Με την κατάθεση του φορολογικού νομοσχέδιου, η γκεμπελική κυβερνητική προπαγάνδα υποστήριξε ότι με την επαναφορά των περιβόητων τεκμηρίων διαβίωσης θα παταχτεί η φοροδιαφυγή και θα αναγκαστούν οι διάφοροι αεριτζήδες της λεγόμενης παραοικονομίας να πληρώσουν φόρο. Το σχετικό άρθρο στο φορολογικό νόμο τιτλοφορούνταν πριν «Προσδιορισμός εισοδήματος με βάση την τεκμαρτή δαπάνη». Τώρα μετονομάστηκε, για προπαγανδιστικούς λόγους, σε «Προσδιορισμός εισοδήματος με βάση αντικειμενικές δαπάνες και υπηρεσίες τεκμήρια». Η μαγική λέξη είναι το «αντικειμενικές». Οπως σημειώναμε στο προηγούμενο φύλλο της «Κ» ισχύει το αντίθετο. Ο χώρος δεν μας επέτρεψε τότε παρά να αναφέρουμε μερικά παραδείγματα. Επειδή το θέμα των τεκμηρίων είναι χαρακτηριστικό για το χαρακτήρα αυτού του φορολογικού νομοσχέδιου, επανερχόμαστε με αναλυτικά στοιχεία και συγκριτικούς πίνακες που αποδεικνύουν ότι η επαναφορά των τεκμηρίων έγινε πρώτο για να χαρατσώσει εργαζόμενους και μεσαία στρώματα και δεύτερο για να υψώσει τείχος ασφάλειας γύρω από μεγαλοκαπιταλιστές, αεριτζήδες, χοντρολαμόγια και μαφιόζους Κροίσους.
Μιλώντας γενικά, όσο μεγαλύτερο λαμόγιο είναι κάποιος, όσο περισσότερο εισόδημα κρύβει, τόσο περισσότερο ευνοημένος είναι με το σύστημα των τεκμηρίων. Ας το δού-με με ένα παράδειγμα: κάποιος κρύβει εισόδημα 300.000 ευρώ και με τα τεκμήρια αναγκάζεται να φορολογηθεί για 50.000 ευρώ. Αυτός μάνι-μάνι φοροδιαφεύγει για εισόδημα 250.000 ευρώ. Αλλος κρύβει εισόδημα 60.000 ευρώ και με τα τεκμήρια φορολογείται για 30.000 ευρώ. Αυτός φοροδιαφεύγει για εισόδημα 30.000 ευρώ. Αρα, όσο μεγαλύτερος φοροφυγάς είναι κάποιος, τόσο πιο ευνοημένος είναι, σε κάθε περίπτωση.
Ομως δεν είναι μόνο αυτό. Τα τε-κμήρια εισάγονται με τέτοιο τρόπο ώστε να ευνοηθούν οι μεγαλοκαπιταλιστές και τα χοντρολαμόγια και να χτυπηθούν όχι μόνο μεσαία στρώματα, αλλά ακόμη και εργαζόμενοι.
Γι’ αυτό, άλλωστε εισήγαγαν αυτά τα κριτήρια, ενώ θα μπορούσαν να διατηρήσουν το παλιό καθεστώς, που δε μετρούσε ως τεκμήριο η πρώτη κατοικία και ένα αυτοκίνητο. ‘Η έστω να βάλλουν ένα κριτήριο που θα προστάτευε τους μισθωτούς (π.χ. πρώτη κατοικία μέχρι 150 τ.μ. και αυτοκίνητο μέχρι 1.800 κυβικά). Δεν το έκαναν, γιατί προσδοκούν ν’ αρπάξουν φόρο και από αυτά τα δήθεν αθώα τεκμήρια.
Ενώ βάζουν τεκμήρια για τους φτωχούς, μειώνουν τα τεκμήρια που ίσχυαν ως τώρα για τους πλούσιους!
