Το ταξίδι ξεκινά
Παρασκευή, 8 Αυγούστου, 8 ακριβώς. Το ένα από τα δύο μετασκευασμένα ελληνικά ψαροκάικα ξεκινά το ταξίδι του προς τη Γάζα. Συγκυρία σημαδιακή ίσως: οι τελευταίοι που μας αποχαιρετούν στο ντόκο είναι μερικοί άραβες αλιεργάτες ελληνικών ψαροκάικων. Τις μέρες που το δικό μας καΐκι έκανε τις τελευταίες του δοκιμές, γνωριστήκαμε, σχεδόν γίναμε φίλοι. Κρίμα που λόγοι συνωμοτικότητας δεν μας επέτρεψαν να τους αποκαλύψουμε το σκοπό του ταξιδιού μας.
Οταν σχεδιαζόταν το ταξίδι, λέγαμε πως μέχρι την Κύπρο ενδεχόμενα να είχαμε πρόβλημα. Τελικά μισογεμίσαμε. Γράφω τα ονόματα του πολυεθνικού τσούρμου, όπως μου έρχονται: η Ο-Τζέι και ο Οσάμα από την Αγγλία, ο Κεν από την Ιρλανδία, η Νταρλίν, η Κόρτνεϊ και ο Πίτερ από τις ΗΠΑ, ο Γιώργος, ο Γιάννης, ο Τάκης, ο Νίκος, ο άλλος Νίκος, ο Πέτρος, ο Μάρκος από την Ελλάδα.
Ο καπετάν Νίκος με τον Κεν και το Μάρκο προσπαθούν να μας κάνουν πλήρωμα. Κάτι καταφέρνουν, αλλά ακόμα στην απελπισία είναι. Διότι συχνά ο καθένας κάνει του κεφαλιού του, ασυνήθιστος στις απαιτήσεις που έχει ένα ταξίδι στη θάλασσα, όπου η πειθαρχία παίζει πρωτεύοντα ρόλο. Καλή διάθεση υπάρχει, αλλά η απειρία είναι φανερή. Πού θα πάει, όμως, θα μάθουμε.
Εκείνο που πρέπει να σημειωθεί είναι το κλίμα που υπάρχει στο κατάστρωμα. Ενα κλίμα αλληλεγγύης και συντροφικότητας, που ξεπερνά διαφορετικούς χαρακτήρες και διαφορετικές κουλτούρες. Πρέπει ακόμα να σημειωθεί πως οι περισσότεροι από τους επιβαίνοντες δούλεψαν πολύ σκληρά τις τελευταίες μέρες. Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στην Ο-Τζέι, τον Κεν και το Γιώργο, που μετατράπηκαν σε εργάτες καρνάγιου.
Αύριο, κατά τις 9 το βράδυ, σχεδιάζουμε να είμαστε στα Χανιά, καιρού επιτρέποντος. Και τα δύο πλοία. Ας το έχουν υπόψη οι Χανιώτες κι ας ετοιμάσουν μια υποδοχή αντάξια των παραδόσεων της πόλης σ’ αυτή την αποστολή. Γιατί αυτή η αποστολή θέλει να φέρει το Παλαιστινιακό στο κέντρο της διεθνούς επικαιρότητας και να τραβήξει την προσοχή στο δράμα του λαού της Γάζας.
Σάββατο, 9 Αυγούστου
Με κάποια τεχνικά προβλήματα, τα οποία αντιμετωπίστηκαν εν πλω, φτάνουμε στα Χανιά γύρω στις 9 παρά τέταρτο το βράδυ. Δυστυχώς, χαλάσαμε τη χαρά των συντρόφων που μας περίμεναν στο παλιό λιμάνι των Χανίων, και τη δική μας. Τα τεχνικά προβλήματα δεν μας επέτρεψαν να μπούμε γρήγορα και με επιτυχία στο λιμάνι. Τα καταφέραμε μετά τα μεσάνυχτα και με μεγάλη ταλαιπωρία.
Η κατάληψη ROSA NERA προσέφερε αμέσως τη βοήθειά της. Εκτός από μερικούς που έπρεπε να μείνουμε για να φυλάξουμε το καΐκι και να κάνουμε μερικές τεχνικές επισκευές, οι υπόλοιποι διανυκτέρευσαν στην κατάληψη. Εφαγαν, ήπιαν, πλύθηκαν, κοιμήθηκαν εκεί, είχαν μια φιλοξενία συντροφική. Ειδικά στους φίλους μας από το εξωτερικό αυτό έκανε ιδιαίτερα καλή εντύπωση. Η κατάληψη ήταν ανοιχτή για τα μέλη της αποστολής και τις επόμενες μέρες. Εκεί κάναμε όλοι το μπάνιο μας, εκεί συνεδριάζαμε, εκεί μπορούσαν να κοιμηθούν όσοι δεν είχαν βάρδια στο καΐκι.
Κυριακή, 10 Αυγούστου
Νωρίς το απόγευμα έφτασε και το δεύτερο καΐκι. Λίγο μεγαλύτερο, αλλά σαφώς πιο επιβλητικό το «Δημήτρης Κ.» (κάθε συνειρμός δεκτός) έφερε στα Χανιά τα υπόλοιπα μέλη της αποστολής, με καπετάνιο τον Ντέρεκ, έναν απίθανο Ιρλανδό, γεμάτο ενέργεια και χιούμορ. Πάντως, μιας και αρχίσαμε να αποκτούμε και ναυτικές γνώσεις, πρέπει να σημειώσουμε πως όλοι οι ναυτικοί στο λιμάνι θαύμαζαν το «Αγιος Νικόλαος» και αποφαίνονταν πως πρόκειται για καταπληκτικό σκαρί, δουλειά των παραδοσιακών ελλήνων καραβομαραγκών.
Αραγμένα ακριβώς μπροστά στο Λιμεναρχείο των Χανίων τα δυο καΐκια κάνουν πλέον φανερή την παρουσία και την αποστολή τους. Η περίοδος της συνωμοτικότητας έληξε. Κρεμιούνται τεράστια πανό με συνθήματα, καθώς και τα συμβολικά ονόματα των καϊκιών στις πλώρες τους: «Free Gaza» και «Liberty». Παλαιστινιακές σημαίες αναρτώνται στους ιστούς τους. Οι σύντροφοι από το «Φόρουμ Μεταναστών Κρήτης» και το «Κοινωνικό Στέκι – Στέκι Μεταναστών» φέρνουν μικροφωνική και ηχεία και από νωρίς το απόγευμα ο χώρος πλημμυρίζει από νότες. Στις 7 ξεκίνησε η προγραμματισμένη συνέντευξη Τύπου, η οποία δεν θυμίζει τις παραδοσιακές συνεντεύξεις. Τρία τραπεζάκια και μερικές καρέκλες για τους ομιλητές στήνονται στην προκυμαία μπροστά από τα καΐκια, απέναντι οι κάμερες των τηλεοπτικών συνεργείων και γύρω-γύρω δεκάδες Χανιώτες, αλλά και μετανάστες, κυρίως Αραβες, που αγκάλιασαν αμέσως την αποστολή. Οπως καταλαβαίνετε, αυτό δεν ήταν μόνο συνέντευξη Τύπου, αλλά και πολιτική εκδήλωση ταυτόχρονα. Αλλωστε, δεν συνηθίζεται οι σύντομες ομιλίες αυτών που δίνουν τη συνέντευξη να συνοδεύονται από χειροκροτήματα.
Η εκδήλωση ενόχλησε σφόδρα το τοπικό Λιμεναρχείο. Ετσι, η μπροστινή πόρτα, ακριβώς απέναντι από τα αραγμένα καΐκια, που ήταν κλειστή, άνοιξε και μπροστά της τοποθετήθηκαν τρεις λιμενοφύλακες με φόρμες παραλλαγές και με τα κοντά αυτόματα κρεμασμένα στις χώνες τους!
