Ευτυχώς που έστειλε ο Τσαβούσογλου την πρόσκληση για την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών, για να απαλύνει λίγο η δυσμενής για την κυβέρνηση Μητσοτάκη ατζέντα, στην οποία κυριαρχούσαν τα θέματα της πανδημίας, από τη διαχείριση της οποίας η κυβέρνηση δεν κερδίζει τίποτα, μόνο χάνει. Το τερπνόν μετά του ωφελίμου. Αφού θα ερχόταν κάποια στιγμή η πρόσκληση, να μπορεί τουλάχιστον να αξιοποιηθεί και ως προπαγανδιστικό εργαλείο. Οπως και έγινε. Ξανά-μανά οι ίδιες «αναλύσεις», δηλώσεις, διακηρύξεις, η καθημερινή εμφάνιση στα ΜΜΕ των περιβόητων «διεθνολόγων», «στρατηγικών αναλυτών» κτλ.
Φυσικά, τίποτα καινούργιο δεν ακούγεται. Γιατί δεν υπάρχει τίποτα καινούργιο για να ειπωθεί, τουλάχιστον μέχρι στιγμής. Η επανέναρξη κάποιων διερευνητικών (δηλαδή άτυπων) συνομιλιών, που άρχισαν το 2002 και έχουν κάνει μέχρι στιγμής 60 γύρους (ο τελευταίος το 2016, με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ), από μόνη της δε λέει τίποτα. Ουδείς μπορεί να προεξοφλήσει αν αυτός ο γύρος θα οδηγήσει κάπου. Γι’ αυτό, άλλωστε, και αυτός ο γύρος είναι «open ended», χωρίς καθορισμένη ημερομηνία ολοκλήρωσης. Μπορεί στο τέλος, μετά από μερικούς μήνες, να υπάρξει ένα ανακοινωθέν που θα λέει ότι οι κυβερνήσεις συμφώνησαν ότι θα χρειαστούν… έναν ακόμα γύρο. Το ίδιο γίνεται μια εικοσαετία τώρα.
Για να λέμε τα πράγματα με τ’ όνομά τους, η επανέναρξη των διερευνητικών είναι αναμφισβήτητα μια επιτυχία της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, που συνδύασε το μαστίγιο με το καρότο: Ερευνες εντός της καθορισμένης κυπριακής ΑΟΖ, έρευνες σε μη οριοθετημένη περιοχή που διεκδικείται ως ΑΟΖ από την Ελλάδα και την Τουρκία, στήριξη των ερευνών με την παρουσία πολεμικού στόλου και ταυτόχρονα άνοιγμα διπλωματικών διαύλων με την ΕΕ, βασικά μέσω Γερμανίας, χωρίς η Τουρκία να πάρει οτιδήποτε πίσω και με τις κυβερνήσεις Ελλάδας και Κύπρου να ποντάρουν στην πολιτική των κυρώσεων και να εισπράττουν ένα ολοστρόγγυλο μηδενικό.
Μετά απ’ αυτές τις εξελίξεις, η Τουρκία δεν είχε κανένα λόγο να μη θέλει τις διερευνητικές, αφού μπορεί σ’ αυτές να θέσει το σύνολο της διπλωματικής ατζέντας της για Ανατολική Μεσόγειο και Αιγαίο. Η ελληνική πλευρά θα απορρίψει, βέβαια, αυτή την ατζέντα και θα ζητήσει οι συνομιλίες να περιοριστούν αποκλειστικά στο ζήτημα της οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ, σημασία θα έχει όμως η διεθνής νομιμοποίηση της τουρκικής ατζέντας, την οποία η Τουρκία θα μπορεί να θέτει σε άλλες «μαζώξεις», όπου δε θα βρίσκονται μόνο οι δυο αιγαιακοί γείτονες, αλλά θα βρίσκονται και οι βασικές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις.
Γι’ αυτό η ελληνική πλευρά δεν ήθελε την επανέναρξη των διερευνητικών. Τις ανέβαλε όσο μπορούσε, όμως από τη στιγμή που η Τουρκία ανακοίνωσε ότι μέχρι τον Ιούνη το «Ορούτς Ρέις» δεν πρόκειται να βγει από τον Κόλπο της Αττάλειας, η άμυνα της κυβέρνησης Μητσοτάκη δεν μπορούσε ν’ αντέξει άλλο τη γερμανική πίεση, η οποία ασκούνταν και μέσω των μηχανισμών της Κομισιόν. Δεν είναι τυχαίο ότι η γερμανική κυβέρνηση έσπευσε να χαιρετίσει την επανέρξη των «άμεσων διαπραγματεύσεων», όπως χαρακτήρισε τις διερευνητικές (που τυπικά δεν είναι διαπραγματεύσεις), δίνοντας το στίγμα της γερμανικής πολιτικής: «Καθήστε και κουβεντιάστε ή κάντε πως κουβεντιάζετε, αποφεύγοντας όσο μπορείτε την ένταση, για να μη μας χαλάτε τις δουλειές στην περιοχή».
Αυτό, όπως έχει δείξει η Ιστορία, είναι κομματάκι δύσκολο, οι ιμπεριαλιστές το ξέρουν, γι’ αυτό και συνεχώς «έχουν το νου τους» στην περιοχή. Φυσικά, εκμεταλλεύονται τον ελληνοτουρκικό εθνικιστικό ανταγωνισμό για να ενισχύουν τις θέσεις τους (οικονομικές και πολιτικές) στις δυο χώρες και ευρύτερα στην περιοχή. Γερμανικά υποβρύχια η Τουρκία; Γαλλικά «Ραφάλ» η Ελλάδα. Και πάει λέγοντας.
