Το ζήτημα της απουσίας του Νίκου Μαζιώτη και της Πόλας Ρούπα απασχόλησε τη δίκη, αμέσως μετά την έναρξή της. Δεν τέθηκε από το δικαστήριο ή τον εισαγγελέα, τέθηκε όμως από τους συνηγόρους Δάφνη Βαγιανού και Σπύρο Φυτράκη, οι οποίοι θέλησαν να ξεκαθαρίσουν το θολό τοπίο που δημιούργησε η κατευθυνόμενη από την Αντιτρομοκρατική τρομοϋστερία.
Εχουμε μια αποχώρηση κατηγορουμένων, την οποία συνειδητοποιήσαμε και εμείς από τις απουσίες τους, σημείωσε η Δ. Βαγιανού. Σύμφωνα με το άρθρο 344 ΚΠΔ, συνέχισε η συνήγορος, με την απουσία δεν κωλύεται η πρόοδος της δίκης, ενώ επιτρέπεται η εκπροσώπηση του κατηγορούμενο από συνήγορο. Η γενική εντολή που έχουμε και η σχέση εμπιστοσύνης που έχει αναπτυχθεί μας επιτρέπει να συνεχίσουμε να εκπροσωπούμε τους απόντες κατηγορούμενους. Εκείνο που θέλω να το τονίσω είναι πως αυτή η απουσία δεν πρέπει να τιμωρηθεί. Μπορεί να σας χωρίζει χάσμα από τις απόψεις των κατηγορούμενων, αλλά στους μήνες που διαρκεί αυτή η δίκη έγινε πιστεύω σαφές, ότι είναι άνθρωποι που υπερασπίζονται με πάθος τις ιδέες τους για την αλλαγή του κόσμου, για έναν κόσμο χωρίς εκμετάλλευση. Απευθύνω, λοιπόν, έκκληση να μην αποτελέσει η απουσία τους παράγοντα που θα βαρύνει στην κρίση σας. Ευτυχώς, η χτεσινή τερατολογία κάπως κόπασε. Δεν ακούμε σήμερα ότι π.χ. έδωσαν παρουσία στο αστυνομικό τμήμα οι συνήγοροι (στο σημείο αυτό ο πρόεδρος χαμογέλασε). Το 18μηνο –κατέληξε η συνήγορος- δεν πρέπει ν’ ακυρώνεται με κανένα τρόπο. Διαπράξανε –αν διαπράξανε, γιατί κανένας μας δεν γνωρίζει τα πραγματικά περιστατικά- ένα πλημμεληματικό αδίκημα.
Οι όποιοι φόβοι εκφράσατε παρακαλώ να διασκεδαστούν, απάντησε ο πρόεδρος. Και τα περί χάσματος που αναφέρατε… Εννοούσα κοσμοθεωρητικά, τον διέκοψε η Δ. Βαγιανού.
Καταπέλτης ο Σπ. Φυτράκης ξεκαθάρισε και από τη μεριά του κάποια πράγματα. Εκπροσωπώ τον Μαζιώτη από παλιά, είπε, και έχω αναπτύξει μαζί του μια σχέση εμπιστοσύνης. Εμείς έχουμε την εντολή να τους εκπροσωπήσουμε και έχει ο κατηγορούμενος αυτός και η σύντροφός του την ελευθερία να καθορίσουν την κοινωνική και πολιτική τους στάση. Δεν μπορεί οι εκπρόσωποι του Τύπου να λένε ό,τι θέλουν. Χτες με παίρνανε και με ρωτούσαν γιατί καθυστερούμε στη δίκη, δεν τους είδα όμως να είναι εδώ και να παρακολουθούν την πρόοδο της δίκης για να δουν μόνοι τους αν υπάρχει καθυστέρηση. Σ’ αυτούς τους 10 μήνες που διαρκεί η δίκη οι κατηγορούμενοι είχαν την ευχέρεια να αναπτύξουν και τις πολιτικές τους θέσεις και την υπερασπιστική τους γραμμή. Παραμένουμε, λοιπόν, και τους εκπροσωπούμε. Και για να ‘μαστε καθαροί, η τελευταία επικοινωνία που είχα με τον Μαζιώτη ήταν την τελευταία φορά που παρέστη στη δίκη.
