Οι ελληνικές φυλακές έχουν 10.175 θέσεις και κρατούνται σ’ αυτές 11.486 άτομα. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, όχι μόνο δεν προχώρησε στην παραμικρή αποσυμφόρηση στις συνθήκες της πανδημίας, όπως έκαναν όλες σχεδόν οι χώρες της ΕΕ (πλην Ελλάδας και Σουηδίας), αποφυλακίζοντας κρατούμενους με μικρές ποινές ή με μικρά υπόλοιπα ποινών, αλλά σ’ αυτές τις συνθήκες κατέθεσε για ψήφιση στη Βουλή και ψήφισε σήμερα ένα στυγνά κατασταλτικό νομοσχέδιο, το οποίο μετατοπίζει το κέντρο βάρους από τη λεγόμενη σωφρονιστική πολιτική στην πολιτική της έκτισης της ποινής υπό τους χειρότερους όρους. Η αστοφιλελεύθερη αντίληψη για την ποινή και την επανένταξη παραχωρεί τη θέση της στη μεσαιωνική αντίληψη για την τιμωρία.
Οταν το νομοσχέδιο αυτό, που στηρίχτηκε από ΝΔ και μόρφωμα Βελόπουλου, παρουσιάστηκε στο υπουργικό συμβούλιο από τον Χρυσοχοΐδη, το επιτελείο προπαγάνδας του Μαξίμου διοχέτευσε στα παπαγαλάκια τον τίτλο: «νομοσχέδιο Κουφοντίνα». Βλέπετε, μία από τις βασικές αλλαγές που επέρχεται στη λεγόμενη σωφρονιστική πολιτική είναι ότι απαγορεύεται στους καταδικασμένους για «τρομοκρατία» η μεταγωγή σε αγροτικές φυλακές.
Το όνομα του Δημήτρη Κουφοντίνα αναφέρθηκε κάμποσες φορές στη διάρκεια των τεσσάρων συζητήσεων που έγιναν στη Διαρκή Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης της Βουλής (δεν έχουμε υπόψη μας τα πρακτικά της σημερινής –τελικής- συζήτησης στην Ολομέλεια), για να υποδηλωθεί ο φωτογραφικός χαρακτήρας της διάταξης. Ομως, οι κατασταλτικές αλλαγές που επέρχονται στο «σωφρονιστικό» πλαίσιο, για τις άδειες των κρατούμενων και τις μεταγωγές σε αγροτικές φυλακές δεν αφορούν μόνο τον Κουφοντίνα και άλλους πολιτικούς κρατούμενους, καταδικασμένους για ένοπλη αντικαπιταλιστική-αντικρατική δράση, αλλά αφορούν το σύνολο των κρατούμενων που εκτίουν μεγάλες ποινές.
Η άδεια γίνεται ανεκπλήρωτο όνειρο γι’ αυτούς τους κρατούμενους (με ποινή άνω των 10 ετών). Πλέον, για να πάρει άδεια ένας κρατούμενος θα πρέπει να έχει εκτίσει τα 2/5 της ποινής του. Φτάνοντας, όμως σ’ αυτό το όριο έκτισης, θα έχει συμπληρώσει και 1/5 ημέρες εργασίας και θα δικαιούται να υποβάλει αίτηση για αποφυλάκιση με όρους. Μ’ άλλα λόγια, ο κρατούμενος τυπικά θα δικαιούται να ζητήσει άδεια, όταν θα δικαιούται να ζητήσει την αποφυλάκισή του. Αρα, θα μπορεί να αποφυλακιστεί χωρίς να έχει πάρει ούτε μια μέρα άδεια!
Αυτό που θα γίνει στην πράξη, θα είναι να παρατείνεται ο χρόνος φυλάκισης από τα Συμβούλια Αναστολών, που θα ζητήσουν από τον κρατούμενο πρώτα να περάσει από το μεταβατικό-δοκιμαστικό στάδιο της άδειας, για να διαπιστωθεί αν θα κάνει «καλή χρήση», και εφόσον αυτό συμβεί, να αποφυλακιστεί με όρους. Ετσι, στην πράξη, τα 3/5 της ποινής (2/5 «σκαστή» φυλακή και 1/5 «μεροκάματα») θα καταστρατηγείται για την πλειοψηφία των κρατούμενων με ποινές πάνω από 10 χρόνια.
