Η περασμένη Τρίτη ήταν μια από τις σημαντικότερες μέρες της προεκλογικής περιόδου. Της ουσιαστικής προεκλογικής περιόδου, αυτής που περνάει ξώφαλτσα, μισοδημόσια-μισοπαρασκηνιακά, χωρίς να ασχολού-νται μαζί της τα κατευθυνόμενα αστικά ΜΜΕ. Την ώρα, λοιπόν, που ο λαός βομβαρδιζόταν με τις ειδήσεις για τα ντιμπέιτ και μάθαινε όλες τις λεπτομέρειες για τον… μέχρι θανάτου αγώνα των μονομάχων, όπως το αν θα είναι όρθιοι (για να ξεχωρίζει ο ψηλός και ευθυτενής Γιωργάκης του χοντρομπαλά δάμαλου) ή καθιστοί (για να κρύβει ο δάμαλος τις πατσές και να μπορεί να κουνάει καλύτερα τα χέρια του από τον άχαρο Γιωργάκη), οι πρόεδροι των πέντε σημαντικότερων ελληνο-ιμπεριαλιστικών επιμελητηρίων περνούσαν την είσοδο του μεγάρου της Ιπποκράτους και συναντιόνταν με τον Παπανδρέου, σε μια κίνηση άκρως συμβολική.
Ηταν οι πρόεδροι του Ελληνοαμερικανικού, του Ελληνοβρετανικού, του Ελληνογαλλικού, του Ελληνογερμανικού και του Ελληνοϊταλικού Επιμελητηρίων. Ως πρόσωπα οι ίδιοι δεν είναι ιδιαίτερα προβεβλημένοι. Εχουν, όμως, την ιδιότητα να παίρνουν «γραμμή» κατευθείαν από τις πρεσβείες των χωρών στις οποίες αναφέρονται τα Επιμελητήρια. Και τι χώρες: οι κορυφαίες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις της Δύσης, οι οποίες μ’ αυτή τη συμβολική κίνηση διεμήνυσαν ότι όχι μόνο δεν έχουν κανένα πρόβλημα με την άνοδο του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία, αλλά και την ευνο-ούν, αφού αυτή μπορεί να εξασφαλίσει τη συναίνεση, εν αντιθέσει προς την παραμονή της ΝΔ, που έχει φθαρεί ανεπανόρθωτα και πρέπει να πάει για… σέρβις στα αντιπολιτευτικά έδρανα.
Γλείφοντας τους εμποροβιομήχανους ο Παπανδρέου δήλωσε με νόημα: «Η δική σας εμπειρία είναι πολύ χρήσιμη για μας, ιδιαίτερα όταν προχωρήσουμε στη λήψη μέτρων». Οσο για τις θέσεις του ΠΑΣΟΚ, αναφέρθηκε στα όσα είπε στη ΔΕΘ, με μια συμπλήρωση, προς αποφυγήν τυχόν παρεξηγήσεων: «Με το πρόγραμμα των 100 ημερών που παρουσιάσαμε στη ΔΕΘ, για να ξαναζωντανέψει η ελληνική οικονομία, προτείναμε ουσιαστικά αυτά που έγιναν στις περισσότερες χώρες».
Δεν παρέλειψε να αναφέρει ότι η κυβέρνησή του «θα πάει στην ΕΕ να διαπραγματευθεί με ένα μεσοπρόθεσμο αξιόπιστο πρόγραμμα», ενώ λίγο αργότερα ο εκπρόσωπος Τύπου του ΠΑΣΟΚ Γ. Παπακωνσταντίνου εξέφρασε τη συμφωνία του ΠΑΣΟΚ με τις δηλώσεις Αλμούνια, δηλώνοντας ότι το ΠΑΣΟΚ «υιοθετεί τις συστάσεις της Κομισιόν», διότι οι θέσεις που υποστηρίζει το ΠΑΣΟΚ «είναι μέρος του προγράμματος ανάκαμψης από την κρίση, το οποίο δημοσιοποίησε πριν από αρκετούς μήνες (σ.σ. η ΕΕ). Είναι η βάση, πάνω στην οποία η νέα κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ θα πάει και θα διαπραγματευτεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή».
