Στο βιβλίο αυτό του δημοσιογράφου και δοκιμιογράφου Nathan Thrall (εκδόσεις Δώμα Αθήνα 2024), μέσα από ένα σοκαριστικό τροχαίο δυστύχημα σχολικού λεωφορείου στην Ιερουσαλήμ, κατά το οποίο έχασαν τη ζωή τους έξι μικρά παιδιά Παλαιστίνιων το 2012, καταγράφεται η πολυπλοκότητα και ο καθημερινός γολγοθάς της ζωής των Παλαιστίνιων στην Δυτική Οχθη, η σχέση τους με τους ισραηλινούς επικυρίαρχους, αλλά και η πολιτική των εποικισμών και του απαρτχάιντ και, ως ένα βαθμό, το φόντο της ισραηλινοπαλαιστινιακής σύγκρουσης.
Το βιβλίο αυτό, του οποίου τα συμβάντα δημοσιεύτηκαν στην αρχή σαν άρθρο, είναι αξιόλογο για τρεις κυρίως λόγους.
1. Με απόλυτη σαφήνεια, τεκμηρίωση και δημοσιογραφική έρευνα γίνεται αναφορά σε γεγονότα και πρόσωπα. Ολα είναι αληθινά, με εξαίρεση τη χρήση τεσσάρων ψευδωνύμων σε δευτερεύοντα πρόσωπα. Γίνονται επίσης φανερά τα διαχρονικά σχεδιασμένα ατσάλινα βήματα του Ισραήλ για τη σταδιακή εξαφάνιση της Παλαιστίνης.
2. Χωρίς συναισθηματισμούς, με ακρίβεια και αντικειμενικότητα, καταγράφονται οι ατελείωτες ταπεινώσεις, τα εμπόδια και οι απαγορεύσεις που συνθέτουν την αβίωτη καθημερινότητα των Παλαιστίνιων της Δυτικής Οχθης, έτσι που γίνεται εναργέστερη η μεγάλη εικόνα και εμπλουτίζονται οι γνώσεις ακόμα και του πλέον ενημερωμένου αναγνώστη.
3. Οσο κι αν ο συγγραφέας προσπαθεί να κρύψει τον υπόγειο, ήρεμο θυμό του, το συμπέρασμα βγαίνει αβίαστο από τον οποιοδήποτε έντιμο άνθρωπο: αντίσταση με κάθε τρόπο στους σύγχρονους ναζί.
Αξίζει να επισημανθούν κάποια από τα γεγονότα που επαναφέρει στη μνήμη ή κάνει γνωστά αυτό το βιβλίο.
Κατά τη διάρκεια της Πρώτης Ιντιφάντα, που άρχισε το 1987 και που ώθησε ακόμα και τις πιο φλογερές κοσμικές Παλαιστίνιες να υιοθετήσουν τη χρήση της μαντήλας σε ένδειξη εθνικής αλληλεγγύης, δολοφονήθηκαν πάνω από 1.500 Παλαιστίνιοι, 130.000 τραυματίστηκαν και 120.000 φυλακίστηκαν. Στη διάρκεια της εξέγερσης «χρειάστηκε να αλλάξει πολλές φορές ο τύπος των γκλομπς που χρησιμοποιούνταν, γιατί έσπαγαν ,οπότε αντικαταστάθηκαν με σιδερένια, αλλά και αυτά στράβωναν και τελικά χρησιμοποιήθηκαν ράβδοι από εύκαμπτο, σκληρό πλαστικό».
Στη Δεύτερη Ιντιφάντα, που άρχισε το 2000, υπήρξε άμεση και πλήρης εμπλοκή του ισραηλινού στρατού, ρίχτηκαν 1.000.000 σφαίρες σε λιγότερο από μια βδομάδα, 3.000 Παλαιστίνιοι δολοφονήθηκαν και 100 κορυφαία στελέχη παλαιστινιακών οργανώσεων συνελήφθησαν, αλλά αντικαταστάθηκαν παρευθύς από τις οργανώσεις τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι στις ισραηλινές φυλακές απαγορεύονταν από τον Σέξπιρ, τον Τόλκιν(!), τον Τολστόι, τον Σολτζενίτσιν(!), μέχρι και το Συνταγματικό Δίκαιο του Ισραηλινού Κράτους!! Επίσης ξεριζώθηκαν 112.900 ελιές και καταστράφηκαν 3.669.000 παλαιστινιακές καλλιέργειες.