Ταυτόχρονα, άρχισαν και τα γραφειοκρατικά προβλήματα. Ο λιμενάρχης κατέβηκε νυχτιάτικα και κυριακάτικα κι άρχισε το καψώνι. Φέρτε μου το ένα χαρτί, φέρτε μου το άλλο, ξυπνήστε τον καπετάνιο και τα λοιπά. Από την ελληνική αποστολή τους έγινε σαφές ότι καλό θα ήταν να μη μπλέξουν οι ίδιοι, γιατί πρόκειται για μια διεθνή αποστολή, η οποία στηρίζεται από προσωπικότητες, ακόμα και από ευρωβουλευτές και έλληνες βουλευτές και οι ίδιοι δε θα μπορέσουν να σηκώσουν το βάρος. Μας άφησαν να καταλάβουμε ότι δεν είναι δική τους πρωτοβουλία, αλλά έχουν αναμιχθεί υπουργεία. Τους είπαμε ότι αν θέλουν να δημιουργηθεί πολιτικό ζήτημα, είναι εύκολο.
Οσο για τα γραφειοκρατικά, εμείς θα τα ρυθμίσουμε όλα, γιατί δε θέλουμε καμιά γραφειοκρατικού τύπου έλλειψη να προσφέρει σε οποιονδήποτε το πρόσχημα να εμποδίσει αυτή την αποστολή, η οποία είναι αποφασισμένη να φτάσει στη Γάζα. Ελπίζουμε να το κατάλαβαν και να μην έχουμε κολπάκια.
Η δική μας καθυστέρηση στα Χανιά δεν έχει να κάνει τόσο με τα όποια γραφειοκρατικά προβλήματα, αλλά με την ανάγκη ανασυγκρότησης και των πλοίων και των πληρωμάτων. Το ταξίδι για την Κύπρο θα είναι τρεις μέρες σε ανοιχτή θάλασσα με καιρό και όχι κρουαζιέρα στο Αιγαίο με μπουνάτσα. Τα πλοία τεσταρίστηκαν, κάποια τεχνικά προβλήματα «μαζεύονται» και όταν θα είμαστε πανέτοιμοι θα αναχωρήσουμε.
Αυτά ως προς τα νέα. Ας μιλήσουμε τώρα για δύο από τους εθελοντές που είναι μαζί μας. Μιλάμε για τους απλούς εθελοντές και όχι για τα στελέχη, γιατί σ’ αυτούς τους απλούς ανθρώπους βρίσκεις χαρίσματα που δεν τα φαντάζεσαι.
Η Ο-Τζέι είναι μια μικροκαμωμένη αγγλίδα που δεν πρέπει να ζυγίζει περισσότερο από πενήντα κιλά. Στην κοιλιά της έχει ακόμη θραύσματα από μια ισραηλινή σφαίρα. Μιλάει λίγο και δουλεύει πολύ. «Σκυλί μαύρο» λέμε εμείς οι Ελληνες όταν αναφερόμαστε σ’ αυτή. Είναι ικανή να δουλεύει όλη μέρα, να σηκώνει τεράστια βάρη (είναι σαν τους τερμίτες λέει ένας σύντροφος) και πάντα με το χαμόγελο. Οι απόψεις της είναι καθαρά πασιφιστικές, αλλά πώς να μην υποκλιθείς στο μεγαλείο ψυχής που κρύβουν τέτοιοι άνθρωποι, στην αυταπάρνηση, τον αλτρουϊσμό, την αλληλεγγύη που είναι στο DNA τους.
Ο Κεν είναι ένας πρώην αμερικανός πεζοναύτης και πρώην αμερικανός πολίτης. Είναι βετεράνος του πρώτου πολέμου του Κόλπου. Μετά την 11η Σεπτέμβρη, ο χαβανέζος Κεν απαρνήθηκε την αμερικάνικη υπηκοότητα (expatriot γράφει ένα από τα πολλά τατουάζ που έχει πάνω του).
Σήμερα, έχει ιρλανδική υπηκοότητα και είναι ζευγάρι με τη Φάτουα, μια γλυκύτατη Παλαιστίνια της διασποράς, η οποία λατρεύει την Ελλάδα. Το Δεκέμβρη περιμένουν το πρώτο τους παιδί και γι’ αυτό η Φάτουα δεν επιβιβάστηκε στο καΐκι. Μας αποχαιρέτισε από το λιμάνι.
Οταν θέλουμε να κάνουμε πλάκα, λέμε πως ο Κεν μπορεί να μας δείρει όλους μαζί με το ένα χέρι. Ο τύπος είναι ένα τέρας δύναμης και αυτοπειθαρχίας. Είναι ικανός να δουλεύει συνεχώς 24 ώρες και να κοιμάται δέκα λεπτά σχεδόν όρθιος. Η συζήτηση μαζί του είναι πάντοτε ενδιαφέρουσα, έχει άποψη, την υπερασπίζεται, σέβεται τη διαφορετική άποψη μ’ έναν τρόπο που, όπως μας εξήγησε, περιλαμβάνεται στη διάσημη χαβανέζικη λέξη «αλόχα». Και ο Κεν είναι πλέον πασιφιστής. Απορείς, πώς είναι δυνατόν ένας άνθρωπος που πολέμησε στο πιο σκληρό σώμα του αμερικάνικου στρατού να είναι πασιφιστής. Πώς θα αντιδράσει σε μια στιγμή σύγκρουσης. Από την άλλη, υποκλίνεσαι στο πνεύμα αλληλεγγύης που επιδεικνύει, στην αποφασιστικότητά του, στην αυτοθυσία του. Συμφωνήσαμε να μας δώσει κάποια στιγμή μια συνέντευξη, η οποία θα είναι σίγουρα ενδιαφέρουσα.
Δευτέρα, 11 Αυγούστου
Περιμένουμε στα Χανιά, ανασυγκροτώντας τεχνικά τα σκάφη και ρυθμίζοντας τις τελευταίες γραφειοκρατικές λεπτομέρειες για τον διεθνή πλου που θα πραγματοποιήσουμε.
Ολες οι υπηρεσίες ξέχασαν ξαφνικά τον παραδοσιακό ωχαδερφισμό τους και τη θερινή ραστώνη και αποφάσισαν να είναι τυπικές και γραφειοκρατικές όσο εκεί που δεν παίρνει άλλο. Από το περασμένο Σάββατο, που ανακάλυψαν τι τρέχει, άναψαν τα κόκκινα λαμπάκια στα επιτελεία και ο καθένας προσπαθεί να ξεφορτωθεί την καυτή πατάτα από τα χέρια του.
Εμείς βέβαια το είχαμε φροντίσει από τα πριν. Ολα στα πλοία είναι νόμιμα και ό,τι ζητούν γίνεται αμέσως. Δε μπορούν να κάνουν τίποτ’ άλλο εκτός από μια μικρή γραφειοκρατική καθυστέρηση.
Ρυθμίζουμε, λοιπόν, τις τελευταίες λεπτομέρειες και χαλαρώνουμε, απολαμβάνοντας τη θαυμάσια φιλοξενία των Χανιωτών. Οι σύντροφοι από την κατάληψη Rosa Nera έχουν κατασκλαβώσει ειδικά τους ξένους ακτιβιστές, με την περιποίηση που τους κάνουν. Οταν δεν ανεβαίνουμε στην κατάληψη για φαγητό, επειδή υπάρχουν δουλειές στα πλοία, το φαγητό έρχεται κάτω. Επίσης, σύντροφοι από το «Φόρουμ Μεταναστών Κρήτης» και το «Κοινωνικό Στέκι – Στέκι Μεταναστών» είναι συνεχώς δίπλα μας και βοηθούν σε δουλειές που πρέπει να γίνουν. Βρίσκουν τα μαγαζιά που χρειαζόμαστε για να ψωνίσουμε, μεταφέρουν ανθρώπους και πράγματα με τ’ αυτοκίνητά τους, φέρνουν τρόφιμα.
Κι ενώ εμείς χαλαρώνουμε απολαμβάνοντας τη φιλοξενία των Χανιωτών, ο γίγας Αντώναρος στην Αθήνα κάνει μια μνημειώδη δήλωση:
«Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με τη μετάβαση διά θαλάσσης στην περιοχή της Γάζας που σχεδιάζει Μη Κυβερνητική Οργάνωση, ο Αναπληρωτής Κυβερνητικός Εκπρόσωπος κ. Ευάγγελος Αντώναρος έκανε την ακόλουθη δήλωση:
“Κάθε νόμιμη δραστηριότητα Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων είναι απολύτως ελεύθερη.
