Πρωτοπόρα στην εισαγωγή των «νέων» εργασιακών σχέσεων η συνδικαλιστική γραφειοκρατία του ΟΤΕ, αποδέχεται σιωπηρά τα συστήματα «αξιολογήσεων» που εισάγει η Διοίκηση, αποσκοπώντας στη δημιουργία πειθήνιων εργαζόμενων, των οποίων η σχέση με τη Διοίκηση θα καθορίζεται ατομικά και όχι συλλογικά.
Στις αρχές του χρόνου καθιερώθηκε για πρώτη φορά η διαδικασία εσωτερικής «αξιολόγησης» από τους προϊσταμένους όλων των εργαζόμενων που «δεν κατέχουν θέση ευθύνης». Κάθε εργαζόμενος έπρεπε να περάσει από συνέντευξη από τον προϊστάμενό του, ο οποίος θα «αξιολογούσε» τις «ικανότητες» και την «απόδοση» του εργαζόμενου. Αναφέρει η σχετική εγκύκλιος της Διοίκησης: «Με την αξιολόγηση της Απόδοσης εξετάζεται κατά πόσον ο Αξιολογούμενος έφερε τα επιθυμητά αποτελέσματα (αποτελεσματικότητα) στη διάρκεια του έτους και ο τρόπος με τον οποίο τα πέτυχε (αποδοτικότητα)». Στο υπόδειγμα που συνοδεύ-ει την εγκύκλιο, ο προϊστάμενος-αξιολογητής καλείται να βαθμολογήσει τον εργαζόμενο ως προς τα εξής: «Επαγγελματική επάρκεια – Διάθεση για ανάπτυξη – Αφοσίωση (!) – Προσαρμοστικότητα (!) – Συνεργασία (!) – Επικοινωνία – Προσανατολισμός στον πελάτη – Επίλυση προβλημάτων – Πρωτοβουλία – Επίτευξη αποτελέσματος – Ποιότητα εκτελούμενου έργου – Χρόνος παράδοσης έργου – Διαχείριση πόρων».
Οπως βλέπουμε, ο εργαζόμενος δεν «αξιολογείται» μόνο ως προς την εργασία του (αν δηλαδή είναι εντάξει στα καθήκοντά του), που κι αυτή δεν είναι ατομική αλλά συλλογική υπόθεση σε μια μεγάλη επιχείρηση, αλλά και ως προς συμπεριφορές που άπτονται άμεσα της προσωπικότητάς του και της συνδικαλιστικής και πολιτικής του δράσης. Με τη βαθμολογία που βάζει ο «αξιολογητής» σε κάθε κατηγορία βγαίνει μια γενική βαθμολογία, βάσει της οποίας οι εργαζόμενοι κατατάσσονται σε εξαίρετους (90-100), πολύ καλούς (75-90), καλούς (60-75), μέτριους (45-60) και ανεπαρκείς (0-45). Ο «αξιολογητής» καλείται επίσης να εισηγηθεί την παραμονή του εργαζόμενου στο πόστο του ή τη μετάθεσή του.
Οπως συμβαίνει σε κάθε ρουφιανο-σύστημα, υπάρχει και το τυρί που δολώνει τη φάκα: «Επιβράβευση ορίζεται η έκτακτη αμοιβή που δύναται να παρέχεται οικειοθελώς από τη Διοίκηση της Εταιρείας προς το Ανθρώπινο Δυναμικό, στις περιπτώσεις επίτευξης των συμφωνημένων στόχων. Το ύψος της ανωτέρω έκτακτης αμοιβής, καθώς και η χρονική στιγμή διάθεσής της, προσδιορίζονται από τη Διοίκηση και εξαρτώνται από τη συνολική πορεία, τα αποτελέσματα και την πολιτική της Εταιρείας. Η έκτακτη αμοιβή προς το Ανθρώπινο Δυναμικό αποσκοπεί στην αναγνώριση του έργου και της συμβολής του στους εταιρικούς στόχους, καθώς και στην παρακίνησή του για τη βελτίωση της απόδοσής του». Η εταιρία διατηρεί το δικαίωμα να πετάει μερικά ψίχουλα στους «εξαίρετους» (και να τα κλιμακώνει προς τα κάτω στους «πολύ καλούς» και τους «καλούς»), έτσι που οι εργαζόμενοι να αποκτήσουν συμπεριφορά δούλου, προκειμένου να πάρουν αυτά τα ψίχουλα.
Πώς αντιμετώπισε η συνδικαλιστική γραφειοκρατία αυτή την προκλητική εγκύκλιο; Με αδιαφορία. Κανένα σωματείο δεν αντέδρασε. Μόνο η Ομοσπονδία εξέδωσε μια ανακοίνωση, με την οποία καλούσε τους προϊσταμένους να απαξιώσουν τη διαδικασία, βάζοντας σε όλους τους εργαζόμενους άριστα! Οι προϊστάμενοι, όμως, είχαν τους δικούς τους λόγους να βάλουν σε όλους υψηλή βαθμολογία. Ηθελαν να δείξουν καλή εικόνα για τα τμήματά τους, δηλαδή για τον εαυτό τους. Ομως, στη Διοίκηση του ΟΤΕ δεν εδρεύουν ηλίθιοι ή κορόιδα. Δεν αντέδρασαν σ’ αυτό, γιατί σε πρώτη φάση τους ενδιέφερε να περάσει χωρίς αντιδράσεις η «αξιολόγηση». Αφού κατοχυρώσουν αυτή τη διαδικασία, ξέρουν πως να την κάνουν αποτελεσματική για τις επιδιώξεις τους. Αυτό το ξέρει και η συνδικαλιστική γραφειοκρατία, γι’ αυτό και η δήθεν απαξιωτική στάση της είναι στάση συνενοχής.
Το ενδιαφέρον που έχει η Διοίκηση του ΟΤΕ για τη διαδικασία της «αξιολόγησης» φαίνεται και από το γεγονός ότι προ δεκαπενθημέρου επανήλθε με έρευνα που ανέθεσε στην εταιρία QED. Οι εργαζόμενοι κλήθηκαν να αυτοφακελωθούν, απαντώντας σε 41 προτάσεις με χρήση της κλίμακας από το 1 (διαφωνώ απόλυτα) μέχρι το 5 (συμφωνώ απόλυτα). Παραθέτουμε μερικές από τις προτάσεις στις οποίες κλήθηκαν να τοποθετηθούν οι εργαζόμενοι, για να γίνει κατανοητό πού το πάει η Διοίκηση: «Είμαι περήφανος που δουλεύω για τον ΟΤΕ», «Πιστεύω στους στόχους του ΟΤΕ», «Μη ικανοποιητική προσωπική απόδοση δεν γίνεται αποδεκτή στον ΟΤΕ», «Υπάρχουν ξεκάθαρες συνέπειες για όσους δρουν ενάντια στις αρχές και αξίες του ΟΤΕ»!!!