Είναι ολοφάνερο ότι ο Nathan Thrall αποδοκιμάζει το ρόλο της Φατάχ, του Αραφάτ και της Παλαιστινιακής Αρχής μετά τις Συμφωνίες του Οσλο. Μόλις υπογράφηκαν, οι ισραηλινοί εποικισμοί επεκτάθηκαν και ο πληθυσμός τους αυξήθηκε κατά 70%, η Δυτική Οχθη κατακερματίστηκε σε 165 περιχαρακωμένους οικισμούς και η Παλαιστινιακή Αρχή, που οι Παλαιστίνιοι άρχισαν να χλευάζουν αποκαλώντας την σαλάτα αντί για σούλτα, έγινε εκτελεστικό όργανο του Ισραήλ. Ο Αραφάτ συμφώνησε αμέσως στον περιορισμό των παλαιστινιακών εδαφών στο 22% της επικράτειας (οι Παλαιστίνιοι κατείχαν το 94% το 1948).
Η περιβόητη αυτονομία που υποσχέθηκε το Οσλο ήταν στην πραγματικότητα μια τεράστια φυλακή, που ακόμα και από τους κανόνες αυτής της φυλακής το Ισραήλ δεν τήρησε κανένα. Το Οσλο ήταν η ταφόπλακα του παλαιστινιακού ζητήματος και ταυτόχρονα η απαρχή του τέλους κάθε είδους ψευδαισθήσεων, η αρχή της μεγάλης επαναστατικής ανόδου.
Ο Nathan Thrall θυμίζει ένα περιστατικό: όταν μετά την εισβολή του Ισραήλ στον Λίβανο, εξορίστηκαν δεκάδες χιλιάδες στελέχη και μαχητές της PLO στην Τυνησία, η Φατάχ, σε αντίποινα αντίστοιχου περιστατικού αιχμαλώτισε ισραηλινό γιοτ στην Κύπρο και σκότωσε τους επιβαίνοντες. Σε έξι μέρες, το Ισραήλ βομβάρδισε με οχτώ μαχητικά F15 το κτίριο στο οποίο είχε προγραμματιστεί σύσκεψη όλων των ανώτατων ηγετών της PLO στην Τύνιδα. Ολοι σκοτώθηκαν, εκτός του Αραφάτ και των επιτελών του, που καθυστέρησαν στο ραντεβού.
Η συνειδητοποίηση από τον Αραφάτ ότι το Ισραήλ με ένα και μόνο χτύπημα μπορούσε να αφανίσει την PLO άρχισε να τον οδηγεί σε μια διαλλακτικότητα και μια διολίσθηση θέσεων, έτσι που τρία χρόνια αργότερα, το 1988, να προτείνει στο Ισραήλ έναν ιστορικό συμβιβασμό. Ο Αραφάτ άρχισε σιγά-σιγά να βγαίνει από το κάδρο των τρομοκρατών και όταν μετά το Οσλο επαναπατρίστηκε, μαζί με πολλούς άλλους Παλαιστίνιους στη Δυτική Οχθη, δημιούργησε γύρω από την υποτιθέμενη σκιώδη κυβέρνηση της Παλαιστινιακής Αρχής ένα διευρυμένο πελατειακό δίκτυο που τσέπωνε δεκάδες εκατομμύρια δολάρια που τα περισσότερα περνούσαν από ένα τραπεζικό λογαριασμό στο Τελ Αβίβ, ενώ οι επαναπατρισμένοι, που κατά άμεση προτεραιότητα έβρισκαν δουλειά σε βάρος των αυτόχθονων Παλαιστίνιων, αποκόμιζαν επίσης αξιόλογα κέρδη ακόμα και από την κατασκευή των ισραηλινών εποικισμών.
Εκφράζοντας τότε τη γενική δυσαρέσκεια, 20 επιφανείς προσωπικότητες των Παλαιστίνιων υπέγραψαν ένα κείμενο ενάντια στη διαφθορά, τη διγλωσσία και το δεσποτισμό της Παλαιστινιακής Αρχής. Οι μισοί συνελήφθησαν και οι υπόλοιποι ξυλοκοπήθηκαν ή πυροβολήθηκαν στα πόδια. Η Δυτική Οχθη γέμισε δωσίλογους και χαφιέδες, ενώ το Ισραήλ, επιβάλλοντας ατελείωτα εμπόδια στη μόρφωση των παιδιών και παλαιστίνιων εφήβων, διέδιδε όσο περισσότερο μπορούσε τα δικά του πνευματικά σκουπίδια, τα ναρκωτικά και την εγκληματικότητα.
