Τα χρονικά περιθώρια που έχει δώσει στα Πανεπιστήμια ο νόμος 4076/2012, ο οποίος τροποποίησε κατακαλόκαιρο το νόμο 4009/2011, γνωστό και ως νόμο Διαμαντοπούλου, στενεύουν (η καταληκτική ημερομηνία για το πέρας των διαδικασιών συγκρότησης των Συμβουλίων διοίκησης είναι η 25η Οκτωβρίου). Το υπουργείο Παιδείας έσπευσε, λοιπόν, να εκδώσει τη σχετική Απόφαση που προέβλεπε ο νόμος, η οποία καθορίζει την «εκλογική διαδικασία με ηλεκτρονική και επιστολική ψήφο για την ανάδειξη των οργάνων διοίκησης των ΑΕΙ», των γνωστών κακόφημων Συμβουλίων, που θα αποτελέσουν τον διοικητικό και στρατηγικό εγκέφαλο του Πανεπιστήμιου-επιχείρηση. Ηδη, τα παπαγαλάκια του αστικού Τύπου άρχισαν να διαμορφώνουν «κλίμα», κατηγορώντας τα Πανεπιστήμια για παρελκυστική τακτική, με αφορμή ερωτήματα διαδικαστικού χαρακτήρα που αυτά υπέβαλαν στο υπουργείο Παιδείας, σχετικά με τη διενέργεια των εκλογών. Το υπουργείο απάντησε αρχικά με δι-ευκρινιστική εγκύκλιο και τώρα προχώρησε στην έκδοση της σχετικής Απόφασης.
Σε προηγούμενο φύλλο της «Κόντρας» (αριθ. 698/6-9), με αφορμή την ψήφιση του τροποποιητικού νόμου, σημειώναμε:
«Τα μοναδικά κριτήρια, που οδήγησαν τις δυνάμεις της συγκυβέρνησης να προχωρήσουν σε αυτές τις επουσιώδεις αλλαγές (σ.σ. την τροποποίηση του νόμου 4009/2011) είναι η πλήρης εφαρμογή του νόμου Διαμαντοπούλου, με την ελπίδα να καμφθούν οι αντιστάσεις της πανεπιστημιακής κοινότητας, κυρίως των πρυτανικών αρχών, τις οποίες επιθυμούν να καταστήσουν συνυπεύθυνες, ώστε να έχουν τις πλάτες τους, σε περίπτωση που εγερθεί μαζική και ρωμαλέα η αντίσταση του φοιτητικού κινήματος και να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις (καθιέρωση της επιστολικής και ηλεκτρονικής ψήφου), ώστε να διασφαλιστεί σε κάθε περίπτωση η συγκρότηση και λειτουργία του παντοδύναμου Συμβούλιου Διοίκησης.
Αυτό ομολογείται καθαρά στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχέδιου, που αναφέρει: “Η κυβέρνηση αναλαμβάνει την πρωτοβουλία να προωθήσει προς ψήφιση από τη Βουλή ορισμένες ρυθμίσεις οι οποίες έχουν δυο βασικά χαρακτηριστικά: Αφενός προβλέπουν την ύπαρξη ενός μεταβατικού χρονικού διαστήματος, ρεαλιστικού και ικανού για την σταδιακή εφαρμογή των διατάξεων του νόμου, και αφετέρου περιλαμβάνουν ορισμένες αλλαγές… οι οποίες δεν ανατρέπουν τη βασική φιλοσοφία του ν. 4009/ 2011, αλλά δημιουργούν βασιμότερες προϋποθέσεις για την καλύτερη, πληρέστερη και αποτελεσματικότερη εφαρμογή του”. Και συνεχίζαμε, αναφερόμενοι σε μια από τις σημαντικότερες αλλαγές του νόμου Διαμαντοπούλου: «Καθιερώνεται η επιστολική και ηλεκτρονική ψήφος, στην εκλογή των εσωτερικών μελών του Συμβουλίου, σε περίπτωση δύο διαδοχικών άγονων εκλογικών διαδικασιών, ώστε να διασφαλιστεί με κάθε τρόπο η συγκρότησή του και να κηρυχθεί αναποτελεσματική η μορφή της δυναμικής παρέμβασης των φοιτητών και μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας για την ακύρωση της εκλογικής διαδικασίας (η προηγούμενη εμπειρία υπήρξε πικρή για τους εμπνευστές και υποστηρικτές του νόμου). Αν πάλι τούτο δεν καταστεί δυνατόν, τα μέλη διορίζονται υποχρεωτικά και είναι οι αρχαιότεροι καθηγητές της πρώτης βαθμίδας του Ιδρύματος.
