Οταν ο Μπαράκ Ομπάμα λέει στην τηλεφωνική του επικοινωνία με τον γάλλο ομόλογό του Νικολά Σαρκοζί, ότι «τα πράγματα είναι χειρότερα από αυτά που περιμέναμε», αναφερόμενος στην οικονομική κρίση στις ΗΠΑ, δεν έχουμε κανένα λόγο να αμφισβητήσουμε την ειλικρίνειά του. Γιατί, πράγματι, ούτε οι πιο «σπεσιαλίστες» αστοί οικονομολόγοι δεν έχουν ακόμα καταλήξει σε μια εκτίμηση για το βάθος αυτής της κρίσης, που αδιαμφισβήτητα πλέον είναι η χειρότερη μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η τελευταία έκθεση (advance, προκαταβολική δηλαδή) του υπουργείου Εμπορίου για την εξέλιξη του αμερικάνικου ΑΕΠ (Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν) για το τέταρτο τρίμηνο του 2008 (που αποτελεί μια πρώτη εκτίμηση, καθώς θα ακολουθήσουν δύο ακόμα εκθέσεις μέχρι να καταλήξουν στην ακριβή μέτρηση του ΑΕΠ του τέταρτου τριμήνου, η «preliminary», δηλαδή προκαταρκτική, και η «final», η τελική), δεν ήταν απλώς κόλαφος αλλά γροθιά στο στομάχι.
Το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 3.8%, σημειώνοντας τη μεγαλύτερη πτώση από το 1982! Ταυτόχρονα, ιδιαίτερα προβληματίζει η δραματική πτώση των εξαγωγών (-19.7%), που σε συνδυασμό με την κατά 20.1% πτώση των επενδύσεων σε πάγιο κεφάλαιο (μέσα παραγωγής, κτίρια και εγκαταστάσεις εργοστασίων) δημιουργεί ένα «εκρηκτικό μίγμα» για την εξέλιξη της ισχυρότερης οικονομίας του πλανήτη. Οπως επισημαίνει το αμερικάνικο (μη κυβερνητικό) Ινστιτού-το Οικονομικής Πολιτικής, τα πράγματα είναι χειρότερα από αυτό που δείχνει αυτή η πτώση του ΑΕΠ. Κι αυτό γιατί «ο αριθμός που παρουσιάζεται στο ΑΕΠ στην πραγματικότητα υποτιμά την τρέχουσα αδυναμία της αμερικάνικης οικονομίας. Οι αλλαγές στα ιδιωτικά αποθέματα (private inventories) πρόσθεσαν 1.3% στην οικονομία στο τέταρτο τρίμηνο. Ωστόσο, οι αλλαγές στα αποθέματα, είναι ιδιαίτερα ευμετάβλητες από τρίμηνο σε τρίμηνο, και η συγκέντρωση αποθεμάτων κατά τη διάρκεια απότομων οικονομικών κατήφορων, μπορεί να απεικονίζουν την αδυναμία των αμερικάνων παραγωγών να βρουν αγοραστές» (Economic Policy Institute, σε άρθρο με τίτλο «Χειρότερα απ’ ότι φαίνεται: Η μεγαλύτερη συρρίκνωση του ΑΕΠ από το 1982 υποεκτιμά την αδυναμία της οικονομίας», 30/1/09).
Με απλά λόγια, τα εμπορεύματα παραμένουν απούλητα στις αποθήκες, οι εξαγωγές έχουν πατώσει και οι επενδύσεις τραβούν την κατηφόρα. Ταυτόχρονα, η ανεργία έχει εκτιναχτεί στο 7.2% (πάει το 4% των παλιών… καλών εποχών), ενώ οι εργάτες που παρά τη θέλησή τους οδηγούνται στη μερική απασχόληση διπλασιάστηκαν μέσα στο 2008, σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας των ΗΠΑ (από 4.64 εκατομμύρια το Δεκέμβρη του 2007, εκτινάχτηκαν σε 8.04 εκατομμύρια το Δεκέμβρη του 2008). Την περασμένη βδομάδα, 100.000 νέες απολύσεις ανακοινώθηκαν από διάφορες επιχειρήσεις στις ΗΠΑ, σύμφωνα με το CNN (30/1/09), το οποίο σημειώνει ότι δεν αναμένεται καλυτέρευση της κατάστασης το 2009. Αντίθετα, σύμφωνα με έκθεση του Conference Board (αμερικάνικου οικονομικού ινστιτούτου) αναμένεται να χαθούν άλλα 2 εκατομμύρια θέσεις εργασίας, μετά τα 2.6 εκατομμύρια που χάθηκαν μέσα στο 2008.
Ολα αυτά φυσικά και δε μπορούν να οφείλονται στα «golden boys» που τσέπωσαν μερικές εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια παραπάνω από το «πρέπον». Αποτελούν συστατικά μιας τυπικής καπιταλιστικής κρίσης, όπως την περιέγραψε ο Μαρξ στο «Κεφάλαιο». Εκτός κι αν ο… πολύς Ομπάμα, δώσει τη λύση που επί δυο αιώνες δεν κατόρθωσε να βρει ο καπιταλισμός παγκόσμια, περιορίζοντας στα 500 χιλιάδες δολάρια τους μισθούς των μεγαλοστελεχών (CEOs) στις επιχειρήσεις που θα πάρουν ζεστό χρήμα από το «πακέτο στήριξης»!
