Γράψαμε την περασμένη Πέμπτη (δείτε στη διπλανή σελίδα), ότι η «επιστροφή στην κανονικότητα» δε γίνεται «για να χορτάσουμε ψωμάκι» και «για να αποφύγουμε τη φτώχεια». Για τα κέρδη των καπιταλιστών γίνονται όλα με τέτοια βιασύνη και τόση ανασφάλεια. Για τους εργαζόμενους υπάρχει μόνο το καθεστώς της φτώχειας, της υποαπασχόλησης, του εργάτη-λάστιχο, της ανεργίας, που επιβλήθηκε με πρόσχημα την πανδημία και διατηρείται στη φάση της καπιταλιστικής ύφεσης. Το νέο διάγγελμα του Μητσοτάκη και οι δηλώσεις των υπουργών του ήρθαν να επιβεβαιώσουν αυτή την επισήμανση.
Αναφερόμαστε, κυρίως, στα κυβερνητικά μέτρα όπως τα εξήγγειλε ο Βρούτσης, γιατί αυτός ήταν συγκεκριμένος και μέσα από την ανάγνωσή τους γίνεται αντιληπτή η απόλυτα φιλεργοδοτική κατεύθυνσή τους, όπως θα δούμε στη συνέχεια. Επισημαίνουμε ακόμα, ότι αυτές οι εξαγγελίες δεν είχαν την αυστηρή μορφή νομικών διατάξεων και έτσι δεν μπορούμε με ακρίβεια να προσδιορίσουμε το ακριβές ύψος των φιλοδωρημάτων που προβλέπονται για την εργατική τάξη, τον παραγωγό του πλούτου της χώρας που καρπώνεται δωρεάν η αστική τάξη.
Να υπενθυμίσουμε, καταρχάς, ότι η μεγάλη πλειοψηφία των καπιταλιστικών επιχειρήσεων δεν έκλεισε καθόλου. Η κυβέρνηση, με το ένατο άρθρο της ΠΝΠ της 20ής Μάρτη (κυρώθηκε με το 1ο άρθρο του νόμου 4683/2020) προσέφερε στους ιδιοκτήτες των καπιταλιστικών επιχειρήσεων ένα πολύ καλό δώρο. Τους έδωσε τη δυνατότητα, για διάστημα έξι μηνών, να βάζουν τους εργαζόμενους να δουλεύουν εκ περιτροπής (τις δύο από τις τέσσερις εβδομάδες). Προβλέπει αυτή η διάταξη:
«Λειτουργία επιχειρήσεων με προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας
1. Στο πλαίσιο των έκτακτων και προσωρινών μέτρων στην αγορά εργασίας για την αντιμετώπιση και τον περιορισμό της διασποράς του κορωνοϊού COVID-19, και πάντως για χρονικό διάστημα που δεν μπορεί να υπερβαίνει τους έξι (6) μήνες από την έναρξη ισχύος της παρούσας, o εργοδότης δύναται, με απόφασή του, να ορίζει προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας της επιχείρησης ως εξής:
α) Κάθε εργαζόμενος μπορεί να απασχολείται κατ’ ελάχιστο δύο (2) εβδομάδες με περίοδο αναφοράς τον μήνα, συνεχόμενα ή διακεκομμένα.
β) Ο ανωτέρω τρόπος οργάνωσης της εργασίας γίνεται ανά εβδομάδα και εντάσσεται σε αυτόν τουλάχιστον το 50% του προσωπικού της επιχείρησης».
Oπως αντιλαμβάνεστε, η ρύθμιση αφορούσε τις καπιταλιστικές επιχειρήσεις που λειτουργούσαν. Τους δόθηκε η δυνατότητα να βάζουν το 50% των εργαζόμενων να δουλεύουν εκ περιτροπής και να παίρνουν το μισό μισθό. Αυτή η κραυγαλέα φιλεργοδοτική ρύθμιση έγινε στο όνομα της… ασφαλούς εργασίας των εργαζόμενων και είχε διάρκεια μέχρι τις 10 Οκτώβρη που κλείνει το εξάμηνο από τις 10 Απρίλη που δημοσιεύθηκε ο κυρωτικός νόμος της ΠΝΠ. Η κυβέρνηση προσχηματικά επικαλέστηκε λόγους ασφάλειας των εργαζόμενων έναντι της πανδημίας, για να κρύψει τον πραγματικό λόγο της εφαρμογής αυτού του αντεργατικού μέτρου. Στόχος ήταν να διευκολύνει τους ιδιοκτήτες των καπιταλιστικών επιχειρήσεων να βάζουν τους εργάτες να δουλεύουν δύο εβδομάδες το μήνα και να παίρνουν το μισό μισθό.
