«Ενας προσκείμενος στους κύκλους εξουσίας στη Ναμπλούς επιβεβαιώνει διατηρώντας την ανωνυμία του: “Οι άνθρωποι εδώ γνωρίζουν ότι όλα τα προβλήματα της διαφθοράς και της ανασφάλειας οφείλονται στη Φάταχ. Ολα χωρίς εξαίρεση. Σε σύγκριση, οι άνθρωποι της Χαμάς είναι άμεμπτοι. Δεν τους βλέπουμε ποτέ να παίζουν το ρόλο των αρχηγών συμμοριών στην πόλη. Με τον Μοχάμεντ Γαζάλ και τον Νάσερ Σάερ, που είναι ο πρύτανης της σχολής ισλαμικού δικαίου, διαθέτουν ικανούς, μετριοπαθείς και αξιοσέβαστους ηγέτες. Δεν είναι εύκολο να τους αντιμετωπίσουμε”».
Από εκτεταμένο ρεπορτάζ του Βenjamin Barthe, ειδικού απεσταλμένου της Monde Diplomatique στη Ναμπλούς της Δυτικής Οχθης (αναδημοσίευση στην «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία»).
Ο δημοσιογράφος δεν είναι φίλα προσκείμενος στη Χαμάς ή στα κινήματα του ριζοσπαστικού ισλαμισμού. Καταγράφει απλά αυτά που είδε και αυτά που του είπαν, επικαλούμενος μάλιστα ανθρώπους που πρόσκεινται στην Παλαιστινιακή Αρχή. Περιγράφει μια πραγματικότητα, την οποία εμείς μπορούμε να αναπλάσουμε με διαφορετικό τρόπο. Να προσπαθήσουμε να τη δούμε με τα μάτια του φτωχού Παλαιστίνιου, που είναι ταγμένος στον αγώνα για την εθνική ανεξαρτησία και βλέπει πως για κάποιους αυτός ο αγώνας είναι καθαρά ανιδιοτελής. Αυτοί οι κάποιοι είναι η ιστορική ηγεσία του Παλαιστινιακού Κινήματος. Και ο αντίποδάς τους είναι ένα κίνημα με θρησκευτικές αναφορές, αλλά με έντονα κοινωνικά χαρακτηριστικά, που θυσιάζει καθημερινά Μάρτυρες στον αγώνα για την ανεξαρτησία και ταυτόχρονα δεν παρουσιάζει συμπεριφορές εξουσιαστικής διαφθοράς, συμμοριτισμού και αλαζονείας.
Αν το ρεπορτάζ γινόταν στο Λίβανο, θα κατέγραφε τα ίδια για τη «Χεζμπολά». Κι αν γινόταν στο βορειοδυτικό Πακιστάν και το νοτιοανατολικό Αφγανιστάν θα κατέγραφε το ίδιο για τον Μπιν Λάντεν και τους άνδρες του. Είναι αυτές οι καταγραφές που κάνουν σκόνη τις ιδεοληψίες που ακόμα κυριαρχούν στους επαναστατικούς κύκλους της Δύσης, που δεν μπορούν να κατανοήσουν μια πραγματικότητα που ξεπερνά κάποια στερεότυπα.
Τηρουμένων των ιστορικών αναλογιών, ο ριζοσπαστικός ισλαμισμός θυμίζει το αστικό κίνημα του Κρόμγουελ στην Αγγλία, που χρησιμοποιούσε ως ιδεολογικό του περίβλημα την επιστροφή στα «καθαρά» διδάγματα του χριστιανισμού. Θυμίζει (και πάλι τηρουμένων των ιστορικών αναλογιών) τα θρησκευτικά περιβλήματα που επένδυαν τον μακρόχρονα πόλεμο των χωρικών στη Γερμανία. Δεν υπάρχουν θρησκευτικά κινήματα, αλλά μόνο κοινωνικά κινήματα. Για την Ιστορία ελάχιστη σημασία έχει η ιδέα που έχει ένα κίνημα για τον εαυτό του. Η Ιστορία αναζητά τον κοινωνικό χαρακτήρα των μαζικών κινημάτων.
Ξέρουμε, είναι δύσκολο να παραδεχτεί ο «πουριτανός» του δυτικού ορθολογισμού (ακόμα και όταν δηλώνει μαρξιστής, επαναστάτης, αναρχικός), ότι οι πληβειακές μάζες της εξαθλιωμένης Ανατολής αναζητούν ιδεολογική ασπίδα σε θρησκευτικές σέκτες. Εδώ, όμως, δεν πρόκειται για τις όποιες σέκτες, αλλά για τεράστια κοινωνικά κινήματα, που έχουν κοινωνικά και πολιτικά προγράμματα, μικροαστικού χαρακτήρα κατά κανόνα, τα οποία κάλυψαν τα τεράστια κενά που άφησε η προδοσία των παραδοσιακών πολιτικών ρευμάτων.
Π.Γ.