Ταυτόχρονα, η ελληνική Πολιτεία στο πλαίσιο της υποχρέωσης που έχει να διαφυλάττει, ως οφείλει, την ασφάλεια κάθε Έλληνα πολίτη, ενημερώνει και εφιστά την προσοχή των επικεφαλής της εν λόγω πρωτοβουλίας, για τους σοβαρούς κινδύνους που ενέχει η σχεδιαζόμενη ενέργειά τους για εκείνους που μετέχουν σε αυτήν”».
Δηλαδή, μας λέει ότι είμαστε ελεύθεροι να ενεργήσουμε όταν είμαστε νόμιμοι, αλλά μας λέει ταυτόχρονα ότι η νόμιμη αυτή ενέργεια ενέχει σοβαρούς κινδύνους και μας εφιστά την προσοχή.
Ποιοι είναι οι σοβαροί κίνδυνοι που τους ξέρει η κυβέρνηση και δεν τους ξέρουμε εμείς; Ποιος θα προσπαθήσει να κάνει πειρατεία σε βάρος μας (γιατί για πειρατεία θα πρόκειται, αν το Ισραήλ προσπαθήσει να μπει στα πλοία μας σε διεθνή νερά); Εχει μήπως καμιά ενημέρωση από τη σιωνιστική κυβέρνηση η Ντορούλα και έβαλαν τον δυστυχή Αντώναρο να βγάλει το φίδι από την τρύπα; Αν έχει ενημέρωση, τι ακριβώς απάντησε;
Εν πάση περιπτώσει, εμείς είμαστε αποφασισμένοι να φτάσουμε στη Γάζα. Αν οι σιωνιστές προσπαθήσουν να μας σταματήσουν με τα πολεμικά τους, θα πρόκειται για πειρατεία. Οι καπετάνιοι στα πλοία μας θα εκπέμψουν το αντίστοιχο σήμα κινδύνου και τότε το ελληνικό πολεμικό ναυτικό πρέπει να σπεύσει, διότι πρόκειται για πλοία με ελληνική σημαία. Τότε θα δούμε τη Ντορούλα, τον (τέως) Ντοράκη και τον Καραμανλή τι θα πουν και τι θα κάνουν.
Τρίτη, 12 Αυγούστου
Οι Ελληνες που συμμετέχουμε στην αποστολή, άνθρωποι από διάφορους πολιτικούς χώρους, συντάξαμε και στείλαμε στα ΜΜΕ την παρακάτω δήλωση:
Σχετικά με τη χθεσινή δήλωση (11/8/2008) του αναπληρωτή κυβερνητικού εκπρόσωπου κ. Ευάγγελου Αντώναρου αναφορικά με το ταξίδι στη Γάζα που πραγματοποιείται από την πρωτοβουλία Free Gaza Movement με τη συμμετοχή πολιτών από 17 χώρες, οι Έλληνες πολίτες που παίρνουμε μέρος στην αποστολή θέλουμε να σημειώσουμε τα εξής:
1) Η ελληνική κυβέρνηση αναγνωρίζει το αυτονόητο, δηλαδή ότι η δραστηριότητά μας είναι νόμιμη. Το Free Gaza Movement επιδιώκει με μη βίαιο τρόπο και χωρίς να εισέλθει σε ισραηλινά ύδατα, να αναδείξει την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των κατοίκων της Λωρίδας της Γάζας από τον παράνομο, κατά το διεθνές δίκαιο, ισραηλινό αποκλεισμό.
2) Μας προξενεί κατάπληξη το σκέλος της δήλωσης του κυβερνητικού εκπροσώπου που μας εφιστά την προσοχή στους «σοβαρούς κινδύνους που ενέχει η σχεδιαζόμενη ενέργεια». Είναι δυνατόν να ενέχει κινδύνους μια καθ’ όλα νόμιμη ενέργεια, όπως ο ίδιος ο κυβερνητικός εκπρόσωπος παραδέχεται; Αν όντως ενέχει κινδύνους μια νόμιμη ενέργεια, αυτό σημαίνει πως κάποιος άλλος παρανομεί. Σ’ αυτή την περίπτωση, περιμένουμε από την ελληνική κυβέρνηση να μας πει τι προτίθεται να κάνει για να προστατεύσει την ασφάλειά μας ως Ελλήνων πολιτών, όπως έχει υποχρέωση.
Χρήστος Γιοβανόπουλος, υποψήφιος διδάκτωρ
Πέτρος Γιώτης, δημοσιογράφος
Κώστας Καλαρέμας, εκδότης
Γιάννης Καρυπίδης, σκηνοθέτης
Νίκος Μπόλος, χημικός
Νίκος Νούλας, πολιτικός μηχανικός
Βαγγέλης Πισσίας, Καθηγητής ΤΕΙ Αθήνας
Τάκης Πολίτης, πανεπιστημιακός, Ειδικός Γραμματέας ΠΟΣΔΕΠ
Χανιά, 12/8/2008
Οι τελευταίες γραφειοκρατικές λεπτομέρειες ρυθμίζονται, τα πλοία έχουν πλέον επαγγελματίες καπετάνιους (διότι θα βγούμε στο ανοιχτό πέλαγος για να φτάσουμε στην Κύπρο) και ελπίζουμε ότι αύριο το απογευματάκι θα αποπλεύσουμε.
Σάββατο, 16 Αυγούστου
Το κενό στην επικοινωνία μας για μερικές μέρες οφείλεται στο ότι δεν υπήρχαν ειδήσεις. Απλά, βράζαμε στο ζουμί μας για μερικές μέρες, διασχίζοντας την Κρήτη από δυτικά προς ανατολικά και χάνοντας ώρες και μέρες από λιμάνι σε λιμάνι.
Ο λόγος; Ψάχνουμε καπετάνιο για το «Δημήτρης Κ», γιατί ένας άγγλος που προσλήφθηκε αποδείχτηκε του γλυκού νερού. Οπως είπε και ο Γιώργης, ένας κρητικός θαλασσόλυκος που καπετανεύει το «Αγ. Νικόλαος», αυτός περιμένει ν’ αδειάσει η θάλασσα για να πάει το σκάφος με τρέιλερ!
Αυτός ο τύπος έπεσε έξυπνα με το φόβο που αισθάνονται στη θάλασσα με καΐκι κάποιοι από τους ξένους μας και το αποτέλεσμα ήταν να χάσουμε δυο πολύτιμες μέρες.
Αυτή τη στιγμή θα είμασταν λίγες ώρες πριν την Κύπρο κι είμαστε ακόμα στην Κρήτη. Εν πάση περιπτώσει, μόλις τον ζορίσαμε λίγο, ο φλώρος το ‘βαλε στα πόδια κι έτσι βρήκαμε δεύτερο καπετάνιο, Κρητικό, και φεύγουμε για Κύπρο. Ολ’ αυτά δεν έγιναν χωρίς γκρίνια, όμως ελπίζουμε πως η συντριπτική πλειοψηφία των ξένων συνταξιδιωτών μας κατάλαβε πως δε θέλουμε να πνίξουμε ούτε αυτούς ούτε τους εαυτούς μας, αλλά πρέπει να έχουν εμπιστοσύνη στη ναυτοσύνη των ελλήνων ναυτικών και ειδικά των καϊκτσήδων, που ξέρουν αυτά τα νερά σαν την παλάμη του χεριού τους.
Το νέο στοιχείο που έχουμε είναι ένας ψυχολογικός πόλεμος από την πλευρά του Ισραήλ προς ορισμένα μέλη της αποστολής (όχι Ελληνες). Ο σύζυγος της Λόρεν Μπουθ (πρόκειται για την κουνιάδα του Τόνι Μπλερ) δέχτηκε απειλητικό τηλεφώνημα στο σπίτι τους στη Γαλλία. Του είπαν ότι θα βυθίσουν το πλοίο μαζί με τη γυναίκα του. Ο πατέρας του Οσάμα, ενός παιδιού από την Παλαιστίνη που είναι μαζί μας, έπεσε θύμα ξυλοδαρμού στη Δυτική Οχθη. Τον απείλησαν ότι θα σκοτώσουν το γιο του και θα του γκρεμίσουν το σπίτι
Από πλευράς ελληνικών λιμενικών αρχών έχουμε άψογη συμπεριφορά. Τυπική, αλλά άψογη. Με το που φτάνουν τα σκάφη σε κάποιο λιμάνι, έρχονται σε λίγα λεπτά, ζητούν τυπικά τα χαρτιά και μας διαβεβαιώνουν ότι θα προστατεύσουν τα σκάφη τη νύχτα. Φυσικά, εμείς βγάζουμε δικές μας βάρδιες και φυλάμε όλη τη νύχτα και τη μέρα.