Η διαδικασία στο δικαστήριο είναι κανονική, γίνεται σύμφωνα με τους δικονομικούς τύπους, συνέχισε ο συνήγορος. Και η ανακριτική διαδικασία, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμά της, έγινε με τους δικονομικούς τύπους. Δεν καθυστέρησε λόγω δικαστικής γραφειοκρατίας, αλλά λόγω της εσωτερικής γραφειοκρατίας του «άλλου» μηχανισμού, που έστειλε τα μισά έγγραφα την τελευταία στιγμή, μπας και μπορέσει να στηριχτεί το βούλευμα, και τα άλλα μισά μετά το πέρας της ανάκρισης. Το αδίκημα της παραβίασης των περιοριστικών όρων είναι πλημμέλημα. Ούτε ένταλμα μπορεί να εκδοθεί ούτε κάτι άλλες σαχλαμάρες που άκουσα χτες, όπως διεθνές ένταλμα σύλληψης. Η ίδια η επιβολή όρων μετά το 18μηνο αποτελεί μεθόδευση. Οταν λήγει το 18μηνο ο κατηγορούμενος πρέπει ν’ αφήνεται ελεύθερος, γιατί η ίδια η κράτηση αποτελεί εξαιρετικό μέτρο που πρέπει να εφαρμόζεται με φειδώ για όλους τους κατηγορούμενους. Η επιβολή όρων την τελευταία μέρα που λήγει το 18μηνο είναι έξω από τους κανόνες της δίκαιης δίκης. Αν υπάρχει άλλη άποψη, να την ακούσω, κατέληξε ο Σπ. Φυτράκης και δεν υπήρξε αντίλογος από έδρας, ούτε από τον εισαγγελέα.
Το δικαστήριο κράτησε την ψυχραιμία του και δεν εκτέθηκε. Γιατί πραγματικά θα εκτιθόταν, αν έμπαινε στο κλίμα της τρομοϋστερίας, είτε σχολιάζοντας την απουσία των Μαζιώτη-Ρούπα, που αποτελεί δικαίωμά τους, είτε –πολύ περισσότερο- δοκιμάζοντας ν’ αλλάξει το status της δίκης. Επί της ουσίας, όμως, τα πραγματικά επίδικα παραμένουν και δεν έχουν να κάνουν με την παρουσία ή την απουσία του Ν. Μαζιώτη και της Π. Ρούπα. Αυτά τα επίδικα συνοψίζονται σε τρία σημεία:
1. Θα αποδώσουν οι δικαστές στους τρεις κατηγορούμενους που έχουν αναλάβει την πολιτική ευθύνη για τη συμμετοχή τους στον ΕΑ αρχηγικό ή διευθυντικό ρόλο, προκειμένου ν’ ανοίξουν το δρόμο στην «ηθική αυτουργία» στις ενέργειες της οργάνωσης; Θα κατασκευάσουν (γιατί περί κατασκευής θα πρόκειται) αρχηγούς σε μια αναρχική συλλογικότητα; Ακόμα και αν δεχόμασταν ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να ισχύσει, πώς θα το αποδώσουν στους συγκεκριμένους κατηγορούμενους, όταν δεν γνωρίζουν την ακριβή σύνθεση της οργάνωσης, ενώ ιδιαίτερος ρόλος δεν προκύπτει από κανένα στοιχείο, από καμιά μαρτυρική κατάθεση; Θα επικαλεστούν την αρχή της «ηθικής απόδειξης» και την «ελεύθερη κρίση» τους, μετατρέποντας το ισχύον ποινικό σύστημα σε σύστημα της απόλυτης αυθαιρεσίας, για να διαπράξουν ένα νομικό και κοινωνικό έγκλημα;