Τώρα, λοιπόν, που η κυβέρνηση επιτρέπει τη λειτουργία όλων των επιχειρήσεων, στο όνομα της «επιστροφής στην κανονικότητα», η εκ περιτροπής εργασία των εργατών δε θα μπορούσε να δικαιολογηθεί με λόγους ασφάλειας έναντι της πανδημίας. Βρέθηκε άλλο επιχείρημα: όλες οι καπιταλιαστικές επιχειρήσεις, όχι μόνο όσες επανέρχονται από το lockdown αλλά και αυτές που λειτουργούσαν κανονικά στη διάρκεια του lockdown, μπορούν να χρησιμοποιούν το αντεργατικό μέτρο της εκ περιτροπής εργασίας, φτάνει ο τζίρος τους την προηγούμενη περίοδο να είναι μειωμένος κατά 20% σε σχέση με τη προηγούμενη χρονιά.
Είπε ο Βρούτσης, αναφερόμενος στον περιβόητο μηχανισμό στήριξης της απασχόλησης:
«Ο Μηχανισμός Ενίσχυσης Απασχόλησης τίθεται σε ισχύ για την χρονική περίοδο από 1η Ιουνίου έως 30 Σεπτεμβρίου 2020 με επέκταση της χρονικής ισχύος του εάν και εφόσον χρειαστεί. Δικαίωμα συμμετοχής σε αυτόν τον μηχανισμό θα έχουν όλες οι επιχειρήσεις της χώρας οι οποίες εμφανίζουν μείωση του τζίρου τους, τουλάχιστον 20%, κατά το προηγούμενο χρονικό διάστημα, ανεξαρτήτως ΚΑΔ. Στο μηχανισμό θα συμπεριληφθούν και επιχειρήσεις που λειτουργούν για πρώτη φορά και δεν έχουν καταγράψει έσοδα τους προηγούμενους μήνες. Ο μηχανισμός θα καλύπτει όλους τους υφιστάμενους εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης. Επίσης ο μηχανισμός θα αφορά και τις εποχικές επιχειρήσεις. Δικαίωμα συμμετοχής θα έχουν όλοι οι εργαζόμενοι πλήρους απασχόλησης που θα προσληφθούν σε αυτές, μέχρι τον αριθμό των εργαζομένων πλήρους απασχόλησης που διατηρούσαν πέρυσι τον αντίστοιχο μήνα.
Δεν θα επιτρέπεται η μετατροπή της σχέσης εργασίας από μερικής σε πλήρους απασχόλησης, προκειμένου να λάβει η επιχείρηση το ευεργέτημα της συμμετοχής στον μηχανισμό.
Το δικαίωμα του εργοδότη να μειώνει το χρόνο εργασίας του εργαζομένου πλήρους απασχόλησης έως και 50%, θα ασκείται υπό την αυστηρή προϋπόθεση ότι δεν θα μεταβάλλεται το είδος της σχέσης εργασίας.
Η πολιτεία αναλαμβάνει την υποχρέωση αναπλήρωσης κατά 60% του εισοδήματος του εργαζομένου για το χρόνο που ο εργαζόμενος δεν θα εργάζεται.
Επιπλέον, σε περίπτωση που η καθαρή αμοιβή μετά την ανωτέρω προσαρμογή υπολείπεται του κατώτατου μισθού, η διαφορά θα καλύπτεται από το κράτος εξ’ ολοκλήρου.
Ταυτόχρονα, ο εργοδότης έχει την υποχρέωση να καλύπτει το σύνολο των ασφαλιστικών εισφορών του εργαζομένου, υπολογιζόμενων επί του αρχικού ονομαστικού μισθού.
Για όσο διάστημα ο εργαζόμενος βρίσκεται σε καθεστώς μειωμένης απασχόλησης, ο εργοδότης απαγορεύεται να προβεί σε καταγγελία της σύμβασης εργασίας και σε μείωση του ονομαστικού μισθού του εργαζομένου».
♦ Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έβαλε ως βάση για τη μείωση του τζίρου το 20%, γιατί προφανώς θέλει να αξιοποιήσουν το μέτρο της εκ περιτροπής εργασίας όλες ο καπιταλιστικές επιχειρήσεις. Πρόκειται για πολύ χαμηλό όριο που το πιάνουν όλες οι επιχειρήσεις. Δεν είναι τυχαίο ότι η δυνατότητα επιβολής εκ περιτροπής εργασίας δίνεται ακόμα και σε νέες επιχειρήσεις.