Οι Σητειακοί μας υποδέχτηκαν με ανοιχτές αγκαλιές. Δεκάδες άνθρωποι πέρασαν από τα σκάφη, μας έφεραν γλυκά, φρούτα, παξιμάδια, τσικουδιά. Μας κέρασαν στα καφενεία, άνοιξαν τα σπίτια τους για να μας φιλοξενήσουν, να μας φιλέψουν, να μπορέσουμε να κάνουμε ένα ζεστό μπάνιο.
Οφείλω να πω ότι σ’ αυτό πρωτοστάτησαν οι άνθρωποι του τοπικού ΣΥΡΙΖΑ. Σήμερα το πρωί οργανώθηκε συνέντευξη Τύπου πάνω στο καΐκι. Παρών ήταν και ο ευρωβουλευτής Δ. Παπαδημούλης, που παραθερίζει στη Σητεία, ο οποίος εξέφρασε τη συμπαράστασή του στην αποστολή και κάλεσε την ελληνική κυβέρνηση να μην παριστάνει τον Πόντιο Πιλάτο, αλλά να προστατεύσει τα σκάφη και τους επιβαίνοντες σ’ αυτά από τυχόν ισραηλινή απειλή ή εχθρική ενέργεια.
Αυτά προς το παρόν. Ελπίζουμε η επόμενη επικοινωνία μας να γίνει από την Κύπρο.
Κυριακή, 17 Αυγούστου
Επιτέλους, ξεκολλήσαμε από την Κρήτη. Στις 10:30 το πρωί σαλπάραμε από τη Σητεία με προορισμό τα Δωδεκάνησα. Οι καπετάνιοι μας προτίμησαν αυτή τη ρότα, παρά την κατευθείαν προς την Κύπρο, για να είμαστε κοντά σε ακτές. Τα δύο σκάφη πλέουν κοντά το ένα στο άλλο, για να υπάρχει οπτική επαφή και αλληλοϋποστήριξη σε ενδεχόμενο πρόβλημα.
Ο καιρός είναι καταπληκτικός. Η θάλασσα λάδι. Αν ήμασταν πιστοί (έχουμε και τέτοιους ανάμεσά μας), θα λέγαμε ότι ο Θεός βοηθάει την ευγενή αποστολή μας. Στο VHF του πλοίου ακούσαμε σε μια στιγμή να αναφέρει καπετάνιος παραπλέοντος σκάφους: πρώτη φορά περνάω το Καρπάθιο με μπουνάτσα και εύχομαι να έχει μπουνάτσα και όταν επιστρέφω.
Το μεσημέρι πιάσαμε έναν τόνο γύρω στα 7 κιλά και στο κατάστρωμα ξέσπασαν πανηγυρικοί. Ψιλοκόψαμε μερικές φέτες από το κεφάλι, τις βουτήξαμε στο λεμόνι και έγινε ένα εκπληκτικό σούσι α’λα ελληνικά. Τέτοιο μεζέ δεν έχω ξαναφάει. Δε θύμιζε ψάρι, αλλά καλής ποιότητας φιλέτο κρέατος. Το υπόλοιπο μπήκε στο ψυγείο και θα μαγειρευτεί στο πρώτο λιμάνι που θα πιάσουμε. Μη ρωτάτε γιατί δεν το μαγειρεύουμε εν πλω, αφού έχουμε μπουνάτσα. Εχουμε συσκευή γκαζιού, έχουμε φιάλη υγραερίου, έχουμε λάδι, αλάτι και τα σχετικά, αλλά δεν έχουμε ούτε τηγάνι ούτε κατσαρόλα! Ετσι, δικαιώνεται ο φωνακλάς της παρέας, που μας χαρακτηρίζει «πουτσαρά μπουλούκ».
Τα νέα που μας έρχονται από την Παλαιστίνη είναι συγκινητικά. Στην παραλία της Γάζας έχει στηθεί μια τεράστια τέντα, στην οποία θα μαζευτούν 5.000 άνθρωποι για να μας υποδεχτούν. Ηδη, περισσότεροι από 150 δημοσιογράφοι έχουν δηλώσει συμμετοχή για να καλύψουν την εκδήλωση, ενώ οι Παλαιστίνιοι έχουν ετοιμάσει 15 ψαροκάικα για να βγουν να μας προϋπαντήσουν. Αν καταφέρουμε να περάσουμε, φυσικά.
Δευτέρα, 18 Αυγούστου
Αυτό το σημείωμα γράφεται στις 11 το βράδυ, καθώς βγαίνουμε από το λιμάνι του μαγευτικού Καστελόριζου με προορισμό την Κύπρο. Είναι το τελευταίο κομμάτι του ταξιδιού πριν την τελική φάση Λάρνακα-Γάζα.
Στο Καστελόριζο είχαμε θερμότατη υποδοχή που την προετοίμασαν φίλοι που παραθέριζαν στο νησί. Ο δήμαρχος βγήκε με φουσκωτό και μας συνόδευσε στο λιμάνι. Το μεσημέρι μας έκανε το τραπέζι, ενώ έφερε και μερικά αναμνηστικά δώρα. Ζήτησε και πήρε ως δώρο μια παλαιστινιακή σημαία και μια μαντήλα.
Οι προβλέψεις λένε ότι θα ταλαιπωρηθούμε λίγο από τον καιρό, όμως δεν υπήρχε χρόνος για χάσιμο. Τον χάσαμε στην Κρήτη με τα καμώματα του φλωροεγγλέζου. Θα κουνηθούμε λίγο, λοιπόν, ενώ οι καπεταναίοι «μάζεψαν» κάτι μικροβλάβες που εμφάνισαν τα σκάφη στη διάρκεια της περασμένης νύχτας. Μετά από 24 ώρες περίπου αναμένεται να φτάσουμε στην Κύπρο.
Σήμερα, οι Ελληνες της αποστολής στείλαμε επιστολές στον Παπούλια, τον Καραμανλή, το Σιούφα, τον Παπανδρέου, την Παπαρήγα, τον Αλαβάνο και τη Μπακογιάννη, με τις οποίες τους καλούμε να μεριμνήσουν για την ασφάλεια της αποστολής. Δεν θ’ αφήσουμε κανέναν να παραστήσει τον Πόντιο Πιλάτο.
Κλείνω το σημείωμα ακούγοντας τους χαιρετισμούς από δύο φουσκωτά με φίλους, που μας ξεπροβόδισαν μέχρι έξω από το λιμάνι με τις ευχές τους για καλό ταξίδι και επιτυχία στην αποστολή μας.
Τρίτη, 19 Αυγούστου
Συμπληρώσαμε 20 ώρες στη θάλασσα. Ο καιρός είναι πολύ καλός, παρά τις περί του αντιθέτου προβλέψεις. Ελπίζουμε να πάει έτσι μέχρι το τέλος. Τα σκάφη δεν παρουσίασαν κανένα πρόβλημα μέχρι στιγμής. Σε κάνα τρίωρο υπολογίζουμε να είμαστε ανοιχτά της Πάφου και από εκεί 70 μίλια μέχρι τη Λάρνακα, όπου υπολογίζουμε να φτάσουμε κατά τις 10 αύριο το πρωί. Οι ώρες στο καΐκι δεν περνούν εύκολα. Τις γεμίζουμε συζητώντας για τις λεπτομέρειες της τελικής φάσης του εγχειρήματος.
Οπως πληροφορηθήκαμε από συντρόφους, η «Χααρέτζ» (σαν να λέμε η ισραηλινή «Ελευθεροτυπία») έγραψε επικαλούμενη πηγές του ΥΠΕΞ του Ισραήλ, ότι έχουν σκοπό να μας μπλοκάρουν, να μας συλλάβουν και να μας ανακρίνουν, επικαλούμενοι τη συνθήκη του Οσλο που τους έδινε το δικαίωμα να ελέγχουν τα θαλάσσια σύνορα του οιονεί παλαιστινιακού κράτους.
