Το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία του Ιρακινού Κουρδιστάν, μετά από πρόσφατη απόφαση του προέδρου του, Μασούντ Μπαρζανί, έχει ανάψει νέες φωτιές στην πολύπαθη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Ο Μπαρζανί, σε συνάντηση που είχε με τα πολιτικά κόμματα της κουρδικής ιρακινής επαρχίας (είναι πρόεδρος του Ιρακινού Κουρδιστάν από το 2005, σε αγαστή συνεργασία πάντοτε με τις αμερικάνικες κατοχικές δυνάμεις), ανακοίνωσε στις αρχές του μήνα ότι θα διεξαχθεί στις 25 Σεπτέμβρη δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία του και την απόσχιση από το Ιράκ. Η απόφαση πάρθηκε ομόφωνα από μια πλειάδα πολιτικών κομμάτων του Ιρακινού Κουρδιστάν (Δημοκρατικό Κόμμα Κουρδιστάν, Πατριωτική Ενωση Κουρδιστάν, Ισλαμική Ενωση Κουρδιστάν, «Κ»Κ Κουρδιστάν, μέχρι και τα κόμματα των Τουρκμένων). Εντωμεταξύ, τα πολιτικά κόμματα θα πρέπει να εργαστούν για να ξαναλειτουργήσει το κοινοβούλιο που έχει μείνει ανενεργό μετά από τις έριδες που εδώ και καιρό έχουν αναπτυχθεί μεταξύ των κομμάτων.
Χρειάστηκε να περάσουν δώδεκα μέρες μετά την ανακοίνωση του Μπαρζανί για το δημοψήφισμα, για να τοποθετηθεί επίσημα στο θέμα το κόμμα του άλλου ισχυρού άντρα της επαρχίας (και προέδρου του Ιράκ από το 2005 μέχρι το 2014) Τζαλάλ Ταλαμπανί (Πατριωτική Ενωση Κουρδιστάν – PUK) και να πάρει θέση πάνω στο δημοψήφισμα, μετά από δύο πολύωρες συνεδριάσεις του ηγετικού του συμβουλίου. Το αποτέλεσμα ήταν να υποστηριχτεί το δημοψήφισμα υπό τον όρο να παρθεί απόφαση μέσα στο κοινοβούλιο. Συνεπώς, πρέπει πρώτα να ξαναλειτουργήσει το κοινοβούλιο και στη συνέχεια να γίνει το δημοψήφισμα. Πράγμα που δεν είναι σίγουρο ότι θα έχει επιτευχθεί μέχρι το Σεπτέμβρη.
Σύμφωνα με το κουρδικό πρακτορείο Rudaw (https://www.rudaw.net/english/kurdistan/160620173), ο Μπαρζανί είχε τον προηγούμενο μήνα συναντήσεις με αμερικάνους αξιωματούχους και τους είχε ενημερώσει για το θέμα. Γι' αυτό και ο διευθυντής της υπηρεσίας αντικατασκοπίας των ΗΠΑ, αντιστράτηγος Βίνσεντ Στιούαρτ, είχε δηλώσει σε επιτροπή της αμερικάνικης Γερουσίας, ότι η απάντηση στο ερώτημα περί ανεξαρτησίας του Ιρακινού Κουρδιστάν δεν είναι το «αν» αλλά το «πότε». Παρά ταύτα, ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Χίδερ Νόερτ, δήλωσε ότι εκτιμά τις «νόμιμες προσδοκίες» των Κούρδων, όμως ταυτόχρονα υποστηρίζει την ενότητα του ιρακινού κράτους. Γι’ αυτό και οι Αμερικάνοι φαίνεται να συμβουλεύουν τους Κούρδους να αναβάλουν το δημοψήφισμα για μετά τις ιρακινές εκλογές που θα γίνουν του χρόνου τον Μάρτη.
Από την άλλη, σε συνάντηση του ανώτατου ηγέτη του Ιράν, Αγιατολάχ Χαμενεΐ, με τον πρωθυπουργό του Ιράκ, Χαϊντέρ Αλ Αμπάντι, ο πρώτος εξέφρασε την ανοιχτή αντίθεση της Τεχεράνης στο δημοψήφισμα ανεξαρτητοποίησης του Ιρακινού Κουρδιστάν.
Αρνητική ήταν και η Βρετανία, μέσω του υπουργού Εξωτερικών, Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος υποστήριξε ότι ενδεχόμενη απόσχιση των Κούρδων του Ιράκ θα αδυνάτιζε τον πόλεμο κατά του ISIS.
Από τη μεριά μας, θα είμαστε πάντοτε από θέση αρχών υπέρ του δικαιώματος στην αυτοδιάθεση μέχρι κρατικού αποχωρισμού για κάθε εθνότητα, ακόμα κι αν γνωρίζουμε ότι αυτός ο αποχωρισμός δε θα σηματοδοτήσει καμία πραγματική ανεξαρτησία. Θα βοηθήσει όμως στο να ξεκαθαρίσει το έδαφος για να αναδειχτούν οι ταξικές αντιθέσεις, έναντι των εθνικών που δυστυχώς σήμερα φαίνεται να είναι οι κυρίαρχες. Αν το δικαίωμα στον κρατικό αποχωρισμό δε γίνει σεβαστό, τότε οι πιθανότητες η εργατική τάξη να απεγκλωβιστεί από τον εθνικισμό είναι ακόμα πιο μικρές.
Σ’ αυτή τη φάση, με το Ιράκ πλήρως προσδεδεμένο στο αμερικάνικο άρμα, μια απόσχιση του ιρακινού Κουρδιστάν θα περιέπλεκε τα πράγματα για τους Αμερικάνους και τους συμμάχους τους, καθώς δε θα είχαν πρόβλημα μόνο με το Ιράκ αλλά και με την Τουρκία. Γι’ αυτό, ακόμα κι αν γίνει το δημοψήφισμα τον Σεπτέμβρη (και δεν αναβληθεί, είτε από τις πιέσεις που θα ασκήσουν οι ιμπεριαλιστές είτε από την αδυναμία σύγκλησης της Βουλής), δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι το ιρακινό Κουρδιστάν θα ανεξαρτητοποιηθεί. Το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση είναι για τους ιμπεριαλιστές αποδεκτό μόνο αν εξυπηρετεί τα συμφέροντά τους κι όχι από θέση αρχών. Γι’ αυτούς η μόνη αρχή είναι το μέγιστο κέρδος. Από την άλλη, η φερόμενη ως ηγεσία των Κούρδων του Ιράκ έχει μεν πολιτικές βλέψεις να ισχυροποιήσει την εξουσία της, είναι όμως απόλυτα εξαρτημένη από τους Αμερικάνους και δύσκολα θα τολμήσει να κάνει κάτι που οι τελευταίοι δε θα το θέλουν.
