Οι παλιές καλές μέρες φαίνεται ότι τελείωσαν για τον Ερντογάν, του οποίου το κόμμα υπέστη μεγάλο στραπάτσο στις βουλευτικές εκλογές της περασμένης Κυριακής. Ηταν το χειρότερο αποτέλεσμα των τελευταίων 13 ετών για το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), που κέρδισε το 40.9% των ψήφων (και γύρω στις 258 από τις 550 έδρες), σύμφωνα με τα πρώτα αποτελέσματα που δημοσίευσε την περασμένη Τρίτη η κεντρική εκλογική επιτροπή, χάνοντας δέκα ποσοστιαίες μονάδες και 70 έδρες σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές και για πρώτη φορά την αυτοδυναμία. Οι Κεμαλικοί του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) κέρδισαν το 25% των ψήφων (λίγο κάτω από το 26% που είχαν στις προηγούμενες εκλογές), ενώ μικρή αλλά αισθητή άνοδο σημείωσαν οι εθνικιστές του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (MHP), που από το 13% ανέβηκε στο 16.5%. Η συμμετοχή κινήθηκε σε υψηλά ποσοστά, της τάξης του 84%.
Τη μεγαλύτερη νίκη σημείωσε το φιλοκουρδικό Δημοκρατικό Λαϊκό Κόμμα (HDP), που κατόρθωσε να μπει γερά στην τουρκική εθνοσυνέλευση, σπάζοντας το φράγμα του 10%. Πήρε 13.1% και 79 βουλευτές. Ο ηγέτης του, ο 42χρονος δικηγόρος Σελαχατίν Ντεμιρτάς, πλασάρεται ως ο «τούρκος Ομπάμα». Αν και ο αδελφός του ήταν φυλακισμένος με την κατηγορία ότι ήταν μέλος του ΡΚΚ, ο Ντεμιρτάς εμφανίζεται πιο διαλλακτικός.
Η μεγάλη επιτυχία του HDP οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη στήριξη που είχε από τις μεγάλες οικογένειες της περιοχής. Οπως επισημαίνει η γαλλική Le Monde της προηγούμενης Παρασκευής 5 Ιούνη (https://www.lemonde.fr/europe/article/2015/06/05/les-kurdes-de-turquie-se-detournent-d-erdogan_4648179_3214.html) το HDP προσέγγισε τις μεγάλες φαμίλιες μέσω του «Κογκρέσου για μία δημοκρατική κοινωνία», οργάνωσης φιλικά προσκείμενης στο PKK. Εφτιαξε ολιγομελείς επιτροπές από θρησκευτικούς ηγέτες, διακεκριμένους διανοούμενους, μέχρι και πρώην στελέχη πετρελαϊκών εταιριών για να προπαγανδίσουν την υπερψήφισή του. Oπως ο 70χρονος Σουλεϊμάν Οζντεμίρ, πρώην μεγαλοστέλεχος της μεγαλύτερης τουρκικής πετρελαϊκής εταιρίας Turpas στη Μπατμάν (στη Νοτιοανατολική Τουρκία), ο οποίος συμμετείχε σε αυτές τις επιτροπές και δήλωσε στη γαλλική εφημερίδα: «Μαζί με μία ντουζίνα δικών μου πήγαμε να πείσουμε τον κόσμο που ψήφιζε ΑΚΡ ή CHP να μη συνεχίσει να το κάνει και να δώσει τις ψήφους του στο HDP».
O Οζντεμίρ δεν ήταν ο μόνος. Σύμφωνα με το δημοσίευμα της Le Monde, ο 49χρονος Burhan Saran, ο οποίος τη δεκαετία του ’90 ανήκε σε φιλοκυβερνητική παραστρατιωτική κουρδική πολιτοφυλακή που πολεμούσε ενάντια στο ΡΚΚ και μέχρι το 2003 ήταν μέλος του κόμματος του Ερντογάν, αποφάσισε τώρα να ψηφίσει HDP, δυσαρεστημένος από τη μη εκπλήρωση των υποσχέσεων του Ερντογάν να λύσει το Κουρδικό. Η εφημερίδα σημειώνει: «Απογοητευμένες από τη διφορούμενη πολιτική του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σχετικά με το κουρδικό ζήτημα, οι μεγάλες οικογένειες της περιοχής, Raman Alpahanlar, Baravi, τώρα του γυρίζουν την πλάτη προς όφελος του Δημοκρατικού Λαϊκού Κόμματος (HDP φιλοκουρδικό αριστερό)». Η οικογένεια Raman στήριξε μαζικά το HDP δίνοντάς του πάνω από 20.000 ψηφοφόρους.
Το ίδιο αναφέρει και η τούρκικη Today’s Zaman σε άρθρο της στις 12 Μάη (https://www.todayszaman.com/national_family-clans-shift-support-from-ak-party-to-hdp_380504.html). Σύμφωνα με την εφημερίδα, «οι γνωστές επαρχιακές οικογένειες όπως Adiyaman, Sanliurfa, Batman, Van και Siirt, που συνήθιζαν να στηρίζουν το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP), ορισμένα μέλη των οποίων εργάζονταν στις περιφερειακές οργανώσεις του AKP, δημοσιοποίησαν ότι δε θα ψηφίσουν πλέον το ΑΚΡ και θα ψηφίσουν τώρα το HDP».
Το δυστύχημα είναι ότι ακόμα και οργανώσεις που εμφανίζονται σαν ακροαριστερές στήριξαν το HDP! Στην ιστοσελίδα της ΑΤΙΚ (Συνομοσπονδία Τούρκων Εργατών στην Ευρώπη) διαβάσαμε ότι στους πανηγυρισμούς που έγιναν στην Ισταμπούλ συμμετείχε και το μαοϊκό κόμμα Partizan (https://www.atik-online.net/blog/hdpnin-zaferi-coskulu-bir-sekilde-kutlandi.html), το οποίο είχε ανακοινώσει από τον περασμένο Μάρτη ότι θα στηρίξει το HDP στις βουλευτικές εκλογές (βλ. παλαιότερη ανακοίνωσή του που δημοσιεύτηκε στην αριστερή εφημερίδα Evrensel, https://www.evrensel.net/haber/106457/partizan-secimlerde-hdpyi-destekleyecek).
Η κατρακύλα του κόμματος του Ερντογάν ήταν συνέπεια της οικονομικής κρίσης που έκανε πλέον την εμφάνισή της στην Τουρκία, της άγριας καταστολής των τελευταίων δύο χρόνων, μετά τα βίαια επεισόδια στη συνοικία Γκεζί της Κωνσταντινούπολης, της αδυναμίας να προχωρήσει σε περαιτέρω μεταρρυθμίσεις και σε ειρήνευση στο Κουρδιστάν και της έκρυθμης κατάστασης που επικρατεί στα σύνορα με τους Τζιχαντιστές και την άρνηση του τουρκικού κράτους να στηρίξει τους Κούρδους της Συρίας. Δυστυχώς, η δυσαρέσκεια διοχετεύτηκε σε συστημικά μονοπάτια, με την εργατική τάξη απούσα από τις πολιτικές εξελίξεις.