♦ Eίναι γνωστό ότι όλες οι ελληνικές αστικές κυβερνήσεις, ανεξάρτητα από «χρώμα», άσκησαν μια αντιλαϊκή πολιτική και μια πολιτική συρρίκνωσης της βιομηχανικής και αγροτικής παραγωγής, που υπαγορεύτηκε από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Εται, μετέτρεψαν την Ελλάδα σε χώρα παροχής ξενοδοχειακών και εστιακών παροχών στους ξένους τουρίστες. Την τουριστική περίοδο λειτουργούν πολλές μονάδες εποχιακά. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, που δεν κρύβει τον έρωτά της για τον ιδιωτικό καπιταλιστικό τομέα, φρόντισε να εντάξει στο βαθιά αντεργατικό μέτρο της εκ περιτροπής εργασία και τις ξενοδοχειακές μονάδες που λειτουργούν την καλοκαιρινή σεζόν.
♦ Το μέτρο αυτό δεν έχει ημερομηνία λήξης την 30ή Σεπτέμβρη του 2020. Η φιλεργοδοτική κυβέρνηση Μητσοτάκη, ως καλός θεούλης των καπιταλιστών, προέβλεψε την επέκταση της εφαρμογής του μέτρου της εκ περιτροπής εργασία. Επειδή η καπιταλιστική ύφεση δεν πρόκειται να τελειώσει στις 30 Σεπτέμβρη, υπάρχει ήδη από τώρα η αιτιολογική βάση για την παράταση του μέτρου. Η ιστορία με τα διάφορα μνημονιακά αντεργατικά μέτρα, που παρουσιάζονταν σαν έκτακτα και πρόσκαιρα και γίνονταν μόνιμα, επαναλαμβάνεται.
♦ Οι καπιταλιστές-εργοδότες θα μπορούν να απασχολούν τους εργάτες για δύο εβδομάδες το μήνα και να τους καταβάλλουν τον μισό του κατώτατου μισθού των 650 ευρώ, δηλαδή 325 ευρώ το μήνα. Μιλάμε για μισθό των 650 ευρώ, γιατί οι καπιταλιστές-εργοδότες κατόρθωσαν με την τρομοκρατία να επιβάλουν ατομικές συμβάσεις εργασίας στο ύψος του κατώτατου μισθού. Το άλλο μισό του κατώτατου μισθού θα τον καταβάλλει το κράτος από τον κρατικό προϋπολογισμό. Παραπέρα το κράτος θα καταβάλλει όλες τις ασφαλιστικές εισφορές των εργατών.
♦ Με την εκ περιτροπής εργασία, όσοι μισθοί είναι υψηλότεροι του κατώτατου θα υποστούν μια βίαιη μείωση, της τάξης του 20%, ώστε να φτάσουν στο ύψος του κατώτατου. Ο εργοδότης θα πληρώνει το μισό και το κράτος το 60% του υπόλοιπου μισού, με όριο προς τα κάτω τα 650 ευρώ (μεικτά πάντα).
♦ Περαιτέρω, προβλέπονται ευνοϊκές ρυθμίσεις για τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις και τις επιχειρήσεις εστίασης, μεταφορών, αθλητικές και πολιτισμού. Αυτές οι επιχειρήσεις, μέχρι τέλος Ιούνη που θα είναι κλειστές, θα μπορούν να αναστείλουν τις συμβάσεις των εργαζόμενων και να καταβάλει το κράτος σε αυτούς το προνοιακό βοήθημα των 534 ευρώ το μήνα και τις ασφαλιστικές εισφορές.
Στη συνέχεια, οι μεν επιχειρήσεις της εστίασης, που θα λειτουργήσουν από την Ιούλη, θα μπορούν να εφαρμόσουν την εκ περιτροπής εργασία, σύμφωνα με τη διάταξη που προβλέπει αυτή τη δυνατότητα αν ο τζίρος έχει μειωθεί κατά 20%. Οι επιχειρήσεις των τεσσάρων άλλων κατηγοριών έχουν τη διπλή δυνατότητα, είτε να μην ανοίξουν καθόλου, οπότε τα 543 ευρώ το μήνα και τις ασφαλιστικές εισφορές των εργαζόμενων θα καταβάλλει το κράτος, είτε να εκμεταλλευτούν τη διάταξη για την εκ περιτροπής εργασία λόγω μείωσης του τζίρου τους.
Τα αντεργατικά μέτρα, που πρωτοεπιβλήθηκαν την περίοδο της καραντίνας, παγιώνονται, στο όνομα της αντιμετώπισης της καπιταλιστικής ύφεσης. Και αυτή η κρίση φορτώνεται στις πλάτες των εργατών.