Απουσία

 
Πάει κάμποσος καιρός τώρα που στην εφημερίδα αισθανόμαστε μια αμηχανία. Δυσκολευόμαστε να βρούμε θέματα άξια σχολιασμού. Αναγκαζόμαστε να σχολιάζουμε θέματα ανούσια από κοινωνική άποψη.
 
Αυτό που σφραγίζει τη σημερινή περίοδο είναι η απουσία της ταξικής πάλης. Αυτή, βέβαια, ουδέποτε έπαψε να διεξάγεται, έστω και μονομερώς από τη μεριά της κεφαλαιοκρατίας. Ως προεκλογική, όμως, η σημερινή περίοδος έχει μια ιδιομορφία.
 
Το μνημονιακό πλαίσιο έχει προ πολλού ολοκληρωθεί. Οταν ο ΣΥΡΙΖΑ υπέγραφε το τρίτο Μνημόνιο, λίγα πράγματα απέμεναν να γίνουν. Οι «ουρές» του μνημονιακού προγράμματος. Μέχρι τα μέσα του 2018 είχαν ολοκληρωθεί «τα πάντα όλα».
 
Από το φθινόπωρο του 2018 και μετά η διακυβέρνηση μπήκε σε «προοδευτικό μουντ». Χορηγήθηκε «κοινωνικό μέρισμα» (ένα ελάχιστο μέρος απ' αυτά που προηγουμένως είχαν κλαπεί από τους εργαζόμενους), αυξήθηκε -με κυβερνητική απόφαση και όχι μέσω συλλογικών διαπραγματεύσεων- ο κατώτατος μισθός (που εξακολουθεί να παραμένει μακριά από τα 751 ευρώ που βρισκόταν μέχρι το 2012 και θα παραμείνει στο σημερινό επίπεδο μέχρι και το 2020, όπως σημειώνει η τελευταία έκθεση παρακολούθησης της Κομισιόν), «αρχίσαμε να βγαίνουμε στις αγορές», ετοιμάζεται ρύθμιση για αποπληρωμή των χρεών προς τα ασφαλιστικά ταμεία (ενδεχομένως και προς την εφορία) σε 120 δόσεις κτλ.
 
Ολα αυτά τα μερεμέτια όχι μόνο δεν αμφισβητούν τη μνημονιακή πολιτική, αλλά αποτελούν αναγκαία συμπληρώματά της. Εχουν, άλλωστε, την έγκριση της τρόικας, η οποία ελέγχει κάθε λεπτομέρειά της. Καταβάλλεται, όμως, προσπάθεια, να καλλιεργηθεί η ψευδαίσθηση ότι «τα χειρότερα πέρασαν», ότι «από εδώ και πέρα μόνο καλά μπορούμε να περιμένουμε».
 
Πώς μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο, όταν υπάρχουν βαλβίδες ασφάλειας για τη διαιώνιση της μνημονιακής πολιτικής; Οταν το ελληνικό κράτος θα πρέπει να συγκεντρώνει κάθε χρόνο θηριώδη ματωμένα πλεονάσματα;
 
Αυτό αποτελεί κομμάτι της προεκλογικής αντιπαράθεσης. Ο Μητσοτάκης υπόσχεται ότι θα καταφέρει να μειώσει τους στόχους για τα «πρωτογενή πλεονάσματα», πείθοντας τους δανειστές. Οχι όμως για να κάνει φιλολαϊκή πολιτική, αλλά για να μειώσει τους φόρους των καπιταλιστών. Ο Τσακαλώτος απαντά ότι κι αυτοί θα προσπαθήσουν να μειώσουν τους στόχους για τα «πρωτογενή πλεονάσματα», αλλά για να κάνουν κοινωνική πολιτική. Και κανένας δεν τον ρωτά το αυτονόητο: αφού σκοπεύετε να τα μειώσετε, γιατί τα υπογράψατε;
 
Είναι φανερό πως πρόκειται για προεκλογική δημαγωγία και τίποτα πέραν αυτής. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε πώς αντιμετωπίζεται αυτή η δημαγωγία από τους εργαζόμενους-ψηφοφόρους, δεν μπορούμε να εκτιμήσουμε σε τι ποσοστό θα κυμανθεί η συνειδητή αποχή στις επερχόμενες εκλογές, όμως είναι βέβαιο πως δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή κάτι πέραν των εκλογών.
 
Ακόμα και η αποχή συνιστά εκλογική στάση. Ριζοσπαστική μεν, όμως εκλογική. Δηλαδή ακρωτηριασμένη, μισή. Οταν απουσιάζει η ταξική πάλη από την πλευρά του προλεταριάτου και των υπόλοιπων εργαζόμενων στρωμάτων, οι εξελίξεις διαμορφώνονται ερήμην τους. Το εκλογικό αποτέλεσμα -όποιο κι αν είναι- δε θ' αλλάξει τίποτα σε επίπεδο πρακτικής πολιτικής. Μόνο η ταξική πάλη μπορεί ν' αλλάξει την προδιαγεγραμμένη από το κεφάλαιο πορεία των πραγμάτων.