Σε ποια ακριβώς ζητήματα αναγκάστηκε η ελληνική κυβέρνηση «να βάλει λίγο νερό στο κρασί της»; Ο Τσακαλώτος, που έκανε τη σχετική δήλωση, δε μας διαφώτισε. Πέταξε μια κουβεντούλα για το νερωμένο κρασί και κατά τα άλλα δήλωσε σούπερ ευχαριστημένος. Τις λεπτομέρειες θα τις μάθουμε όταν στείλουν στη Βουλή ένα ακόμα πολυνομοσχέδιο με προαπαιτούμενα, για να το ψηφίσουν κι αυτό με την καθιερωμένη υπερεπείγουσα διαδικασία (να μη χαλάσουν και τη μνημονιακή παράδοση). Πριν από το Μουντιάλ, είπε ο Τσίπρας, δηλαδή μέχρι τα μέσα του Ιούνη.
Για τον Τσίπρα, βέβαια, η κυβέρνηση δεν έβαλε «νερό στο κρασί της», όπως είπε ο Τσακαλώτος. Το κλείσιμο της τέταρτης αξιολόγησης ήταν ένας… κυβερνητικός θρίαμβος. Οπως είπε στο υπουργικό συμβούλιο (on camera, για λόγους προπαγάνδας και μόνο), «η τελευταία αξιολόγηση του τρίτου και τελευταίου ελληνικού προγράμματος, περιλαμβάνει μια σειρά από θετικές ρυθμίσεις, στις οποίες καταλήξαμε μέσα από μια επίμονη και στοχοπροσηλωμένη προσπάθεια», ενώ «ένα σημαντικό μέρος της τέταρτης αξιολόγησης περιλαμβάνει μια σειρά θετικών διατάξεων, για την ενίσχυση της προσπάθειάς μας στον τομέα του κοινωνικού κράτους».
Είπε και άλλα ψέματα ο Τσίπρας. Οπως για παράδειγμα πως «διαπιστώθηκε ότι δεν πρόκειται να υπάρξει κανένα δημοσιονομικό κενό για το 2018 και το 2019» και πως «συμφωνήθηκε ότι θα υπάρξει πλήρης εφαρμογή των θετικών μέτρων, για την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους το 2019 και την ελάφρυνση της φορολογίας το 2020». Τόνισε δε ότι «έμενε να το αποδεχθούν και όλοι οι θεσμοί, κάτι που συνέβη τελικά αυτή τη φορά και είναι εξαιρετικά σημαντικό γεγονός». Η ανακοίνωση της τρόικας των ευρωπαϊκών «θεσμών» δεν αναφέρει τίποτα τέτοιο. Το δε ΔΝΤ, σε δική του χωριστή ανακοίνωση έγραψε: «Η αποστολή σημείωσε ικανοποιητική πρόοδο και θα συνεχίσει τις συνομιλίες με τις Αρχές από τα κεντρικά γραφεία του ΔΝΤ τις επόμενες ημέρες, εστιάζοντας σε κάποια ζητήματα που παραμένουν ανοιχτά στο δημοσιονομικό μέτωπο και στο μέτωπο των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων»!
