«Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση είναι επί του παρόντος κλειστή. Η παρούσα ιστοσελίδα ενημερώθηκε τελευταία φορά την 1η Οκτωβρίου 2013 και δεν πρόκειται να ανανεωθεί μέχρι να ξανανοίξει (σ.σ. η κυβέρνηση). Επομένως οι πληροφορίες σ’ αυτή μπορεί να μην είναι ενημερωμένες. Οι συναλλαγές που υποβάλλονται μέσω αυτής της ιστοσελίδας ίσως να μην υποβληθούν προς επεξεργασία και δε θα είναι δυνατόν ν’ απαντηθούν ερωτήσεις μέχρι να θεσπιστούν ξανά οι πιστώσεις (σ.σ. για την λειτουργία της)».
Αυτή την ειδοποίηση είδαν με έκπληξη στις οθόνες των υπολογιστών τους όσοι επεχείρησαν την περασμένη Τρίτη να μπουν στην ιστοσελίδα του αμερικάνικου υπουργείου Εμπορίου (https://www.commerce.gov/). Ανάλογες ανακοινώσεις υπήρχαν και σε άλλες κυβερνητικές ιστοσελίδες που ανέστειλαν τη λειτουργία τους στο πλαίσιο της γενικότερης αναστολής λειτουργίας μέρους της ομοσπονδιακής κυβέρνησης των ΗΠΑ.
Αν το «shut down» αφορούσε μόνο τις ιστοσελίδες και τα μουσεία που σφράγισαν τις πόρτες τους, καθώς και τους άτυχους τουρίστες που «έφαγαν πόρτα» και έχασαν την ευκαιρία να θαυμάσουν το άγαλμα της ελευθερίας από κοντά, δε θ’ άξιζε τον κόπο να ασχοληθεί ιδιαίτερα κανείς. Οταν όμως τη νύφη πληρώνουν 800 χιλιάδες δημόσιοι υπάλληλοι, που μπήκαν σε αναγκαστική αργία για να εξοικονομήσει χρήματα το κράτος, τότε τα πράγματα σοβαρεύουν. Απ’ αυτούς εξαιρούνται φυσικά οι μπάτσοι και οι καραβανάδες, αφού ο «δημοκράτης» πρόεδρος το ξεκαθάρισε ότι δεν πρόκειται να τους θίξει. Οι υπόλοιποι, όμως, θα δουν τα εισοδήματά τους να μειώνονται, μέχρι να λήξει το θέμα και να ξανανοίξουν οι κυβερνητικές υπηρεσίες.
Γιατί όμως όλος αυτός ο σαματάς;
Oλα για το Obamacare;
Πίσω από την αναστολή της λειτουργίας ενός μέρους της αμερικάνικης κυβέρνησης μοιάζει να κρύβεται η χρόνια κόντρα του Ομπάμα με τους Ρεπουμπλικάνους για το νόμο για την υγειονομική περίθαλψη που ψηφίστηκε πριν από δυόμισι χρόνια (γνωστό και ως Obamacare). Σύμφωνα με τα παπαγαλάκια του αμερικανού προέδρου, οι «κακοί» Ρεπουμπλικάνοι δε θέλουν να έχουν ασφάλιση υγείας όλοι οι Αμερικάνοι γι’ αυτό και αντιδρούν, ενώ ο «καλός» Ομπάμα θέλει να εξαλειφθούν οι ανασφάλιστοι και να βοηθήσει τους φτωχούς να αποκτήσουν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Γι’ αυτό οι «κακοί» Ρεπουμπλικάνοι (που ελέγχουν τη Βουλή των Αντιπροσώπων) δε δίστασαν να εκβιάσουν ανοιχτά τον Ομπάμα, ζητώντας του ή να συναινέσει σε μερική αναστολή της εφαρμογής του Obamacare, με αντάλλαγμα να συμφωνήσουν στον προϋπολογισμό του 2014, ή να μη συμφωνήσουν στον προϋπολογισμό και την αύξηση του ορίου δανεισμού που κρέμεται σαν Δαμόκλειος σπάθη πάνω από το αμερικάνικο δημόσιο.
Ο «καλός» Ομπάμα όμως δεν μάσησε. Κόψτε το λαιμό σας –τους διεμήνυσε– εγώ δεν κάνω πίσω από το Obamacare! Ετσι, φτάσαμε στο σημείο το αμερικάνικο δημόσιο να κατεβάσει ρολά για όσο χρόνο χρειαστεί μέχρι να λήξουν τα παζάρια. Η παραπάνω αφήγηση διαδίδεται ευρέως, ακόμα και από «αριστερούς» οπαδούς του Ομπάμα στη χώρα μας. Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Ας κάνουμε τον κόπο να ξύσουμε όσο περισσότερο μπορούμε κάτω από την επιφάνεια που μας παρουσιάζεται.
