Στον καταιγισμό πυρών, που δέχεται το Πανεπιστήμιο από την ορμητική και σαρωτική επέλαση της κεφαλαιοκρατικής αγοράς, με τη συγκατάθεση, διαμεσολάβηση και ενεργητική συμμετοχή των ανά την Ευρώπη διαχειριστών του καπιταλισμού, απαντούν για πρώτη φορά συντονισμένα 2086, μέχρι στιγμής, πανεπιστημιακοί δάσκαλοι από χώρες της ΕΕ (Ισπανία, Ιταλία, Γαλλία, Γερμανία, Αγγλία, Ελλάδα).
Οι πανεπιστημιακοί υπογράφουν κείμενο-μανιφέστο, που έχει αφετηρία τη Φιλοσοφική Σχολή της Μαδρίτης.
Η πρωτοβουλία αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική, ειδικά αν αναλογιστεί κανείς ότι προέρχεται από πανεπιστημιακούς δασκάλους που εργάζονται σε πανεπιστήμια χωρών όπου ήδη έχουν δρομολογηθεί σημαντικότατες αναδιαρθρώσεις στο πνεύμα των κατευθύνσεων της Μπολόνια και από τις οποίες -χώρες του αναπτυγμένου καπιταλισμού- έχει ξεκινήσει όλος αυτός ο κυκεώνας των αντιδραστικών αλλαγών κατ’ επιταγή των κεφαλαιοκρατικών επιχειρήσεών τους και των υπηρετών τους στις εθνικές κυβερνήσεις.
Σε κάποιες δε από αυτές τις χώρες (πχ. Αγγλία) από καιρό έχει εισβάλει το επιχειρηματικό πνεύμα και τα ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια στη λειτουργία των Ιδρυμάτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Θα μπορούσε, λοιπόν, κανείς να ισχυριστεί ότι οι πανεπιστημιακοί αυτοί μιλούν εκ πείρας και επομένως έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα η αντίδρασή τους, ο λόγος τους και τα επιχειρήματα που αναπτύσσουν.
Οι πανεπιστημιακοί αυτοί δάσκαλοι στο κείμενο-μανιφέστο τους, που δημοσίευσε η «Ελευθεροτυπία» τη Δευτέρα, 13 του Ιούνη, αποκαλύπτουν την πραγματική ουσία όλων των φανταχτερών, παραπλανητικών χαρακτηρισμών και εκφράσεων, με τις οποίες καλύπτουν τη χυδαιότητα των αλλαγών οι εμπνευστές τους.
Ας δούμε τις κυριότερες επισημάνσεις τους:
– Με το πρόσχημα ότι το Πανεπιστήμιο πρέπει να υπηρετεί την κοινωνία, πολλαπλασιάστηκαν οι εξω-πανεπιστημιακοί φορείς, τα ινστιτούτα (και οι διοικήσεις) που διοικούνται από πολιτικές δυνάμεις ή ομάδες πίεσης και κατευθύνουν την πολιτική στο εσωτερικό των Πανεπιστημίων (σσ επιχειρείται δηλαδή σφιχτός εναγκαλισμός των Πανεπιστημίων -που κατά τα άλλα είναι δήθεν «αυτόνομα»- με τις επιχειρήσεις και τα πολιτικά συμφέροντα).
– Με το πρόσχημα ότι το Πανεπιστήμιο θα πρέπει ν’ ανταποκρίνεται στις κοινωνικές ανάγκες, γίνεται προσπάθεια αυτό να μπει στην υπηρεσία αποκλειστικά και μόνο των επιχειρήσεων και να λαμβάνεται υπόψη μόνο η κατάρτιση επαγγελματιών που αυτές -οι επιχειρήσεις- έχουν ανάγκη.
– Παραβλέπονται η έρευνα στέρεας θεωρητικής σπουδής σε μια επιστημονική ειδικότητα, οι ανθρωπιστικές σπουδές ή η καλλιέργεια πολλαπλών πεδίων τέχνης και γνώσης, που συναποτελούν μέρος της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς, γιατί δεν έχουν εμπορικό ενδιαφέρον.
– Στόχος είναι να εφαρμοστεί ένας μοναδικός τύπος πτυχίων και διπλωμάτων, όπου κυρίαρχη τάση θα είναι η επαγγελματοποίησή τους και σε πλαίσιο όπου θα κυριαρχεί η καθαρή χρησιμοθηρία της γνώσης και δεν θα λαμβάνονται υπόψη οι ιδιομορφίες κάθε πανεπιστημιακού γνωστικού αντικειμένου.
– Η ποικιλομορφία των πανεπιστημιακών σπουδών θα ισοπεδωθεί μέσα στα άκαμπτα καλούπια των κριτηρίων της λεγόμενης «αποτίμησης της ποιότητας» (αξιολόγηση).