Στις 19 Σεπτέμβρη, σε ανάλυσή μας με τίτλο Εθνικισμός-Ελληνοτουρκικά: Από τα ηρωικά στα… διαλογικά, γράφαμε:
Τα ελληνοτουρκικά κυριαρχούν στα ραδιοτηλεοπτικά δελτία ειδήσεων και τις «ενημερωτικές» εκπομπές. Αν προσέξετε, παρελαύνουν οι ίδιοι και οι ίδιοι. Κάτι διεθνολόγοι, κάτι απόστρατοι, κάτι στρατόγκαυλοι. Οι οποίοι -όλως τυχαίως!- έχουν την ίδια άποψη: η Τουρκία παραβιάζει ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα (υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ, τα όρια των οποίων ταυτίζονται, αφού η ΑΟΖ δεν είναι παρά το όριο της υφαλοκρηπίδας στην επιφάνεια της θάλασσας), η Ελλάδα αντιδρά διά της διπλωματίας αλλά και διά της ναυτικής ισχύος, η Τουρκία -λόγω των προκλήσεών της- έχει απομονωθεί διεθνώς, η Ελλάδα έχει διευρύνει τα διπλωματικά της στηρίγματα και γι’ αυτό δεν τσιμπάει στις προκλήσεις κτλ. Και βέβαια, όλοι αυτοί δεν παραλείπουν να τονίσουν τη σημασία που έχει η άμεση έναρξη ενός ογκώδους εξοπλιστικού προγράμματος, διότι «με τα μνημόνια έχουμε μείνει πίσω».
Μα τέτοια ομοφωνία! Κάποιοι άλλοι, του αστικού στρατόπεδου και αυτοί, που όμως δεν έχουν τόσο πολεμοχαρείς απόψεις, που φορούν αστικά κοσμοπολίτικα και όχι στενά εθνικιστικά γυαλιά (και γι’ αυτό δε διστάζουν να πουν πως ούτε το Αιγαίο μπορεί να γίνει ελληνική λίμνη, ούτε το Καστελόριζο να χρησιμοποιηθεί για ν’ αποκλείσει την Τουρκία από την Ανατολική Μεσόγειο, αφήνοντας ως ΑΟΖ μόνο τον κόλπο της Αττάλειας), δεν καλούνται στα πάνελ. Περιορίζονται μόνο στις στήλες των εφημερίδων. Δεν αποκλείονται από το δημόσιο διάλογο (οι απόψεις τους, άλλωστε, ταυτίζονται με την πρακτική πολιτική της κυβέρνησης), όμως στο «πόπολο» πρέπει να σερβίρεται μόνο εθνικιστικό αφιόνι.
Το εθνικιστικό αφιόνι, εκτός του ότι αποτελεί το καλύτερο κοινωνικό ηρεμιστικό γενικά (όταν «κινδυνεύει η πατρίς», όλα τα υπόλοιπα περνούν σε δεύτερη μοίρα), βοηθάει -ως κοινωνικό αναλγητικό- για να «καταπιεί» ο λαός το νέο υπέρογκο εξοπλιστικό πρόγραμμα, που θα το πληρώνουν ακόμα και τα δισέγγονα των σημερινών τριαντάρηδων.
Το νομοσχέδιο με τις τρεις συμβάσεις για την προμήθεια των Rafale (προμήθεια 18 αεροσκαφών, 6 καινούργιων και 12 μεταχειρισμένων, προμήθεια συστήματος υποστήριξης, προμήθεια οπλικών συστημάτων που θα φέρουν τα αεροσκάφη) πέρασε χθες και προχθές με τη διαδικασία του επείγοντος από την αρμόδια Κοινοβουλευτική Επιτροπή (υπερψήφισαν ΝΔ, ΚΙΝΑΛ, Βελόπουλος, επιφυλάχτηκαν ΣΥΡΙΖΑ και ΜέΡΑ-25, καταψήφισε μόνο ο Περισσός) και σήμερα εισάγεται στην Ολομέλεια της Βουλής. Αρχικό κόστος αγοράς: 2,32 δισ. ευρώ! Οπως αντιλαμβάνεστε, λεφτά για ενίσχυση του ΕΣΥ, για να μην πεθαίνουν ασθενείς σαν τα σκυλιά επειδή δεν υπάρχει διαθέσιμο κρεβάτι ΜΕΘ, δεν υπάρχουν. Ούτε προσλήψεις γιατρών και νοσηλευτών «σηκώνει» ο προϋπολογισμός. Εχει προγραμματίσει χιλιάδες προσλήψεις μόνιμων οπλιτών (καραβανάδων) και μπάτσων.
Καθώς θα υφιστάμεθα και πάλι τον ορυμαγδό της εθνικιστικής προπαγάνδας, να έχουμε πάντα κατά νου ότι οι συνεχείς εναλλαγές της πολεμικής έντασης με την ηπιότητα του διαλόγου, που τις έχουν ζήσει γενιές και γενιές Ελλήνων και Τούρκων, δεν έχουν καμιά σχέση με τα συμφέροντα ούτε του ελληνικού ούτε του τουρκικού λαού. Οι δυο λαοί μπορούν να ζήσουν με ειρήνη και φιλία, μόνο αν βρεθούν σε κοινό αγώνα για την απαλλαγή από τους εκμεταλλευτές τους και από την ιμπεριαλιστική κηδεμονία.