Οι Παλαιστίνιοι βρέθηκαν μεταξύ σφύρας και άκμονος. Από τη μια η άγρια καταστολή των σιωνιστών και από την άλλη, μέσω ενός ευρύτατου δικτύου πληροφοριοδοτών της Σούλτα, η παρακολούθηση και οι συλλήψεις όσων Παλαιστίνιων αντιστέκονταν στην Κατοχή. Η ζωή τους έγινε πραγματική κόλαση.
Ο Ιμπραχίμ Σαλάμα, στενός συνεργάτης του Αραφάτ, πρώην κρατούμενος των ισραηλινών φυλακών και νυν στενός φίλος ανώτατων ισραηλινών αξιωματούχων του στρατού, ήταν ο υπεύθυνος εσωτερικών υποθέσεων της Σούλτα για την καταστολή και τις συλλήψεις, σε συνεργασία με τις ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες. Μόνο το 2009, η Π.Α. και το Ισραήλ διεκπεραίωσαν από κοινού 1.300 επιχειρήσεις εναντίον παλαιστινιακών οργανώσεων. Μαζί χτύπησαν τη Φατάχ που είχε ευθυγραμμιστεί με τις Ταξιαρχίες Μαρτύρων του Αλ-Ακσα. Επιτέθηκαν στους πυρήνες της Παλαιστινιακής Ισλαμικής Τζιχάντ. Και εξάλειψαν όλες τις κοινωνικές δομές, τις οικονομικές και στρατιωτικές δυνατότητες της Χαμάς στην κατεχόμενη Δυτική Οχθη.
Ενα ολοκληρωμένο καθεστώς απαρτχάιντ επέβαλλε περιορισμούς, πρόστιμα και απαγορεύσεις στα πάντα. Από τα νοσοκομεία μέχρι τους δρόμους και τα σχολεία. Αλλά δεν θα μπορούσε να περιμένει κανείς τίποτα καλύτερο από ένα καθεστώς που είχε καταδικάσει τους μιζραχίτες εβραίους μετανάστες από το Μαρόκο στην έσχατη εξαθλίωση και έφτασε σε σημείο να κηρύξει πάνω από 1.000 βρέφη νεκρά, ώστε να δοθούν για υιοθεσία σε ασκεναζίτικα ζευγάρια. (Είναι γνωστό, ότι υπάρχει και εσωτερικό απαρτχάιντ στο Ισραήλ με τους ασκεναζίτες εβραίους να κατέχουν τις υψηλότερες κοινωνικές και κυβερνητικές θέσεις).
Αμέσως μετά το Οσλο άρχισε να χτίζεται ο φράχτης γύρω από τη Γάζα και τα πρώτα κομμάτια του τείχους στην Δυτική Οχθη. Στο κεφάλαιο για το τείχος των 725 χιλιομέτρων, που υπήρξε η πιο δαπανηρή κατασκευή στο Ισραήλ, κόστους τριών δισ. δολαρίων, ο συγγραφέας κάνει μια εξαιρετική περιγραφή του ιστορικού και των λεπτομερειών της υλοποίησης του τεράστιου εγχειρήματος από τον εμπνευστή και αρχιτέκτονα αυτής της ιδέας, τον χαρτογράφου Ντάνι Τίρτσα, που εξακολουθεί να είναι ο επικεφαλής των υπηρεσιών χαρτογράφησης του Ισραήλ.