– Η εισβολή της «κουλτούρας ποιότητας» (σσ της αποδοχής δηλαδή και της προώθησης με όλα τα μέσα της αξιολόγησης) θα καταργήσει το Πανεπιστήμιο ως τέτοιο, γιατί αυτό θα διοικείται σαν επιχείρηση, πράγμα που σημαίνει ότι θα νοείται μόνο σαν μια δραστηριότητα παροχής υπηρεσιών, όπου η γνώση μετατρέπεται σε εμπόρευμα και οι φοιτητές σε πελάτες.
– Αυτοί που λανσάρονται σαν «εμπειρογνώμονες» της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης αποφάσισαν ότι ο μοναδικός σκοπός της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης είναι η προσαρμογή των φοιτητών στην αγορά εργασίας. Τούτο μεταφράζεται σε συλλογή «ικανοτήτων», «δεξιοτήτων», και «εμπειριών» και είναι κενό περιεχομένου.
– Η απόκτηση της γνώσης αντιμετωπίζεται απ’ τις διοικήσεις σαν «περιοριστικό στοιχείο», σαν εμπόδιο και παλιά συνήθεια απ’ την οποία πρέπει ν’ απαλλαγούμε.
– Οι «ικανότητες», οι «δεξιότητες» και «εμπειρίες» θα αποκτώνται με τίμημα την πραγματική γνώση σε κάθε γνωστικό αντικείμενο.
Στο σημείο αυτό, το κείμενο-μανιφέστο, αναφέρεται στην αρνητική εμπειρία της Ισπανίας, όπου η «σχολική αποτυχία» των μαθητών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης αποτέλεσε για τους «εμπειρογνώμονες» το άλλοθι για να δοθεί λάθος λύση στις αλλαγές που απαιτούνται στη σχολική αυτή βαθμίδα. Προφανώς η επιλογή ήταν «ικανότητες», «δεξιότητες», «εμπειρίες» και όχι μετάδοση πραγματικής γνώσης (σσ σας θυμίζει τίποτε αυτό;)
-Με το σύνθημα «από τη διδασκαλία στη μάθηση», η αναγκαία παιδαγωγική θεώρηση της πανεπιστημιακής διδασκαλίας έγινε αμέτρητος γραφειοκρατικός όγκος δουλειάς των καθηγητών (προγραμματισμοί, ημερολόγια, οδηγοί διδασκαλίας), που καμιά σχέση δεν έχει με την αύξηση της ποιότητας της διδασκαλίας.
Στο σημείο αυτό γίνεται και πάλι αναφορά στις αρνητικές επιπτώσεις αυτής της εφαρμογής στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση της Ισπανίας.
(σσ και πάλι οι αντιστοιχίες με τα «δικά μας» είναι ολοφάνερες, ειδικά στη μετά-Αρσένη εποχή).
– Η ευθύνη για την ανεργία των νέων φορτώνεται στις πανεπιστημιακές σπουδές (σσ και όχι στο καπιταλισμό και στον φυσικό του νόμο για αποκόμιση μέγιστου κέρδους).
– Ο ανασχηματισμός στο Πανεπιστήμιο συνδυάζεται με την πρόθεση να υλοποιηθεί αυτός χωρίς αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης («μηδενικό κόστος»).
– Η τρέχουσα πολιτική αποβλέπει στη μείωση του οικονομικού βάρους της δημόσιας εκπαίδευσης και στην ενίσχυση της ιδιωτικής της χρηματοδότησης -η οποία κατ’ ευφημισμόν αποκαλείται «εξωτερική χρηματοδότηση»-, μέχρι του σημείου η ανάγκη αυτή να θεωρείται εκπληκτική συνθήκη ποιότητας. Τα Πανεπιστήμια πρέπει να υποχρεωθούν να κατανοήσουν την αποστολή τους ως παραγωγή εκείνων μόνο των προϊόντων που είναι πρόθυμες να πληρώσουν οι εταιρίες.
– Στην πρόσβαση στην ανώτατη εκπαίδευση θα οξυνθούν οι κοινωνικές διαφορές. Τα πτυχία θα μετατραπούν σε διαβατήρια εισαγωγής στον κόσμο της εργασίας και τα διδακτορικά διπλώματα θα αποτελέσουν αντικείμενο μιας απλής εμπορικής πράξης.
– Η συνεχής κατάρτιση, η ευελιξία των προγραμμάτων σπουδών, θα δώσουν το άλλοθι για χαμηλότερη ποιότητα Ανώτατης Εκπαίδευσης, που στην πράξη θα συμβάλλει στην κατάρτιση των αυριανών μισθωτών, των οποίων οι συνθήκες εργασίας θα είναι υποβαθμισμένες (σσ θα πλάθεται δηλαδή ο «απασχολήσιμος», έρμαιο στα χέρια των αφεντικών).
– Στην πανεπιστημιακή κοινότητα, που πλέον δεν θα υφίσταται ως τέτοια, θα επικρατήσει το «ο σώζων εαυτόν σωθείτω» ή όπως αλλιώς λέγεται στο Πανεπιστήμιο Paris VΙΙΙ «καθένας για τον εαυτό του και η αγορά για όλους».
Γιούλα Γκεσούλη