Το νομοσχέδιο Χρυσοχοΐδη μειώνει και τις ημέρες των αδειών, ενώ στα κριτήρια μη χορήγησης περιλαμβάνει και την περίπτωση που ένας κρατούμενος έχει κατηγορηθεί για πλημμέλημα. Ο ίδιος ο εκπρόσωπος των ανθρωποφυλάκων χαρακτήρισε τιμωρητική αυτή τη διάταξη.
Πέρα από τη φωτογραφική διάταξη για τον Δ. Κουφοντίνα και εν γένει όσους/ες έχουν καταδικαστεί ή θα καταδικαστούν για «τρομοκρατία», τα κριτήρια μεταγωγής σε αγροτικές φυλακές γίνονται απαγορευτικά για την πλειοψηφία των κρατούμενων, σε σημείο που να εκφράζονται απόψεις για μεθόδευση κατάργησης των αγροτικών φυλακών.
Χαρακτηριστικό της αδυναμίας του Χρυσοχοΐδη και του Οικονόμου να υπερασπιστούν το έκτρωμά τους είναι το γεγονός ότι το νομοσχέδιο δε συνοδεύτηκε από Αιτιολογική Εκθεση! Οταν το επεσήμανε αυτό ο Καμίνης του ΚΙΝΑΛ (έμπειρος νομικός που έχει διατελέσει και Συνήγορος του Πολίτη), ο Χρυσοχοΐδης απάντησε ότι το σύστημα έχει… εκσυγχρονιστεί και πλέον η Αιτιολογική Εκθεση περιέχεται στην Ανάλυση Συνεπειών Ρύθμισης! Πρόκειται για κάτι σαν έγγραφο στατιστικής καταγραφής, που θέτει διάφορα ερωτήματα και δίπλα έχει κουτάκια που οι υπάλληλοι του αρμόδιου υπουργείου τα τσεκάρουν! Εκεί, ως απάντηση στο ερώτημα «ποιο ζήτημα αντιμετωπίζει η αξιολογούμενη ρύθμιση;», διαβάζουμε ότι «σκοπείται η θεσμοθέτηση ενός σύγχρονου νομικού πλαισίου» και ότι «διαμορφώνεται ένα πλαίσιο τήρησης της νομιμότητας, επαύξησης του επιπέδου ασφαλείας των Καταστημάτων Κράτησης, αλλά και σεβασμού στα δικαιώματα των κρατουμένων»! Αυτό θεωρείται… Αιτιολογική Εκθεση νομοσχεδίου!
Το νομοσχέδιο δέχτηκε πυρά, όχι μόνο από τα κόμματα της αντιπολίτευσης (πλην Βελόπουλου), αλλά και από εκπροσώπους θεσμικών φορέων, που κάθε άλλο παρά στην όποια Αριστερά πρόσκεινται. Απλά, έχουν μια αστοφιλελεύθερη αντίληψη για τη λεγόμενη σωφρονιστική πολιτική.
Ο Συνήγορος του Πολίτη, Ανδρέας Ποττάκης, έδωσε συντριπτικό χτύπημα στους ισχυρισμούς του Χρυσοχοΐδη ότι «αυστηροποιείται» το πλαίσιο χορήγησης των αδειών, επειδή πολλοί κρατούμενοι παίρνουν άδειες και δεν επιστρέφουν στη φυλακή. Εμμεσα και με κομψό τρόπο είπε ότι ο υπουργός λέει ψέματα:
«Με το ζήτημα των ρυθμίσεων για τις άδειες των κρατουμένων, εδώ θα μου επιτρέψετε να κάνω μια γενική παρατήρηση. Δεν προκύπτει, νομίζω, τουλάχιστον στο βαθμό που θα περιμέναμε, η αυστηροποίηση των διατάξεων οι οποίες εισάγονται με το συγκεκριμένο σχέδιο νόμου να υποστηρίζονται από κάποια έρευνα, όπως επικαλείται τουλάχιστον η αιτιολογική έκθεση. Σημειώνω, ότι η αιτιολογική έκθεση επικαλείται αυξημένα ποσοστά παραβιάσεων των αδειών. Εδώ θα ήθελα να σημειώσω, ότι σε μία δική μας έρευνα, σε μία έρευνα που έχει διεξάγει ο Συνήγορος του Πολίτη για τα έτη 2015 έως και 2020, έρευνα η οποία διεξήχθη κατόπιν συλλογής ερωτηματολογίων από όλα τα Καταστήματα Κράτησης της χώρας, προκύπτει ότι σε ένα συντριπτικό ποσοστό που αγγίζει το 98% οι όροι των αδειών που έχουν χορηγηθεί τηρούνται. Οπότε θα περίμενα και θα περιμένω να ακούσω και τον κ. Υφυπουργό να τοποθετηθεί επί του συγκεκριμένου ζητήματος. Δεν μου παρίσταται πλήρως αιτιολογημένη η εν γένει αυστηροποίηση των διατάξεων για τη χορήγηση αδειών με βάση την επίκληση της παραβίασης των όρων τους».
