Η ειδική απεσταλμένη του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Τζέιν Χολ Λουτ ολοκλήρωσε τις επαφές της στην Κύπρο χωρίς να γίνει σαφές αν οι Αναστασιάδης και Ακιντζί κατέληξαν σε συμφωνία για τους «όρους αναφοράς» βάσει των οποίων μπορεί να διεξαχθεί ένας νέος γύρος διαπραγματεύσεων. Οταν ρωτήθηκε σχετικά ο Αναστασιάδης, απάντησε ότι η Λουτ και ο ίδιος ο Γκουτέρες θα συνεχίσουν τις βολιδοσκοπήσεις κατά τη γενική συνέλευση του ΟΗΕ, προκειμένου να διαπιστώσουν «πέραν του κ. Ακιντζί και εμού, και τις διαθέσεις των εγγυητριών δυνάμεων».
Ο ίδιος ο Αναστασιάδης δηλώνει «συγκρατημένα αισιόδοξος» για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων του ΟΗΕ, αλλά η «συγκρατημένη αισιοδοξία» του υπάρχει «με ζωντανή την ελπίδα ότι η Τουρκία θα συνειδητοποιήσει ότι έφτασε επιτέλους η ώρα να ενεργεί με βάση το διεθνές δίκαιο»! Κι αμέσως μετά διαλύει ο ίδιος τη… συγκρατημένη αισιοδοξία του: «Εάν δεν τερματιστούν οι έκνομες ενέργειες της Τουρκίας, δεν υπάρχει περίπτωση κάτω από τις απειλές των κανονιοφόρων να προσέλθεις, να παρακαθήσεις σε διαπραγματεύσεις και να αναμένεις ότι είναι δυνατόν να έχεις ένα αποτέλεσμα που θα γίνει αποδεκτό και από τις δύο κοινότητες».
Το επιχείρημα, βέβαια, μπάζει από παντού, διότι ο Αναστασιάδης (και οι προκάτοχοί του στον προεδρικό θώκο της Κύπρου) έχουν προσέλθει σε πολλούς γύρους διαπραγματεύσεων με τα κατοχικά στρατεύματα σε απόσταση αναπνοής από τη Λευκωσία και με το νησί διχοτομημένο de facto. Ξαφνικά απέκτησαν ευαισθησία και δηλώνουν ότι δε διαπραγματεύονται όσο τα τουρκικά πλοία πλέουν στην κυπριακή ΑΟΖ, που δεν είναι καν χωρικά ύδατα αλλά μια οικονομική ζώνη;
Για να μην μας κοροϊδεύει ο κάθε Αναστασιάδης (και ο κάθε Μητσοτάκης ή Τσίπρας), να πούμε πως ο συλλογισμός τους είναι εξαιρετικά κυνικός και έχει στον ορίζοντά του το καπιταλιστικό κέρδος και τίποτ' άλλο. Η κατοχή και η de facto διχοτόμηση θεωρούνται τετελεσμένα, αποδεκτά από τη «διεθνή κοινότητα» (άσχετα από το αν δεν έχουν αποτυπωθεί σε κάποιο ψήφισμα του ΟΗΕ), οπότε είναι υποχρεωμένοι να κινηθούν με… ρεαλισμό. Γι' αυτό έχουν κάνει τόσους γύρους συνομιλιών, γι' αυτό αποδέχτηκαν το περιβόητο σχέδιο Ανάν (τους χάλασε το σχέδιο η αρνητική ψήφος του κυπριακού λαού, που μόνο ο εθνικιστής Τ. Παπαδόπουλος είχε προβλέψει σωστά), γι' αυτό επέστρεψαν με αποδοχή των δύο «συνιστώντων κρατών», γι' αυτό ήταν έτοιμοι στο Κραν Μοντανά να υπογράψουν συμφωνία λύσης (τους χάλασε τα σχέδια ο Κοτζιάς, λένε).
