Το κουβάρι με τις επαναπροωθήσεις προσφύγων μπορεί να έχει αρχίσει να ξετυλίγεται τους τελευταίους μήνες, ωστόσο το θέμα «κρατάει» από παλιά. Η επαναπροώθηση–pushback υπήρξε και εξακολουθεί –όπως αποκαλύπτεται– να είναι πάγια τακτική της ελληνικής συνοριοφυλακής, χωρίς προφανώς να μπορεί να αγνοηθεί η «άτυπη» εντολή και έγκριση της ίδιας της ΕΕ για ενέργειες τέτοιου τύπου. Αλλωστε, έτσι έχει επιλέξει να «προστατεύσει» τα σύνορά της και να περιφρουρήσει τα κράτη της.
Οσες επαναπροωθήσεις γινόντουσαν λάμβαναν άμεσα διαστάσεις μόνο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ειδήσεις «ανέβαιναν» για βάρκες που τις διεμβόλισε το ελληνικό Λιμενικό, για παρουσία της Frontex στις επιχειρήσεις, για καταγγελίες προσφύγων που δέχτηκαν τη βίαιη συμπεριφορά των μηχανισμών της ελληνικής και ευρωπαϊκής ακτοφυλακής-συνοριοφυλακής και η λίστα δεν έχει τελειωμό. Οσο το θέμα «φούσκωνε» τόσο γινόταν αδύνατο να συγκαλυφθεί. Γεγονός που οδήγησε αναγκαστικά στη δημόσια τοποθέτηση και ευθεία απάντηση της ίδιας της αρμόδιας ευρωπαίας επιτρόπου Ι. Γιόχανσον. Με το γνωστό «σκληρό» ύφος (που έχουν πάντα αυτές οι δηλώσεις) είχε εκφράσει την έντονη ανησυχία της για το θέμα και την άμεση ανάγκη και επιταγή της Κομισιόν να διερευνηθεί το ζήτημα σε βάθος και να αξιολογηθεί η βασιμότητα των καταγγελιών περί επαναπροωθήσεων. Δεν μπορούμε να πούμε ότι μας έπεισε.
Η υπόθεση «επαναπροωθήσεις», ωστόσο, πήρε νέα τροπή καθώς, προ λίγου διαστήματος, ήρθε στο φως της δημοσιότητας καταγγελία από διερμηνέα που διαμένει μόνιμα στην Ιταλία και εργάζεται στη Frontex για βίαιη μεταχείριση που υπέστη ο ίδιος μαζί με πρόσφυγες, όταν «συναντήθηκε» με την ελληνική αστυνομία και συνοριοφυλακή. Η καταγγελία, αν και δημοσιεύτηκε μόλις πριν από λίγες μέρες, αφορά περιστατικό που συνέβη στις αρχές Σεπτέμβρη του 2021. Προτού δηλαδή από τις «σκληρές» δηλώσεις της ευρωπαίας επιτρόπου του Οκτώβρη. Η ίδια έσπευσε να του μιλήσει, αφ’ ης στιγμής το συμβάν δημοσιεύτηκε πρώτα στη New York Times και αργότερα ευρέως, και να δηλώσει εκ νέου ότι είναι… ανήσυχη. Γενικά, πολύ «ανησυχεί» η κ. Γιόχανσον. Μόνο ανησυχεί.
Το περιστατικό που περιέγραψε ο διερμηνέας έχει μέσες άκρες ως εξής: βρισκόταν σε αποστολή στον Εβρο. Ο ίδιος είναι από το Αφγανιστάν και όπως προαναφέραμε ζει στην Ιταλία και εργάζεται ως διερμηνέας στη Frontex. Επέβαινε σε λεωφορείο με κατεύθυνση τη Θεσσαλονίκη, όταν η αστυνομία τους σταμάτησε, έβγαλε όλους τους επιβάτες έξω (τον ίδιο και πρόσφυγες) και τους μετέφερε σε χώρο απομακρυσμένο, όπου κρατήθηκαν όλοι μαζί, μεταξύ αυτών και γυναίκες με παιδιά. Εκεί τους ξυλοκόπησαν άγρα και τους πήραν όλα τους τα πράγματα, κινητά, χρήματα και έγγραφα. Ο ίδιος προσπάθησε να ενημερώσει για το γεγονός ότι εργάζεται ως διερμηνέας αλλά δεν τον πήραν στα σοβαρά. Λίγο αργότερα, μεταφέρθηκαν όλοι τους σε βάρκες και μέσω του Εβρου στην Τουρκία. Ο διερμηνέας κατάφερε να βάλει τέλος στον εφιάλτη του φτάνοντας στην Κωνσταντινούπολη και συγκεκριμένα στο ιταλικό προξενείο και να επιστρέψει επιτέλους στην Ιταλία μετά τις 15 Σεπτέμβρη.