Εννοείται ότι δεν πήρε καμιά συγκεκριμένη απάντηση.
Για τις αγροτικές φυλακές, ο ΣτΠ πρότεινε να αποτελούν κώλυμα μεταγωγής ενός κρατούμενου «συγκεκριμένα μόνο και ιδιαιτέρως σοβαρά πειθαρχικά παραπτώματα». Δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στη «διάταξη Κουφοντίνα», σημειώνοντας ότι «έτσι εισάγεται μια εξαίρεση στις προϋποθέσεις μεταγωγής κρατουμένων σε αγροτικά καταστήματα με κριτήριο το αδίκημα». Και τόνισε: «Εδώ θα εκφράσω απλά τον προβληματισμό μου ως προς τη συμβατότητα της συγκεκριμένης ρύθμισης με τη γενική αρχή της ισότητας στη μεταχείριση των κρατουμένων, που θεσπίζεται από το άρθρο 3 του ισχύοντος Σωφρονιστικού Κώδικα, ως γενική αρχή της έκτισης των στερητικών της ελευθερίας ποινών, σύμφωνα με την οποία επιτρέπεται και προβλέπεται ειδική μεταχείριση κρατουμένων μόνο εφόσον αυτό γίνεται υπέρ του κρατούμενου και προς εξυπηρέτηση των ειδικών αναγκών που απορρέουν από την κατάσταση στην οποία βρίσκεται».
Ο εκπρόσωπος της Ολομέλειας των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος, πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιά, Γεώργιος Σταματογιάννης, είπε σχετικά με τις άδειες: «Να πω ότι φαίνεται ότι υπάρχει μία αυστηροποίηση στον τρόπο χορήγησης των αδειών. Μάλιστα, υπάρχει μια αυστηροποίηση που λειτουργεί, σε σχέση με τις υφιστάμενες μέχρι τώρα έρευνες, που δεν ξέρω κατά πόσο δικαιολογείται. Φαίνεται ότι υπάρχει μια δυσαναλογία και αδικία θα την έλεγα, σε σχέση με αυτούς που έχουν μια κάθειρξη πάνω από 10 έτη, που χρειάζονται τουλάχιστον τα δύο πέμπτα της έκτισης ποινής για να μπορέσουν να αιτηθούν της χορήγησης άδειας. Με αυτό τον τρόπο θα χρειάζεται κάποιος που έχει καταδικαστεί σε κάθειρξη 10 – 11 ετών διπλάσιο χρόνο έκτισης της ποινής σε σχέση με αυτόν που έχει καταδικαστεί μέχρι 10 χρόνια, όπου εκεί ζητείται το ένα πέμπτο της. Ετσι, με αυτό τον τρόπο, ουσιαστικά είναι άτοπο ένα τέτοιο αίτημα χορήγησης άδειας».
Για τις αγροτικές φυλακές: «Αυτή τη στιγμή, από τις έρευνες που υπάρχουν, δεν υπάρχει αυτός ο υπερπληθυσμός, αυτή η ασφυξία που υπάρχει στις κλειστές φυλακές και θα μπορούσε με αυτόν τον τρόπο να αντιμετωπιστεί, να υπάρχουν δηλαδή αυτές οι μεταγωγές. Αντίθετα, γίνεται όλο και πιο δύσκολη η μεταγωγή σε αγροτικές φυλακές.
