Ολοι οι φοιτητές και τα μέλη του ΔΕΠ του Πανεπιστήμιου της Αθήνας πήραν μια πρόσκληση να παραστούν σε μια συνάντηση και δυο παραστάσεις του «Ξεπεσμένου δερβίση» του Παπαδιαμάντη, που διοργάνωσαν μια σειρά Εργαστήρια του Τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ. Η επιλογή του συγκεκριμένου έργου του Παπαδιαμάντη έγινε, όπως αναφέρει η πρόσκληση, προκειμένου να τονιστεί η ελληνική παράδοση «που ξέρει να δέχεται τον ξένο γιατί πιστεύει στον εαυτό της». Ο ξένος, συνεχίζει η πρόσκληση, δεν είναι πια μόνο ο πολιτικός ή οικονομικός μετανάστης, «αλλά και ο έλληνας που είναι εξόριστος στον ίδιο του τον τόπο. Ανεργοι υποαπασχολούμενοι και άστεγοι, ηλικιωμένοι χωρίς στοργή και νέοι χωρίς μέλλον, όλο και περισσότεροι άνθρωποι που αυτοκτονούν, εισάγονται ανήμποροι σε νοσοκομεία είτε «απλώς» βιώνουν, πριν ακόμα και από την ανέχεια, την ταπείνωση, την υποτίμηση, και την αυτοενοχοποίηση, δηλαδή την εξορία από τον ίδιο τους τον εαυτό».
Δε θ’ ασχολούμασταν καθόλου μ’ αυτόν τον ουμανιστικό οίστρο, αν δεν υπήρχε και συνέχεια, την οποία παραθέτουμε:
«Μέσα στις δραματικές αυτές συνθήκες πρέπει ωστόσο να υπογραμμίσουμε το γεγονός ότι υπάρχουν αυτοί που με την σκέψη και τη δράση τους αντιστέκονται στην απανθρωπία και την διάλυση. Πρωτοβουλίες αυτοοργάνωσης εργαζομένων στη βάση, δίκτυα ψυχολογικής και υλικής υποστήριξης των ανέργων, των αστέγων, των προσφύγων και των μεταναστών, ομάδες πολιτιστικής παρέμβασης και κινήσεις αλληλεγγύης σε διάφορα πεδία αποτελούν μια αναδυόμενη πραγματικότητα που, μέσα σε αυτές τις άγριες συνθήκες, λειτουργεί ως πρόταση και παράδειγμα. Στόχος μας είναι να συμβάλλουμε στην συνάντηση και τον διάλογο των πρωτοβουλιών και των ανθρώπων που είναι φορείς μιας πολύτιμης συσσωρευμένης πείρας και ακόμη στον συντονισμό των προσπαθειών (…) Το πανεπιστήμιο πρέπει επίσης να γίνει τόπος συνάντησης, όσμωσης και συνδυασμού πρωτοβουλιών που θα κάνουν την κοινωνία μας πιο ανθρώπινη. Η υποδοχή του εξόριστου Δερβίση, η υποδοχή του ξένου που είναι ο εαυτός μας, ας γίνει το σύμβολο για την συνάντησή μας».
Μέσα σε μερικές παραγράφους εξαφανίστηκε η πολιτική, εξαφανίστηκε και η κοινωνία. Δεν υπάρχουν τάξεις, δεν υπάρχουν εκμεταλλευτές και εκμεταλλευόμενοι, δεν υπάρχει εξουσία και εξουσιαζόμενοι. Υπάρχουν μόνον άνθρωποι. Ανθρωποι που έχουν ανάγκη και άνθρωποι που πρέπει να τους βοηθήσουν. Η κοινωνική αλληλεγγύη εκπίπτει στο επίπεδο της φιλανθρωπίας, επενδυμένη μάλιστα και με ένα αραχνοΰφαντο μυστικιστικό-θρησκευτικό περίβλημα.
Για να είμαστε δίκαιοι, δεν είναι οι πανεπιστημιακοί οι πρώτοι που εφηύραν τη διαστροφή της κοινωνικής αλληλεγγύης. Αυτή ξεπήδησε μέσα από τους χώρους των λεγόμενων κοινωνικών κινημάτων, που ανακάλυψαν άλλη μια μορφή «εναλλακτικότητας». Οι πανεπιστημιακοί, εξ επαγγέλματος επιφορτισμένοι με το καθήκον της επικαιροποίησης της κυρίαρχης ιδεολογίας, ανέλαβαν να δώσουν θεωρητική στήριξη και υπόσταση σ’ αυτόν τον μοντέρνο Προυντονισμό και Τολστοϊσμό, να δημιουργήσουν τη σύγχρονη φιλοσοφία της αθλιότητας. Ο Μαρξ δεν ζει για να γράψει την «Αθλιότητα της φιλοσοφίας», όσοι όμως αναφερόμαστε στο επιστημονικό του έργο οφείλουμε να τραβήξουμε μια διαχωριστική γραμμή και από τις θεωρίες και από τις πρακτικές αυτού του «εναλλακτικού» ρεφορμισμού, ν’ ανοίξουμε ιδεολογικό πόλεμο σε ό,τι προσφέρει ανάσες στο σύστημα, καθυστερώντας την ταξική πάλη.
Π.Γ.
