Στο προηγούμενο φύλλο αναφερθήκαμε στην Υποδιεύθυνση Αντιμετώπισης Βίας στους Αθλητικούς Χώρους (ΥΑΒΑΧ), που αποτελεί -σύμφωνα με σειρά δημοσιευμάτων- τον πυρήνα του νέου νομοσχέδιου κατά της βίας στους αθλητικούς χώρους, που θα φέρει σύντομα η κυβέρνηση στη Βουλή. Η λογική των 13 μέτρων που προτείνουν οι μπάτσοι είναι καθαρά κατασταλτική: βαρύτατες ποινές για όσους συλληφθούν σε επεισόδια αθλητικής βίας (ακόμη και πριν τελεσιδικήσει δικαστικά η υπόθεσή τους) και πίεση προς τις ομάδες να διαλύσουν από μόνες τους τις θύρες των οργανωμένων οπαδών, αφού σε διαφορετική περίπτωση θα έρθουν αντιμέτωπες με βαριές τιμωρίες.
«Δεύτερη φορά Αριστερά» με μέτρα θατσερικά!, ήταν ο τίτλος του σημειώματος, καθώς η καταστολή του οπαδικού κινήματος και η μετατροπή των ποδοσφαιρικών γηπέδων σε χώρους αθλητικού θεάματος, με πρόσχημα την καταπολέμηση της αθλητικής βίας, που έγινε στην Αγγλία κατά τη διάρκεια της θητείας της Θάτσερ, αποτελεί σημείο αναφοράς κάθε νομοθετικής πρωτοβουλίας για τη βία στους αθλητικούς χώρους, απανταχού στην Ευρώπη. Απαντες οι υπουργοί ή υφυπουργοί Αθλητισμού, που βάζουν στόχο της κυβερνητικής τους καριέρας να εξαλείψουν την αθλητική βία, αναφέρονται στο θατσερικό αγγλικό μοντέλο και προσπαθούν να το προσαρμόσουν στα δεδομένα της χώρας τους.
Την στιγμή που έβλεπε το φως της δημοσιότητας η πρόταση των μπάτσων, στην Αγγλία είχαμε σοβαρά επεισόδια ανάμεσα σε οπαδούς της Τότεναμ και της Αρσεναλ, πριν από το λονδρέζικο ντέρμπι που είχε ιδιαίτερη βαθμολογική σημασία για την κατάκτηση του πρωταθλήματος. Οι οπαδοί των δυο ομάδων συγκρούστηκαν σώμα με σώμα στο δρόμο προς το γήπεδο, υπήρξαν δεκάδες τραυματίες (ένας από αυτούς σε σοβαρή κατάσταση) και χρειάστηκε η επέμβαση της έφιππης αστυνομίας για να σταματήσουν οι συμπλοκές.
Με αφορμή αυτά τα επεισόδια και με νωπές τις μνήμες από τα όσα διαδραματίστηκαν στην Τούμπα, η διευθύντρια επικοινωνίας της Sports Grounds Safety Authority (Αρχής Ασφαλείας Αθλητικών Εγκαταστάσεων της Αγγλίας), Καρολάιν Χέιλ, σε συνέντευξή της στην αθλητική εφημερίδα «Live Sport», αναφέρθηκε στα μέτρα που εφαρμόστηκαν στο αγγλικό επαγγελματικό ποδόσφαιρο προκειμένου να εξαλείψουν την αθλητική βία. Το πρώτο πράγμα που τόνισε η Χέιλ ήταν ότι τα επεισόδια των οπαδών της Τότεναμ και της Αρσεναλ έγιναν σε σημαντική απόσταση από το γήπεδο όπου θα γινόταν ο αγώνας. Αυτό το σημείο είναι μια πραγματικότητα την οποία σκόπιμα δεν αναφέρουν οι θαυμαστές του θατσερικού μοντέλου αντιμετώπισης της αθλητικής βίας, παρόλο που αποτελεί τον «πυρήνα» αυτού του μοντέλου.