Ομως, η συνθήκη του Οσλο δε βρίσκεται πια σε ισχύ και οι ίδιοι οι Ισραηλινοί το έχουν διακηρύξει πολλές φορές. Εχουν επίσης διακηρύξει, ότι η Γάζα δε βρίσκεται πια υπό κατοχή. Δικές μας πληροφορίες λένε ότι οι Σιωνιστές, παραβιάζοντας την ολυμπιακή εκεχειρία που έχει κηρύξει ο ΟΗΕ, προγραμμάτισαν ναυτικά γυμνάσια, ώστε αποκλείοντας μια μεγάλη περιοχή να μπορέσουν να μας εμποδίσουν να πλεύσουμε στη Γάζα. Κάποια στιγμή ακούσαμε από το VHF του πλοίου «Israeli Navy to all ships» και να ακολουθούν κάποιες συντεταγμένες μακριά από το δικό μας στίγμα. Το σήμα ήταν μακρινό και γι’ αυτό διακοπτόμενο και έτσι δεν μπορέσαμε να καταλάβουμε περί τίνος επρόκειτο.
Σε κάθε περίπτωση, αν δοκιμάσουν να μας σταματήσουν, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, θα πρόκειται για μια ακόμη πράξη δειλίας του ναζι-σιωνισμού, όπως τόσες άλλες στο παρελθόν. Ποιον θα πείσουν ότι δυο καΐκια, 18 και 21 μέτρων, που κουβαλούν μερικές δεκάδες άοπλους ανθρώπους, μπορούν να απειλήσουν την ασφάλεια του Ισραήλ; Εμείς θέλουμε να φτάσουμε στη Γάζα, αλλά ακόμα και αν μας εμποδίσουν με τη βία, εμείς θα είμαστε οι νικητές. Οι Παλαιστίνιοι φίλοι μας στη Γάζα μάς έχουν καταστήσει σαφές, ότι δε θέλουν να κινδυνεύσουμε. Τους αρκεί που το πρόβλημα του αποκλεισμού θα αναδειχτεί διεθνώς και η ισραηλινή θηριωδία θα αποκαλυφθεί για μια ακόμη φορά. Ας σημειωθεί ότι η αποστολή μας είναι ιδιαίτερα προσεκτική σε ό,τι αφορά το εσωτερικό Παλαιστινιακό ζήτημα. Ο καθένας μας έχει τις απόψεις του, αλλά ως Free Gaza Movement δεν παίρνουμε θέση υπέρ της μιας ή της άλλης παλαιστινιακής παράταξης. Εμείς είμαστε καλεσμένοι από κοινωνικές οργανώσεις της Γάζας και αυτές αποτελούν τους συνομιλητές μας.
Με τους Ελληνες συντρόφους συζητούμε διαρκώς διάφορα σενάρια. Καταλήξαμε σε κάποιες προτάσεις τις οποίες θα καταθέσουμε στην Κύπρο, όπου θα ληφθούν οι τελικές αποφάσεις για την τακτική διαχείριση του ταξιδιού στη Γάζα. Κρίσιμο ζήτημα είναι το τι θα κάνουμε σε περίπτωση που οι Σιωνιστές θελήσουν να ανέβουν στα σκάφη για να κάνουν έλεγχο. Η δική μας (και όχι μόνο) θέση είναι ότι στο βαθμό που πλέουμε σε διεθνή νερά ή στα νερά της Γάζας, δεν τους αναγνωρίζουμε τέτοιο δικαίωμα. Μόνο με τη βία θ’ ανέβουν στα σκάφη (φυσικά, δε μπορούμε ν’ αντισταθούμε σε κομμάντο) κι εμείς θα τους καταγγείλουμε για παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας. Τη συναίνεσή μας δε θα την έχουν σε καμιά περίπτωση. Το ότι τα πλοία μας είναι «καθαρά» θα ζητήσουμε να πιστοποιηθεί από τις Κυπριακές Αρχές, όπως από την πρώτη στιγμή διακήρυξε το Free Gaza Movement.
Από τους συντρόφους και τις συντρόφισσες στην Ελλάδα ζητάμε αγωνιστική επιφυλακή και ετοιμότητα. Κάθε πρόκληση σε βάρος της αποστολής πρέπει να λάβει αμέσως απάντηση με πολιτικούς όρους. Ως Ελληνες έχουμε έναν παραπάνω λόγο να απαντήσουμε μαχητικά. Οχι μόνο επειδή τα πλοία ετοιμάστηκαν στην Ελλάδα και ανήκουν σε ελληνικά νηολόγια, αλλά και επειδή έχουμε πολύχρονους δεσμούς με τον αδερφό Παλαιστινιακό λαό. Αν κρίνουμε από την υποδοχή που είχαμε στα ελληνικά λιμάνια που πιάσαμε, το κλίμα είναι πολύ καλό. Μένει να το αξιοποιήσουμε.
YΓ: 9 το βράδυ βλέπουμε τα φώτα της Πάφου και συνεχίζουμε πορεία για Λάρνακα. Οι Λιμενικές Αρχές της Κύπρου μας παρακολουθούν, όπως μας λένε από τον ασύρματο. Επικοινωνούμε με το υπουργείο Εξωτερικών και μας διαβεβαιώνουν ότι βρισκόμαστε υπό την προστασία της Κυπριακής κυβέρνησης. Σε λίγο το Λιμενικό μας ζητά να σβήσουμε τα φώτα στο κατάστρωμα και να μείνουμε μόνο με τα πλοϊκά του σκάφους. Προφανώς, οι Κύπριοι φοβούνται και θέλουν να μη δίνουμε στόχο.
Τετάρτη, 20 Αυγούστου
Κατά τις 8 το πρωί φτάσαμε στη Λάρνακα. Από τη μεριά των κυπριακών Αρχών είχαμε… πριγκηπική υποδοχή. Περιπολικό του Λιμενικού βγήκε έξω και μας συνόδευσε στο εμπορικό λιμάνι (θυμίζω, ότι στη διάρκεια της νύχτας είχαμε συνεχή παρακολούθηση από τα σκάφη του Λιμενικού της Κύπρου). Στο εμπορικό λιμάνι μας έβαλαν σε μια περιοχή την οποία αομόνωσαν, ενώ όλες οι Αρχές (Λιμενικό, Τελωνείο, Ιμιγκρέισιον) ήρθαν στα σκάφη για τους τυπικούς ελέγχους. Υπήρχε μια διάθεση συνεργασίας και μια θέρμη που δεν τη συναντάς σε τέτοιες κρατικές υπηρεσίες.
Στο λιμάνι μας περίμεναν δημοσιογράφοι από διεθνή και κυπριακά πρακτορεία και μέσα. Βαρεθήκαμε να κάνουμε δηλώσεις, να δίνουμε συνεντεύξεις και να ποζάρουμε για φωτογραφίες.
To μεσημέρι μάς επισκέφτηκε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Τ. Κουράκης, που βρίσκεται στην Κύπρο, και ζήτησε να επιβιβαστεί στα σκάφη για το ταξίδι προς τη Γάζα. Φυσικά, του είπαμε ότι είναι καλοδεχούμενος.
Ο Λιμενάρχης Λάρνακας έβαλε δυο δύτες να ψάξουν εξονυχιστικά κάτω από τα πλοία μας, ενώ εγκατέστησαν και υποβρύχια κάμερα. Ταυτόχρονα, ένας λιμενικός φρουρεί δίπλα από τα πλοία (εμείς βέβαια έχουμε τις δικές μας σκοπιές), ενώ από την είσοδο του λιμανιού περνούν μόνο όσοι είναι γραμμένοι στις δικές μας λίστες και με επίδειξη διαβατήριου ή ταυτότητας. Είναι φανερό, ότι οι Κυπριακές Αρχές δε θέλουν να συμβεί τίποτα στα πλοία μας όσο βρίσκονται σε κυπριακά νερά.
Με πλάγιο τρόπο πληροφορηθήκαμε ότι από τις 11 Αυγούστου το Ισραήλ, με έγγραφο που υπογράφει ο αρχηγός του Πολεμικού Ναυτικού, δέσμευσε μια ζώνη σε πλάτος όσο η Λωρίδα της Γάζας και σε βάθος περίπου 30 μιλίων για ναυτικά γυμνάσια, τα οποία δεν έχουν ημερομηνία λήξης! Οι δειλοί Σιωνιστές προσπαθούν μ’ αυτό τον τρόπο, δεσμεύοντας παράνομα τα χωρικά ύδατα μιας περιοχής την οποία υποτίθεται ότι δεν έχουν υπό κατοχή, να αποτρέψουν δυο ξύλινα σκάφη να προσεγγίσουν τη Γάζα.
