Φανταστείτε ότι πηγαίνετε μια μέρα σε ένα παγωτατζίδικο και ζητάτε ένα κιλό παγωτό. Τη στιγμή που πάτε να βγάλετε το πορτοφόλι (ή την κάρτα σας) για να πληρώσετε, η ταμίας σας λέει ευγενικά ότι δε χρειάζεται, διότι μαζί με το ένα κιλό παγωτό θα πάρετε κι ένα δεκάρικο! Ετσι θα φύγετε με το παγωτό και με δέκα ευρώ στην τσέπη σας! Προς ακόμα μεγαλύτερη έκπληξή σας, η ταμίας θα σας εξηγήσει ότι το κατάστημα έχει γεμίσει από παγωτό και δεν έχει χώρο για να το αποθηκεύσει, ενώ για έναν ακατανόητο για εσάς λόγο, στο παρασκευαστήριο του καταστήματος εξακολουθεί να παράγεται παγωτό!
Αυτό το… σουρεαλιστικό σενάριο δε θα σας συμβεί ποτέ. Συνέβη όμως σε ένα άλλο εμπόρευμα που ακούει στο όνομα «μαύρος χρυσός».
Η τιμή του αμερικάνικου αργού πετρελαίου (West Texas Intermediate – WTI) για τις παραδόσεις του ερχόμενου Μάη έπεσε προχθές (Δευτέρα) στα -37,63 δολάρια το βαρέλι! Σωστά διαβάσατε. Για πρώτη φορά στην Ιστορία, η τιμή του αμερικάνικου πετρελαίου πέφτει σε αρνητικά επίπεδα και μάλιστα πολύ κάτω από το μηδέν! Πράγμα που σημαίνει ότι οι πετρελαιοπαραγωγοί θα πρέπει να πληρώσουν τους αγοραστές (όπως τα διυλιστήρια ή οι αεροπορικές εταιρίες) για να αγοράσουν το πετρέλαιο που παρήγαγαν.
Αυτό συμβαίνει επειδή οι παραγωγοί δεν έχουν πλέον χώρο να αποθηκεύσουν το πετρέλαιο που παρήγαγαν, το οποίο λόγω των εκτεταμένων μέτρων απαγόρευσης κυκλοφορίας ανά τον κόσμο, αλλά και ριζικής μείωσης των διεθνών πτήσεων, έχει μείνει στα… αζήτητα! Οπως μας πληροφορούν οι Financial Times (βλ. ), το σημείο παράδοσης του WTI στο Κάσινγκ της Οκλαχόμα, γνωστό και ως το σταυροδρόμι των αγωγών του κόσμου, δε χωράει άλλο πετρέλαιο! Μιλάμε για μια τεράστια ποσότητα, αφού στο Κάσινγκ της Οκλαχόμα συναντούνται 24 πετρελαιαγωγοί και 15 τερματικοί σταθμοί αποθήκευσης πετρελαίου, με συνολική χωρητικότητα 90 εκατομμύρια βαρέλια, που ισοδυναμεί με το 13% της αποθηκευτικής ικανότητας πετρελαίου των ΗΠΑ!
Η κατρακύλα του WTI, που αποτελεί και τον δείκτη των τιμών του αμερικάνικου πετρελαίου συνολικά, συνοδεύτηκε από την κατρακύλα σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα τόσο του Brent (πετρέλαιο της Βόρειας Θάλασσας, που αποτελεί και τον «πιλότο» των διεθνών τιμών του πετρελαίου, αφού τα δύο τρίτα των συμβολαίων παγκόσμια έχουν αυτό ως αναφορά) όσο και του «καλαθιού» των χωρών του ΟΠΕΚ (αποτελείται από το πετρέλαιο δεκατριών χωρών). Το Brent κατρακύλησε κατά 20% χτες (Τρίτη) το πρωί, πέφτοντας στα 18 δολάρια το βαρέλι (βλ. ), ενώ το «καλάθι» του ΟΠΕΚ είχε ήδη κατρακυλήσει στα 14,19 δολάρια το βαρέλι από τη Δευτέρα (βλ. ).
