Αν δεν ήταν ο νέος, ωραίος και φέρελπις Ματέο Ρέντσι, που παραπέμπει στον Αλέξη Τσίπρα, δεν νομίζουμε ότι τα ελληνικά ΜΜΕ θα ασχολούνταν τόσο πολύ με τις καντρίλιες των αστών πολιτικών της Ιταλίας. Ειδικά της Ιταλίας, που έχει μια παράδοση πολλών δεκαετιών κυβερνητικών κρίσεων. Της Ιταλίας που στη διάρκεια κάθε βουλευτικής περιόδου μπορεί να προκύψουν τρεις και τέσσερις κυβερνήσεις, με διάφορους κομματικούς συνδυασμούς.
Ο Ρέντσι έπαιξε και έχασε. Απέδειξε ότι ο συνδυασμός καβαλημένου καλαμιού και Μουσολίνι δεν αποτελεί ασφαλές όχημα. Η ιστορία επαναλήφθηκε για μια ακόμα φορά ως φάρσα. Εχοντας απέναντί του όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης (εκτός από τη Φόρτσα Ιτάλια του Μπερλουσκόνι) και μεγάλο τμήμα του ίδιου του κόμματός του (στελέχη όπως ο Μπερσάνι και ο Ντ' Αλέμα δεν του συγχώρεσαν τα διαρκή πολιτικά πραξικοπήματα με τα οποία τους εκτόπισε), νόμισε ότι μπορεί να τους νικήσει. Εκανε ένα συνταγματικό δημοψήφισμα με αντικείμενο την ενίσχυση της κυβερνητικής εξουσίας έναντι της Γερουσίας και των Περιφερειών. Δεν περιορίστηκε όμως σ' αυτό, αλλά συνέδεσε την επικράτηση του Ναι με τη δική του παραμονή στην εξουσία, επιχειρώντας έναν ακόμα εκβιασμό. Μόνο που αυτή τη φορά τον εκβιασμό δεν τον έκανε ενάντια στον Μπερσάνι (τον οποίο εκτόπισε από την ηγεσία του Δημοκρατικού Κόμματος) ή τον Λέτα (τον οποίο υποχρέωσε να παραιτηθεί από την πρωθυπουργία για να πάρει τη θέση του). Τον έκανε στο σύνολο των πολιτικών δυνάμεων και στη μάζα των ψηφοφόρων. Οταν είδε και το ισχυρότερο συνδικάτο της Ιταλίας (τη CGIL, με τους παραδοσιακούς δεσμούς με το ευρωαναθεωρητικό ρεύμα) να τάσσεται με το Οχι, μάλλον θα συνειδητοποίησε την επερχόμενη ήττα. Εκτιμούμε, όμως, ότι η αλαζονεία του δεν του επέτρεψε να δει ότι αυτό που επέρχεται δεν είναι μια οριακή ήττα (που θα μπορούσε σχετικά εύκολα να τη διαχειριστεί), αλλά συντριβή.
Με ήττα 60-40 ο Ρέντσι δεν είχε άλλη επιλογή εκτός από την παραίτηση. Την επομένη, μετά από συνάντησή του με τον πρόεδρο Ματαρέλα, ανακοίνωσε πως δέχτηκε να παραμείνει στην πρωθυπουργία μέχρι να ψηφιστεί ο προϋπολογισμός. Παρουσίασε αυτή την επιλογή ως απόφαση υπευθυνότητας, όλοι όμως αντιλήφθηκαν πως εκείνο που επεδίωκε ήταν να κερδίσει καναδυό εβδομάδες, μέχρι να καταλαγιάσει ο θόρυβος, να γίνουν οι σχετικές επαφές και να βρεθεί κάποια λύση σε κλίμα ηρεμίας. Η παρουσία του δεν ήταν απαραίτητη για να ψηφιστεί ο προϋπολογισμός. Θα μπορούσε να διοριστεί πρωθυπουργός ο έμπειρος Πιερ-Κάρλο Παντοάν, νυν υπουργός Οικονομικών, και να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες χωρίς πρόβλημα.
Δυο μέρες μετά την προσωρινή απόσυρση της παραίτησης, ο Ρέντσι απέσυρε την… απόσυρση και παραιτήθηκε οριστικά. Μέτρησε τις αρνητικές αντιδράσεις από την παραμονή του ή άλλαξε πολιτική στρατηγική; Μάλλον το δεύτερο. Το πιθανότερο είναι να πιέσει για τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών το Φλεβάρη, εκβιάζοντας το ίδιο του το κόμμα ή και δημιουργώντας νέο κόμμα (λέγεται ότι έχει 100 πιστούς βουλευτές). Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ο Ρέντσι είναι «σώγαμπρος» στο Δημοκρατικό Κόμμα (πρώην Δημοκρατικό Κόμμα της Αριστεράς, πρώην «Κομμουνιστικό» Κόμμα Ιταλίας). Γραμματέας της νεολαίας του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος ήταν και από εκεί μεταπήδησε στο ΔΚ. Αυτού του τύπου οι χαμαιλεοντισμοί είναι κανόνας στην ιταλική αστική πολιτική σκηνή τα τελευταία είκοσι χρόνια. Ενας άλλος χαμαιλέοντας, ο σικελός υπουργός Εσωτερικών Αντζελίνο Αλφάνο (από τη Χριστιανοδημοκρατία βρέθηκε στα δύο κόμματα που έφτιαξε ο Μπερλουσκόνι -Φόρτσα Ιτάλια και Λαός της Ελευθερίας- για να φτιάξει μετά τη Νέα Κεντροδεξιά) ήταν ο πρώτος που μίλησε για πρόωρες εκλογές το Φλεβάρη.
Δεν έχει κανένα νόημα ν' αρχίσουμε τις εικασίες, τα σενάρια και τις προβλέψεις για το τι μέλλει γεννέσθαι στην Ιταλία. Οι «αγορές» δεν ανησυχούν, όπως έδειξε η ψύχραιμη αντίδραση των ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων. Ο Σόιμπλε (που όπως και η Μέρκελ στήριξε και στηρίζει τον… αντιγερμανό Ρέντσι) δηλώνει συγκρατημένα ανήσυχος για ενδεχόμενη πολιτική αστάθεια. Η ιταλική κεφαλαιοκρατία θέλει κρατική διάσωση της «Μπάνκα Μόντε ντέι Πάσκι» και όχι bail in, όπως εφαρμόστηκε στις κυπριακές τράπεζες (και μάλλον θα πετύχει το στόχο της, με το Βερολίνο και τη Φρανκφούρτη να κάνουν τα παπιά). Η ιμπεριαλιστική Ιταλία θα κυβερνηθεί. Αλλωστε, ο κρατικός της μηχανισμός έχει συνηθίσει να λειτουργεί ακόμα και όταν υπάρχει παρατεταμένη κυβερνητική κρίση. Το έχει αποδείξει πολλές φορές ως τώρα.
Αλίμονο στην εργατική τάξη που παρακολουθεί παθητικά τις καντρίλιες της αστικής πολιτικής και νομίζει ότι θα καθορίσει το μέλλον της παίρνοντας θέση υπέρ της μιας ή της άλλης αστικής πολιτικής παράταξης. Το σύστημα δεν τίθεται σε διακινδύνευση απ' αυτές τις καντρίλιες. Οταν υπάρχει κενό εργατικής πολιτικής, αυτές οι καντρίλιες γίνονται δύναμη του συστήματος.