Μιλώντας στους εκπροσώπους των πέντε Επιμελητηρίων ο Παπανδρέου «πούλησε» τη δυνατότητα του ΠΑΣΟΚ να πετύχει ταξική συνεργασία και υποταγή των εργαζόμενων, στο βασικό του στόχο που είναι «η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και η ενίσχυση της διεθνούς θέσης της χώρας». Είπε με νόημα, ότι «με διαβούλευση το ΠΑΣΟΚ θα ετοιμάσει ένα νέο Πρόγραμμα Σταθεροποίησης και Ανάπτυξης και πως γι’ αυτό θα επιδιώξει τη μεγαλύτερη δυνατή συναίνεση».
Οι εκπρόσωποι των Επιμελητηρίων έδωσαν στον Παπανδρέου ένα κείμενο το οποίο προηγουμένως είχαν δώσει και στον υπουργό Οικονομίας, στο οποίο μιλούν για «συνεκτικό δεκαετές τουλάχιστον πρόγραμμα ανασυγκρότησης της ελληνικής οικονομίας», αναφερόμενοι σε τομείς όπως η κοινωνική ασφάλιση, οι εργασιακές σχέσεις, η δημόσια διοίκηση και η φορολογία. Ο πρόεδρος του Ελληνοαμερικανικού Επιμελητηρίου Γ. Γραμματίδης, σχολιάζοντας τις εξαγγελίες των δύο μεγάλων κομμάτων, δήλωσε ότι «βρίσκονται στη σωστή κατεύθυνση αλλά θέλουν συμπλήρωμα»! Δήλωση απολύτως λογική για έναν καπιταλιστή, η οποία στην πράξη αδειάζει τον Καραμανλή, που παρουσιάζει ως ανεδαφικές και ανεφάρμοστες τις προτάσεις του ΠΑΣΟΚ.
Ομως, τη χαριστική βολή στη ΝΔ έδωσε δυο μέρες μετά ο επικεφαλής του ισχυρού ομίλου της MIG A. Βγενόπουλος, που φώναξε τους δημοσιογράφους σε συνέντευξη και αποκάλυψε χαριστική ρύθμιση του υπουργείου Εξωτερικών υπέρ της Aegean και σε βάρος της Ολυμπιακής, ενώ δήλωσε απολύτως έτοιμος να διευκολύνει τον Παπανδρέου, εάν αυτός θελήσει να περάσει η Ολυμπιακή σ’ ένα μικτό σχήμα ιδιωτών-κράτους! Δεν θυμόμαστε άλλη φορά να έχει γίνει τόσο χοντρή παρέμβαση υπέρ ενός κόμματος, λίγες μέρες πριν τις εκλογές, από εκπρόσωπο ενός μεγάλου καπιταλιστικού ομίλου, ο οποίος διαχειρίζεται κυρίως ξένα κεφάλαια. Το χειρότερο για τον Καραμανλή είναι πως «ντουντούκα» του Βγενόπουλου έγινε το συγκρότημα Αλαφούζου (Καθημερινή, Σκάι) που ρίχνει όλο και περισσότερο πράσινο χρώμα στα Μέσα που διαθέτει.
Σκέτη προπαγάνδα
Στις δυο εμφανίσεις του στη Θεσσαλονίκη, όπου υποτίθεται ότι θα συγκεκριμενοποιούσε την οικονομική και κοινωνική του πολιτική, ο Παπανδρέου προσπάθησε να πασπαλίσει με ζάχαρη το κινίνο της διαχείρισης της κρίσης, όντας βέβαιος πως τα αφεντικά των ΜΜΕ θα διέταζαν τα παπαγαλάκια τους να διαφημίσουν τη ζάχαρη και να εξαφανίσουν από το προεκλογικό κάδρο το κινίνο.