2. Θα αποδώσουν οι δικαστές σ’ αυτούς τους τρεις κατηγορούμενους οποιασδήποτε μορφής ποινική ευθύνη για όλες τις ενέργειες του ΕΑ, χωρίς να έχουν το παραμικρό στοιχείο γι’ αυτό; Θα επαναλάβουν, δηλαδή, το τερατούργημα του «τρομοδικείου Μπρίλλη», που ακολουθώντας τη ναζιστική αρχή της συλλογικής ευθύνης, καταδίκασε τους κατηγορούμενους στη δίκη του ΕΛΑ συλλήβδην για όλες τις ενέργειες της οργάνωσης; Θυμίζουμε ότι αυτό το τερατούργημα έχει ήδη πεταχτεί στο σκουπιδοτενεκέ της νομικής Ιστορίας. Με δυο αποφάσεις, μια πρωτόδικη και μια εφετειακή, κρίθηκε πως όχι μόνο οι κατηγορούμενοι που κρίθηκε ότι δεν ήταν μέλη του ΕΛΑ, όπως από την αρχή υποστήριζαν, αλλά και ο Χρήστος Τσιγαρίδας, που ανέλαβε την πολιτική ευθύνη για τη συμμετοχή του στον ΕΛΑ, πρέπει να απαλλαγούν από κάθε κατηγορία για συμμετοχή τους στις ενέργειες της οργάνωσης, διότι δεν προέκυψε τίποτα που να τον συνδέει με επιμέρους πράξεις, ενώ μόνο η ιδιότητα του μέλους δεν μπορεί να οδηγήσει σε καταδίκη για όλες τις ενέργειες της οργάνωσης συλλήβδην. Ιδια ακριβώς είναι τα δεδομένα και σ’ αυτή τη δίκη, επομένως οι δικαστές θα κριθούν από την επιλογή τους: με την αυθαίρετη, εκδικητική και εναρμονισμένη με τις ανάγκες παραγωγής «αντιτρομοκρατικού» έργου «απόφαση Μπρίλλη» ή με τις πανομοιότυπες απαλλακτικές αποφάσεις ενός τριμελούς και ενός πενταμελούς εφετείου για την ίδια υπόθεση;
3. Θα κρίνουν οι δικαστές ένοχο οποιονδήποτε από τους πέντε άλλους κατηγορούμενους (Νικητόπουλο, Σταθόπουλο, Κορτέση, Μπεραχά, Κάτσενο), όταν από τη διαδικασία έχει αποδειχτεί περίτρανα, ότι δεν υπάρχει τίποτα σε βάρος τους, εκτός από τη φιλική και συντροφική τους σχέση, στο πλαίσιο του ευρύτερου αναρχικού/αντιεξουσιαστικού χώρου, με τον Νίκο Μαζιώτη και τον νεκρό Λάμπρο Φούντα ή η στενή συγγενική σχέση με κάποιο μέλος του ΕΑ (η Μ. Μπεραχά είναι σύζυγος του Κ. Γουρνά);
Αυτά είναι τα πραγματικά επίδικα αυτής της δίκης. Με βάση τις απαντήσεις τους σ’ αυτά τα ερωτήματα θα κριθούν οι δικαστές και όχι με βάση την τήρηση των τυπικών δικονομικών κανόνων και τη σχετική «άνεση» με την οποία διεξάγεται αυτή η δίκη (εν αντιθέσει, για παράδειγμα, με την παράλληλα εξελισσόμενη δίκη τεσσάρων μελών της ΣΠΦ).
Η υπόλοιπη διαδικασία της ημέρας κύλησε βαρετά, με την επί τροχάδην ανάγνωση διάφορων εγγράφων της δικογραφίας. Η δίκη θα συνεχιστεί τη Δευτέρα, 9 Ιούλη.
