Οι αγρότες δεν πλήττονται μόνο από τη μάστιγα των εξευτελιστικών τιμών στις οποίες αναγκάζονται να πωλούν τα προϊόντα τους και των υψηλών τιμών στις οποίες αγοράζουν τα απαραίτητα εφόδια για τη συνέχιση της καλλιέργειας, αλλά πλήττονται εξίσου σοβαρά από την έλλειψη ρευστότητας, καθώς η πληρωμή τους από τους χοντρέμπορους αργεί πάρα πολύ και μπορεί να ξεπεράσει και το χρόνο. Αν μάλιστα η επιταγή που πήραν αποδειχτεί πέτσινη (ακάλυπτη) ή αν ο μεγαλέμπορος αθετήσει την προφορική υπόσχεσή του για την εξόφληση του παραγωγού, η κατάσταση γίνεται απελπιστική και ο αγρότης φτάνει σε σημείο έκρηξης.
Αυτό το αμαρτωλό καθεστώς κρατάει πολλά χρόνια τώρα και πλήττει καίρια τους αγρότες και την αγροτική παραγωγή. Οι εξαγωγείς αγροτικών προϊόντων για πολλά χρόνια τα αγόραζαν είτε δίνοντας μεταχρονολογημένες επιταγές (μεγάλης διάρκειας και πολλές φορές ακάλυπτες) είτε χωρίς να καταβάλουν τίποτα στους αγρότες και υποσχόμενοι ότι από κάποια χρονική στιγμή (πολύ μετά από την ημέρα που παρέλαβαν τα αγροτικά προϊόντα) θα αρχίσουν να καταβάλλουν τμηματικά την οφειλή τους.
Τον Οκτώβρη του 2017, η κυβέρνηση των Τσιπροκαμμένων, με υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης τον Β. Αποστόλου, ψήφισε το νόμο 4492 για τα νωπά και ευαλλοίωτα αγροτικά προϊόντα, ισχυριζόμενη ότι με αυτόν μπαίνει τέρμα στην αυθαιρεσία των χονδρεμπόρων αγροτικών προϊόντων, επειδή, σύμφωνα με το άρθρο 2 αυτού του νόμου, οι χονδρέμποροι υποχρεώνονται (λέμε τώρα) να εξοφλούν τους αγρότες δύο μήνες μετά από την ημέρα έκδοσης του τιμολογίου, όπως έλεγε κομπορρημονώντας ο Αποστόλου.
Πριν σχολιάσουμε αυτόν τον ισχυρισμό του πρώην υπουργού, είναι απαραίτητο να διευκρινίσουμε ότι το τιμολόγιο δεν εκδίδεται την ημέρα ή την επομένη της παράδοσης των αγροτικών προϊόντων. Σύμφωνα με εγκύκλιο διαταγή του υπουργείου Οικονομικών, που εκδόθηκε στις 31 Δεκέμβρη του 2014 (άρθρο 11 παρ. 2), μπορεί να εκδοθεί μέχρι τις 15 του επόμενου μήνα. Για παράδειγμα, σταφύλια παραδίδονται στις 5 Σεπτέμβρη του 2019. Ο χοντρέμπορας εξαγωγέας έχει τη δυνατότητα να εκδώσει το τιμολόγιο στις 15 Οκτώβρη. Ετσι, η προθεσμία έκδοσης της επιταγής πληρωμής από τον χοντρέμπορο δεν είναι 60 αλλά 100 ημέρες. Επιπλέον, η επιταγή εξόφλησης των αγροτικών προϊόντων δεν είναι διάρκειας δύο μηνών, αλλά περισσότερων, με αποτέλεσμα, η εξόφληση του αγρότη, αν η επιταγή δεν είναι πέτσινη, να γίνεται ακόμα και μετά από ένα χρόνο.
Οταν ο νόμος 4492/2017 είχε δημοσιευτεί ως νομοσχέδιο στη «διαβούλευση», προέβλεπε ότι απαγορεύεται η χρησιμοποίηση επιταγών για την πληρωμή των αγροτών. Οταν όμως το νομοσχέδιο εισήχθη στη Βουλή, αυτή η διάταξη αφαιρέθηκε και έτσι νομιμοποιήθηκε η πληρωμή με επιταγές (μεταχρονολογημένες προφανώς). Ο νόμος αυτός δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης στις 18 Οκτώβρη του 2017. Ομως, οι διατάξεις του για επιβολή προστίμων στους χοντρέμπορους δεν εφαρμόστηκαν στους επόμενος 14 μήνες, με το πρόσχημα ότι δεν προβλέφτηκε η συγκρότηση μιας ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων!
