση οργάνωσε η Συνέλευση για την Αλληλεγγύη στους Πολιτικούς Κρατούμενους, πήραν όμως μέρος όλες οι δυνάμεις που δραστηριοποιούνται στο κίνημα αλληλεγγύης. Την Κυριακή έγινε μια πορεία στους κεντρικούς δρόμους της πόλης, με χαρακτήρα ζύμωσης, ενώ τη Δευτέρα η προγραμματισμένη συγκέντρωση συζήτησε τις τελευταίες εξελίξεις και έκλεισε αυτό το γύρο των κινητοποιήσεων.
♦ Κεφαλαιοποίηση
H αφαίρεση του κλουβιού είναι κάτι το σημαντικό για τους πολιτικούς κρατούμενους. Κάτι που μπορεί να το καταλάβει μόνο ο φυλακισμένος και όχι ο ελεύθερος. Είμαστε σίγουροι ότι οι ίδιοι οι πολιτικοί κρατούμενοι το εισπράττουν αυτό ως πιο σημαντική νίκη σε σχέση με μας που είμαστε έξω. Βεβαίως, το ειδικό καθεστώς κράτησης δεν καταργήθηκε. Η κυβέρνηση κατάφερε να αποφύγει ακόμα και τη δέσμευση για δημιουργία μιας επιτροπής με θεσμικό ρόλο, η οποία θα αποφανθεί για τη νομιμότητα αυτού του ειδικού καθεστώτος. Οι λόγοι που δεν έγινε αυτό κατορθωτό είναι πολλοί, αλλά δεν είναι του παρόντος να συζητηθούν.
Κερδήθηκε, όμως, κάτι πολύ σημαντικό. Αναδείχτηκε το θέμα και έγινε πολιτικό ζήτημα. Μια κοινωνία που δεν είχε ιδέα -ή αν κάποτε κάτι είχε ακούσει, το είχε ξεχάσει- γνωρίζει πλέον ότι οι κρατούμενοι για «τρομοκρατία» δεν αντιμετωπίζονται όπως όλοι οι άλλοι κρατούμενοι, αλλά με δυσμενέστερους όρους. Μια σειρά εκπρόσωποι του αστικού φιλελευθερισμού αναγκάστηκαν να πάρουν θέση. Το ίδιο ισχύει και για θεσμικά όργανα, όπως ο ΔΣΑ, που παλιότερα είχαν καλύψει όλα όσα είχαν γίνει σε βάρος των πολιτικών κρατούμενων. Εστω και την τελευταία στιγμή, έστω και με μισόλογα, αναγκάστηκε να πάρει θέση και η καθεστωτική αριστερά και ένα τμήμα της λεγόμενης εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς. Δεν βρέθηκε ούτε ένας που να υποστηρίξει πως αυτό το απάνθρωπο ειδικό καθεστώς είναι νόμιμο. Η κυβέρνηση βρέθηκε εντελώς μόνη, γι’ αυτό και ο Παπαληγούρας έδωσε αυτή τη μάχη οπισθοφυλακών και κατέληξε στο τέλος να προσπαθεί να ενεργοποιήσει τα «αντιτρομοκρατικά» ανακλαστικά του αστικού κόσμου. Είναι χαρακτηριστική η σιωπή των «ως εδώ» και η προσπάθεια της Μπακογιάννη να βγάλει πολιτική υπεραξία διοχετεύοντας την είδηση ότι και η ίδια είναι αντίθετη στο ειδικό καθεστώς.
Το κίνημα αλληλεγγύης έχει θέσει αυτό το ζήτημα από τον Σεπτέμβρη του 2002, όταν φτιάχτηκαν τα λευκά κελιά στον Κορυδαλλό. Προσπάθησε να το αναδείξει και να το κρατήσει στην επικαιρότητα. Κατάφερε να αποτρέψει τη μεταγωγή των πολιτικώνμ κρατούμενων στη Λάρισα, τουλάχιστον μέχρι το εφετείο. Ενεργοποίησε κάποιους θεσμικούς παράγοντες, όπως ο Συνήγορος του Πολίτη, όμως δεν μπορούσε να σπάσει το φράγμα της σιωπής. Η απεργία πείνας των πολιτικών κρατούμενων, που σε μεγάλο βαθμό σήκωσε προσωπικά ο Δ. Κουφοντίνας, ήταν αυτή που άλλαξε τα δεδομένα και τους συσχετισμούς. Το κίνημα αλληλεγγύης πάτησε πάνω σ’ αυτή την ανατροπή και κατάφερε να αναβαθμίσει και τη δική του παρέμβαση, μολονότι η ανταπόκριση ήταν και πάλι κατώτερη των περιστάσεων (δεν έχουμε κανένα λόγο να το κρύψουμε). Κάποιοι πάλεψαν με αυταπάρνηση, ιδιαίτερα τις δυο τελευταίες βδομάδες, κάποιοι προσπαθούσαν να οδηγήσουν τα πράγματα στον χειρότερο δυνατό συμβιβασμό, κάποιοι έλεγαν μόνο λόγια και κάποιοι άλλοι απαξίωσαν ακόμα και να μιλήσουν.
Καθήκον αυτού του κινήματος είναι σήμερα η κεφαλαιοποίηση όσων κατακτήθηκαν. Η κυβέρνηση θα κάνει ό,τι περνάει από το χέρι της να θάψει το πρόβλημα. Οι αστοφιλελεύθεροι που πήραν καλή θέση δεν πρόκειται να μπουν μπροστά και να συνεχίσουν. Αν ήταν θα το είχαν κάνει τόσο καιρό. Το κίνημα αλληλεγγύης είναι που πρέπει να πάρει πρωτοβουλίες. Να βρει εκείνους τους τρόπους που θα συντηρήσουν το ζήτημα στην επικαιρότητα. Για παράδειγμα, να αναλάβει το κίνημα αλληλεγγύης να συγκροτήσει μια επιτροπή από προσωπικότητες (νομικούς, γιατρούς και άλλους), που θα μελετήσει το ζήτημα των πολιτικών κρατούμενων και θα στριμώξει την κυβέρνηση. Ιδέες μπορούν να υπάρξουν πολλές, σημασία έχει να μην ατονίσει το κίνημα αλληλεγγύης, αλλά να αναπροσαρμόσει τη δράση του στις νέες συνθήκες, για να διευρύνει αυτή την πρώτη νίκη.