Ενας ανυποψίαστος έντιμος άνθρωπος, ακούγοντας τον Παπαθανασίου να ανακοινώνει με το πιο φυσικό ύφος του κόσμου, ότι σύμφωνα με την τελευταία πρόβλεψη των υπηρεσιών της Κομισιόν η ανάπτυξη στην Ελλάδα το 2009 θα είναι 0,2%, θα έμενε άγαλμα. Μα καλά, ούτε μήνας δεν πέρασε από τότε που η ίδια κυβέρνηση ψήφισε τον κρατικό προϋπολογισμό του 2009, στηρίζοντας όλα τα μεγέθη του στην εκτίμηση για ανάπτυξη 2,7%, είναι δυνατόν τώρα να μιλούν για 0,2% (ποσοστό 13 φορές μικρότερο) σαν να μην τρέχει τίποτα;
Ενα από τα πολλά δόγματα της αστικής πολιτικής είναι πως τα μεγαλύτερα ψέματα πρέπει να τα λες με τον πιο φυσικό τρόπο. Ετσι μπορούν να περάσουν ασχολίαστα. Ο Αλογοσκούφης έφτιαξε έναν ψεύτικο προϋπολογισμό. Κοπάνισε ένα 2,7% γιατί έτσι του έβγαιναν τα νούμερα. Τον Οκτώβρη, στο προσχέδιο, είχε βάλει 3%. Τώρα, όπως λένε οι πληροφορίες, ο διάδοχός του Παπαθανασίου ετοιμάζεται να καταρτίσει το επικαιροποιημένο τριετές Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης με πρόβλεψη για 1% το 2009. Ετσι που έχουν χάσει τη μπάλα, ό,τι θέλουν γράφουν. Αλλωστε, προϋπολογισμοί και προγράμματα δεν είναι παρά σενάρια, σχέδια επί χάρτου. Στις συνθήκες της κρίσης καμιά σχετικά σίγουρη πρόβλεψη δεν μπορούν να κάνουν.
Μπορεί οι «δικοί μας» να το έχουν παραξηλώσει με τις παπάρες που γράφουν στις «προβλέψεις» τους, όμως και η Κομισιόν δεν πάει πίσω. Τον Οκτώβρη, στις λεγόμενες φθινοπωρινές προβλέψεις της έκανε λόγο για οριακά θετικό ρυθμό ανάπτυξης το 2009. Τρεις μήνες μετά, αναγκάζεται να εκδώσει έκτακτη ενδιάμεση έκθεση προβλέψεων, κατεβάζοντας τον προβλεπόμενο ρυθμό ανάπτυξης στο -1,9%! Μιλούν πλέον ευθέως για ύφεση (η λέξη κρίση είναι απαγορευμένη). Μέχρι τις εαρινές προβλέψεις του Απρίλη θα έχουν το περιθώριο να κατεβάσουν κι άλλο το αρνητικό ποσοστό.
Η συζήτηση πάνω στα ποσοστά, όμως, από ένα σημείο και μετά λειτουργεί αποπροσανατολιστικά. Σημασία έχει να προσανατολιστούμε στο κομβικό σημείο της κρίσης, που δεν είναι το ίδιο για καπιταλιστές και εργαζόμενους. Οι καπιταλιστές έχουν ν’ αντιμετωπίσουν την πτώση των κερδών τους και τον ανταγωνισμό, που θα τους οδηγήσει σε καταστροφή κεφάλαιου, προκειμένου το σύστημα να βρει μια νέα ισορροπία. Οι εργαζόμενοι έχουν ν’ αντιμετωπίσουν την ανεργία –πρωτίστως–, την πραγματική μείωση των μισθών και το πετσόκομμα των κοινωνικών δαπανών που συνιστούν γι’ αυτούς έναν «κοινωνικό μισθό». Σύμφωνα με την Κομισιόν, 3,5 εκατομμύρια θέσεις εργασίας θα χαθούν στην ΕΕ το 2009. Ο αριθμός σίγουρα θα είναι μεγαλύτερος, αφού οι προβλέψεις αναθεωρού-νται συνεχώς προς το χειρότερο.
Περιττεύει να πούμε πως τα πράγματα δεν θα είναι καθόλου καλύτερα για την Ελλάδα. Το πιθανότερο είναι πως το 2009 θα κλείσει με αρνητικό πρόσημο στην ανάπτυξη, όπως ήδη έχουν προβλέψει διεθνείς οίκοι (για -0,8% έχει κάνει λόγο προ διμήνου η Deutsche Bank). Μιλάμε δηλαδή για τουλάχιστον 200.000 χαμένες θέσεις εργασίας. Τι σκοπεύει να κάνει η κυβέρνηση; Να μοιράσει φιλοδωρήματα (τα χιλιάρικα της Φάνης) με σκοπό να ανεβάσει τα εκλογικά της ποσοστά. Ετοιμάζεται να μοιράσει ακόμα και τα λιγοστά κονδύλια του ΟΑΕΔ στους καπιταλιστές, μετατρέποντας όλα τα επιδόματα ανεργίας σε «επιδόματα εργασίας». Μιλάμε δηλαδή για πτώση του μεροκάματου σε επίπεδα κάτω κι απ’ αυτό του βασικού!
Γυρίζοντας από τις Βρυξέλλες ο Παπαθανασίου υπήρξε σαφής για το τρίπτυχο της κυβερνητικής οικονομικής πολιτικής: «Σταδιακή δημοσιονομική προσαρμογή – Ενίσχυση της πραγματικής οικονομίας – Στήριξη των οικονομικά ασθενέστερων συμπολιτών μας με στοχευμένες πολιτικές». Δημοσιονομική προσαρμογή σημαίνει αύξηση φόρων και μείωση κοινωνικών δαπανών. Ενίσχυση της πραγματικής οικονομίας σημαίνει ενίσχυση των καπιταλιστών. Στοχευμένες πολιτικές για τους οικονομικά ασθενέστερους σημαίνει φιλανθρωπικά βοηθήματα σε λίγους, για να φαίνεται ότι ασκείται κοινωνική πολιτική.
Πρέπει να καταλάβουμε ότι ειδικά στις συνθήκες της κρίσης δεν γίνεται να είναι και η πίτα ολόκληρη και ο σκύλος χορτάτος. Κάποιος θα πληρώσει τα σπασμένα κι αυτός θα είναι η εργατική τάξη. Για να μην τα πληρώσει όλα, θα πρέπει να μπει χέρι στο κεφάλαιο. Και για να μπει χέρι στο κεφάλαιο πρέπει να διατυπωθούν καθαρά ταξικά αιτήματα (επιδότηση όλων των ανέργων μέχρι να βρουν δουλειά, απαγόρευση απολύσεων κ.ά.) και να μη μείνουν στα χαρτιά, αλλά να διεκδικηθούν με τρόπο μαχητικό. Αν η ταξική πάλη δεν πάρει εξεγερτικές μορφές, το κεφάλαιο θα βγει νικητής και απ’ αυτή την κρίση.
