Τετάρτη βράδυ, μόνος στο σπίτι. Πλησιάζει εννέα και περιμένω να αρχίσει το παιχνίδι Σλόβαν Μπρατισλάβας – Ολυμπιακός, με την ελπίδα ότι οι ερυθρόλευκοι θα επαναλάβουν την περσινή τους πορεία στο Champions League. Τα πράγματα εξελίσσονται εντελώς διαφορετικά. Γκολ ο Αβραάμ στο 2ο λεπτό, γκολ ο Λεονάρντο στο 21ο, τα νεύρα μου κλονίζονται, κλείνω τον υπολογιστή και αποφασίζω να διαβάσω κάποιο βιβλίο. Οσο δυνατός χαρακτήρας και αν είσαι, δεν μπορείς να αντέξεις δυο χτυπήματα σε 24 ώρες.
«Πέρασαν τα χρόνια και κατέληξα να αποδεχτώ την ταυτότητά μου: δεν είμαι τίποτα παραπάνω παρά ένας ζητιάνος του καλού ποδοσφαίρου. Περιφέρομαι στον κόσμο με το καπέλο στο χέρι και παρακαλάω στα γήπεδα:
Ο Θεός να σας έχει καλά, ένα καλό παιχνίδι. Και όταν παίζεται καλό ποδόσφαιρο, είμαι πανευτυχής για το θαύμα, χωρίς να νοιάζομαι ποια είναι η ομάδα ή η χώρα που το παίζει».
Διαβάζοντας το παραπάνω απόσπασμα από το βιβλίο του Εδουάρδο Γκαλεάνο «Τα χίλια πρόσωπα του ποδοσφαίρου», επέστρεψα καμιά εικοσαριά χρόνια πίσω. Την εποχή εκείνη, η παρέα (8-12 άτομα, ανάμεσά τους 3-4 κοπελιές) πήγαινε διακοπές τον Ιούλη και τον Αύγουστο ξημεροβραδιαζόταν στα γήπεδα (χωρίς διακρίσεις στα αθλήματα), παρακολουθώντας την προετοιμασία και τα φιλικά παιχνίδια, καταρχήν του Παγκρατίου και δευτερευόντως του Παναθηναϊκού. Mετά το γήπεδο η κατάληξη σχεδόν πάντα η ίδια. Μακαρονάδα στην Porto Fino, στην παραλιακή της Υμηττού (όταν συμμετείχε ο Χάρης, η παραγγελία είχε ανά δύο άτομα και μια πίτσα ζαμπόν, τυρί, μανιτάρια) και στη συνέχεια ακολουθούσε «ανάλυση» των αγώνων που είδαμε στον παλιό Λέντζο, ως τις πρώτες πρωινές ώρες. Ενιωσα νοσταλγία για μια εποχή που έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Μεγαλώσαμε, κάναμε οικογένεια και οι υποχρεώσεις δεν μας επιτρέπουν να αφιερώσουμε τον Αύγουστο στην ομάδα μας.
Καθώς σκεφτόμουν τα περασμένα, συνειδητοποίησα πόσο έχουν αλλάξει τα πράγματα, ειδικά στο ποδόσφαιρο. Δεν έχει μπει ο Αύγουστος και έχουν ξεκινήσει οι ευρωπαϊκές υποχρεώσεις των ομάδων μας. Πριν προλάβουμε να δούμε κάποιο φιλικό, για να κάνουμε μια πρώτη εκτίμηση της δυναμικότητας της ομάδας, ξεκινούν τα επίσημα παιχνίδια. Πριν είκοσι χρόνια, τέτοια εποχή άρχιζε επί της ουσίας η προετοιμασία των ομάδων, ενώ τώρα την πρώτη βδομάδα του Αυγούστου για κάποιες ομάδες μπορεί να έχει ολοκληρωθεί η ευρωπαϊκή τους πορεία.
Οι εποχές αλλάζουν και οι εξελίξεις τρέχουν. Στον επαγγελματικό αθλητισμό δεν επιτρέπεται να υπάρχουν μεγάλα χρονικά διαστήματα χωρίς αγωνιστικές υποχρεώσεις, γιατί χωρίς αγώνες και χωρίς θέαμα δεν υπάρχουν φράγκα και κέρδη. Πριν καλά-καλά τελειώσει η μια σεζόν έχει ξεκινήσει η επόμενη. Ξεκούραση, χαλάρωση, προετοιμασία, φιλικά παιχνίδια, τείνουν να γίνουν άγνωστες λέξεις, αφού τα φράγκα απαιτούν επίσημη αγωνιστική δράση. Κάθε χρόνο τα φράγκα που μοιράζονται οι ομάδες από τα τηλεοπτικά δικαιώματα αυξάνονται, για τον απλούστατο λόγο ότι αυξάνεται τόσο ο αριθμός των αγώνων όσο και η χρονική διάρκεια των ευρωπαϊκών διοργανώσεων.