Ετσι, ο διάδοχος του Αποστόλου στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Στ. Αραχωβίτης προχώρησε στην τροποποίηση του νόμου, με την πρόβλεψη για συγκρότηση αυτής της υπηρεσίας, με σκοπό –υποτίθεται- να μπορεί να λειτουργήσει ένα σύστημα ελέγχου των πληρωμών των αγροτών από τους χοντρέμπορους.
Ευκαιρίας δοθείσης, με την πρώτη τροποποίηση του νόμου 4492/2017 μειώθηκαν σημαντικά τα προβλεπόμενα πρόστιμα! Συγκεκριμένα, προβλεπόταν ότι με την πρώτη παραβίαση των διατάξεων για την πληρωμή των αγροτών επιβαλλόταν πρόστιμο ίσο με το 30% της αξίας του εκδιδόμενου τιμολογίου, ενώ σε περίπτωση τρίτης παραβίασης προβλεπόταν η διαγραφή για ένα χρόνο της συγκεκριμένης εταιρίας από το Ενιαίο Μητρώο Εμπόρων Αγροτικών Προϊόντων. Στη διάρκεια της διαγραφής από το Μητρώο απαγορευόταν στην εταιρία η εμπορία αγροτικών προϊόντων. Αν παρά τη διαγραφή η εταιρία συνέχιζε να εμπορεύεται, τότε της επιβαλλόταν και πρόστιμο 100.000 ευρώ.
Με την τροποποίηση του νόμου από τον Αραχωβίτη (νόμος 4587/2018), τα πρόστιμα μειώθηκαν σε 15% της αξίας του τιμολογίου για την πρώτη φορά, 30% για τη δεύτερη φορά και 50% για την τρίτη φορά. Η μείωση είναι τόσο προκλητική που καθιστά περιττό κάθε επιπλέον σχόλιο.
Στη συνέχεια, άρχισε ένα γαϊτανάκι συνεχών παρατάσεων στη μη εφαρμογή των διατάξεων για τον έλεγχο των χονδρεμπόρων. Στις 14 Μάρτη του 2019, ο Αραχωβίτης «διαπίστωσε» ότι η ηλεκτρονική βάση δεδομένων δεν είναι ακόμη έτοιμη και με εντολή του ο γενικός γραμματέας Αντώνογλου ανέστειλε την εφαρμογή των διατάξεων για την επιβολή προστίμων μέχρι τις 15 Ιούνη του 2019. Ετσι, οι χοντρέμποροι συνέχισαν ατιμώρητα να «τρενάρουν» τις πληρωμές των αγροτών για την παραγωγή που τους παρέδωσαν.
Στις 14 Ιούνη του 2019, παραμονή της εκπνοής της προηγούμενης παράτασης, ο Αντώνογλου, πάλι με εντολή Αραχωβίτη, με νέα εγκύκλιο ανέστειλε για μια φορά ακόμη την επιβολή κυρώσεων μέχρι τις 30 Σεπτέμβρη του 2019. Το γεγονός ότι βρισκόμασταν πάνω στο φούντωμα της προεκλογικής περιόδου, δεν εμπόδισε τη συριζαίικη πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΑΤ να κάνει το καθήκον της έναντι της… συμπαθούς και… αναξιοπαθούσας «τάξης» των χονδρεμπόρων-εξαγωγέων αγροτικών προϊόντων.
Και επειδή… το κράτος έχει συνέχεια, η σκυτάλη πέρασε στα χέρια του Βορίδη. Αυτός αποφάσισε να φύγει από την πεπατημένη των προκατόχων του με τις συνεχείς παρατάσεις και προχώρησε στην κατάθεση ντροπολογίας σε άσχετο νομοσχέδιο (του υπουργείου Υγείας) που συζητήθηκε και ψηφίστηκε σε μια συνεδρίαση της Βουλής. Η ντροπολογία Βορίδη προβλέπει ότι ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων θα εκτιμήσει πότε θα μπορεί να λειτουργήσει η ηλεκτρονική βάση δεδομένων και τότε θα εκδώσει απόφαση για να λειτουργήσει αυτή η ηλεκτρονική βάση δεδομένων και να αρχίσουν να επιβάλλονται κυρώσεις στους χοντρέμπορους αγροτικών προϊόντων. Μ’ άλλα λόγια, το θέμα παραπέμφθηκε στις ελληνικές καλένδες.
