Πολλές φορές έχουμε αναφερθεί στα καπιταλιστικά κέρδη και τους εργατικούς μισθούς ως συγκοινωνούντα δοχεία. Ο,τι φεύγει από το ένα δοχείο πάει στο άλλο και αντιστρόφως. Το σύστημα είναι κλειστό. Σήμερα θα μιλήσουμε για κάποια άλλα συγκοινωνούντα δοχεία, στα οποία θα δώσουμε τα κωδικοποιημένα ονόματα «οικονομική ισορροπία» και «ισορροπία στην ταξική πάλη».
Μια αστική κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να εξασφαλίζει την «οικονομική ισορροπία». Δηλαδή, εκείνο το μείγμα οικονομικής πολιτικής που θα εξασφαλίζει τη μέγιστη κερδοφορία του κεφάλαιου, τους κατόχους του οποίου εκπροσωπεί πολιτικά. Μια αστική κυβέρνηση, όμως, εμφανίζεται σαν εκπρόσωπος ολόκληρου του έθνους και όχι μόνο μιας τάξης. Είναι, λοιπόν, εκ των πραγμάτων αναγκασμένη να εξασφαλίζει και την «κοινωνική ισορροπία», την «ισορροπία στην ταξική πάλη», που είναι απαραίτητη για τη σταθερότητα του συστήματος.
Σε εποχές σχετικά (περισσότερο ή λιγότερο) ομαλής ανάπτυξης του καπιταλισμού, οι αστικές κυβερνήσεις καταφέρνουν να τα εξασφαλίσουν και τα δύο, χάρη στη λειτουργία των πολυπλόκαμων μηχανισμών του συστήματος εξουσίας (κοινοβούλιο-κόμματα, ΜΜΕ, συνδικαλιστική γραφειοκρατία κ.λπ.). Σε συνθήκες κρίσης, όμως, η εξασφάλιση και των δύο αυτών ισορροπιών γίνεται μια εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση.
Δείτε τις τρέχουσες εξελίξεις στη χώρα μας. Η εξασφάλιση της «οικονομικής ισορροπίας» απαιτεί τη λήψη σκληρών αντεργατικών και αντιλαϊκών μέτρων. Μέτρων που πλήττουν τον πυρήνα της «ισορροπίας στην ταξική πάλη», η οποία εξασφάλιζε την πολυπόθητη σταθερότητα του συστήματος τις τέσσερις τελευταίες δεκαετίες. Οταν απλώνεις τη φτώχεια με βίαιο τρόπο, όταν ανατρέπεις όχι μόνο προσδοκίες αλλά και το ίδιο το βιοτικό status ευρύτατων λαϊκών στρωμάτων, ενώ ταυτόχρονα αφήνεις άθικτο το κεφάλαιο, προς το οποίο επιπρόσθετα διοχετεύεις κάθε ικμάδα πόρου που διαθέτει το αστικό κράτος, τότε η «ισορροπία στην ταξική πάλη διαταράσσεται» ή –για να είμαστε πιο ακριβείς– γίνεται εντελώς εύθραυστη.
Τι κάνει η κυβέρνηση για ν’ αντιμετωπίσει αυτή τη διαταραχή; Καταφεύγει σε ιδεολογήματα, τα οποία όμως είναι τόσο φθαρμένα που ακυρώνονται άμα τη ανακοινώσει τους. Ο «νέος πατριωτισμός» που λανσάρεται εσχάτως είναι μια καρικατούρα που δεν πιάνει πουθενά, παρά το άγριο πουσάρισμά του από τα ΜΜΕ και διάφορους διανοούμενους. Ομως, η κυβέρνηση ελπίζει. Ελπίζει ότι μπορεί να ολοκληρώσει την οικονομική της πολιτική με τον τρόπο που έχει σχεδιάσει, σε συνεργασία με το διευθυντήριο των Βρυξελλών.
Τι είναι αυτό που κάνει την κυβέρνηση να ελπίζει; Είναι το γεγονός ότι στο επίπεδο της ταξικής πάλης η ισορροπία δεν έχει διασαλευτεί. Υπάρχει μόνο ένας ανεπαίσθητος κυματισμός, μια αύρα δυσαρέσκειας, που ακόμη δεν έχει μετατραπεί σε φουρτούνα, σε καταιγίδα, σε θύελλα. Ετσι, η ισορροπία που υπάρχει στο «δοχείο» της ταξικής πάλης βοηθάει να γεμίζει το «δοχείο» της ασκούμενης οικονομικής πολιτικής.
Τι θα γίνει αν αρχίσει να διασαλεύεται η «ισορροπία στην ταξική πάλη»; Η κυβέρνηση θ’ αρχίσει να βρίσκεται μπροστά στο δίλημμα: να εξασφαλίσει τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα του συστήματος ή να ρισκάρει μια γενικευμένη ταξική-κοινωνική έκρηξη; Μόνο τότε υπάρχει περίπτωση η κυβέρνηση –με τη σύμφωνη γνώμη όλων των δυνάμεων του συστήματος– να χαλαρώσει έστω και λίγο την αντεργατική-αντιλαϊκή οικονομική πολιτική. Ολα, λοιπόν, εξαρτώνται από την ανάπτυξη της ταξικής πάλης του προλεταριάτου.
Π.Γ.
