Σε άθλιες συνθήκες, σε ένα απομονωμένο στρατόπεδο στη νότια Τουρκία, χωρίς πρόσβαση σε δικηγόρο, κρατείται η πρώτη ομάδα σύριων προσφύγων που απελάθηκαν από την Ελλάδα στην Τουρκία, σε εφαρμογή της διαβόητης συμφωνίας Ευρωπαϊκής Ενωσης – Τουρκίας, σύμφωνα με ρεπορτάζ της βρετανικής «Guardian» (Syrians returned to Turkey under EU deal have had no access to lawyers, 16/5/16).
Πρόκειται για 12 Σύριους που επέστρεψαν αεροπορικώς στην Τουρκία στις 27 Απρίλη. Οι πρόσφυγες αυτοί ακύρωσαν τις αιτήσεις ασύλου που είχαν υποβάλει στην Ελλάδα και επέστρεψαν εθελοντικά στην Τουρκία, γνωρίζοντας ότι δεν μπορούν να ζητήσουν άσυλο στην Ευρώπη, αλλά με την ελπίδα της επανένωσης με συγγενείς τους σε ευρωπαϊκές χώρες. Εκτοτε κρατούνται αυθαίρετα σε άθλιες συνθήκες στο απομονωμένο στρατόπεδο Duzici, χωρίς πρόσβαση σε δικηγόρο, χωρίς να γνωρίζουν αν και πότε θα αφεθούν ελεύθεροι και τι θα γίνει με τη χορήγηση ασύλου και χωρίς ιατρική φροντίδα.
Ενδεικτικά, ιδού τι δήλωσε στη «Guardian» μια μητέρα από τους πρόσφυγες που επέστρεψαν, η οποία ζει με τα παιδιά της σ’ αυτό το στρατόπεδο: «Δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσο άσχημη είναι η κατάσταση εδώ. Εγώ και τα παιδιά μου υποφέρουμε πολύ. Το φαγητό είναι ακατάλληλο, αλλά αναγκάζω τα παιδιά μου να φάνε, γιατί δεν έχω καθόλου χρήματα για να τους αγοράσω κάτι άλλο. Ομως αυτά αρνούνται, γιατί υπάρχουν έντομα μέσα σ’ αυτό». Η ίδια πρόσθεσε ότι θέλει να επιστρέψει στη Συρία, γιατί αισθάνεται ότι ακόμη και σε μια εμπόλεμη ζώνη θα είναι καλύτερα για την οικογένειά της από τα κέντρα κράτησης προσφύγων στην Τουρκία και στην Ελλάδα.
Στο ίδιο στρατόπεδο κρατούνται για μήνες εκατοντάδες άλλοι σύριοι πρόσφυγες, κάποιοι από τους οποίους δήλωσαν στη «Guardian» ότι δεν γνωρίζουν αν και πότε θα αφεθούν ελεύθεροι και ότι έτσι πιέζονται για να επιστρέψουν στη Συρία και να πεθάνουν εκεί.
Σε χωριστό στρατόπεδο κρατούνται εκατοντάδες μη Σύριοι που απελάθηκαν από την Ελλάδα με βάση τη συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας, στους οποίους δεν δίνεται καν η δυνατότητα να καταθέσουν αίτηση χορήγησης ασύλου.
Την ίδια στιγμή, στην πολιτισμένη Ευρώπη τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι ανθρωπιστικές αξίες πάνε περίπατο, ο ρατσισμός και η ξενοφοβία φουντώνουν και οι κυβερνήσεις συνεχίζουν να σκληραίνουν την πολιτική τους απέναντι στους πρόσφυγες και τους μετανάστες. Τελευταίο παράδειγμα η Φινλανδία, όπου ομάδες αυτοαποκαλούμενων πατριωτών πραγματοποιούν ελεύθερα τακτικές περιπολίες και πορείες υποστηρίζοντας ότι θέλουν να προστατέψουν τους ντόπιους από τους μετανάστες, ενώ η κυβέρνηση θέτει ακόμη περισσότερους περιορισμούς στη χορήγηση αδειών παραμονής σε πρόσφυγες. Με ανακοίνωσή του στις 17 Μάη, ο κυβερνητικός συνασπισμός, στον οποίο συμμετέχουν και οι εθνικιστές του κόμματος των Φινλανδών, χαρακτήρισε το Αφγανιστάν, το Ιράκ και τη Σομαλία σε μεγάλο βαθμό ασφαλείς χώρες. Συνεπώς, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση της Φινλανδικής Υπηρεσίας Μετανάστευσης, «επί του παρόντος, είναι δυνατόν για όσους ζητούν άσυλο να επιστρέψουν σε όλες τις περιοχές στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ και στη Σομαλία, χωρίς οι συνεχιζόμενες ένοπλες συγκρούσεις ως τέτοιες να αποτελούν κίνδυνο γι’ αυτούς μόνο επειδή μένουν στη χώρα. Αυτό σημαίνει ότι θα είναι πολύ δυσκολότερο για όσους ζητούν άσυλο από τις χώρες αυτές να τους χορηγείται άδεια παραμονής». Τώρα, θα χορηγείται άδεια παραμονής στη Φινλανδία σε όσους ζητούν άσυλο από τις χώρες αυτές μόνο αν μπορούν να αποδείξουν ότι προσωπικά βρίσκονται σε κίνδυνο.
Στη διάρκεια του 2015, περίπου 32.500 άνθρωποι υπέβαλαν αίτηση χορήγησης ασύλου στη Φινλανδία από 3.600 το 2014, από τους οποίους οι περισσότεροι προέρχονται από το Ιράκ, το Αφγανιστάν και τη Σομαλία.