Ολόκληρη η δήλωση Τσακαλώτου για την επίτευξη συμφωνίας με την τρόικα σε τεχνικό επίπεδο (staff level agreement – SLA) έχει ως εξής: «Σήμερα έχουμε μια τεχνική συμφωνία (Staff Level Agreement) η οποία θα επικυρωθεί στο Eurogroup της 24ης Μαίου. Σε όλα τα ζητήματα έχουμε κλείσει και ξέρουμε ακριβώς τι έχουμε να κάνουμε μέχρι το Eurogroup της 21ης Ιουνίου. Πολλά πράγματα αρχίζουν να γίνονται. Μερικά είναι δύσκολα τεχνικά. Πρέπει να τρέξουμε και να είμαστε οργανωμένοι. Αρα, στο Εuropgroup της 21ης Ιουνίου -όπως σας έχω πει πολλές φορές, υπάρχουν τα τρία – τέσσερα κομμάτια του παζλ τα οποία πρέπει να μπουν στη θέση τους. To πρώτο ( σ.σ. η 4η αξιολόγηση) ήδη έχει πάρει το δρόμο του. Ισως την Τετάρτη ή την Πέμπτη να έχουμε περισσότερες πληροφορίες για το χρέος, πώς δηλαδή έχει πάει η συζήτηση ανάμεσα στους Ευρωπαίους και το ΔΝΤ. Επίσης, στις 21 Ιουνίου θα συζητηθεί και η μεταμνημονιακή παρακολούθηση. Tέλος σχετικά με τα ζητήματα για τα οποία σας είχα πει ότι είναι αγκάθια, θεωρώ ότι τώρα λύθηκαν με έναν τρόπο ικανοποιητικό για την ελληνική πλευρά. Προφανώς σε μερικά πράγματα έπρεπε να βάλουμε λίγο νερό στο κρασί μας, αλλά γενικά θεωρώ ότι η συζήτηση έγινε πολύ δημιουργικά και επί της ουσίας. Στα πιο πολλά σημεία είμαι πολύ ευχαριστημένος».
Πριν σχολιάσουμε τη δήλωση Τσακαλώτου και την ταχύτατη συμφωνία με την τρόικα (πού οι εποχές που ξημεροβραδιάζονταν στο Χίλτον και η «διαπραγμάτευση» συνοδευόταν από δραματικούς τόνους!), να σημειώσουμε πως από την Πέμπτη κιόλας είχε τεθεί τέρμα και στη φιλολογία «να επαναδιαπραγματευτούμε την περικοπή των συντάξεων από 1.1.2019» ή «αφού το ΔΝΤ δε θα συμμετάσχει στο πρόγραμμα, να ξε-νομοθετήσουμε την περικοπή των συντάξεων και την περικοπή του αφορολόγητου, που ήταν απαίτηση του ΔΝΤ και όχι των ευρωπαϊκών θεσμών». «Τα συμπεφωνημένα θα τηρηθούν» δήλωσε ο Σταθάκης στους δημοσιογράφους, αναφερόμενος στο νέο πετσόκομμα των συντάξεων. «Το πλαίσιο της επόμενης περιόδου, προφανώς προβλέπει τους ήδη συμφωνημένους στόχους για την επόμενη τετραετία», είπε και ο Τσίπρας στο υπουργικό συμβούλιο. Βέβαια, ο Καμμένος, σαν να μην άκουσε τίποτα, βγήκε την επομένη πουρνό-πουρνό σε ραδιοφωνικό σταθμό και αφού είπε πονηρά «αφήστε να το δούμε» το θέμα των συντάξεων, συνέχισε με τα… θαυμάσια ελληνικά του: ««Το μήνυμα που περνάει είναι ότι το 3,5% του πλεονασματος το πετύχαμε που σημαίνει ότι αυτό που έχει βάλει σε προτεραιότητα είναι η ελάφρυνση όσων έχουν πληγεί από την κρίση και αυτό αφορά τις συντάξεις και τους μισθούς»!