Η μείωση που προβλεπόταν στο αρχικό νομοσχέδιο, όπως το κατέθεσε η κυβέρνηση στη Βουλή, ήταν προκλητική. Μειώνονταν σε τεράστιο ποσοστό τα τεκμήρια που ήδη ίσχυαν. Το γεγονός δεν πέρασε απαρατήρητο. Σχολιάστηκε αρνητικά ακόμα και από τον αστικό Τύπο (βάλαμε και εμείς το χεράκι μας, που «σηκώσαμε» το θέμα). Την ώρα που επανέφεραν το τεκμήριο της κατοικίας, όχι μόνο για κάποιον που έχει ένα απλό σπίτι και κατοικεί η οικογένειά του, αλλά καθιέρωσαν τεκμήριο κατοικίας ακόμα και για τον εργαζόμενο που νοικιάζει σπίτι (αυτό δεν έχει ξαναγίνει!), την ώρα που επανέφεραν το τεκμήριο ακόμα και για το πρώτο αυτοκίνητο μιας οικογένειας, μείωναν 10 φορές το τεκμήριο για τα αυτοκίνητα πολυτελείας (!), μείωναν από 5 μέχρι 10 φορές το τεκμήριο για τα ιδιωτικά σκάφη, μείωναν στο μισό το τεκμήριο για όσους έχουν μόνιμο πλήρωμα στα σκάφη τους, μείωναν στο μισό το τεκμήριο για τις πισίνες, ακόμα και το τεκμήριο για τα ιδιόκτητα αεροπλάνα και ελικόπτερα!
Μετά το σάλο, η κυβέρνηση αποφάσισε να κάνει κάποια μερεμέτια, τα οποία ψηφίστηκαν από τον κυβερνητικό λόχο στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής, από την οποία πέρασε το νομοσχέδιο. Μερεμέτια, που δεν αλλάζουν σε τίποτα την ουσία των τεκμηρίων: Οσο πιο πλούσιος είσαι, όσο πιο πολυτελή και προκλητική ζωή κάνεις, τόσο λιγότερα καλείσαι να πληρώσεις (καλείσαι να πληρώσεις, γιατί τα μεγαλολαμόγια έχουν τρόπους να αποφεύγουν ακόμα και αυτά τα ελάχιστα).
Τα μερεμέτια που έκανε η κυβέρνηση είναι τα εξής:
♦ Αύξησε λίγο το τεκμήριο για τα αυτοκίνητα πάνω από 2000 κυβικά. Μη φανταστείτε τίποτα σπουδαία πράγματα. Για παράδειγμα, ένα αυτοκίνητο 4000 κυβικών είχε μέχρι σήμερα τεκμήριο 107.900 ευρώ. Η κυβέρνηση Παπανδρέου αρχικά κατέβασε αυτό το τεκμήριο στα 13.090 ευρώ (!) και τώρα το ανέβασε ελάχιστα, στα 13.909 ευρώ! Μιλάμε, δηλαδή, για κοροϊδία.
♦ Στα τεκμήρια για τις πισίνες αύξησε λίγο το τεκμήριο για πισίνες πάνω από 60 τετραγωνικά. Για παράδειγμα, το τεκμήριο για μια ανοιχτή πισίνα μεταξύ 60 και 120 τετραγωνικών, που μέχρι σήμερα ήταν 29.200 ευρώ, αρχικά το κατέβασαν στα 15.000 ευρώ (!) και τελικά το αύξησαν λίγο, για να φτάσει τα 18.000 ευρώ!!
