Η πρώτη 24ωρη απεργία εργαζομένων στις δομές ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης του προγράμματος «Ψυχαργώ» είναι γεγονός. Πραγματοποιήθηκε την προηγούμενη Τρίτη, ύστερα από κοινό κάλεσμα τεσσάρων σωματείων, και περιλάμβανε συγκέντρωση διαμαρτυρίας στο υπουργείο Υγείας. Η συμμετοχή του κόσμου στη συγκέντρωση πλησίασε τους διακόσιους ανθρώπους ανάμεσα στους οποίους και ιδιοκτήτες δομών αποασυλοποίησης! Αφεντικά και εργαζόμενοι παρέα και στη συνάντηση που πραγματοποιήθηκε με την ηγεσία του υπουργείου. Το αποτέλεσμα ήταν η δήλωση Αβραμόπουλου για την εξασφάλιση άλλων 10 εκατ. ευρώ (6,5 εκατ. για το 2005 και το 2006 και 3,5 για το 2007), όπως και την εγγραφή στον προϋπολογισμό του 2008 κονδυλίου ύψους 38 εκατ. ευρώ. Το έλλειμμα όμως μόνο για το 2007 πλησιάζει τα 20 εκατ. ευρώ ενώ και οι ανάγκες για το 2008 υπολογίζονται γύρω στα 70 εκατ. ευρώ.
Για πάνω από δυο χρόνια, περίπου 2.500 εργαζόμενοι αγωνιούν και δε γνωρίζουν πότε και αν θα καταβληθούν τα δεδουλευμένα τους. Σε δομή αποασυλοποίησης στην Πάτρα οι εργαζόμενοι έμειναν 7 μήνες απλήρωτοι! Τα ψίχουλα που διατυμπάνισε ο Αβραμόπουλος και οι διαβεβαιώσεις του υφυπουργού Κωνσταντόπουλου και της γενικής γραμματέα Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Τροχάνη, έχουν γίνει ανιαρές ψευτιές μέχρι σήμερα στ’ αυτιά των εργαζόμενων. Γι’ αυτό και ήταν κοινή σε όλους η αίσθηση της απογοήτευσης τόσο από τη μικρή συμμετοχή εργαζομένων όσο και από την επαναλαμβανόμενη κοροϊδία που υφίσταται ο κλάδος. Εργαζόμενοι που μετείχαν στη συνάντηση μίλησαν για προκλητική συμπεριφορά του υφυπουργού Κωνσταντόπουλου. Οι εργαζόμενοι ζητούσαν να αναλάβει τις ευθύνες του και αυτός απάντησε: «Δεν υπογράφετε σε μένα και πάλι καλά να λέτε που είχαμε το φιλότιμο και φροντίσαμε να βρεθούν και αυτά τα χρήματα».
Η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο. Καθυστερήσεις μηνών στους μισθούς, τρομοκρατικές απολύσεις, ωθήσεις σε παραίτηση, περικοπές δαπανών για θεραπευτικές δραστηριότητες με τους ενοίκους των δομών, συγχώνευση μονάδων, υποψίες για οικονομικές ατασθαλίες των εργοδοτών σε ό,τι αφορά τις συντάξεις των ασθενών, είναι μόνο μερικά στιγμιότυπα από το καθημερινό έκτακτο καθεστώς που βιώνουν οι εργαζόμενοι και οι ένοικοι των δομών ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης. Γι΄ αυτό και η κήρυξη της πρώτης απεργίας στο χώρο είναι το ελάχιστο και το αυτονόητο. Μιας απεργίας που τα αφεντικά δεν την πολέμησαν, θέλοντας να διαφυλάξουν το σκηνικό της ταξικής συνεργασίας, που έχουν ανάγκη για να χρησιμοποιούν την πίεση των εργαζομένων ως διαπραγματευτικό μέσο για να υποστηρίξουν τα συμφέροντα και τα κέρδη τους. Οι εργαζόμενοι, όμως, δεν έχουν να κερδίσουν τίποτα (ούτε για τους ίδιους ούτε για τους ενοίκους που φροντίζουν) από τη σύσταση κοινού μετώπου με τους εργοδότες τους, καθώς δεν μπορούν να υπομένουν αυτό το αβέβαιο καθεστώς.
Το ζήτημα δεν αφορά σε καμιά περίπτωση μόνο τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας. Είναι κοινωνικό και πολιτικό ζήτημα η διαχείριση που επιφυλάσσει το σύστημα στην τρέλα, στο διαφορετικό τρόπο του υπάρχειν. Και αναμφίβολα αυτό που πριν μερικά χρόνια ξεκίνησε ως πολλά υποσχόμενη ψυχιατρική μεταρρύθμιση (για να ξεπλυθεί η ντροπή της Λέρου) πνέει σήμερα τα λοίσθια.
Το πρόγραμμα «Ψυχαργώς», που σήμερα ψυχορραγεί, είναι η κερκόπορτα για την πιο σκληρή μορφή ιδιωτικοποίησης και εμπορευματοποίησης της ψυχικής υγείας. Πληθαίνουν ολοένα οι φωνές που θυμίζουν το φαινόμενο στην Αμερική επί Ρέιγκαν, τότε που οι ψυχικά ασθενείς κατέληξαν κατά χιλιάδες να κοιμούνται άστεγοι και ξεχασμένοι στα παγκάκια και τις γέφυρες. Ποιος μπορεί να αποκλείσει στην Ελλάδα ένα τέτοιο ενδεχόμενο, αν συνεχιστεί αυτή η πολιτική από τη μεριά του κράτους; Ποιος μπορεί να αποκλείσει σε μερικά χρόνια οι δομές ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης να καταλήξουν δομές φιλοξενίας μόνο των ψυχικά ασθενών που έχουν χρήματα να πληρώσουν;
Η ψυχιατρική μεταρρύθμιση δεν αφορά μόνο τους εργαζόμενους και τους ενοίκους των οικοτροφείων, των ξενώνων και των διαμερισμάτων. Χρειάζεται πρωτίστως να αναπτυχθεί ένα κίνημα αντίστασης τόσο στις δομές ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης όσο και στα ψυχιατρεία. Ενα κίνημα που πρέπει να αγκαλιαστεί από προοδευτικές δυνάμεις και θα έχει ως αιχμή των αιτημάτων του την προάσπιση της δημόσιας και δωρεάν ψυχικής υγείας καθώς και την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των ψυχικά ασθενών.
Ενάντια στα λευκά κελιά που ετοιμάζουν στα ψυχιατρεία (αποκάλυψη στα «Νέα» την προηγούμενη Τετάρτη), ενάντια στον εγκλεισμό, την απομόνωση και την καθήλωση, ενάντια στην καταιγίδα των ψυχοφαρμάκων. Ο αγώνας άργησε να ξεκινήσει αλλά πρέπει να απλωθεί και να συνεχίσει.
Χ.Π.