Ας σχολιάσουμε μερικά από τα θέματα στα οποία αναφέρθηκε ο Παπανδρέου.
1 Μισθοί-συντάξεις: Σε αντίθεση με τον Καραμανλή, που ανακοίνωσε πάγωμα για δεύτερο συνεχή χρόνο, ο Παπανδρέου υποσχέθηκε «αυξήσεις μισθών και συντάξεων που καλύπτουν τον πληθωρισμό». Μιλάμε, δηλαδή, για καμιά εικοσαριά λεπτά τη μέρα, αν αναλογιστούμε ότι ο κατώτερος βασικός μισθός στο δημόσιο είναι 710 ευρώ και ο πληθωρισμός 0,8%! Μιλάμε για κοροϊδία ολκής, πίσω ακόμη και από τα αιτήματα των εργατοπατέρων, που κάθε χρόνο προβάλλουν μισθολογικές αξιώσεις στις οποίες αθροίζουν τον πληθωρισμό, την αύξηση της «παραγωγικότητας» και μέρος των απωλειών προηγού-μενων ετών. Για τις συντάξεις, βέβαια, τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα, γι’ αυτό και ο Παπανδρέου υποσχέθηκε και «χορήγηση έκτακτου επιδόματος κοινωνικής αλληλεγγύης για τις πιο ευάλωτες ομάδες». Αντί για ουσιαστικές αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις, το ΠΑΣΟΚ υπόσχεται επιδόματα πτωχοκομείου, που δεν φτάνουν ούτε το ένα ευρώ την ημέρα για τετραμελή οικογένεια με εισόδημα μέχρι 10.500 ευρώ το χρόνο.
2 Φορολογία: Με τέτοια εισοδηματική πολιτική, ο Παπανδρέου έχει το θράσος να μιλά για «αναδιανομή του εθνικού εισοδήματος», η ο-ποία υποτίθεται ότι θα επιτευχθεί μέσω της φορολογικής πολιτικής. Ομως, μίλησε μόνο για τον τομέα της άμεσης φορολογίας, δηλαδή για το ένα τρίτο περίπου της συνολικής φορολογίας. Για τα 2/3, που είναι οι έμμεσοι φόροι, δεν είπε κουβέντα. Οταν μάλιστα ρωτήθηκε στη συνέντευξη Τύπου, αν θα μειώσει τους συντελεστές ΦΠΑ, απάντησε ότι δεν θα τους μειώσει, αλλά και δεν θα τους αυξήσει! Τοις μετρητοίς πρέπει να πάρουμε μόνο ότι δεν θα τους μειώσει, γιατί οι μελλοντικές αυξήσεις ουδέποτε προαναγγέλλονται. Τα ίδια δεν έλεγε παλιότερα ο Σημίτης, τα ίδια δεν έλεγε ο Καραμανλής; Στο τέλος αύξησαν αιφνιδιαστικά τον ΦΠΑ, στο όνομα της μείωσης του ελλείμματος, που απαιτούσε η Κομισιόν. Επομένως, οι εργαζόμενοι, η μεγάλη καταναλωτική μάζα, θα εξακολουθήσουν να αποτελούν τα υποζύγια της φορολογίας, αφού δεν ανακοινώθηκαν καν κάποιες μειώσεις σε είδη πρώτης ανάγκης, όπως τα τρόφιμα και το πετρέλαιο.