♦ Στα σκάφη αναψυχής έγινε το μεγάλο κόλπο. Ενώ μέχρι τώρα δεν γινόταν κανένας διαχωρισμός (εκτός από τα ξύλινα παραδοσιακά σκάφη, που είχαν έκπτωση στο τεκμήριο), για να δείξει η κυβέρνηση ότι δήθεν άκουσε τις διαμαρτυρίες και αύξησε το τεκμήριο για τα σκάφη, εισήγαγε το διαχωρισμό των ιστιοφόρων, που ρίχνει το τεκμήριο κατά 50%. Με δεδομένο ότι τα μεγάλα μηχανοκίνητα γιοτ είναι όλα σε ξένες σημαίες, όλα τα άλλα σκάφη μπορούν εύκολα να βαφτιστούν ιστιοφόρα (ή είναι και ιστιοφόρα) και να έχουν έκπτωση 50% στο τεκμήριο. (Ο πίνακας που παραθέτουμε αφορά σκάφη που χαρακτηρίζονται ιστιοφόρα, γιατί μόνο έτσι μπορεί να γίνει πραγματική σύγκριση).
♦ Μερεμέτισε λίγο τα τεκμήρια κατοικίας, μειώνοντας κλιμακωτά το τεκμήριο για κατοικίες από 80 μέχρι 250 τετραγωνικά και αυξάνοντας λίγο τα τεκμήρια για τις μεγαλύτερες κατοικίες. Τελικά, μια βιλάρα 400 τετραγωνικών με 100 τετραγωνικά βοηθητικούς χώρους (σε περιοχή με την ψηλότερη τιμή ζώνης), που μέχρι σήμερα είχε τεκμήριο 185.220 ευρώ, με την αρχική έκδοση του νομοσχέδιου θα είχε τεκμήριο 89.080 ευρώ (!) και μετά τα μερεμέτια θα έχει τεκμήριο 105.060 ευρώ!! Σκέτη κοροϊδία είναι η «βελτίωση», όπως καταλαβαίνετε.
♦ Τέλος, άλλαξε και πάλι το τεκμήριο για οικιακούς βοηθούς. Ενα τεκμήριο που έχει προϊστορία. Μέχρι και το 2002 ίσχυε τεκμήριο για κάθε οικιακό βοηθό (εκτός αν στην οικογένεια υπήρχε άτομο με αναπηρία 67% και άνω, οπότε εξαιρούνταν ένας οικιακός βοηθός). Το τεκμήριο ήταν η συνολική δαπάνη για τον οικιακό βοηθό (μισθός και ασφάλιστρα) επί δύο. Το Δεκέμβρη του 2002, η κυβέρνηση Σημίτη κατάργησε αυτό το τεκμήριο. Η κυβέρνηση Παπανδρέου στην αρχική μορφή του νομοσχέδιου το επανέφερε (εξαιρώντας πάλι έναν οικιακό βοηθό για εξυπηρέτηση ανάπηρου), ορίζοντας το τεκμήριο στα 8.000 ευρώ! Αν υπολογίσουμε ότι μισθός και ασφάλιση για έναν οικιακό βοηθό είναι τουλάχιστον ένα χιλιάρικο το μήνα, επομένως περίπου 24.000 ευρώ το χρόνο, η κυβέρνηση κατέβασε και το συγκεκριμένο τεκμήριο στο ένα τρίτο. Στην τελική μορφή, που ψηφίστηκε στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής, έγιναν οι εξής αλλαγές: εξαιρείται από το τεκμήριο ένας οικιακός βοηθός (δηλαδή, αυτό που ίσχυε για τους ανάπηρους γενικεύεται για όλους), ενώ για τους δεύτερο, τρίτο και λοιπούς οικιακούς βοηθούς ως τεκμήριο ορίζεται η δαπάνη! Ως πρόσχημα προβάλλεται το να μη φουντώσει η μαύρη εργασία! Μ’ άλλα λόγια, μας δουλεύουν ψιλό γαζί. Παλιότερα, δηλαδή, που το τεκμήριο ήταν η δαπάνη επί δύο, δεν υπήρχε κίνδυνος να φουντώσει η μαύρη εργασία;
Δείτε προσεκτικά τους πίνακες που δημοσιεύουμε και δεν θα σας μείνει καμιά αμφιβολία. Ολα τα τεκμήρια που αφορούν τους μεγαλοκαπιταλιστές (κύρια και δευτερεύουσα κατοικία, πισίνες, αυτοκίνητα, κότερα, αεροπλάνα) μειώνονται. Μειώνονται με προκλητικό τρόπο.
