Είναι γνωστό ότι ο νόμος Διαμαντοπούλου (ν.4009/2011) και στη συνέχεια αυτός του Αρβανιτόπουλου (ν.4078/2012) εισήγαγαν στο νέο νόμο-πλαίσιο των Πανεπιστημίων τον κακόφημο θεσμό των Συμβουλίων διοίκησης. Οι πολιτικές ηγεσίες του υπουργείου Παιδείας και πίσω απ’ αυτές οι κυβερνήσεις, που υλοποιούν αποφάσεις των ιμπεριαλιστικών και επιχειρηματικών κέντρων, το έκαναν αυτό γιατί ήξεραν ότι οι δραματικές αλλαγές που ήθελαν να προωθήσουν στα δημόσια Πανεπιστήμια, που θα τα μετατρέψουν εν ολίγοις σε επιχειρήσεις που θα λειτουργούν με ιδιωτικο-οικονομικά κριτήρια, δε θα μπορούσαν να «περπατήσουν» υπό το γνωστό στην Ελλάδα μοντέλο διοίκησης από πανεπιστημιακούς καθηγητές. Διότι η πανεπιστημιακή κάστα, αν και έχει συνδέσει τα συμφέροντά της με το σύστημα, είναι ταυτόχρονα ευάλωτη σε πιέσεις από τις υπόλοιπες ομάδες της λεγόμενης πανεπιστημιακής κοινότητας, ειδικά από το φοιτητικό κίνημα.
Το μοντέλο, λοιπόν, του επιχειρηματικού πανεπιστήμιου, τύπου ΗΠΑ, αλλά και η κακόφημη Διακήρυξη της Μπολόνια, που έχει υιοθετηθεί σε μεγάλο μέρος από τα ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια, απαιτούσαν τη δημιουργία μιας άλλης δομής διοί-κησης, που θα αποτελούνταν και από εξωπανεπιστημιακούς παράγοντες, ανθρώπους π.χ. κατευθείαν από την καπιταλιστική αγορά, τις τράπεζες, τις επιχειρήσεις, αλλά και πανεπιστημιακούς με περγαμηνές στην επιχειρηματική δραστηριότητα, φερτούς από άλλα Πανεπιστήμια, ακόμα και του εξωτερικού, που δεν θα είχαν κανέναν ενδοιασμό να εφαρμόσουν πολιτικές στην κατεύθυνση που επιθυμεί το ντόπιο και ξένο κεφάλαιο για την εκπαίδευση.
Το γεγονός αυτό προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις και από τους πανεπιστημιακούς καθηγητές. Αλλες είχαν ως αντικείμενο την ίδια την ουσία, τη μετατροπή δηλαδή του Πανεπιστήμιου σε Α.Ε και άλλες, προερχόμενες κυρίως από την υψηλόβαθμη πανεπιστημιακή κάστα με διοικητικούς στόχους, τη νομή της εξουσίας και το ονόρε, που πλήττονταν.
Το αποτέλεσμα, στο οποίο συνέβαλε και η προχειρότητα των νόμων, ήταν ένα τεράστιο μπέρδεμα αρμοδιοτήτων μεταξύ των Συμβουλίων και των Συγκλήτων. Προκλήθηκαν ε-ντάσεις, συνεχείς αντεγκλήσεις και το κερασάκι στην τούρτα ήταν η στάση του Συμβουλίου διοίκησης του ΕΚΠΑ, που στην περίπτωση της απεργίας των διοικητικών υπαλλήλων και της παραπομπής του Πρύτανη Πελεγρίνη στο πειθαρχικό, τάχθηκε στην ουσία με την πλευρά της κυβέρνησης. Επίσης άλλη χαρακτηριστική περίπτωση ήταν τα όσα συνέβησαν κατά τις κοσμητορικές εκλογές στο ΕΚΠΑ, με την απόρριψη από πλευράς Συμβουλίου της μοναδικής υποψήφιας.
Δημιουργείται, λοιπόν, μια συνεχής διελκυστίνδα αντιπαραθέσεων, γι’ αυτό και ο Αρβανιτόπουλος συνάντησε τους Πρυτάνεις και τα Συμβούλια διοίκησης για να ξεμπερδέψει τα αξεμπέρδευτα. Επειδή δε δεν μπορεί να βγάλει άκρη θα προσφύγει, λέει, σε ειδικούς για να του διευκρινίσουν τις αρμοδιότητες των δυο πλευρών. Είναι χαρακτηριστική επ’ αυτού η δήλωση του Πρύτανη του ΑΠΘ Μυλόπουλου μετά τη συνάντηση με τον υπουργό Παιδείας:
«Το υπουργείο, αντί να παίρνει θέση και να δίνει λύσεις αναζητά,, ως άλλος Πόντιος Πιλάτος, σε νομικούς παράγοντες την ερμηνεία των χρησμών του θεσμικού πλαισίου, το οποίο αδυνατούν να ερμηνεύσουν ακόμη και οι ίδιοι οι συντάκτες του. Φτάσαμε λοιπόν στο τραγελαφικό σημείο η κυβέρνηση να αναζητεί τώρα την ερμηνεία των νόμων που η ίδια ψήφισε. Ή αλλιώς, φτάσαμε στο σημείο ο ίδιος ο νομοθέτης να προσφεύγει σε ερμηνείες τρίτων προκειμένου να αντιληφθεί ποια είναι η βούλησή του…».
Συνεχίζοντας, ο πρύτανης του ΑΠΘ είπε:
«Το πρόβλημα των σχέσεων των Πρυτανικών Αρχών με τα Συμβούλια δεν είναι προσωπικό, ούτε είναι πρόβλημα κακών σχέσεων μεταξύ τους. Είναι καθαρά ένα πρόβλημα καθορισμού και οριοθέτησης αρμοδιοτήτων. Και αυτό οφείλεται στο κακό θεσμικό πλαίσιο, ο πλήρης καθορισμός και η αλλαγή του οποίου αποτελούν ευθύνη και υποχρέωση της πολιτείας. Η λογική του… διαίρει και βασίλευε δεν μπορεί να είναι η επίσημη εκπαιδευτική πολιτική, ειδικά σε εποχή οικονομικής κρίσης».
Είδατε εσείς πουθενά, το υψηλόβαθμο πανεπιστημιακό κατεστημένο να βάζει θέμα ουσίας, αναφερόμενο στον ίδιο τον αντιδραστικό χαρακτήρα του συνόλου του νομοθετικού πλαισίου των νόμων Διαμαντοπούλου-Αρβανιτόπουλου, που βάζει ταφόπλακα στο δημόσιο Πανεπιστήμιο; Οι πρυτάνεις έχουν πάει πολύ πίσω ακόμη και από τις αρχικές εναντιώσεις τους σ’ αυτούς τους νόμους, για τους οποίους έλεγαν (ειδικά για τον πρώτο νόμο Διαμαντοπούλου, που καθιέρωσε και τον νέο νόμο-πλαίσιο) ότι δεν αποτελούν καν βάση για συζήτηση, αφού μετατρέπουν τα δημόσια Πανεπιστήμια σε ΑΕ. Ο καυγάς γίνεται μόνο για το δικό τους «πάπλωμα».
Οι φοιτητές, λοιπόν, είναι επιτακτική ανάγκη να ξαναβγούν στο προσκήνιο και να βάλουν το πρόβλημα στις πραγματικές του διαστάσεις, επικεντρώνοντας στην ουσία.