Πρέπει, λοιπόν, να δούμε τι σημαίνει, να το ξεκαθαρίσουμε λίγο στο μυαλό μας, όταν έχει καταγνωστεί μία ποινή και από κει και πέρα ερχόμαστε στη φάση της εκτέλεσης της ποινής. Η εκτέλεση της ποινής είναι ένα κομμάτι το οποίο έχει να κάνει με το πρόσωπο και όχι με την πράξη. Το πρόσωπο είναι αυτό το οποίο παραμένει έγκλειστο, παραμένει στη φυλακή, με μία προοπτική κοινωνικής επανένταξης, με μία προοπτική με τον τρόπο που λειτουργεί μέσα στη φυλακή, με τις αρμόδιες παρεχόμενες υπηρεσίες μέσα στις φυλακές, προκειμένου να μπορεί να επανενταχθεί. Οπως χαρακτηριστικά ειπώθηκε από τον Συνήγορο του Πολίτη, σύμφωνα με το άρθρο 3, όταν κάποιος πλέον κρατείται και είναι ίσος στον τρόπο αντιμετώπισης αυτής της κράτησης. Η ποινή του επιβλήθηκε και καταγνώστηκε από το δικαστήριο, με βάση την απαξία της πράξης του. Η εκτέλεση της ποινής έχει να κάνει με το πρόσωπο και δεν έχει να κάνει με την πράξη».
Ο εκπρόσωπος της Ελληνικής Ενωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, Μαρίνος Σκανδάμης (στέλεχος του ΚΙΝΑΛ, πρώην γενικός γραμματέας Αντεγκληματικής Πολιτικής), ζήτησε αποσυμφόρηση των φυλακών, προτείνοντας συγκεκριμένα κριτήρια με τα οποία να αποφυλακιστούν κρατούμενοι.
Για τις άδειες υπήρξε ξεκάθαρος: «Ταυτόχρονα, ό,τι αφορά τα ζητήματα των αδειών και της μεταγωγής σε αγροτικές φυλακές. Πράγματι, βλέπουμε ότι υπάρχει μια διολίσθηση από κεκτημένες διατάξεις δεκαετιών, σε ένα πιο σκληρό πλαίσιο. Ενα πλαίσιο, δηλαδή, που θα περιορίζει το δικαίωμα των κρατουμένων να βρεθούν πιο σύντομα σε μια κατάσταση που τελικά οδηγεί στην επανένταξη. Δηλαδή, οι άδειες, όπως δέχεται το Συμβούλιο της Ευρώπης, όπως θέτουν οι διεθνείς φορείς, όπως η επιστήμη η ίδια αποδέχεται, είναι ο μοναδικός τρόπος για να επανασυνδεθεί σταδιακά με την κοινωνία ο κρατούμενος. Με την επιμήκυνση των ορίων, η οποία γίνεται στα θέματα των φυλακών και στα θέματα των αδειών κυρίως, καταλαβαίνετε ότι δεν εξυπηρετείται ο σκοπός της επανένταξης. Αρα, προκαλούν πραγματικά προβληματισμό αυτές οι διατάξεις και ίσως πρέπει να αναθεωρήσει τα πλαίσια αυτά το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, επιδεικνύοντας την αναγκαία ευαισθησία. Δεν υπάρχουν επίσης στοιχεία τα οποία να μας δείχνουν, ότι πράγματι χρειάζεται μια ρύθμιση των ορίων αυτών που θα λάβουν άδεια και έχουν μια ιδιαίτερη (…).
Από τη θητεία μου ως Γενικός Γραμματέας Αντεγκληματικής Πολιτικής του Υπουργείου Δικαιοσύνης στο παρελθόν, επιβεβαιώνω τα στοιχεία που είπε ο κ. Ποττάκης, ότι μέσα από την έρευνά του προκύπτουν 2% περίπου διαφυγές κρατουμένων που λαμβάνουν άδειες. Παρόμοια στατιστικά στοιχεία είχαμε και την περίοδο πριν από το 2015 και σε βάθος 8ετίας τουλάχιστον. Αρα, δεν αιτιολογείται λόγος για τον οποίον αυξάνονται όλα αυτά τα όρια και δημιουργούν προβλήματα στην ανάπτυξη».