Σκεφτείτε τώρα αυτό να το ζουν εκατοντάδες πρόσφυγες που δεν έχουν την ιδιότητα του διερμηνέα, δεν έχουν ευρωπαϊκά έγγραφα και δεν μπορούν να προστρέξουν για επίσημη βοήθεια σε κανένα προξενείο και καμία πρεσβεία. Τι τρόπο, ποια μέσα έχουν για να αντιδράσουν;
Η κατάσταση δεν αποτελεί άσκησης πολιτικής ενός μεμονωμένου κράτους. Αν μπορούσε ποτέ να αξιολογηθεί κι ως τέτοια. Εδώ έχουμε να κάνουμε με μια πλήρως οργανωμένη μαφία των συνόρων, που πραγματοποιεί σταθερά επαναπροωθήσεις κάνοντας το μαντρόσκυλο της ΕΕ, με την πλήρη συναίνεση των οργάνων, των κάθε λογής επιτρόπων και αξιωματούχων της. Η δε μόνιμη επίκληση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας μόνο ως επιμέρους στοιχείο της υποκριτικής στάσης τους μπορεί να εκληφθεί. Τους τσακίζουν στο ξύλο, τους ληστεύουν, τους παίρνουν ό,τι έχουν και δεν έχουν, αλλά κατά τ’ άλλα… σεβασμός στα θεμελιώδη δικαιώματα. Πόσο υποκριτές! Πόσο στυγνοί εγκληματίες.
ΥΓ1. Νεότερα δημοσιεύματα των τελευταίων ημερών εμφανίζουν τη γνωστή –και πάντα ανήσυχη!- ευρωπαία επίτροπο άκρως ευχαριστημένη με την Ελλάδα. Ο λόγος; Η τελευταία –λέει- προσέτρεξε άμεσα, πρώτη απ’ όλους, χωρίς να εμφανίζει προσκόμματα και αγκυλώσεις, να στηρίξει την εφαρμογή του ανεξάρτητου μηχανισμού παρακολούθησης και επιτήρησης των συνόρων. Κι όλα αυτά φυσικά μετά την άκαμπτη στάση που τήρησε η ΕΕ και η Κομισιόν στο ζήτημα… Σημειώθηκε άλλη μια μεγάλη επιτυχία λοιπόν. Με σχετικό Δελτίο Τύπου που εκδόθηκε χθες, η Επιτροπή μας πληροφόρησε σχετικώς ότι έχει γίνει και συγκεκριμένη πρόταση για έναν ενωσιακό κώδικα αστυνομικής συνεργασίας προκειμένου να ενισχυθεί η διασυνοριακή συνεργασία, να κυνηγηθούν οι εγκληματίες και να βοηθηθούν έτι περισσότερο οι αστυνομικοί στη δουλειά τους. Κοινώς: ενισχύεται το οπλοστάσιό τους ακόμα περισσότερο.
ΥΓ2. Για το περιστατικό με τον διερμηνέα, καθώς και για άλλες καταγγελίες επαναπροωθήσεων που έχουν καταφέρει να φτάσουν στη δημοσιότητα, θα διενεργήσει έρευνα και ο Συνήγορος του Πολίτη. Ας ελπίσουμε ότι όσοι στελεχώνουν τη συγκεκριμένη ανεξάρτητη αρχή θα θυμηθούν ότι έχουν τη δυνατότητα, έστω και περιορισμένα (αν μη τι άλλο), να εξασφαλίσουν ότι θα εφαρμόζεται ο νόμος που τα ίδια τα αστικά κράτη έχουν ψηφίσει.
ΥΓ3. Το περιστατικό με τον διερμηνέα υπήρξε ένα ακόμα Βατερλό για την πολιτική που ασκεί η κυβέρνηση Μητσοτάκη στο Προσφυγικό, με τις ευλογίες της ΕΕ. Υπολόγιζαν ότι δε θα γίνει καμία «στραβή». Να όμως που έσπασε ο διάολος το ποδάρι του… Και πλέον το φυσάνε και δεν κρυώνει… Οσα τέτοια περιστατικά κι αν γίνουν, όμως, μην τρέφουμε αυταπάτες ότι θα σταματήσουν εντελώς οι όποιες παράνομες ενέργειες (επαναπροωθήσεις ή ό,τι άλλο μηχανευτούν). Η ΕΕ έχει δηλώσει ευθαρσώς με όλους τους τρόπους ότι δε θέλει τους πρόσφυγες. Και θα κάνει ό,τι είναι δυνατό, με νόμιμα και παράνομα μέσα, για να μην τους δεχτεί.