Αλλά το Οσλο δεν ήταν αρκετό για τους φανατικούς σιωνιστές. Τον Φλεβάρη του 1994, ένας θρήσκος έποικος, έφεδρος λοχαγός του στρατού, ο Μπαρούχ Γκολντστάιν μπήκε με πλήρη εξάρτηση στο Τέμενος Ιμπραχίμ της Χεβρώνας και με 111 σφαίρες πρόλαβε και σκότωσε σε δύο λεπτά 29 γονυπετείς Παλαιστίνιους που προσεύχονταν, προτού το πλήθος τον ακινητοποιήσει και τον ξυλοκοπήσει μέχρι θανάτου. Η επιτύμβια στήλη που ανεγέρθηκε προς τιμή του έγινε τόπος προσκυνήματος. Το επίγραμμά της λέει: ΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΨΥΧΗ ΤΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΛΑΟ ΤΟΥ ΙΣΡΑΗΛ, ΤΗΝ ΤΟΡΑ ΤΟΥ ΚΑΙ ΤΗ ΓΗ ΤΟΥ –
ΧΕΡΙΑ ΚΑΘΑΡΑ ΚΑΙ ΑΓΝΗ ΚΑΡΔΙΑ!
Μετά το μακελειό του Γκολντστάιν, οι ελάχιστοι εβραίοι της Χεβρώνας απολάμβαναν ακόμα μεγαλύτερα προνόμια και οι Παλαιστίνιοι συνεχείς τρομοκρατικές εφόδους στα σπίτια τους, απαγόρευση μετακινήσεων, νέα σημεία ελέγχου και κλείσιμο της κεντρικής αγοράς και ορισμένων τζαμιών.
Ο αντίκτυπος της αιματοχυσίας υπήρξε σημαντικά ευρύτερος. Λίγο μετά, έγινε σε αντίποινα η ΠΡΩΤΗ επίθεση αυτοκτονίας της Χαμάς σε λεωφορείο.
Ο συγγραφέας αφιερώνει αρκετές σελίδες και στις αντιδράσεις νεαρών κυρίως Ισραηλινών, μετά το τραγικό δυστύχημα του σχολικού λεωφορείου. Το Διαδίκτυο γέμισε με επώνυμες αναρτήσεις του τύπου: «Κρίμα που δεν πέθαναν κι άλλοι», «Τέλεια! Λιγότεροι τρομοκράτες!!!», «Με χαρμόσυνα νέα ξυπνήσαμε σήμερα» κλπ. Φυσικά, υπήρξαν και έποικοι που ζούσαν στον εποικισμό των μιζραχιτών που συμπαραστάθηκαν έμπρακτα στους συγγενείς των θυμάτων.
Στον επίλογο του βιβλίου ο Nathan Thrall, ψυχρά και χωρίς αναστολές, καταγράφει ένα προς ένα τα πραγματικά αίτια του δυστυχήματος: η τραγωδία ήταν προδιαγεγραμμένη και ΟΛΕΣ οι ευθύνες ανήκουν στο σιωνιστικό καθεστώς του απαρτχάιντ και της κατοχής.
*Λίγα λόγια για τον συγγραφέα
Ο Nathan Thrall είναι Αμερικανός εβραϊκής καταγωγής και ζει στην Ιερουσαλήμ τα τελευταία 20 χρόνια. Για τις απόψεις και τις θέσεις του έχει δεχτεί παντός τύπου απειλές. Η παρουσίαση του εν λόγω βιβλίου, που έχει κερδίσει, εκτός των άλλων, και βραβείο Πούλιτζερ, ακυρώθηκε στη Φρανκφούρτη αλλά και σε άλλες πόλεις. Σε συνέντευξη του με αφορμή αυτό το βιβλίο έχει δηλώσει:
«Θέλω ο αναγνώστης να αισθανθεί μια γροθιά στο στομάχι, μια σπλαχνική αίσθηση του τι σημαίνει να ζεις στο Ισραήλ-Παλαιστίνη και μια συνειδητοποίηση ότι τραγωδίες όπως αυτή που απεικονίζεται στο βιβλίο, συμβαίνουν κάθε ώρα, κάθε μέρα… Θέλω ο κόσμος να δακρύζει όχι μόνο για αυτή την τραγωδία αλλά και για όλες τις άλλες καθημερινές τραγωδίες για τις οποίες ευθύνονται αυτοί, ως αμερικανοί φορολογούμενοι».
Ο Thrall δηλώνει αντισιωνιστής και θεωρεί ότι το Ισραήλ έχει δικαίωμα ύπαρξης μόνο αν εξασφαλίζει την πλήρη ισοτιμία των πολιτών του. Ευελπιστεί να μπορέσει να επισκεφθεί ξανά την αγαπημένη του Γάζα, γιατί προβάλλει τη μεγαλύτερη αντίσταση στην κατοχή και είναι γενέτειρα των μεγάλων παλαιστίνιων ηγετών.