Δεν πουλάμε, χαρίζουμε
♦ Την περασμένη βδομάδα αιτιολογήσαμε την ανάγκη ενασχόλησής μας με το «βόθρο» του ελληνικού επαγγελματικού ποδοσφαίρου, ως συνέπεια των μεγάλων οικονομικών συμφερόντων που συνδέονται με τα ποδοσφαιρικά δρώμενα και της στελέχωσης των ιδιωτικών στρατών των καπιταλιστών που λυμαίνονται το χώρο από δεκάδες χιλιάδες νεολαίους της εργατικής τάξης. Οι εξελίξεις μας επιβεβαίωσαν. Στο οικονομικό μέρος η οικογένεια Βαρδινογιάννη ανακοίνωσε την αποχώρησή της από τον Παναθηναϊκό. Στο οπαδικό κομμάτι τα πράγματα είναι χειρότερα, αφού υπάρχει ακόμη ένας νεκρός και πέντε σοβαρά τραυματισμένοι οπαδοί, από τα ραντεβού θανάτου στο Ηράκλειο Κρήτης και στα Πετράλωνα.
Η αποχώρηση της οικογένειας Βαρδινογιάννη από την ΠΑΕ Παναθηναϊκός είναι ένα γεγονός που θα έπρεπε ν’ αναλυθεί από τις οικονομικές στήλες. Εχουμε γράψει αρκετές φορές, ότι ο βασικός λόγος για τον οποίο ασχολούνται οι καπιταλιστές με τον επαγγελματικό αθλητισμό είναι ότι τους εξασφαλίζει άμεσα κέρδη ή βοηθάει με έμμεσο τρόπο την προώθηση των επιχειρηματικών τους συμφερόντων σε άλλες δραστηριότητες. Αν δούμε την κατάσταση με καθαρά τεχνοκρατικό τρόπο και λαμβάνοντας υπόψη τα οικονομικά δεδομένα της εποχής, είναι ξεκάθαρο ότι το ελληνικό επαγγελματικό ποδόσφαιρο, το οποίο ήταν από καταβολής του κρατικοδίαιτο, δεν μπορεί να συντηρήσει ανταγωνιστικές ομάδες. Ο κύκλος των εργασιών του, όπως θα έλεγαν οι οικονομολόγοι, είναι πολύ μικρός και τα έσοδα προέρχονται σε ποσοστό 70%-75% από κρατικές επιχορηγήσεις και τηλεοπτικά δικαιώματα. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι εκτός από τον Ολυμπιακό που είχε την τύχη να βρεθεί ο Μαρινάκης και να ρίξει κάποια φράγκα στην αγορά, στις υπόλοιπες ομάδες δεν έχουν μαντήλι να κλάψουν.
Την ίδια στιγμή, οι πελάτες-οπαδοί απαιτούν από τους προέδρους να βάλουν το χέρι στην τσέπη και να δημιουργήσουν ανταγωνιστικές ομάδες που να διεκδικούν τίτλους. Ομως, αυτές οι ομάδες είναι «ακριβές» και ασύμφορες οικονομικά, αφού πλέον μόνο ο πρωταθλητής που έχει σίγουρη τη συμμετοχή του στους ομίλους του Champions League, έχει και εξασφαλισμένα φράγκα. Με δεδομένο ότι ο Ολυμπιακός έχει «καπαρώσει», με βάση την αγωνιστική του κατάσταση και το έμψυχο υλικό που διαθέτει, τον τίτλο, όλοι οι υπόλοιποι πρόεδροι καλούνται να βάλουν το χέρι στην τσέπη και να συντηρούν ομάδες που δεν μπορούν να τους κάνουν έστω και μια σχετική απόσβεση του κεφαλαίου που απαιτείται για τη συντήρησή τους.
Ας θυμηθούμε τα δεδομένα πριν μερικά χρόνια, την εποχή της παντοδυναμίας του Κόκκαλη. Και τότε ο Ολυμπιακός ήταν το αδιαμφισβήτητο φαβορί για τον τίτλο, αφού είχε καλύτερο έμψυχο δυναμικό και καλύτερες διασυνδέσεις στο παρασκήνιο. Το γεγονός, όμως, ότι και η δεύτερη ομάδα του πρωταθλήματος έπαιζε στους ομίλους του Champions League και συνεπώς είχε εξασφαλισμένο ένα σημαντικό ποσό για το ταμείο της, έδινε τη δυνατότητα για «επενδύσεις», με αποτέλεσμα εκτός του Ολυμπιακού να υπάρχουν και τρεις-τέσσερις ομάδες που έριχναν φράγκα ελπίζοντας στην κατάκτηση της 2ης θέσης. Οι παλιότεροι οπαδοί του Παναθηναϊκού θα θυμούνται τα «πουστριλίκια» που σέρναμε ενάντια στους Βαρδινογιάννηδες, οι οποίοι είχαν επιλέξει να μη συγκρουστούν με τον Κόκκαλη, αλλά επί της ουσίας να συμμαχήσουν μαζί του για να εξασφαλίσουν τη δεύτερη θέση. Μάλιστα, οι καλές πορείες του Παναθηναϊκού στην Ευρώπη είχαν αποτελέσει άλλοθι για τους Βαρδινογιάννηδες, που προσπαθούσαν να πείσουν τον κόσμο του Παναθηναϊκού ότι για όλα φταίει το παρασκήνιο, η «παράγκα» και οι δολοπλοκίες του Κόκκαλη.