Ο Σταθάκης προέβλεψε και ότι «δεν υπάρχει περίπτωση να έρθει μπροστά η μείωση του αφορολόγητου». Και μόνο ότι δεν το ανακοίνωσε σαν σίγουρο, σαν τελειωμένο, αλλά… κατέθεσε την εκτίμησή του, δείχνει ότι το ζήτημα είναι ανοιχτό. Θυμίζουμε ότι η πρόβλεψη για εμπροσθοβαρή μετακίνηση του δεύτερου προ-νομοθετημένου μέτρου είναι προνόμιο του ΔΝΤ, που δεν ασκείται στο επίπεδο της τρόικας αλλά στο επίπεδο του Eurogroup. Πρέπει, λοιπόν, να σημειώσουμε, πρώτο ότι το ΔΝΤ με την ανακοίνωσή του, που παραθέσαμε παραπάνω, διατηρεί επιφυλάξεις και για τα δημοσιονομικά (πληροφορίες κάνουν λόγο για ισχυρισμό περί δημοσιονομικού κενού ύψους περίπου 0,4%-0,5% του ΑΕΠ για το 2019, άρα κάθε άλλο παρά απίθανο είναι να ζήτήσει να αρχίσει από 1.1.2019 και το νέο πετσόκομμα του αφορολόγητου), δεύτερο ότι ο γερμανικός Τύπος προεξοφλεί ότι το ΔΝΤ δε θα συμμετάσχει μεν στο δανειακό πρόγραμμα που λήγει τον Αύγουστο, όμως θα έχει αναβαθμισμένο ρόλο στη μεταμνημονιακή εποπτεία και τρίτο ότι το ΔΝΤ συνηθίζει να κρατάει κάποια «ατού», που τα ρίχνει στο τραπέζι για να τα αποσύρει στο τέλος, αφού προηγουμένως έχει πάρει, σε συνεργασία με τη Γερμανία, ό,τι είχε εξαρχής προγραμματισμένο να πάρει.
Κανένας κυβερνητικός, λοιπόν, δε μας διαφώτισε πάνω στο τι περιλαμβάνει η τέταρτη αξιολόγηση και κυρίως σε ποια ζητήματα η κυβέρνηση «έβαλε νερό στο κρασί της». Υποπτευόμαστε ότι πρόκειται για ρυθμίσεις σχετικές με τη ΔΕΗ, καθώς και με τον ΕΝΦΙΑ (αύξηση των αντικειμενικών αξιών που θα πλήξουν κυρίως την κατοικία στις λαϊκές περιοχές). Μάλλον αυτό εννοούσε ο Τσακαλώτος, όταν έλεγε «πρέπει να τρέξουμε». Η τρόικα απέρριψε το αίτημά τους για τμηματική εφαρμογή των νέων αντικειμενικών αξιών και τώρα έχουν λίγο χρονικό διάστημα για να «τρέξουν» προγράμματα προσομοίωσης και να δουν αν μπορούν ν' αλλάξουν λίγο τους συντελεστές του ΕΝΦΙΑ, για να μην πέσει βαρύς ο πέλεκυς πάνω στη λαϊκή κατοικία. Δεν τους έχουμε ικανούς να τα καταφέρουν. Το πιθανότερο είναι να μαζέψουν περισσότερο ΕΝΦΙΑ σε σχέση με το στόχο που προβλέπει το Μνημόνιο και να πανηγυρίζουν για… υπεραπόδοση της οικονομίας!
Το πιο σημαντικό στη δήλωση Τσακαλώτου, ειπωμένο με σκόπιμη αφέλεια, ήταν η αναφορά στο χρέος: «Ισως την Τετάρτη ή την Πέμπτη να έχουμε περισσότερες πληροφορίες για το χρέος, πώς δηλαδή έχει πάει η συζήτηση ανάμεσα στους Ευρωπαίους και το ΔΝΤ». Οι ιμπεριαλιστές δανειστές συζητούν για το χρέος ερήμην της ελληνικής κυβέρνησης. Κι όταν καταλήξουν, θα σερβίρουν τη συμφωνία τους στον Τσακαλώτο στο Eurogroup και θα του πουν: take it or leave it. Αυτό είναι κι άμα σου αρέσει. Χρειάζεται μήπως να υπενθυμίσουμε τη γερμανική θέση; Οχι εφάπαξ ρύθμιση του χρέους, αλλά διαδοχικές ρυθμίσεις ανά τακτά διαστήματα, οι οποίες θα εγκρίνονται από τη γερμανική Βουλή, υπό τον όρο ότι οι ελληνικές κυβερνήσεις θα πιάνουν συγκεκριμένους στόχους.