Μπορεί τα πανεπιστήμια να είναι πιο «προχωρημένα» από την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση ως προς την διδασκαλία εξ αποστάσεως -και η Κεραμέως να κομπορρημονεί γι’ αυτό-, όμως και εδώ η ηλεκτρονική διδασκαλία έχει προκαλέσει μύρια προβλήματα στους φοιτητές.
Η ζωντανή μετάδοση μαθημάτων μια συγκεκριμένη ώρα δεν επιτρέπει την πρόσβαση σε όλους ανεξαιρέτως τους φοιτητές, είτε επειδή τη δεδομένη χρονική στιγμή δεν είναι δυνατόν να τα παρακολουθήσουν (ο μοναδικός ίσως υπολογιστής στο σπίτι μπορεί να χρησιμοποιείται και από άλλα μέλη της οικογένειας), είτε επειδή δεν χωράνε στην πλατφόρμα όλοι οι φοιτητές που θέλουν να παρακολουθήσουν, λόγω περιορισμών του δικτύου.
Οι καθηγητάδες, με πρόσχημα τα προσωπικά δεδομένα, απαγόρευσαν τη βιντεοσκόπηση των διαλέξεων, οι οποίες επιτρέπεται να γίνονται μόνο από τον διδάσκοντα με τη ρητή συγκατάθεση όλων των συμμετεχόντων (κάποιοι ίσως δε θέλουν τις σημειώσεις τους ανεβασμένες στα σχετικά «κανάλια» των μαθημάτων μήπως και τους τις «κλέψουν» πριν προλάβουν να τις εκδώσουν)
Οι φοιτητές ζητούν να καταγράφονται οι ηλεκτρονικές διαλέξεις και να αναρτώνται μαζί με βοηθητικό υλικό στις σελίδες των μαθημάτων, ώστε να έχουν πρόσβαση ανά πάσα στιγμή οι πάντες.
Επίσης ζητούν οι διαλέξεις να γίνονται σύμφωνα με το ωρολόγιο πρόγραμμα της σχολής και όχι όποτε αποφασίσει ο κάθε καθηγητής καθώς και να μην είναι υποχρεωτικές. Ειδικά στα μαθήματα με εργαστηριακές ασκήσεις που οι παραδόσεις γίνονται ηλεκτρονικά, είναι απαραίτητο να υπάρξει περίοδος αναπλήρωσης όταν ανοίξουν οι σχολές, για όσους δεν κατάφεραν για τεχνικούς ή προσωπικούς λόγους να εξεταστούν ηλεκτρονικά.
Οι φοιτητές απαιτούν τα εργαστηριακά μαθήματα, στα οποία απαιτείται φυσική παρουσία, να μην διεξάγονται σε καμιά περίπτωση ηλεκτρονικά (σ.σ. είναι ζήτημα ουσίας αν θέλουμε να μιλάμε για κατάκτηση της γνώσης και όχι για πασαλείμματα).
Παραθέτουμε στη συνέχεια την εμπειρία ενός φοιτητή στο ΕΜΠ.
δήλωνε μέσω του σάιτ του υπουργείου Παιδείας η υπουργός Ν. Κεραμέως, τη μεθεπόμενη κιόλας της απόφασης για αναστολή λειτουργίας όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων της χώρας, έχοντας, ως υπουργός που τιμά την παράδοση, πλήρη μεσάνυχτα επί του θέματος.
Η πραγματικότητα, μερικές εβδομάδες μετά, έρχεται να τη διαψεύσει. Σε αρκετά ιδρύματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης η κατάσταση μόνο ομαλή δεν είναι.
Στην Νομική Σχολή του ΕΚΠΑ, για παράδειγμα, δεν έχουν καταφέρει ακόμα να γίνει σύγχρονη διδασκαλία (ίσως με κάποιες μεμονωμένες εξαιρέσεις), με δυνατότητα συμμετοχής και παρέμβασης των φοιτητών ζωντανά την ώρα του μαθήματος, παρά ανεβαίνουν οι διαλέξεις με τη μορφή βίντεο στο Youtube και μπαίνουν οι φοιτητές και τις παρακολουθούν!
