Μοιρασιά με πολιτικά παρελκόμενα

Πολλούς μπορεί να τους εξέπληξε -εμάς όχι- η τοποθέτηση του υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου, στη συνέντευξή του στα «Νέα», σχετικά με τις έρευνες υδρογονανθράκων στην κυπριακή ΑΟΖ. Ο Τσαβούσογλου υπήρξε σαφέστατος: «Εκείνο που χρειάζεται είναι ένας μηχανισμός ο οποίος θα επιτρέπει στους Τουρκοκύπριους να συμμετέχουν επί ίσοις όροις στη λήψη αποφάσεων από την πρώτη φάση, όσον αφορά την έρευνα και την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων. Αυτός είναι ο πυρήνας του θέματος». Κι έγινε στη συνέχεια ακόμα πιο σαφής: «Δεν είναι σωστό ότι συνδέουμε το θέμα των υδρογονανθράκων με το ευρύτερο ζήτημα της επίλυσης του Κυπριακού. Αντιθέτως, δεν χρειάζεται να περιμένουμε για την επίλυση προκειμένου να καθιερώσουμε μηχανισμούς λήψης αποφάσεων για τους υδρογονάνθρακες μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Ας θυμηθούμε ότι, για τον σκοπό αυτόν, η τουρκοκυπριακή πλευρά πρότεινε την καθιέρωση ad hoc επιτροπής χρόνια πριν, το 2011».
 
Η τουρκική πρόταση φαίνεται φαινομενικά αθώα. Δεν πρέπει να έχει και η τουρκοκυπριακή πλευρά μερίδιο από ό,τι έχει η κυπριακή ΑΟΖ; Είναι σίγουρο ότι ο Αναστασιάδης βρίσκει συνεχώς αυτό το ερώτημα μπροστά του, όταν επισκέπτεται τις ιμπεριαλιστικές πρωτεύουσες ή δέχεται απεσταλμένους τους. Κι είμαστε σίγουροι ότι στο παρασκήνιο έχουν ξεκινήσει ήδη οι σχετικές συζητήσεις. Υπάρχει, όμως, ένα πρόβλημα μεγάλης πολιτικής σημασίας. Ποιος θα διαθέσει στην τουρκοκυπριακή πλευρά το μερίδιο που της αναλογεί; Κι όχι μόνο αυτό, αλλά ποιος θα την εκπροσωπήσει από τώρα, από τη φάση της έρευνας, όπως ζητά ο Τσαβούσογλου;
 
O OHE (και η πλειοψηφία των κρατών-μελών του) αναγνωρίζει μόνο μια κρατική οντότητα στην Κύπρο (την Κυπριακή Δημοκρατία). Επομένως, τυπικά, αυτή έχει την ευθύνη να διαχειριστεί τις συμφωνίες με τα ενεργειακά μονοπώλια (για έσοδα δεν μπορεί να γίνεται ακόμα λόγος, θα αργήσουν πολύ ακόμα, αν υπάρξουν). Ομως, στις συζητήσεις που γίνονται εδώ και χρόνια στο πλαίσιο των διάφορων πρωτοβουλιών του ΟΗΕ, δεν υπάρχει η Κυπριακή Δημοκρατία. Υπάρχουν εκπρόσωποι των δύο κοινοτήτων, οι οποίες μάλιστα έχει συμφωνηθεί να αναγνωριστούν ως «συνιστώντα κράτη» σε μια πιθανή συμφωνία για το Κυπριακό. Υπάρχει, τέλος, το προηγούμενο με τα κονδύλια των διαρθρωτικών ταμείων της ΕΕ, τα οποία στον τουρκοκυπριακό τομέα δε διανέμονται από την κυβέρνηση της Λευκωσίας, αλλά απευθείας από την ΕΕ.
 
Αυτό ακριβώς το καθεστώς, το διαμορφωμένο de facto, έχει υπόψη του ο Τσαβούσογλου και ζητά τη δημιουργία μεικτής επιτροπής Ελληνοκυπρίων-Τουρκοκυπρίων, η οποία θα αποφασίζει για όλα τα σχετικά με την έρευνα και την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων. Αν η Λευκωσία αποδεχτεί τη δημιουργία μιας τέτοιας επιτροπής (και οι ιμπεριαλιστές θα πιέσουν για να την αποδεχτεί), τότε θα αυξηθούν οι πιέσεις για μια «άρον-άρον» συμφωνία για το Κυπριακό. Το επιχείρημα όσων θέλουν μια τέτοια συμφωνία (που είναι η πλειοψηφία στον ελληνοκυπριακό αστικό πολιτικό κόσμο) θα είναι ότι υπάρχει κίνδυνος να χαθούν «τα πάντα», δεδομένου ότι η τουρκοκυπριακή πλευρά θα έχει γίνει ήδη «συγκύριος» στα σχετικά με τους υδρογονάνθρακες.