Αργά το απόγευμα υπήρξε μια συνάντηση, στην οποία συζητήθηκαν όλ’ αυτά τα θέματα και πάρθηκαν αποφάσεις, οι οποίες βέβαια δε μπορούν να ανακοινωθούν. Αύριο το μεσημέρι έχουμε καλέσει τα ΜΜΕ για συνέντευξη Τύπου στο χώρο που έχουν δέσει τα πλοία.
Πέμπτη, 21 Αυγούστου 2008
Τις τελευταίες προετοιμασίες κάνουν τα δυο σκάφη μας, προκειμένου να αναχωρήσουν νωρίς το πρωί της Παρασκευής για την τελική φάση του ταξιδιού τους, από τη Λάρνακα της Κύπρου προς την αποκλεισμένη Γάζα. Οι καπετάνιοι διορθώνουν κάποιες ψιλοβλάβες, ενώ φορτώσαμε τρόφιμα και νερό. Η αποστολή πλέον μεγαλώνει, η διαβίωση στα σκάφη θα είναι δύσκολη και η προσοχή των πιο έμπειρων πρέπει να είναι συνεχώς τεταμένη. Πάντως, όσοι κάναμε το ταξίδι από την ηπειρωτική Ελλάδα μέχρι την Κύπρο αισθανόμαστε πλέον θαλασσόλυκοι. Δεν είναι και λίγο να κάνεις ένα τέτοιο δρομολόγιο με δυο γέρικα σκαριά, που μετασκευάστηκαν βιαστικά από ψαροκάικα σε επιβατικά.
Οι Κυπριακές Αρχές έθεσαν υπό την προστασία τους τα σκάφη και διευκόλυναν σε όλες τις τυπικές διαδικασίες τους επιβαίνοντες σ’ αυτά καθώς και όσους ανέμεναν να επιβιβαστούν. Επίσης, έλεγξαν εξονυχιστικά τα σκάφη με δύτες και εγκατέστησαν κάμερα βυθού και φρουρά στην ξηρά για λόγους ασφάλειας.
Σήμερα το μεσημέρι, στο χώρο που έχουν δέσει τα δύο σκάφη έγινε μια συγκινητική τελετή. Μια τελετή μνήμης για τους Παλαιστίνιους ψαράδες της Γάζας, που έχουν δολοφονηθεί από τις ισραηλινές δυνάμεις στη θάλασσα της πατρίδας τους. Παλαιστίνιοι, Ισραηλινοί, Αμερικανοί, Βρετανοί, Ελληνες, Ισπανοί, Ιταλοί, Πορτογάλοι, Δανοί, Ιρλανδοί, Αυστραλοί, εθελοντές από 17 συνολικά χώρες άκουσαν με σεβασμό τα ονόματα των δολοφονημένων ψαράδων. Για κάθε όνομα ένα κόκκινο τριαντάφυλλο έπεφτε στη θάλασσα. Ηταν εκεί η 84χρονη Χέντι Επστίν, εβραία επιζήσασα του Ολοκαυτώματος, φορώντας το χαρακτηριστικό μπλουζάκι της αποστολής που γράφει «Η Γάζα είναι στη σκέψη μας». Επίσης, η 81χρονη καθολική καλόγρια Αν Μοντγκόμερι και εκπρόσωποι απ’ όλα τα ΜΜΕ, που ήρθαν από τη Λευκωσία.
Οι δύο αυτές κυρίες αποτελούν τα γηραιότερα μέλη της αποστολής, ενώ το νεότερο μέλος είναι 22 ετών, ο Ανταμ από τη Δανία. Οι εθελοντές που θα επιβιβαστούν στα σκάφη, μαζί με τους εκπροσώπους των ΜΜΕ και τα πληρώματα είναι συνολικά 46. Απ’ αυτούς, οι 8 είναι Ελληνες. Ο μέσος όρος ηλικίας ανέβηκε με τους ανθρώπους που μας περίμεναν στην Κύπρο. Είναι όμως σημαντικό να βλέπεις ηλικιωμένους ανθρώπους να μπαίνουν άφοβα σε δυο ψαροκάικα και να ξεκινούν για μια αποστολή που εκ των πραγμάτων είναι επικίνδυνη. Από πλευράς Σιωνιστών βρίσκεται σε εξέλιξη ένας ψυχολογικός πόλεμος, που περιλαμβάνει και ανθρώπους τους στη στεριά, για τους οποίους θα μιλήσουμε εν ευθέτω χρόνο.
Μετά την τελετή μνήμης για τους Παλαιστίνιους ψαράδες ακολούθησε συνέντευξη Τύπου. Στα διεθνή ΜΜΕ μίλησε ο Δρ Πολ Λαρούντι, ο οποίος αναφέρθηκε στους σκοπούς της αποστολής και στις απειλές που αυτή δέχεται από το Ισραήλ. Στάθηκε ιδιαίτερα στον παράνομο χαρακτήρα του αποκλεισμού που το Ισραήλ έχει επιβάλει στη Λωρίδα της Γάζας. Κάθε πράξη παρεμπόδισης αυτής της αποστολής και ιδιαίτερα πολεμικές πράξεις ή πράξεις πειρατείας, που θα θέσουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των σκαφών και τη ζωή των επιβαινόντων σ’ αυτά, θα είναι παράνομη, τόνισε ο Δρ Λαρούντι.
Παρών ήταν ο ευρωβουλευτής του ΑΚΕΛ Κυριάκος Τριανταφυλλίδης, πρόεδρος της επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που είναι αρμόδια για τις σχέσεις με τους Παλαιστίνιους. Καλωσόρισε στην Κύπρο αυτή την ειρηνική αποστολή από ανθρώπους που θέλουν να σπάσουν τον απαράδεκτο αποκλεισμό της Γάζας και της ευχήθηκε κάθε επιτυχία.
Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Τάσος Κουράκης ανακοίνωσε ότι θα επιβιβαστεί και αυτός και θα πάρει μέρος στο τελευταίο τμήμα της αποστολής (Λάρνακα-Γάζα), διότι στο όνομα αυτών που εκπροσωπεί θέλει να υπερασπιστεί το αναφαίρετο δικαίωμα του λαού της Γάζας να επικοινωνεί ελεύθερα με τον έξω κόσμο. Παραλλήλισε τον αποκλεισμό της Γάζας με την κατοχή στην Κύπρο, σημειώνοντας ότι έχουμε υποχρέωση να δείχνουμε την ίδια ευαισθησία, γιατί και ο αποκλεισμός σημαίνει κατοχή. Δεν επιτρέπουμε σε κανένα να καθορίσει πού θα πάμε, αυτό είναι αναφαίρετο δικαίωμά μας, κατέληξε ο κ. Κουράκης.
Στα ελληνόφωνα ΜΜΕ μίλησαν ο Βαγγέλης Πισσίας (καθηγητής ΤΕΙ Αθήνας) και ο Πέτρος Γιώτης (δημοσιογράφος), μέλη της ελληνικής αποστολής που εργάστηκε για την προετοιμασία των σκαφών, τα έφερε στην Κύπρο και θα πάρει μέρος και στο τελευταίο και πιο κρίσιμο κομμάτι.
Απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις ο Π. Γιώτης σημείωσε πως σκοπός αυτής της αποστολής δεν είναι τόσο η μεταφορά μιας μικρής ανθρωπιστικής βοήθειας στο δοκιμαζόμενο λαό της Γάζας, όσο η ανάδειξη του αποκλεισμού και της μετατροπής της Γάζας σε μια τεράστια ανοιχτή φυλακή. Θέλουμε να διακηρύξουμε σε όλο τον κόσμο, είπε, ότι οι Παλαιστίνιοι έχουν τα ίδια ανθρώπινα δικαιώματα με τους κατοίκους όλων των άλλων χωρών.