Τα τετελεσμένα στην ΑΟΖ, όμως, ακόμα δεν έχουν γίνει τετελεσμένα. Είναι ακόμα στην αρχή. Ελπίζουν ότι οι Αμερικανοί, οι Γάλλοι, οι Ιταλοί και όσες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις έχουν εταιρίες τους εγκατεστημένες στα οικόπεδα που έχει δημοπρατήσει η κυπριακή κυβέρνηση θα παρέμβουν δυναμικά και θα αναγκάσουν την Τουρκία να κάνει πίσω. 'Η ότι το πράγμα θα μπει στο γενικότερο παζάρι, η Τουρκία θα πάρει κάτι άλλο και θα αποχωρήσει από την κυπριακή ΑΟΖ όπου πραγματοποιεί μια ιδιότυπη κατοχή. Σε κάθε περίπτωση, ποντάρουν στο «διεθνή παράγοντα» και γι' αυτό το παίζουν εθνικά ευαίσθητοι. Γι' αυτό ο Αναστασιάδης ανατριχιάζει από τα τουρκικά σκάφη που κάνουν γεωτρήσεις είκοσι μίλια ανοιχτά των ακτών της Κύπρου, ενώ δεν αισθάνεται το ίδιο ρίγος από τις τουρκικές μεραρχίες που σταθμεύουν στο τουρκοκυπριακό έδαφος.
Ερχονται όμως οι πιο «ρεαλιστές» (π.χ. Σημίτης) και τους λένε ότι ο διεθνής παράγοντας δε θα στήσει πόλεμο με την Τουρκία, γιατί η Τουρκία είναι σημαντικός παίκτης στην περιοχή. Γι' αυτό καλά θα κάνουμε -λένε οι «ρεαλιστές»- να ετοιμαζόμαστε για «επώδυνες υποχωρήσεις». Προφανώς, η ελληνοκυπριακή πολιτική ηγεσία δεν είναι ακόμα έτοιμη γι' αυτό και πετάει τη μπάλα στην εξέδρα. Από τη μια δηλώνει έτοιμη να προσέλθει σε ένα νέο γύρο διαπραγματεύσεων υπό την αιγίδα του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ και από την άλλη δηλώνει με διαπραγμάτευση ότι δεν πρόκειται να καθίσει στο τραπέζι αν τα τουρκικά πλοία δε φύγουν από την κυπριακή ΑΟΖ. Και περιμένει να δει πώς θα κινηθούν οι άλλοι παίκτες, δηλαδή οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις.
Οι οποίες πάντως, πέραν μιας άσφαιρης ανακοίνωσης της ΕΕ και κάποιων ανούσιων κυρώσεων, δεν έκαναν καμιά κίνηση ενάντια στην Τουρκία. Και την περασμένη Τετάρτη, η Μέρκελ σήκωσε το τηλέφωνο και συνομίλησε με τον Ερντογάν που απειλούσε ότι θ' ανοίξει τα σύνορα και θα πλημμυρίσει την Ευρώπη με πρόσφυγες και μετανάστες. Ολα λοιπόν θα μπουν σ' ένα συνολικό παζάρι ανάμεσα στην Τουρκία και τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις που έχουν συμφέροντα στην περιοχή. Ενα παζάρι από το οποίο θα είναι απούσες και η Κύπρος και η Ελλάδα (δε χρειάζεται να εξηγήσουμε γιατί – κανένας δε δίνει σημασία σε κάποιον που δεν έχει να «πουλήσει» κάτι αξιόλογο).
Γι' αυτό μιλάμε για τακτική «η μπάλα στην εξέδρα». Αντί να τρέξει να μπει σε μια διαπραγμάτευση για το Κυπριακό, με κίνδυνο να σκάσουν τα πυροτεχνήματα στα χέρια της, η ελληνοκυπριακή πολιτική ηγεσία αποφάσισε να περιμένει. Κι ο Μητσοτάκης δεν έχει κανένα λόγο να πάει κόντρα σ' αυτό. Είναι πολύ φρέσκος στην πρωθυπουργία για να σηκώσει αυτός το βάρος μιας «ρεαλιστικής» προσέγγισης.
