Στις 21 Φεβρουαρίου διαβάσαμε άλλη μια ανακοίνωση που εξέδωσε η υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες. Η ανακοίνωση «προειδοποιούσε» για την «αύξηση της βίας και των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα σύνορα της Ευρώπης». Προειδοποιούσε, δηλαδή, για κάτι που το γνωρίζουν και οι πέτρες!
Το περιεχόμενο ήταν μέσες άκρες το ίδιο με προηγούμενων αντίστοιχων ανακοινώσεων που έχουν κατά καιρούς δει το φως της δημοσιότητας. Μια αναφορά στην υπάρχουσα κατάσταση (ολίγον τι ωραιοποιημένη – μη χαλάσουν κι οι δουλειές βρε αδερφέ!) και μια «έκκληση» στα εμπλεκόμενα κράτη να αναλάβουν τις ευθύνες τους, να τηρούν τις συμβατικές τους υποχρεώσεις για το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των προσφύγων και να μην καταλήξουν να παγιώσουν τέτοιες κακές πρακτικές.
Ομως, με τις επαναπροωθήσεις και τις αναγκαστικές επιστροφές να εξακολουθούν από ξηρά και θάλασσα (παρά τη φαινομενικά μεγάλη διάσταση που έχει λάβει το ζήτημα και την «σε βάθος» διερεύνηση που θα πραγματοποιούσαν τα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα για την παράνομη αυτή πρακτική) και με ανθρώπινες ζωές να χάνονται καθημερινά, δεν μπορείς να ωραιοποιείς τα πράγματα, δεν μπορείς να χαϊδεύεις αυτιά, ούτε να περιμένεις από τους θύτες να δείξουν κατανόηση και να συμμορφωθούν. Γιατί να το κάνουν; Εχουν ξεκαθαρίσει προ πολλού ότι οι πρόσφυγες είναι ανεπιθύμητοι.
Λίγες μέρες μετά απ’ αυτή την ανακοίνωση, στις 25 Φεβρουαρίου, εκδόθηκε άλλη ανακοίνωση Τύπου, αυτή τη φορά από μέλη του Ευρωκοινοβουλίου που επισκέφθηκαν την Τουρκία με σκοπό να εξετάσουν κατά πόσον τα ανθρώπινα δικαιώματα στη γειτονική χώρα χαίρουν σεβασμού. Σύμφωνα με τα λεγόμενά τους, «η Τουρκία έχει σημειώσει σοβαρή οπισθοδρόμηση στις θεμελιώδεις ελευθερίες και συνεχιζόμενη διάβρωση του κράτους δικαίου, σε αντίθεση με ό,τι αναμένεται από μια υποψήφια προς ένταξη στην ΕΕ χώρα», ενώ κατόπιν παρατίθενται μια σειρά από θεσμικές και μη δυσλειτουργίες που δημιουργούν ασταθές περιβάλλον για τη διαφύλαξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Μετά απ’ όλες αυτές τις επί της ουσίας αερολογίες, ας μιλήσουμε ωμά και πρακτικά. Καμία χώρα δε σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα των προσφύγων. Είτε είναι στην ΕΕ είτε όχι. Γιατί οι πρόσφυγες αποτελούν ένα μόνιμο «πρόβλημα» για τις αστικές δημοκρατίες. Χρειάζονται στέγαση, περίθαλψη, παιδεία, εργασία. Πράγματα που συνεπάγονται κόστος. Οικονομικό κόστος που πρέπει να περικόπτεται από κάτι τέτοια «περιττά» και να δίνεται σε στρατιωτικούς εξοπλισμούς ή ενισχύσεις καπιταλιστικών επιχειρήσεων ή/και… ευαγών ιδρυμάτων.
Η αξία του ανθρώπου και όλες οι θεμελιώδεις ελευθερίες, που οι αστικές δημοκρατίες καμώνονται ότι διαφυλάττουν και προστατεύουν, τελούν μονίμως υπό αίρεση (ή πιο σωστά μένουν ανεφάρμοστες), όσο οι ίδιοι οι άνθρωποι που βάλλονται, πρόσφυγες και ντόπιοι, δεν αγωνίζονται να τις διατηρήσουν. Κι όταν λέμε να τις διατηρήσουν δεν εννοούμε να εξακολουθήσουν να γράφονται σε όμορφα ιλουστρασιόν χαρτιά και να διδάσκονται στους φοιτητές της Νομικής, αλλά να τηρούνται στην ουσία τους.
ΥΓ1. Να θυμίσουμε στο σημείο αυτό ότι παρά τις επανειλημμένες διαπιστώσεις οργάνων της ΕΕ καθώς και τις μόνιμες προπαγανδιστικές κορώνες της ελληνικής κυβέρνησης σχετικά με τη γειτονική Τουρκία, για παραβίαση δικαιωμάτων και ελευθεριών, η Ελλάδα παραμένει στη θέση της ότι η Τουρκία αποτελεί ασφαλή τρίτη χώρα για τους πρόσφυγες και άρα οι τελευταίοι μπορούν σωρηδόν να επιστρέφονται σ’ αυτήν και να πραγματοποιούν εκεί τα αιτήματα διεθνούς προστασίας τους. Τι απ’ τα δύο συμβαίνει άραγε; Μια κάποια σύγχυση επικρατεί…
ΥΓ2. Στις 24 Φεβρουαρίου ξεκίνησε ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος στην Ουκρανία και μαζί μ’ αυτόν κι ένα νέο προσφυγικό κύμα. Η ελληνική κυβέρνηση εξακολουθεί ωστόσο να μην έχει αναθεωρήσει, παρά την παρούσα εμπόλεμη κατάσταση, τη σχετική ΚΥΑ, με την οποία μεταξύ άλλων κρίνεται και η Ουκρανία ως ασφαλής χώρα καταγωγής, πράγμα που θα δυσκολέψει τη διαδικασία λήψης εγγράφων από ανθρώπους που ενδεχομένως φτάσουν μέχρι εδώ διωγμένοι απ’ τις συνθήκες στη χώρα τους. Κατά τ’ άλλα, «δείχνει» αλληλέγγυα στους ουκρανούς πολίτες που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις εστίες τους και δηλώνει έτοιμη και άκρως προετοιμασμένη να δεχτεί τους ουκρανούς πρόσφυγες. Αβυσσος…