Αλλά και στον τομέα της άμεσης φορολογίας (το 1/3 των φόρων, το ξανασημειώνουμε), η εξαγγελία για «μία ενιαία, προοδευτική και δίκαιη φορολογική κλίμακα», χωρίς να προσδιορίζεται το κλιμάκιο του αφορολόγητου, το κλιμάκιο και ο ανώτατος συντελεστής και τα ενδιάμεσα κλιμάκια, αφήνει όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά. Οσο κι αν πιέστηκε ο Παπακωνσταντίνου, αρνήθηκε να δώσει οποιαδήποτε διευκρίνιση, δηλώνοντας κυνικά, ότι οι λεπτομέρειες της φορολογικής πολιτικής δημοσιοποιούνται μόνο με την κατάθεση του φορολογικού νομοσχέδιου. Μ’ άλλα λόγια, ζητούν λευκή επιταγή, πετώντας ηχηρές παρόλες για κατανάλωση από αφελείς ψηφοφόρους.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι η φορολογία των καπιταλιστικών κερδών θα παραμείνει στο 25%. Πριν μερικά χρόνια ήταν 45% και με αποφάσεις των κυβερνήσεων Σημίτη και Καραμανλή κατέβηκε στο 25%. Το τρικ που επιχειρεί ο Παπανδρέου είναι η εξαγγελία ότι τα διανεμόμενα κέρδη θα φορολογούνται με την ενιαία φορολογική κλίμακα, μαζί με τα υπόλοιπα εισοδήματα. Καταρχάς, σε μια περίοδο κρίσης, τα διανεμόμενα κέρδη είναι από μηδενικά έως ελάχιστα. Δεύτερο, οι καπιταλιστές που διαχειρίζονται τις επιχειρήσεις έχουν τη δυνατότητα να κάνουν κομπίνες, δηλώνοντας ως αδιανέμητα και επενδυόμενα κέρδη, τα οποία με πλάγιους τρόπους θα πηγαίνουν στην τσέπη τους, αφού κανένας δεν τους ελέγχει (το έχουν ξανακάνει). Ετσι, αυτή η εξαγγελία, στη συγκεκριμένη συγκυρία ακούγεται ως δώρο προς το κεφάλαιο. Οταν ξαναρχίσουν να διανέμονται μεγάλα κέρδη, είναι σίγουρο ότι θ’ αλλάξει και ο φορολογικός νόμος, όπως τόσες φορές έχει γίνει στο παρελθόν. Η δικαιολογία υπάρχει: πρέπει να ελκύσουμε κεφάλαια να επενδυθούν στη χώρα μας.
3 Εργασιακές σχέσεις: Με το ίδιο περισσό θράσος, σε μια περίοδο που το κεφάλαιο δεν λογαριάζει τίποτα, ο Παπανδρέου εξήγγειλε την «άμεση ενίσχυση του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας, ώστε το οχτάωρο, οι υπερωρίες, η κανονική άδεια και η εφαρμογή των συλλογικών συμβάσεων να ελέγχονται και να εφαρμόζονται»!
Πρώτα δημιούργησαν το καθεστώς νόμιμης ασυδοσίας των καπιταλιστών και τώρα λένε ότι θα το ελέγξουν. Μα τα ίδια ακριβώς λέει και ο πρόεδρος του ΣΕΒ και τα ‘χει πει δημόσια πολλές φορές! Το ΠΑΣΟΚ ψήφισε το νόμο για τη μερική απασχόληση και τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας (1892/1990), το νόμο για την εκ περιτροπής εργασία (2639/1998), το νόμο για τη μερική απασχόληση και στο δημόσιο (3174/2003) και η ΝΔ περιορίστηκε στην επέκταση των αντεργατικών αυτών ρυθμίσεων με τους νόμους 3520/2004 (επέκταση της μερικής απασχόλησης στο δημόσιο) και 3385/2005 (επαναφορά της υπερεργασίας – παραπέρα μείωση υπερωριών). Αυτό το νομικό πλαίσιο φτάνει και περισσεύ-ει στους καπιταλιστές. Οσο για την ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών, και μόνο οι 63 νεκροί εργάτες από την αρχή του χρόνου δίνει την απάντηση.