Στις 15 Οκτώβρη του 2019, που ψηφίστηκε στη Βουλή η ντροπολογία Βορίδη (αποτελεί το άρθρο 42 του νόμου 4633/2019), αυτός έλειπε στις Βρυξέλλες, όπου πήρε μέρος στο Συμβούλιο των υπουργών Γεωργίας της ΕΕ, και έτσι την παρουσίασε ο υφυπουργός Σκρέκας. Συζήτηση γι’ αυτή την κατάπτυστη ντροπολογία δεν έγινε. Κανένας από τους βουλευτές των αντιπολιτευόμενων αστικών κομμάτων (μηδέ του Περισσού εξαιρουμένου) δεν πήρε το λόγο για να την αντικρούσει και να ζητήσει από τον Σκρέκα να την αποσύρει! Στη δε ψηφοφορία, υπέρ ψήφισαν η ΝΔ, η Ελληνική Λύση του Βελόπουλου και το ΜέΡΑ25 του Β(Μπ)αρουφάκη, ενώ ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝΑΛ και Περισσός ψήφισαν «παρών». Κατά τα άλλα, είναι υπέρ των αγροτών που συνθλίβονται από το μεγάλο κεφάλαιο σε όλα τα επίπεδα.
Η αγροτιά, πλούσια και φτωχή, δέχεται διαχρονικά άγρια επίθεση από τους χοντρέμπορους, όχι μόνο στο ζήτημα των τιμών αλλά και στο ζήτημα των πληρωμών, με αποτέλεσμα, εκτός των άλλων σοβαρών προβλημάτων που αντιμετωπίζει, να έχει και τεράστιο πρόβλημα με τη ρευστότητα, που είναι αναγκαία για να μπορεί να καλλιεργήσει. Φυσικά, το πρόβλημα για τη φτωχή αγροτιά είναι τρομακτικό, γι’ αυτό και οδηγείται στη μαζική εγκατάλειψη της αγροτικής παραγωγής και του χωριού.
Βρισκόμαστε στον Γενάρη του 2020 και παρά την ψήφιση του νόμου 4492/2017 και των δύο τροποποιήσεών του, οι χοντρέμποροι συνεχίζουν να συνθλίβουν την αγροτιά, γιατί όλες οι κυβερνήσεις αβαντάρουν το εμπορικό κεφάλαιο που διακινεί και μεταποιεί τα αγροτικά προϊόντα. Πλευρά αυτής της προκλητικής στήριξης του εμπορικού κεφαλαίου είναι και οι δικαιολογίες που κατασκευάζουν προκειμένου να μην εφαρμοστεί έστω και ένας υποτυπώδης έλεγχος στους χοντρέμπορους.
Πώς αντιμετωπίζουν αυτή την κατάσταση οι αγροτοπατέρες που εκπροσωπούν την πλούσια αγροτιά και ενδιαφέρονται για τα προσωπικά τους συμφέροντα; Συνιστούν στους αγρότες να κάνουν αγωγές στα δικαστήρια (μια χρονοβόρα και πολυδάπανη διαδικασία) για να διεκδικήσουν τα χρήματά τους. Δε σκέφτονται, ούτε προτείνουν μαχητικούς αγώνες προκειμένου οι αγρότες να αναγκάσουν τους χοντρέμπορους να τους καταβάλλουν άμεσα τα οφειλόμενα.
Αναφερόμαστε στη στάση των αγροτοπατέρων και στις συστάσεις τους για κατάθεση αγωγών, για να τη συγκρίνουμε με την περίπτωση του Βαγγέλη Δαρδάνη αμπελοκαλλιεργητή από τη Στιμάγκα Κορινθίας, που αγνόησε τις υποδείξεις των αγροτοπατέρων και αποφάσισε το Μάρτη του 2019 να βάλει σε δοκιμασία την ζωή του, κατεβαίνοντας σε απεργία πείνας έξω από τα κεντρικά γραφεία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Και μόνο με την απειλή, χωρίς τελικά να χρειαστεί να ξεκινήσει την απεργία πείνας, ο εξαγωγέας Φραγκίστας αναγκάστηκε να του εξοφλήσει σταδιακά όλο το ποσό που του χρωστούσε. Ας προβληματιστούν και ας εξετάσουν με σοβαρότητα οι αγρότες, τώρα που το αγροτικό συνδικαλιστικό κίνημα περνάει σοβαρή κρίση, και τέτοιες μορφές πάλης.
Γεράσιμος Λιόντος
Τελευταία Νέα :
- Τρέμουν τη δημοσιότητα της δίκης τους οι νεοναζιστές – Ζητούν την απαγόρευσή της!
- Είτε μέρα είτε νύχτα εισβάλετε, ο θάνατος σας περιμένει
- Οι «Μεγάλοι Ευεργέτες», η αστυνομοκρατία και η διαμαρτυρία για την απόλυση του Δημήτρη Αντωνίου
- Σαν σήμερα 18 Ιούλη
- Λυσσάνε που ο ελληνικός λαός είναι σταθερά με τους Παλαιστίνιους
- Λαμόγιο ο δικός μας;