Με βάση τα παραπάνω είναι εύκολο να καταλάβουμε γιατί πήραν αυτή τη χρονική στιγμή την απόφαση αποχώρησης και ότι ο πραγματικός λόγος είναι η έλλειψη οικονομικών κινήτρων και όχι η απαίτηση των πράσινων οπαδών για αλλαγή στην ιδιοκτησία και για «απελευθέρωση» της ομάδας. Μετά από 32 χρόνια, οι Βαρδινογιάννηδες αποφάσισαν να «τελειώσουν» με τις μπίζνες στο ελληνικό ποδόσφαιρο και μάλιστα με ένα πρωτόγνωρο τρόπο. Κατέθεσαν το 55% των μετοχών της ΠΑΕ σε δικηγορικό γραφείο και αυτές είναι στη διάθεση οποιουδήποτε θελήσει να ασχοληθεί με την ομάδα, εντελώς δωρεάν. Με απλά λόγια, έκαναν πράξη το εμπορικό σλόγκαν: «δεν πουλάμε, χαρίζουμε». Το γεγονός ότι οι Βαρδινογιάννηδες έφυγαν εν μιά νυκτί, χαρίζοντας τις μετοχές μιας επιχείρησής τους, δείχνει με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στον ελληνικό επαγγελματικό αθλητισμό και ειδικότερα στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο. Οταν μια επιχείρηση σαν το Παναθηναϊκό κρίνεται «βαρίδι» για τον όμιλο και κανένας από τους Παναθηναϊκάρες δεν αποφασίζει να πάρει την ομάδα τζάμπα, αφού για να την κάνει ανταγωνιστική θα πρέπει να βάλει το χέρι στην τσέπη, είναι εύκολο να καταλάβουμε την οικονομική στενότητα που υπάρχει στην αγορά.
Η επόμενη μέρα για τους πράσινους είναι θολή, αφού δεν φαίνεται στον ορίζοντα κάποια λύση. Ο έτερος βασικός παίχτης και «μοναδική ελπίδα» για τους οπαδούς, ο Βγενόπουλος, δεν δείχνει ιδιαίτερη θέρμη για να αναλάβει την ομάδα και έχει μεταθέσει τις όποιες εξελίξεις στην επόμενη Τρίτη με τη συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης που θα δώσει. Πάντως, ανεξάρτητα από τις εξελίξεις και την επόμενη μέρα στην πράσινη ΠΑΕ, το σίγουρο είναι ότι στο ελληνικό ποδόσφαιρο τίποτα δεν είναι πια ίδιο. Το ποδοσφαιρικό οικοδόμημα βρίσκεται σε οριακό σημείο και κινδυνεύει να καταρρεύσει, όχι εξαιτίας των λαμόγιων, των στημένων αγώνων και της παράγκας, αλλά γιατί η οικονομική βάση πάνω στην οποία είχε οικοδομηθεί βρίσκεται σε κατάσταση διάλυσης και απειλεί να συμπαρασύρει τα πάντα.
♦ Δύο σοβαρά περιστατικά, ανάμεσα σε οπαδούς του Παναθηναϊκού και οπαδούς του ΟΦΗ στο Ηράκλειο, που είχε ως αποτέλεσμα ένα νεκρό οπαδό και δύο σοβαρά τραυματισμένους, και σε οπαδούς του Ολυμπιακού και του Παναθηναϊκού στα Πετράλωνα, με τρεις σοβαρά τραυματίες, είναι τα νέα επεισόδια στο γαϊτανάκι της οπαδικής βίας. Το φαινόμενο είναι βαθιά κοινωνικό και τηρουμένων των αναλογιών θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι η άλλη όψη του νομίσματος της απόφασης των Βαρδινογιάννηδων να αποχωρήσουν από τον Παναθηναϊκό.
Η οικονομική κρίση έχει δημιουργήσει ασφυκτικές πιέσεις στους νεολαίους από τα φτωχά εργατικά στρώματα, που αποτελούν δυστυχώς την πλειοψηφία των μελών των οπαδικών συμμοριών και έχει αναγάγει το γήπεδο και το σύνδεσμο στη μοναδική διέξοδο της όποιας συντροφικότητας και συλλογικότητας και τον αντίπαλο οπαδό σε στόχο για να «ξεθυμάνει» και να βγάλει την οργή που συσσωρεύει η καθημερινότητα. Η γενικότερη απαξίωση του ποδοσφαίρου, με τα σκάνδαλα και το κουκούλωμα της υπόθεσης των στημένων αγώνων λειτουργεί σαν «λάδι στη φωτιά» και είναι μαθηματικά βέβαιο ότι πολύ σύντομα θα έχουμε και άλλα παρόμοια περιστατικά. Δυστυχώς, σήμερα η εργατική τάξη δεν έχει καταφέρει να δημιουργήσει συλλογικότητες που να μπορούν να εμπνέουν τη νέα εργατική βάρδια και να την πείθουν να διοχετεύει την ενεργητικότητά της σε δράση ενάντια στο σύστημα και όχι ενάντια στο νεολαίο που υποστηρίζει άλλη ομάδα, ενώ η μοναδική λύση που προβάλλεται από την αστική τάξη και την κυβέρνηση είναι η καταστολή και το κλείσιμο των συνδέσμων των οργανωμένων οπαδών.
Κος Πάπιας
papias@eksegersi.gr