Σχετικά με τους κινδύνους που εγκυμονεί η αποστολή, ο Π. Γιώτης σημείωσε πως οι κίνδυνοι προέρχονται αποκλειστικά από το Ισραήλ και όχι από το χαρακτήρα της αποστολής που είναι ειρηνικός. Εχουν φτάσει σε μας πληροφορίες, είπε, ότι τρία μέλη της αποστολής, ο Βαγγέλης Πισσίας, ο Πολ Λαρούντι και ο Παλαιστίνιος Οσάμα έχουν στοχοποιηθεί από τις ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες. Εμείς, κατέληξε ο Π. Γιώτης, δεν πρόκειται να σταματήσουμε, παρά τις απειλές. Οσο για την ερώτηση αν κινδυνεύουν οι ζωές μας, θα σας παρακαλούσαμε να την απευθύνετε στην κυβέρνηση του Ισραήλ.
Ο Βαγγέλης Πισσίας αναφέρθηκε αρχικά σ’ ένα έγγραφο που ανεπίσημα έχει φτάσει στην αποστολή (φρόντισαν γι’ αυτό οι ισραηλινές αρχές). Το έγγραφο υπογράφεται από τον αρχηγό του Ισραηλινού Πολεμικού Ναυτικού και ορίζει μια περιοχή κατά μήκος του συνόλου των ακτών της Γάζας και σε βάθος 35 ναυτικών μιλίων, στην οποία απαγορεύεται η πρόσβαση κάθε πλεούμενου, συμπεριλαμβανομένων αυτών που μεταφέρουν ανθρωπιστική βοήθεια. Η ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα, αναφέρει το έγγραφο, μπορεί να μεταφερθεί μόνο… από τις Αρχές του Ισραήλ!
Το έγγραφο φέρει ημερομηνία 11 Αυγούστου (δηλαδή τη μέρα που τα σκάφη είχαν φτάσει από την ηπειρωτική Ελλάδα στα Χανιά και ανακοινώθηκε επίσημα σε συνέντευξη Τύπου η έναρξη της αποστολής) και ποτέ δεν κοινοποιήθηκε επίσημα στην αποστολή. Το Ισραήλ δεσμεύει όλο το εύρος των χωρικών υδάτων της Γάζας και σε βάθος 35 μιλίων, αποτρέποντας κάθε ιδέα ναυσιπλοΐας από και προς τη Γάζα. Προχωρεί, δηλαδή, σε μια παράνομη πολεμική πράξη και μάλιστα σε περίοδο Ολυμπιακής εκεχειρίας (την έχει κηρύξει ο ΟΗΕ). Είναι χαρακτηριστικό ότι η περιοχή δεσμεύεται από τις 11 Αυγούστου και χωρίς ημερομηνία λήξης. Δηλαδή… επ’ αόριστον.
Tι σημαίνει αυτό; Οτι αν μπούμε σ’ αυτή την περιοχή, μπορούν να μας χτυπήσουν και να πουν ότι έγινε κατά λάθος, επειδή μπήκαμε σε περιοχή που γίνονταν ναυτικά γυμνάσια! Τι θα κάνουμε; Κάτι θα κάνουμε, αλλά αυτό φυσικά δεν γράφεται.
Αυτό, είπε ο Β. Πισσίας, είναι μια πράξη τρομοκράτησης των εθελοντών που θα προσπαθήσουν να επισκεφτούν τη Γάζα. Προσπαθούν να μας αποτρέψουν, όμως η απόφασή μας είναι ειλημμένη και τέτοιες απειλές δεν την αλλάζουν. Εδώ και χιλιάδες χρόνια η Μεσόγειος είναι μια θάλασσα επικοινωνίας ανάμεσα στους λαούς της περιοχής. Κανένας δεν έχει το δικαίωμα να απαγορεύσει στον Παλαιστινιακό λαό να χρησιμοποιεί τη θάλασσά του, να επικοινωνεί μέσω αυτής με τους άλλους λαούς της περιοχής. Ως Ελληνες έχουμε μεγαλύτερη ευαισθησία σ’ αυτό, γιατί αυτή η αποστολή θα προσπαθήσει να φτάσει στη Γάζα με δυο σκάφη που φέρουν την ελληνική σημαία, με δυο καΐκια σαν κι αυτά που εδώ και χιλιάδες χρόνια χρησιμοποιούν οι Ελληνες ψαράδες οργώνοντας τη Μεσόγειο και επικοινωνώντας με τους άλλους λαούς. Καλώ την ελληνική κυβέρνηση, κατέληξε, να πάρει όλα τα απαραίτητα μέτρα για την ασφάλεια των σκαφών και των επιβαινόντων σ’ αυτά. Ουδείς δικαιούται να κρύβεται αυτή τη στιγμή, όταν οι απειλές που κατευθύνονται ενάντια σ’ αυτή την αποστολή είναι πλέον ανοιχτές και παραβιάζουν κάθε έννοια Διεθνούς Δικαίου και Δικαίου της Θάλασσας.
Σημειώνουμε ότι από την περασμένη Δευτέρα, οι Ελληνες που συμμετέχουν στην αποστολή απέστειλαν επιστολές στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον Πρωθυπουργό, τον Πρόεδρο της Βουλής, τον κ. Γ. Παπανδρέου, την κα Αλ. Παπαρήγα, τον κ. Αλ. Αλαβάνο και την υπουργό Εξωτερικών με τις οποίες τους γνωστοποιούσαν τις απειλές που δέχεται η αποστολή και ζητούσαν την παρέμβασή τους για την προστασία της ασφάλειάς της.
Παρασκευή, 22 Αυγούστου
Αυτό το ρεπορτάζ μπορεί να είναι το τελευταίο. Αύριο θα έχουμε τη «μοιραία» συνάντηση με το σιωνιστικό ναυτικό, οπότε μπορεί να μην υπάρχει δυνατότητα επικοινωνίας.
Από τις 5 τα χαράματα άρχισαν να μαζεύονται τα ΜΜΕ στην προβλήτα όπου είναι δεμένα τα σκάφη μας. Εχουμε ανακοινώσει ώρα απόπλου τις 8 το πρωί, όμως θέλουν συνεντεύξεις και πλάνα και έρχονται από πιο πρωί. Αντιμετωπίζουν πλέον την αποστολή σαν ένα σημαντικό πολιτικό γεγονός. Από τη στιγμή που πατήσαμε το πόδι μας στη Λάρνακα μας καλούν συνεχώς σε τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές εκπομπές, μας ζητούν συνεντεύξεις για εφημερίδες.
Το Κυπριακό Εμιγκρέισον κάνει έλεγχο διαβατηρίων. Παίρνουμε απόπλου από Λάρνακα με προορισμό Γάζα. Εξ ορισμού αυτό το έγγραφο είναι ιστορικό. Από το 1967 έχει να πάει πλοίο στη Γάζα. Δεν ξέρω αν εμείς θα φτάσουμε (πολύ χλομό το κόβω), αλλά τουλάχιστον αποδείξαμε πως ο αποκλεισμός είναι εντελώς παράνομος. Οι Κυπριακές Αρχές θεώρησαν νόμιμο το αίτημά μας και το ικανοποίησαν, απορρίπτοντας στην πράξη το πλάγιο αίτημα των Σιωνιστών να μη μας δώσουν απόπλου για Γάζα. Κι αν δεν τα καταφέρει αυτή η αποστολή, θα τα καταφέρει κάποια άλλη. Αυτό είναι το μήνυμα που μας έρχεται και από τη Γάζα.
Κάτι τα γραφειοκρατικά, κάτι μια ψιλοβλάβη στη μηχανή μας που έπρεπε να διορθωθεί, σαλπάρουμε στις 10 παρά 10 αντί για τις 8. Οι κύπριοι δημοσιογράφοι μας αποχαιρετούν συγκινημένοι. Μιλάμε για πραγματική συγκίνηση, όχι για υποκρισία. Ακόμα και άνθρωποι του Λιμενικού μας ψιθυρίζουν ότι είναι μαζί μας.
Μου συνέβη να δίνω συνέντευξη σε κυπριακή εφημερίδα και ο δημοσιογράφος να μου κάνει ερωτήσεις με λυγμούς. Πρέπει επίσης να πω, ότι συνεχή ήταν τα τηλεφωνήματα από συντρόφους των Χανίων και της Σητείας, που θεωρούν αυτή την αποστολή και δική μας υπόθεση.