Υποσχέθηκε ο Παπανδρέου «ριζική αναθεώρηση του καθεστώτος ενοικίασης εργαζομένων που έχει εξελιχθεί σε κοινωνική μάστιγα». Ποιος θέσπισε το δουλεμπόριο; Το ΠΑΣΟΚ. Γιατί όχι κατάργησή του; Γιατί διευκολύνει το κεφάλαιο (και το αστικό κράτος) στην υπερεκμετάλλευση των εργαζόμενων. Τι σημαίνει «ριζική αναθεώρηση»; Κάποιες προσχηματικές ρυθμίσεις, στο πνεύμα της εγκυκλίου Γιακουμάτου, που ξέρουμε πολύ καλά ότι ουδόλως ενόχλησε τους δουλέμπορους (μάρτυρας η Κωνσταντίνα Κούνεβα).
Και τι να πεις για τα stage, που επίσης θέσπισε το ΠΑΣΟΚ, τα οποία ο Παπανδρέου εξήγγειλε ότι απλά θα καταργηθούν για το δημόσιο, προφανώς για να κατευθύνεται όλη η ανασφάλιστη και αντισυμβατικά πληρωμένη εργασία των νέων προς τους ιδιώτες καπιταλιστές.
4 Κοινωνική Ασφάλιση: Ολοι οι αντιασφαλιστικοί νόμοι θα διατηρηθούν αναλλοίωτοι. Ακόμη και ο τελευταίος της Πετραλιά, αφού –όπως είπε ο Παπανδρέου– «είμαστε υπέρ των συγχωνεύσεων, είμαστε υπέρ των συνεργασιών». Το μόνο που βρήκε να πει στους εργαζόμενους και που ακούστηκε θετικό είναι πως θα μηχανοργανωθεί το σύστημα ώστε οι συντάξεις να βγαίνουν σε τρεις μήνες. Αυτό, βέβαια, τ’ ακούμε χρόνια τώρα, απ’ όλες τις κυβερνήσεις, αλλά δεν το βλέπουμε, όμως κι αν ακόμα επιτευχθεί, αυτό είναι το βασικό πρόβλημα του εργαζόμενου ή τα όρια ηλικίας και το ύψος της σύνταξης;
Ο Παπανδρέου είπε ευθέως ότι θα ξανανοίξει το Α-σφαλιστικό, τον πρώτο χρόνο της θητείας της νέας κυβέρνησης (προφανώς επειδή αυτό απαιτούν ΕΕ, ΔΝΤ, ΟΟΣΑ). Σε ποια κατεύθυνση θα το ανοίξει; Με «καθιέρωση της βασικής σύνταξης, ως κοινής αφετηρίας για όλες τις συντάξεις» και «διαχωρισμό των προνοιακών από τις ασφαλιστικές παροχές». Αυτό σημαίνει χτύπημα των συντάξεων, με εφαρμογή ακόμα πιο σκληρής «ανταποδοτικότητας». Περιέγραψε, ακόμη, το διαχωρισμό των κλάδων υγείας από τους κλάδους σύνταξης, όπως ακριβώς και ο Καραμανλής.
5 Ανεργία: Αναφερόμενος στη μεγάλη μάστιγα της κρίσης, ο Παπανδρέου εξήγγειλε μέτρα υπέρ των καπιταλιστών (όπως η επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών των ανέργων και των νέων για τέσσερα χρόνια) και όχι υπέρ των ανέργων. Καμιά αλλαγή στις προϋποθέσεις που ισχύουν για να πάρει ένας άνεργος επιδότηση από τον ΟΑΕΔ, καμιά αύξηση στη διάρκεια της επιδότησης. Ακόμη και η αύξηση του επιδόματος ανεργίας στο 70% του βασικού μισθού δεν απέχει και πολύ από το σημερινό 63% και δεν δεσμεύτηκε ότι θα γίνει άπαξ.
Στο μεγάλο κεφάλαιο, που ήδη στηρίζει απροκάλυπτα ΠΑΣΟΚ, ο Παπανδρέου έταξε τα πάντα. Μ’ αυτά, όμως, θα ασχοληθούμε την επόμενη εβδομάδα, γιατί ο χώρος δεν επαρκεί.