Ο Μ. Σκανδάμης έκανε και μια συμβιβαστική πρόταση στον Χρυσοχοΐδη (και απάντηση δεν πήρε): «Αν εμμένει το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη να μην αλλάξει το καθεστώς των αδειών, να μην το τροποποιήσει στη διαδικασία την κοινοβουλευτική, και των αγροτικών φυλακών, τουλάχιστον θα πρέπει οπωσδήποτε να προβλεφθούν κάποιες μεταβατικές διατάξεις που σε όσους λαμβάνουν ήδη άδειες ή σε όσους ήδη βρίσκονται σε αγροτικές φυλακές δεν θα υπάρχει μία δυσμενής μεταχείριση, ώστε να απωλέσουν δικαίωμα το οποίο ήδη κατέχουν».
Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Σωφρονιστικών Υπαλλήλων Ελλάδας, Σπυρίδων Καρακίτσος, μίλησε για «εμπαθές και εκδικητικό σχέδιο νόμου».
Για τις άδειες είπε: «Είμαστε και εμείς ενάντια σε αυτήν την αυστηροποίηση των αδειών των κρατουμένων. Επαναλαμβάνουμε, το έχουμε πει πάρα πολλές φορές, οι άδειες των κρατουμένων είναι ένας θεσμός που έχει θεσπιστεί από το 1989. Είναι ένας πετυχημένος θεσμός. Ανέφερε και Συνήγορος του Πολίτη ποσοστά επιτυχίας αυτού του θεσμού που ξεπερνούν το 90%. (…) Η άδεια είναι ανάγκη για το σύστημα και είναι δικαίωμα για τον κρατούμενο. (…) Ετσι όπως είναι διατυπωμένες οι νέες διατάξεις που προωθεί το νομοσχέδιο για τις άδειες των κρατουμένων, θα σας πούμε ένα απλό παράδειγμα, να γίνει κατανοητό σε όλους. Εάν έχουμε έναν κρατούμενο ο όποιος έχει 20 χρόνια ποινή, θα αποφυλακιστεί με τις διατάξεις του νέου ποινικού κώδικα στα δύο πέμπτα της ποινής του. Συνεπώς, ο συνολικός χρόνος που υπολογίζουμε ότι θα χρειαστεί για να αποφυλακιστεί είναι τα 8 έτη, όσα δηλαδή θα είναι και τα έτη για να πάρει αυτήν την άδεια». Και συμπλήρωσε: «Επίσης, εξαιρετικά κακό θεωρούμε το γεγονός για τα πλημμελήματα, που τίθενται μέσα στις νέες διατάξεις για τις άδειες. Το θεωρούμε πολύ τραβηγμένο. Επίσης, δεν φτάνουν οι 45 μέρες, έτσι όπως τους υπολογίζει η νέα διάταξη. Κανένας κρατούμενος δεν πρόκειται να πάρει 45 μέρες άδεια».
Για τις αγροτικές φυλακές: «Το άρθρο 3, η μεταγωγή στις αγροτικές φυλακές, είναι εξαιρετικά σημαντικό. Βλέπουμε και εμείς ότι δυσχεραίνεται, ουσιαστικά, η μεταγωγή από δω και πέρα, με τις νέες διατάξεις, εφόσον εφαρμοστούν, η μεταγωγή κρατουμένων στις αγροτικές φυλακές, κι αυτό είναι πολύ λάθος. (…) Επίσης, βλέπουμε μια φωτογραφική διάταξη, η οποία έχει συζητηθεί πάρα πολύ, για έναν κρατούμενο, τον Κουφοντίνα, στις αγροτικές φυλακές Κασσάνδρας (σ.σ. Κασσαβέτειας είναι το σωστό). Θεωρούμε ότι εφόσον ο οποιοσδήποτε κρατούμενος πληροί τα συγκεκριμένα κριτήρια, δεν μπορεί με μια εμμονική διάταξη να συμπαρασύρεται και όλο αυτό να γίνεται στις αγροτικές φυλακές. Επαναλαμβάνουμε είναι λάθος. Να κάνω μία παρατήρηση, κύριε Πρόεδρε. Ενας κρατούμενος θα παίρνει άδεια σε μία κλειστή φυλακή και δεν θα μπορεί να πηγαίνει στην αγροτική φυλακή. Γιατί; Δηλαδή, στην προκειμένη περίπτωση ο κύριος Κουφοντίνας ή οποιοσδήποτε άλλος, θα μπορεί να παίρνει άδεια στην κλειστή φυλακή, αλλά δεν θα μπορεί να μεταχθεί και να εργαστεί σε μια αγροτική φυλακή;».