Ποια είναι τα πυροτεχνήματα που μπορούν να σκάσουν στα χέρια της ελληνοκυπριακής πολιτικής ηγεσίας; Να υιοθετήσει ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ το τουρκοκυπριακό αίτημα για δημιουργία μικτής επιτροπής Ελληνοκυπρίων-Τουρκοκυπρίων που θα έχει πλήρη αρμοδιότητα στα ζητήματα των υδρογονανθράκων. Κάτι τέτοιο θα σήμαινε «ήττα από τα αποδυτήρια» για την ελληνοκυπριακή πλευρά που θεωρεί ότι οι υδρογονάνθρακες είναι το μεγάλο της όπλο.
Ο Αναστασιάδης αρνείται τη δημιουργία αυτής της μικτής επιτροπής επικαλούμενος διάφορους νομικισμούς. Λέει ότι ο καθορισμός της ΑΟΖ και ο φυσικός πλούτος που ενδέχεται να υπάρχει σ' αυτήν είναι αποκλειστική αρμοδιότητα της κεντρικής κυβέρνησης του ομόσπονδου κράτους που θα προκύψει μετά τη λύση του Κυπριακού. Η αποδοχή της Επιτροπής θα σήμαινε αποδοχή κατάργησης της Κυπριακής Δημοκρατίας και των κυριαρχικών της δικαιωμάτων, ενώ η Επιτροπή δεν μπορεί να έχει κυριαρχικά δικαιώματα και γι' αυτό δε θα παρήγαγε οποιοδήποτε αποτέλεσμα.
Παράλληλα, παραδέχτηκε ανοιχτά ότι υπέβαλε αντιπρόταση ότι θα ήταν έτοιμος να δεχτεί το άνοιγμα ενός escrow account (καταπιστευτικός λογαριασμός) προς όφελος της τουρκοκυπριακής κοινότητας, σύμφωνα με την αναλογία του πληθυσμού, στον οποίο θα πηγαίνουν έσοδα από την εκμετάλλευση της ΑΟΖ. Κι ακόμα, ότι έδωσε άτυπο έγγραφο στο οποίο γράφει ότι «εάν η Τουρκία αναγνωρίσει την ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπως αυτή καθορίζεται από τη συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας και οι διαπραγματεύσεις για την επίλυση του Κυπριακού είναι σε εξέλιξη, ότι είναι έτοιμος να αποδεχθεί εκροές από αυτό τον λογαριασμό προς όφελος της τουρκοκυπριακής κοινότητας».
Φυσικά, η Τουρκία δεν πρόκειται να αναγνωρίσει την κυπριακή ΑΟΖ, αν δεν υπάρξει λύση στο Κυπριακό που θα κατοχυρώνει πλήρως τα συμφέροντά της, όπως τα αντιλαμβάνεται και όπως τα επιβάλλει διά της στρατιωτικής ισχύος. Ο Αναστασιάδης, όμως, αναγνωρίζοντας δικαιώματα της τουρκοκυπριακής κοινότητας που μπορούν να ικανοποιηθούν άμεσα, έκανε την πρώτη μεγάλη υποχώρηση. Γιατί αυτό που θα του απαντήσουν είναι ότι δεν μπορεί να έχει την απαίτηση να διαχειρίζεται η ελληνοκυπριακή ηγεσία τα της ΑΟΖ και απλά να δίνει κάποια λεφτά στην τουρκοκυπριακή κοινότητα, χωρίς αυτή να έχει καμιά δυνατότητα ελέγχου ή επηρεασμού των αποφάσεων. Αρα πρέπει να βρεθεί άλλη λύση που να ικανοποιεί και τα δύο μέρη. Υπάρχει και προηγούμενο που η ελληνοκυπριακή πλευρά κάνει πως δεν το θυμάται. Τα κονδύλια των ευρωπαϊκών περιφερειακών ταμείων διανέμονται στην τουρκοκυπριακή κοινότητα απευθείας από την Κομισιόν, μέσω του γραφείου της στη Λευκωσία, και όχι από τις υπηρεσίες της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αλήθεια, σ' αυτή την περίπτωση δεν παραβιάζονται κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία είναι ο νόμιμος εκπρόσωπος ολόκληρου του νησιού; Σύντομα, λοιπόν, θα μπει κι αυτό το θέμα στο παζάρι.
Σχετικά Αρθρα