Για το καλό των εργατών ή για τις τσέπες των καπιταλιστών;
Ας ξεκινήσουμε με το Obamacare, για το οποίο γράψαμε αναλυτικά όταν ψηφιζόταν πριν από δυόμισι χρόνια[1]. Οι Ρεπουμπλικάνοι αντιτίθενται σθεναρά στο νόμο, υποστηρίζοντας ότι θα αυξήσει το δημόσιο χρέος, θα αυξήσει τα ασφάλιστρα που πληρώνουν οι ασφαλισμένοι, θα επιδράσει αρνητικά στην ποιότητα της περίθαλψης, αφού δεν θα επαρκούν οι γιατροί πρωτοβάθμιας φροντίδας (!) και θα αυξήσει γενικά τις δαπάνες υγειονομικής περίθαλψης στις ΗΠΑ, αλλά και τους φόρους, ενώ θα κινδυνέψουν πολλοί εργοδότες με υπέρογκα πρόστιμα σε περίπτωση που δεν προσφέρουν κατάλληλα ασφαλιστικά προγράμματα για τους εργαζομένους τους[2].
Για το τελευταίο ο Ομπάμα φρόντισε να απαλλάξει από το άγχος τους καπιταλιστές, αναστέλλοντας για ένα χρόνο την απαίτηση να προσφέρουν ασφαλιστικά προγράμματα στους εργάτες τους που αυτοί να μπορούν να τα πληρώσουν. Γιατί όταν λέμε «προσφέρουν» δεν εννοούμε τζάμπα, αλλά με ανταποδοτικό τρόπο. Δηλαδή, οι εργάτες θα πληρώνουν την ασφάλισή τους με ομαδικά ασφαλιστικά συμβόλαια που θα συνάπτουν μέσω του εργοδότη τους με ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες. Επομένως, οι καπιταλιστές δε θα είναι υποχρεωμένοι να ψάξουν για τέτοια προγράμματα μέχρι το 2015, οι εργάτες όμως θα πρέπει να ασφαλιστούν υποχρεωτικά μέχρι τις 31 Μάρτη του 2014, αν δε θέλουν να πληρώσουν πρόστιμο που όσο περνάνε τα χρόνια θα γίνεται όλο και πιο τσουχτερό[3].
Στο μεσοδιάστημα, οι καπιταλιστές θα κοιτάξουν να επωφελη- θούν από τα διάφορα «ευέλικτα» προγράμματα που προσφέρουν οι ασφαλιστικές εταιρίες για την ασφαλιστική κάλυψη των εργατών τους, επιλέγοντας αυτά που θα τους συμφέρουν περισσότερο. Ηδη, μία από τις μεγαλύτερες ασφαλιστικές εταιρίες, η Aon, προτείνει στους καπιταλιστές ασφαλιστικά «χρηματιστήρια» υγείας (Aon Hewitt Corporate Health Exchange), στα οποία οι καπιταλιστές θα επιλέγουν το ποσό που μπορούν να διαθέσουν για την ιατροφαρμακευτική κάλυψη των εργατών τους και οι τελευταίοι θα αγοράζουν βάσει του παραπάνω ποσού και της τσέπης τους την κάλυψη που θα ταιριάζει καλύτερα στις ανάγκες (και την τσέπη τους φυσικά), καθώς και τον ασφαλιστικό τους πάροχο[4].
Αν αυτό έχει καμία σχέση με κοινωνική ασφάλιση, τότε οι λέξεις έχουν χάσει το νόημά τους! Γιατί κοινωνική ασφάλιση δεν μπορεί να νοείται με ανταποδοτικά κριτήρια (όσα πληρώνεις τόσα παίρνεις, δηλαδή) αλλά με κοινωνικά. Δηλαδή, ο εργαζόμενος δε θα πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν «πελάτης», αλλά σαν άνθρωπος με κοινωνικές ανάγκες. Από τη στιγμή που αυτός είναι παραγωγός του κοινωνικού πλούτου, έχει το δικαίωμα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης για τον ίδιο και την οικογένειά του, ανεξάρτητα από το τι «λέει» η τσέπη του.
Αυτό όμως φαντάζει σαν ανέκδοτο για την ιμπεριαλιστική λογική που κυριαρχεί σε όλες τις αμερικάνικες κυβερνήσεις στην εποχή του βαθέματος της κρίσης που μαστίζει ολόκληρο τον καπιταλιστικό κόσμο. Και ο Ομπάμα, που πλασάρει τον εαυτό του σαν «Ρομπέν των Δασών» που τα βάζει με τα «μεγάλα συμφέροντα» για να αποκτήσουν όλοι οι Αμερικάνοι ασφάλιση, σε αυτή την ιμπεριαλιστική λογική κινείται. Το είχε ξεκαθαρίσει ο ίδιος, όταν γίνονταν οι συζητήσεις πριν την ψήφιση του νόμου λέγοντας: «Ενα από τα κίνητρα για τις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες να μπλε- χτούν σ’ αυτή την διαδικασία είναι ενδεχομένως ότι θα έχουν μία ολόκληρη ομάδα νέων πελατών, πελατών που πληρώνουν»[5].