Η εικόνα της πρόκλησης δεν άλλαξε, παρά τα μερεμέτια που έκανε ο Παπακωνσταντίνου, καθαρά για προπαγανδιστικούς λόγους. Τα μεγαλολαμόγια και οι καπιταλιστές, με τις βιλάρες, τις πισινάρες, τις αμαξάρες, τα κότερα και τα ιδιωτικά αεροπλάνα, θα πληρώνουν λιγότερα απ’ όσα πλήρωναν με το φορολογικό καθεστώς που ίσχυε μέχρι τώρα.
Για να φανεί καλύτερα αυτό, μελετήσαμε το παράδειγμα ενός… φτωχούλη που έχει στην ιδιοκτησία του τα εξής:
– Κύρια κατοικία 400 τ.μ. με βοηθητικούς χώρους 100 τ.μ. σε περιοχή με τιμή ζώνης 5.000 ευρώ.
– Εξοχική κατοικία 200 τ.μ. σε περιοχή με τιμή ζώνης 5.000 ευρώ.
– Πισίνα 150 τ.μ.
– Αυτοκίνητο 2.500 κυβικά
– Αυτοκίνητο 3.100 κυβικά
– Σκάφος μήκους 20 μέτρων
– Αεροπλάνο.
♦ Με το ισχύον μέχρι τώρα καθεστώς, αυτός θα είχε τεκμήριο 580.270 ευρώ. Δηλαδή, το κράτος θα του ζητούσε να φορολογηθεί σαν να έχει εισόδημα 48.356 ευρώ το μήνα. Ποσό αστείο, αν σκεφτούμε τι λεφτά πρέπει να διαθέτει κάποιος για να έχει όλα αυτά τα πράγματα (που πάντα συνοδεύονται και με άλλα που δεν τα λογαριάσαμε: υπηρετικό προσωπικό, πλήρωμα στο σκάφος, πλήρωμα στο αεροπλάνο κ.λπ.).
♦ Με το καθεστώς που εισήγαγε στην αρχική του μορφή το φορολογικό νομοσχέδιο, το τεκμήριο γι’ αυτόν τον… φτωχούλη έπεφτε στα 214.920 ευρώ, ήτοι 17.910 ευρώ το μήνα!
♦ Μετά τα μερεμέτια, που έδωσαν στο φορολογικό νομοσχέδιο την τελική του μορφή, το νέο καθεστώς ορίζει το τεκμήριο για τον… φτωχούλη μας στα 291.607 ευρώ, ήτοι στα 24.300 ευρώ το μήνα!
Ο τύπος αυτός, αν υποθέσουμε ότι όλα αυτά τα δηλώνει (πράγμα εξαιρετικά απίθανο) ή αν υποθέσουμε ότι τον πιάνουν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί (πράγμα εντελώς απίθανο), με το ισχύον καθεστώς θα έπρεπε να φορολογηθεί για ένα ετήσιο εισόδημα 580.270 ευρώ, ενώ τώρα δεν έχει κανένα λόγο να δηλώσει περισσότερα από 291.607 ευρώ! Ετσι «πολεμά» τη φοροδιαφυγή η κυβέρνηση Παπανδρέου. Δεν χρειάζεται να είσαι ειδήμων περί τα φορολογικά για να καταλάβεις ότι με το νέο φορολογικό νομοσχέδιο όχι μόνο προστατεύονται οι φοροφυγάδες-μεγαλοεισοδηματίες, αλλά μπορούν πιο άνετα να δραστηριοποιούνται στη «μαύρη» οικονομία κλέβοντας και έμμεσους φόρους.