Η Θάτσερ και οι επιτελείς της, γνωρίζοντας ότι η βία στους αθλητικούς χώρους δεν μπορεί να εξαλειφθεί, όσο συνεχίζουν να υπάρχουν οι αιτίες που τη γεννούν, επέλεξαν αρχικά να τη μεταφέρουν από τις εξέδρες των γηπέδων στις παμπ και στους δρόμους πέριξ του γηπέδου και στη συνέχεια, μέσω «αναπλάσεων» των περιοχών γύρω από τις γηπεδικές εγκαταστάσεις (απομάκρυναν παμπ και στέκια οπαδών από το γήπεδο) και κατασκευής νέων γηπέδων, αύξησαν ακόμη περισσότερο την «υγειονομική» ζώνη αποφυγής επεισοδίων. Ταυτόχρονα, πήραν μια σειρά μέτρων, τα οποία θα αφήσουμε τη μαντάμ Χέιλ να μας απαριθμήσει, παραθέτοντας ορισμένα αποσπάσματα από τη συνέντευξή της:
«Στην Αγγλία ήθελαν όλοι να αλλάξει η κατάσταση και όλοι συνεργάστηκαν. Η πολιτεία, οι αρχές του ποδοσφαίρου, η Αστυνομία, οι ομάδες, ο Τύπος, οι φίλαθλοι. Με ειλικρίνεια, υπομονή, επιμονή και επενδύσεις (…) Ολα τα γήπεδα έγιναν καλύτερα, χτίστηκαν νέα. Περιορίστηκε ο αριθμός των θεατών με καθίσματα παντού. Η Αστυνομία εξειδικεύθηκε και έγινε πιο σύγχρονη στις μεθόδους της. Τα εισιτήρια στα γήπεδα ακρίβυναν και πολλοί έμειναν έξω από τις εξέδρες. Αλλαξε η σύνθεση του κοινού, ήρθαν κοντά στο παιχνίδι οικογένειες και γυναίκες. Η τεχνολογία έδωσε πρόσθετα εφόδια ώστε να εντοπίζονται και να τιμωρούνται οι παραβάτες. Το πρόβλημα περιορίστηκε (…) Η ευθύνη ανήκει στην κυβέρνηση και δείχνει τον δρόμο. Ομως αν δεν ακολουθήσουν όλοι, δεν αλλάζει τίποτα. Μόνο με συμμαχία δυνάμεων υπάρχει αποτέλεσμα. Δεν είναι εύκολο, αλλά αποδείχθηκε ότι μπορεί να συμβεί. Οι καλύτερες τεχνικές βοηθούν, όπως και η συζήτηση με την ομοσπονδία φιλάθλων, το μάνατζμεντ των γηπέδων, που είναι ευχάριστο ότι ανήκει σε ομάδες, άρα έχουμε την ευελιξία να παρέμβουμε. Ωστόσο, δεν μπορείς να εφησυχάσεις.
Κάθε μέρα πρέπει να ετοιμάζεσαι ώστε να πας ένα βήμα παρακάτω. Μην ξεχνάτε πάντως, ότι τίποτα δεν γίνεται γρήγορα. Τα πράγματα αλλάζουν με τον καιρό, ακόμα και όταν υπάρχει μια πολύ δυνατή συμμαχία, όλων όσοι εμπλέκονται στο ποδόσφαιρο. Και θα πρέπει οι αλλαγές να γίνονται αποδεκτές για το κοινό καλό».
Ακρως αποκαλυπτική η Χέιλ, περιέγραψε με απλό τρόπο τη θατσερική «συνταγή». Εξωση των οργανωμένων οπαδών και καταστολή, ακριβά εισιτήρια για να μην μπορούν τα χαμηλά εισοδήματα να πάνε στο γήπεδο, παρακολούθηση της εξέδρας και βαριές ποινές στους παραβάτες και ανέγερση νέων γηπέδων για να μετατραπεί ο ποδοσφαιρικός αγώνας σε αθλητικό θέαμα. Ιδιο είναι το μοντέλο καταστολής παντού, προσαρμοσμένο στις ιδιαιτερότητες κάθε χώρας. Υπάρχει βεβαίως και μια ουσιαστική διαφορά που εξηγεί σε μεγάλο βαθμό την «απόσταση» ανάμεσα στο αγγλικό και το ελληνικό ποδόσφαιρο. Στην Αγγλία η καταστολή συνοδεύτηκε από επενδύσεις και σαφείς κανόνες, στην Ελλάδα επικράτει η λογική της αρπαχτής και η «παράγκα».
Κος Πάπιας
papias@yahoo.gr