Οσοι νόμισαν ότι τελικά η ασφάλιση θα τους καλύψει όλους μάλλον γελάστηκαν. Σύμφωνα με έκθεση του υπουργείου Υγείας των ΗΠΑ, οι ανασφάλιστοι Αμερικάνοι που εκτιμάται ότι θα ασφαλιστούν τον επόμενο χρόνο έπεσαν στους μισούς απ’ αυτούς που προβλεπόταν ένα χρόνο πριν. Προβλέπεται να ασφαλιστούν 11 εκατομμύρια αντί 22. Γιατί τότε τον κοντράρουν οι Ρεπουμπλικάνοι;
Σίγουρα πίσω απ’ αυτή την κόντρα κρύβονται αντιτιθέμενα οικονομικά συμφέροντα. Κάποιες ασφαλιστικές εταιρίες που δεν θέλουν να αλλάξουν τα πράγματα και να μπουν κι άλλοι στο παιχνίδι, καπιταλιστές που ανησυχούν μήπως πληρώσουν πρόστιμα αν έχουν ανασφάλιστους εργάτες ή να ρισκάρουν να ασφαλίσουν εργάτες που δε θα έχουν να πληρώσουν, είναι μερικοί από τους λόγους που κάνουν τους Ρεπουμπλικάνους να αντιτίθενται στο νόμο Ομπάμα. Γι’ αυτό και μετέτρεψαν τους δημόσιους υπάλληλους σε σάκο του μποξ (όπως κατήγγειλε ο Ομπάμα – και σ’ αυτό δεν έχει άδικο), εκβιάζοντάς τον με την απόφαση που πέρασαν στη Βουλή των Αντιπροσώπων να μην εγκρίνουν νομοσχέδιο για τη χρηματοδότηση του δημοσίου μέχρι τις 15 Νοέμβρη, αν δεν ανασταλεί για έναν χρόνο το Obamacare.
Sequester
Αν όμως το Obamacare είναι η «πέτρα του σκανδάλου», πίσω από το μερικό κλείσιμο των δημόσιων υπηρεσιών των ΗΠΑ κρύβεται κάτι βαθύτερο. Κι αυτό ακούει στο όνομα sequester (κατάσχεση). Πρόκειται για τις περικοπές που έχουν ήδη τεθεί σε ισχύ, για να «σωθεί» το αμερικάνικο δημόσιο από τη χρεοκοπία. Γι’ αυτό όμως θα μιλήσουμε στο επόμενο φύλλο.
Κώστας Βάρλας
Παραπομπές
[1] «Κόντρα» αρ. φ. 593, 27/3/2010 (https://www.eksegersi.gr/issue/593/)
[2] Με κάμποσα αρνητικά δημοσιεύ-ματα για το Obamacare, το ρεπουμπλικανικό κόμμα (GOP) εξαπέλυσε μύδρους κατά του νόμου Ομπάμα για την Υγεία https://www.gop.com/news/research/the-case-against-obamacare/
[3] Το πρόστιμο αυτών που θα παραμείνουν ανασφάλιστοι θα είναι είτε 1% του ετήσιου εισοδήματος, είτε 95 δολάρια για κάθε ενήλικα συν τα μισά για κάθε παιδί (όποιο είναι το μεγαλύτερο). Από το 2016 το πρόστιμο θα αυξηθεί στο 2.5% του εισοδήματος ή 695 δολάρια το άτομο (όποιο είναι το μεγαλύτερο)! Για περισσότερα βλ. https://www.healthcare.gov/what-if-someone-doesnt-have-health-coverage-in-2014/
[4] https://www.aon.com/human-capital-consulting/benefits-admin/Corporate_Health_Exchange.jsp?utm_source=aoncom&utm_medium=specialtymenu&utm_campaign=cx2013
[5] Αποσπάσματα από τις απαντήσεις του Ομπάμα στην εκπομπή του ABS, δημοσιεύτηκαν στον αμερικάνικο ηλεκτρονικό Τύπο (CNSNews, 26/06/09).
[6] Την έκθεση αυτή την επικαλείται το πρακτορείο Ρόιτερς της 18/9/13 (https://www.reuters.com/article/2013/09/18/us-usa-healthcare-spending-idUSBRE98H11T20130918)