Είναι πραγματικά εκπληκτικό το γεγονός ότι η βουτιά των τιμών έγινε παρά την ιστορική – όπως χαρακτηρίστηκε – συμφωνία μεταξύ Ρωσίας και Σαουδικής Αραβίας (των χωρών που παράγουν το 20% της παγκόσμιας πετρελαϊκής παραγωγής) στις 12 Απρίλη στον ΟΠΕΚ (βλ. ) για δραματική μείωση της παραγωγής πετρελαίου κατά 9,7 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα σε σχέση με την παραγωγή του Οκτώβρη του 2018 (θεωρώντας όμως ότι η παραγωγή της Ρωσίας και της Σαουδικής Αραβίας είναι 11 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα για την καθεμιά). Μιλάμε για μείωση της παραγωγής που ισοδυναμεί με το 95% της καθημερινής παραγωγής πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας!
Σύμφωνα με τη συμφωνία αυτή, η μείωση θα ξεκινήσει την πρωτομαγιά και θα ολοκληρωθεί μέχρι τις 30 Ιούνη. Για την περίοδο των επόμενων έξι μηνών (από 1 Ιούλη μέχρι το τέλος του χρόνου), η παραγωγή συμφωνήθηκε να κινηθεί σε λίγο πιο αυξημένα επίπεδα, όμως επίσης κάτω από το επίπεδο του Οκτώβρη του 2018 (κατά 7,7 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα), ενώ για τους 16 μήνες που θα ακολουθήσουν (από 1 Γενάρη 2021 μέχρι 30 Απρίλη 2022) η παραγωγή θα κινείται σε επίπεδα μειωμένα κατά 5.8 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα σε σχέση με τον Οκτώβρη του ’18.
Για να έχετε ένα μέτρο σύγκρισης της μείωσης της παραγωγής που αποφασίστηκε στις 12 Απρίλη, η Ρωσία αντιδρούσε στις αρχές Μάρτη, όταν ο ΟΠΕΚ πρότεινε μείωση της παραγωγής κατά 1,5 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, που θα οδηγούσε τη συνολική μείωση της παραγωγής στα 3,6 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα (), δηλαδή σε λιγότερο από μισό της μείωσης που τελικά αποφασίστηκε!
Παραταύτα, οι τιμές καταποντίστηκαν!
Η απίστευτη πτώση των τιμών του αμερικάνικου αργού δείχνει με τον πιο ανάγλυφο τρόπο την αναρχία στην παραγωγή, που κυριαρχεί στον σύγχρονο καπιταλισμό. Οι παραγωγοί παρήγαγαν και εξακολουθούν να παράγουν, παρά τον καταποντισμό της ζήτησης, όχι μόνο γιατί θέλουν να αποφύγουν τα έξοδα του κλεισίματος των εγκαταστάσεών τους, αλλά και γιατί ο κάθε παραγωγός δεν παράγει με γνώμονα το τι χρειάζεται η κατανάλωση, αλλά με γνώμονα το πώς αυτός θα παράγει περισσότερο και θα κατακτήσει την αγορά.
Από την άλλη, μη βιαστείτε να χαρείτε για τη μείωση της τιμής του πετρελαίου, γιατί δεν πρόκειται να γευτείτε εσείς τα οφέλη της. Αυτοί που θα κονομήσουν χοντρά είναι οι ιδιοκτήτες των διυλιστήριων που έχουν τη μεγαλύτερη αποθηκευτική ικανότητα, ενώ τα κράτη θα στηρίξουν τους πετρελαιοπαραγωγούς με μπόλικο παραδάκι, πράγμα που ήδη δήλωσε ο Τραμπ, δίνοντας εντολή στους υπουργούς Ενέργειας και Οικονομικών να ετοιμάσουν σχετικό σχέδιο (βλ. ). Μην έχετε καμία αμφιβολία για ποιος θα πληρώσει αυτά τα λεφτά. Ο αμερικάνικος λαός και οι εξαρτημένες από τις ΗΠΑ χώρες θα τα πληρώσουν.
Πριν από ενάμιση μήνα, με αφορμή τη βουτιά των χρηματιστηρίων τη «μαύρη Δευτέρα» της 9 Μάρτη, γράφαμε: « (βλ. ).
Η κατρακύλα των πετρελαϊκών τιμών δείνει ότι η «βουτιά» θα είναι μεγάλη με τη νέα κρίση να είναι ακόμα πιο καταστροφική από αυτή του 2008-9. Ο κοροναϊός ήταν απλά ο καταλύτης. Η πιο επικίνδυνη πανδημία είναι ο ίδιος ο καπιταλισμός.