Ο ΣτΠ Α. Ποττάκης, επανήλθε στο ζήτημα των αδειών. Αφού τόνισε ότι ο πρόεδρος των σωφρονιστικών «ήταν αρκετά γλαφυρός στις επισημάνσεις του για τα οφέλη του συστήματος των αδειών προς τους κρατούμενους», συνέχισε: «Επαναλαμβάνω ότι, πράγματι, προκύπτει πως, σε συντριπτικό ποσοστό και στον συντριπτικό αριθμό των περιπτώσεων, τηρήθηκαν οι όροι της άδειας που είχε χορηγηθεί. Δεν συναντήσαμε κανένα κατάστημα κράτησης, το οποίο να υπερέβαινε ένα ελάχιστο ποσοστό της τάξεως του 3%- 4% στην παραβίαση των όρων κράτησης. Και όπως ανέφερα, συνολικά, δεν υπερέβαινε το 2% του συνόλου των χορηγηθεισών αδειών».
Για τις αγροτικές φυλακές επανέλαβε τα ίδια, ενώ όταν ο Καμίνης τον ρώτησε «αν πιστεύει ότι πρέπει να υπάρξει μεταβατική διάταξη για αυτούς, οι οποίοι, ήδη, υπηρετούν στις αγροτικές φυλακές; Θεωρώ ότι οι άνθρωποι αυτοί ουσιαστικά όσο καιρό κι αν βρίσκονται εκεί και κάποιοι θα βρίσκονται μήνες και χρόνια, εάν είναι σωστό και δίκαιο, ξαφνικά, επειδή αλλάζουν οι προϋποθέσεις να πάνε πίσω στις κανονικές φυλακές;», απάντησε: «Εμείς, προφανώς, θα κρίναμε σκόπιμη την ύπαρξη μιας μεταβατικής διάταξης. Θα θέλαμε, όμως, να πιστεύουμε ότι, ακόμα και στο στάδιο που βρίσκεται το υπό επεξεργασία σχέδιο νόμου, υπάρχει ένα περιθώριο να διαμορφωθεί η κατάλληλη πλειοψηφία, ώστε να επανεξεταστούν κάποιες εκ των ρυθμίσεων που προβλέπονται για τις αγροτικές φυλακές. Το λέω αυτό, ούτως ώστε η μεταβατική διάταξη να ήταν η έσχατη επιλογή. Δεν θα ήταν η βέλτιστη λύση, κατά τη γνώμη μας. Θα προτιμούσαμε να δούμε μια αναθεώρηση κάποιων εκ των διατάξεων, προκειμένου να γίνει καλύτερη αξιοποίηση του θεσμού των αγροτικών φυλακών».
Σταθήκαμε ιδιαίτερα στις τοποθετήσεις εκπροσώπων θεσμικών φορέων, ανθρώπων «υπεράνω κάθε υποψίας» για… φιλο-κουφοντινισμό, αλλά απλώς εκπροσώπων της παραδοσιακής αστοφιλελεύθερης αντίληψης για τη «σωφρονιστική πολιτική», για να φανεί πιο καθαρά ο εκτρωματικός χαρακτήρας του νομοθετήματος Χρυσοχοΐδη. Ενός νομοθετήματος ενταγμένου στο δόγμα «νόμος και τάξη», που επιβάλλει καθεστώς εξαίρεσης στους πολιτικούς κρατούμενους, ενώ αντιμετωπίζει το σύνολο των κρατούμενων σαν «κοινωνικά σκουπίδια», άξια μόνο για την πιο σκληρή τιμωρία.
ΥΓ. Με τη σημερινή συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής και την τελική μορφή του νομοσχέδιου θα ασχοληθούμε σε επόμενο σημείωμά μας.