«Η εμπιστοσύνη των καταναλωτών αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο μιας ανταγωνιστικής οικονομίας και η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων διαδραματίζει σημαντικό ρόλο για τη βελτίωση της εμπιστοσύνης αυτής». Ετσι ξεκίνησε τις δηλώσεις του ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, λίγο πριν εγκαινιάσει μαζί με τον Μπερλουσκόνι την έδρα της ΕΑΑΤ στην Πάρμα. «Οι πολίτες της ΕΕ –συμπλήρωσε- μπορούν να είναι βέβαιοι ότι χρησιμοποιούνται έγκυρες και ανεξάρτητες επιστημονικές συμβουλές για να εξασφαλιστεί το υψηλότερο επίπεδο προστασίας σε θέματα ασφάλειας των τροφίμων και κατ’ επέκταση των καταναλωτών σε ολόκληρη την Ευρώπη».
Για το τελευταίο μιλάει η πείρα και δεν έχουμε ανάγκη άλλων μαρτύρων. Τα διατροφικά σκάνδαλα που ξεσπούν το ένα μετά το άλλο, έτσι που να μπορούμε χωρίς υπερβολή να μιλάμε για ένα διαρκές διατροφικό σκάνδαλο που αποκαλύπτεται με τη μορφή διαδοχικών επεισοδίων. Μια οικονομία που λειτουργεί με μοναδικό κριτήριο την αποκόμιση του μέγιστου κέρδους θα εγκληματίσει ακόμα και στον τομέα της παραγωγής τροφίμων. Ηθικές αναστολές ουδέποτε στην Ιστορία είχαν οι καπιταλιστές. Μήπως, όμως, υπάρχουν νομικές αναστολές; Μήπως ο φόβος των νομικών κυρώσεων τους καθιστά προσεκτικούς;
Εδώ καγχάζουμε. Δεκάδες φορές έχουμε δείξει σε ρεπορτάζ μας, αναφερόμενοι στους χειρισμούς των κρατικών και των κοινοτικών υπηρεσιών, ότι η απειλή νομικών κυρώσεων είναι κυριολεκτικά για γέλια. Αλλωστε, όλο το σύστημα στηρίζεται στον… αυτοέλεγχο των επιχειρήσεων, οπότε δεν χρειάζεται να πούμε τίποτ’ άλλο. Εχει σημασία, όμως, η αρχική αποστροφή Μπαρόζο, γιατί χωρίς να το επιδιώκει μας αποκαλύπτει την ουσία της λειτουργίας των μηχανισμών ελέγχου: «Η εμπιστοσύνη των καταναλωτών αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο μιας ανταγωνιστικής οικονομίας». Ζητούμενο, λοιπόν, δεν είναι η ασφάλεια των τροφίμων, αλλά η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών, με στόχο αυτοί να συνεχίσουν να αγοράζουν τα προϊόντα που τους πουλάνε. Η ΕΕ έχει την αρνητική εμπειρία της περιόδου που βρισκόταν σε έξαρση το σκάνδαλο των τρελών αγελάδων και είχε πέσει κατακόρυφα η κατανάλωση βοδινού κρέατος. Για να αποφύγουν, λοιπόν, αυτές τις αναταράξεις στην αγορά, στήνουν μηχανισμούς όπως η ΕΑΑΤ, καλλιεργώντας την ψευδαίσθηση ότι δήθεν το σύστημα κάνει αυστηρούς ελέγχους.