Η επιστολική και ηλεκτρονική ψήφος καθιερώνεται και για την εκλογή των εξωτερικών μελών του Συμβουλίου και την εκλογή εκπροσώπου των φοιτητών. Η διαδικασία επαναλαμβάνεται και σε περίπτωση άγονης διαδικασίας εκλογής το Συμβούλιο συγκροτείται και λειτουργεί νόμιμα. Παρόμοιες διαδικασίες προβλέπονται για την εκλογή Πρύτανη και Κοσμήτορα.
Την ευθύνη της οργάνωσης της διαδικασίας ανάδειξης των εσωτερικών και εξωτερικών μελών του Συμβουλίου σε κάθε ίδρυμα έχει η Πρυτανεία του Πανεπιστήμιου και όχι τριμελής επιτροπή, όπως προβλεπόταν στο νόμο 4009 (τις περισσότερες επιτροπές διόρισε τελικά η Διαμαντοπούλου, επειδή ήταν αδύνατον να εξευρεθούν πρόθυμοι καθηγητές να τις στελεχώσουν). Αναθέτοντας την αρμοδιότητα αυτή στις πρυτανικές αρχές, η κυβέρνηση αποσκοπεί στο να τις καταστήσει συνυπεύθυνες στην εφαρμογή του νόμου (η συγκρότηση των Συμβουλίων είναι βασική παράμετρος για την πλήρη εφαρμογή του νόμου) και να κάμψει τυχόν αντιστάσεις τους. Το νομοσχέδιο καθιερώνει ασφυκτικό χρονικό όριο (25.10.12) για την ολοκλήρωση της διαδικασίας συγκρότησης του Συμβουλίου, κατά την πρώτη εφαρμογή του νόμου, ενώ τα ήδη αναδεδειγμένα Συμβούλια (σε ελάχιστα ΤΕΙ) διατηρούνται ως τη λήξη της θητείας τους».
Ηγγικεν, λοιπόν, η ώρα για όλους: για τις πρυτανικές αρχές, τους διδάσκοντες των ΑΕΙ, το σύνολο των εργαζομένων τους και πρωτίστως για το φοιτητικό κίνημα. Ενέργειες ακτιβιστικού τύπου από ολιγομελείς ομάδες, πλέον δεν αρκούν (χωρίς να υποτιμούμε τη σημασία τους). Απαιτείται γενικός ξεσηκωμός. Απαιτείται ένα δυναμικό, μαζικό, ρωμαλέο, ανατρεπτικό φοιτητικό κίνημα, που θα μπει μπροστάρης για την υπεράσπιση του δημόσιου Πανεπιστήμιου.
Σημείωση: Θυμίζουμε ότι οι πρυτάνεις, που συνήλθαν σε έκτακτη σύνοδο στις 5 του Σεπτέμβρη, αποφάσισαν «να επαναπροσφύγουν με αίτηση ακύρωσης του Ν. 4076 / 2012, όσον αφορά στη συνταγματικότητα της σύνθεσης και των αρμοδιοτήτων του Συμβουλίου».
Γιούλα Γκεσούλη