Αντίθετα, το Ε.Μ.Π., όπως και κάποια ακόμα πανεπιστημιακά ιδρύματα, όπως το Α.Π.Θ. και το Πανεπιστήμιο Κρήτης, ήταν απ’ τα πρώτα πανεπιστημιακά ιδρύματα στη χώρα που εφάρμοσαν τηλε-μαθήματα, τόσο σύγχρονα (σε πραγματικό χρόνο) όσο και ασύγχρονα (οι ίδιες διαλέξεις καταγράφονταν σε βίντεο, που έμεναν ανεβασμένα στην εκάστοτε πλατφόρμα του μαθήματος).
Σε μια απ’ τις σχολές του Πολυτεχνείου, όμως, που μάλιστα θεωρείται απ’ τις πιο πρωτοπόρες, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τεχνολογικά ζητήματα, στη Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών, ακόμα ταλανίζονται να κατασταλάξουν στο πώς πρέπει να γίνονται τα τηλε-μαθήματα.
Eνώ η διαδικασία μέχρι την προηγούμενη βδομάδα κυλούσε κατά το δυνατόν ομαλά, η κοσμητεία της σχολής, με της στις 3 Απρίλη, απαγόρεψε την καταγραφή και αποθήκευση των μαθημάτων από φοιτητές, υπενθυμίζοντας ταυτόχρονα την ύπαρξη νομοθεσίας περί προστασίας προσωπικών δεδομένων. Ετσι, τυπικά αλλά και ουσιαστικά, το ασύγχρονο μέρος των μαθημάτων καταργείται ή στην καλύτερη περίπτωση επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια των καθηγητών, μεγάλο μέρος των οποίων ήδη απαγορεύει και επίσημα την καταγραφή. Αξίζει, νομίζουμε να σημειωθεί, ότι όσο τα μαθήματα καταγράφονταν κι ανέβαιναν «κανονικά και με το νόμο», υπήρξαν και «σκοτεινές» εξαιρέσεις καθηγητών (ευτυχώς δεν ήταν πολλές) που αρνούνταν πεισματικά ν’ ανεβάσουν τη διάλεξη ή έστω τις σημειώσεις τους, φοβούμενοι μην τους πάρουν τα πνευματικά δικαιώματα και χάσουν την κονόμα…
Εν ολίγοις, κάποια νομικά προσχήματα, στερούμενα ουσιαστικού περιεχομένου από την άποψη της εκπαίδευσης (θα συμφωνήσετε ότι η κονόμα των διδασκόντων δεν έχει σχέση με τη μετάδοση της γνώσης), έρχονται και πάλι να δυσχεράνουν την εκπαιδευτική διαδικασία, στερώντας γι’ ακόμα μια φορά την πρόσβαση στο μάθημα σε όσους φοιτητές δεν έχουν τη δυνατότητα -για οποιονδήποτε λόγο- να είναι συνδεδεμένοι την ώρα του μαθήματος. Για ακόμα μια φορά, στη ζυγαριά πρυτάνεων και κοσμητόρων βαραίνουν πιο πολύ οι νομικές τυπικότητες (εδώ του GDPR – Γενικού Κανονισμού για την Προστασία Δεδομένων) από την ίδια την ουσία, που είναι η πρόσβαση στην εκπαίδευση για όλους, συνεχώς και απρόσκοπτα.
Πέρα από τους νόμους, τις εγκυκλίους και τις αποφάσεις πρυτάνεων, κοσμητόρων ή υπουργών, σημασία έχει τι απαιτεί το ζωντανό κύτταρο αυτού που λέγεται εκπαίδευση. Οι ίδιοι οι φοιτητές ζητούν τα μαθήματα να καταγράφονται και να μένουν ανεβασμένα, ώστε να μπορούν όλοι να έχουν απρόσκοπτη πρόσβαση. Η συνεχής πρόσβαση για όλους σε όλο το εκπαιδευτικό υλικό είναι κάτι που, αν μη τι άλλο, η σημερινή συγκυρία επιτρέπει. Κάτι που θα μπορούσε ακόμα και σε περιόδους κανονικότητας να λειτουργήσει, παράλληλα με την κανονική εκπαιδευτική διαδικασία.