Δυστυχώς, δεν υπάρχει καμία αντίδραση. Ομάδες, παίχτες, προπονητές, φίλαθλοι έχουν αποδεχτεί την κατάσταση. Οι ρυθμοί της καθημερινότητας στον καπιταλισμό έχουν γίνει ασύλληπτα γρήγοροι, δεν υπάρχουν «στιγμές χαλάρωσης» και συνεπώς δεν μας κακοφαίνεται αν το ίδιο συμβαίνει και στον αθλητισμό. Τρέχουμε στη δουλειά, τρέχουμε για να προλάβουμε τις καθημερινές υποχρεώσεις, τρέχουμε για να περάσουμε μερικές στιγμές με τους φίλους μας, τρέχουμε γενικά και αόριστα, είναι λοιπόν λογικό να θεωρού-με φυσιολογικούς και τους γρήγορους ρυθμούς στην εναλλαγή των αγωνιστικών περιόδων στο ποδόσφαιρο. Αλλωστε, η πλειοψηφία των φιλάθλων ανήκει στους παθητικούς τηλεθεατές, δεν πηγαίνει στο γήπεδο και παρακολουθεί τα δρώμενα από την τηλεόραση.
Από τις σκέψεις μ’ έβγαλε ένας επίμονος ήχος. Χτυπού-σε το τηλέφωνο. Στη γραμμή ήταν ο Ανδρέας. «Ελα, φιλαράκο, τα κατάφεραν οι κωλόγαυροι. Ποιος ακούει αύριο το πρωί τον Κοσμά. Θα μας τα πρήξει με το δούλεμα. Κανονίσαμε να δούμε την άλλη βδομάδα τον επαναληπτικό του βάζελου στο Γιώργο. Σε παίρνω νωρίς για να κανονίσεις τι θα κάνεις με τα παιδιά και να πάρεις 24ωρη απ’ την Κατερίνα. Μετά το παιχνίδι θα ακολουθήσει έξοδος για οινοποσία, είτε για να ξεχάσουμε είτε για να γιορτάσουμε». Εκλεισα το τηλέφωνο νιώθοντας ότι ο Ανδρέας διάβασε τις σκέψεις μου. Χαμογέλασα, έβαλα στην μπάντα τη μεταφυσική και άρχισα να καταστρώνω το σχέδιο για να πάρω την 24ωρη. Μπορεί το πρόγραμμα να μην έχει μακαρονάδα στην Porto Fino, όμως σίγουρα «θα κάνουμε αγροτικό» στο Λέντζο…
Κος Πάπιας
ΥΓ1: «Θα κάνουμε αγροτικό». Εκφραση που λάνσαρε στην πιάτσα πριν είκοσι περίπου χρόνια ο Νεκτάριος, για να περιγράφει τις ολονυχτίες αμπελοφιλοσοφίες της παρέας στον παλιό Λέντζο (απέναντι από το Αλσος Παγκρατίου). Αν και ποτέ δεν καταλάβαμε για ποιο λόγο χρησιμοποίησε τη συγκεκριμένη φράση, δεν τον έχουμε ρωτήσει σχετικά. Το πλέον πιθανό είναι να επηρεάστηκε από το πράσινο φόντο των πεύκων του Αλσους.
ΥΓ2: Οσοι πιστεύατε ότι θα κάναμε κριτική για τους αγώνες του Παναθηναϊκού και του Ολυμπιακού στο Champions League, είστε γελασμένοι. Η στήλη δεν συνηθίζει να ασχολείται με δυσάρεστες ειδήσεις, ενώ διανύουμε την καλοκαιρινή περίοδο. Ευχόμαστε σε όσους φύγουν από την πρωτεύουσα να περάσουν καλά και να φορτώσουν τις «μπαταρίες» τους. «Τα μπάνια του λαού» είναι κατάκτηση του λαϊκού κινήματος και δεν μπορούν Τεν Κάτε, Κετσπάγια και Καραμανλής να μας γεμίσουν με άγχος, λίγες μέρες πριν ξαμοληθούμε στις παραλίες. Θα παραθέσουμε την άποψη πράσινου οπαδού, με ένα και μόνο σχόλιο. «Καλύτερα να αποκλειστούμε από το Champions League, για να επικεντρωθούμε στην κατάκτηση του πρωταθλήματος». Βαγγελάκη, χρειάζεσαι επειγόντως διακοπές…
ΥΓ3: Οσοι καταφέρετε και φύγετε για διακοπές, πάρτε και κανένα βιβλίο μαζί σας. Η στήλη προτείνει το βιβλίο του Εδουάρδο Γκαλεάνο «Τα χίλια πρόσωπα του ποδοσφαίρου», εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, αφενός γιατί διαβάζεται ευχάριστα και έχει μια άποψη για το ποδόσφαιρο ενάντια στην επαγγελματική εκδοχή του και αφετέρου γιατί δεν πρέπει να απομακρυνόμαστε από το άθλημα κατά τη διάρκεια των διακοπών μας.
ΥΓ4: Σύμφωνα με έρευνα της εταιρίας Virgin για λογαριασμό της εφημερίδας Independent, ένας στους τρεις άγγλους οπαδούς σκοπεύει να μειώσει τις επισκέψεις του στο γήπεδο για να παρακολουθήσει ζωντανά τους αγώνες της αγαπημένης του ομάδας. Οπως δήλωσε ο πρόεδρος της ομοσπονδίας οπαδών ποδοσφαίρου (ναι, υπάρχει και τέτοια) Μάλκομ Κλαρκ, ο βασικότερος λόγος είναι ότι αρκετοί άνθρωποι έχουν χάσει τον τελευταίο καιρό τη δουλειά τους και για να αντεπεξέλθουν οικονομικά πρέπει να μειώσουν δραματικά τα έξοδά τους, άρα και τα φράγκα που διέθεταν για να πάνε στο γήπεδο. Μια ακόμη συνέπεια της οικονομικής κρίσης που μαστίζει την καπιταλιστική Ευρώπη.