Οι δύτες του Λιμενικού έκαναν μια τελευταία βουτιά και έλεγξαν τα σκάφη πριν σαλπάρουμε. Δε βρήκαν τίποτα. Mε επικεφαλής τους Παλαιστίνιους της αποστολής οι εθελοντές μπαίνουν στα πλοία τραγουδώντας κάποιο τραγούδι που μιλά για τη Γάζα. Εμείς είμαστε απασχολημένοι με τις τεχνικές λεπτομέρειες του απόπλου και δεν παίρνουμε μέρος. Για να πω την πλήρη αλήθεια, όμως, δεν τα πολυγουστάρουμε αυτά τα τηλεοπτικά-ακτιβιστικά. Ο πυρήνας του ελληνικού τμήματος της αποστολής λειτουργεί πολιτικά και ήδη έχουμε καταφέρει να διαμορφώσουμε ένα δικό μας τρόπο συναπόφασης και παρέμβασης.
Βγαίνοντας από το λιμάνι της Λάρνακας μας συνοδεύει περιπολικό του Λιμενικού της Κύπρου. Μας βγάζει μέχρι εκεί που αρχίζουν τα διεθνή χωρικά ύδατα.
Μετά την ένταση του απόπλου έρχεται η πρώτη εκτόνωση. Οι άνθρωποι που είμαστε από την αρχή του ταξιδιού μαζί αγκαλιαζόμαστε. Ο Βαγγέλης ο Πισσίας, ο Πολ Λαρούντι, ο Τάκης ο Πολίτης, ο Γιάννης ο Καρυπίδης, ο Νίκος ο Μπόλος, ο υποφαινόμενος. Αισθανόμαστε μια πρώτη δικαίωση. Καταφέραμε να φέρουμε τα πλοία στην Κύπρο και τώρα ξεκινάμε για το τελικό ταξίδι. Μαζί μας ο Γιώργης, ο καπετάνιος μας, που τήρησε την υπόσχεσή που έδωσε στην αρχή: «Εγώ θα σας πάω μέχρι την Κύπρο κι άμα γουστάρω την παρέα, θα έρθω και μέχρι κάτω».
Ο Γιώργης γούσταρε την παρέα, ο Γιώργης κατάλαβε πολύ καλά το σκοπό αυτής της αποστολής, ο Γιώργης είναι φτιαγμένος από εκείνη την πάστα των ανθρώπων της θάλασσας που έχουν φιλότιμο, λεβεντιά, αξιοπρέπεια, αλληλεγγύη. Από σήμερα πιλοτάρει το σκάφος φορώντας το μπλουζάκι που γράφει στα αραβικά και τα αγλικά «Η Γάζα στο μυαλό μας».
Εκτός από τον καπετάνιο μας, από σήμερα έχουμε μαζί μας και τον βουλευτή Τάσο Κουράκη, όπως ήδη σας έχω ενημερώσει.
Η ώρα είναι περίπου 4:30, το πρώτο μίτινγκ για την τακτική έγινε στις 11 το πρωί, το δεύτερο ορίστηκε για τις 3, αλλά δεν το βλέπω ούτε για τις 8.
Ο καιρός δεν είναι καθόλου φιλικός για τους φίλους μας. Εχει 3 μποφόρ γεμάτα, αλλά φυσάει δυτικός και μεις πηγαίνουμε νότια. Ετσι, ο καιρός μας χαστουκίζει από το πλάι και οι μισοί έχουν πέσει τέζα.
Το τρεχαντήρι μας δείχνει το μεγαλείο της παραδοσιακής μεσογειακής ναυπηγικής, αλλά οι επιβάτες του δεν είναι ψαράδες. Οι μόνοι που τη βγάζουμε φίνα είμαστε όσοι είμαστε μπαρκαρισμένοι από την αρχή, επειδή ξέρουμε το σκάφος και το στομάχι μας έχει προσαρμοστεί στις απαιτήσεις της θάλασσας.
Σάββατο, 23 Αυγούστου
Αυτό που αντίκρισαν τα μάτια μας σε λίγο, αυτό που βιώσαμε τις επόμενες ώρες δεν περιγράφεται. Ο σπουδαιότερος σκηνοθέτης δε θα μπορούσε να το στήσει. Αν το παρακολουθήσατε από την τηλεόραση (το «Αλ Τζαζίρα» είχε απευθείας μετάδοση, όπως και το «Ραματάν», ενώ υπήρχαν δεκάδες συνεργεία των μεγαλύτερων τηλεοπτικών δικτύων), ίσως να πήρατε μια μικρή γεύση. Γεύση, όμως, γιατί η εμπειρία είναι άλλο πράγμα και μια τέτοια εμπειρία δεν έχει κανείς την ευκαιρία να τη ζήσει πολλές φορές στη ζωή τους.
Με το που πλησιάζουμε στο ένα μίλι από το λιμανάκι (μια μικρή ιχθυόσκαλα είναι για την ακρίβεια) της Γάζας, σκάνε μύτη η πρώτη ψαρόβαρκα κι ένα κανό. Πλησιάζουν το «Δημήτρης Κ». Εμείς ακολουθούμε. Σε λίγο το «Δημήτρης Κ» βρίσκεται μέσα σ’ έναν κλοιό. Ψαρόβαρκες και κάτι γερασμένα καΐκια μοιάζουν σαν τσαμπιά από σταφύλια με ρώγες ανθρώπους. Ανεμίζουν παλαιστινιακές σημαίες, φωνάζουν, σφυρίζουν, σηκώνουν τα χέρια με το σήμα της νίκης. Γυρίζουν γύρω από το σκάφος σαν σβούρες. Μόνο στη Νάπολη τ’ αυτοκίνητα γυρίζουν έτσι. Ομως εδώ είμαστε στη θάλασσα. Ο αμερικανός καπετάνιος του «Δημήτρης Κ» σαστίζει και κάνει κράτει. Τον περνάμε αναγκαστικά από δεξιά, αναζητώντας τρόπο να μη προκαλέσουμε κανένα ατύχημα. Ετσι, ο Γιώργης ο Κλώντζας, ένα 38χρονο παλικάρι από τον Αγιο Νικόλαο της Κρήτης, είναι ο πρώτος καπετάνιος που φτάνει με το ομώνυμο καΐκι στη Γάζα, μετά από 41 συναπτά έτη. Και μεις έχουμε τη μεγάλη τιμή να είμαστε οι πρώτοι άνθρωποι που επισκέπτονται από θαλάσσης τη Γάζα μετά το 1967.
Εμείς είμαστε περικυκλωμένοι από βάρκες και καΐκια, που πλέον έρχονται κολλητά με το καΐκι. Ακούμε φωνές: Γουελκάμ του Γκάζα, Αλάου ακμπάρ, φρι-φρι-Παλεστάιν κι άλλες φράσεις που δεν τις καταλάβαινα.
Στα βράχια γύρω από το μικρό λιμανάκι και στη στεριά χιλιάδες άνθρωποι. Αμέτρητοι. Δεν ξέρω πόσοι είναι, αλλά ξεπερνούν τις 20 χιλιάδες. Ανδρες, γυναίκες, παιδιά, φωνάζουν, σφυρίζουν, χαιρετούν. Βλέπω φλας ν’ αστράφτουν συνεχώς. Φωτογραφίζουν οι περισσότεροι με τα κινητά, λιγότεροι με φωτογραφικές μηχανές. Οσοι έχουν καταφέρει να μπουν σ’ ένα καΐκι ή μια ψαρόβαρκα αισθάνονται τυχεροί. Ακουμπούν τα σκάφη, μας δίνουν τα χέρια, μας τραβούν πάνω τους και φιλιόμαστε τέσσερις φορές σταυρωτά.
Δάκρυα αυλακώνουν τα αξύριστα και τραχιά πρόσωπα ψαράδων. Ενας γέρο-ψαράς κάνει πρώτος την αρχή. Μ’ ένα σάλτο ανεβαίνει στο καΐκι μας και μας φιλά όλους έναν-έναν. Το σύνθημα έχει δοθεί. Σαν σε πειρατικό ρεσάλτο αρχίζουν και σαλτάρουν όλοι πάνω. Οι πιτσιρικάδες δεν κρατιούνται. Βουτάνε με τα ρούχα στη θάλασσα, κολυμπούν μέχρι το καΐκι μας, αρπάζονται από τα σκοινιά κι ανεβαίνουν πάνω σαν τις γάτες. Σε λίγο δεν υπάρχει ούτε εκατοστό από το καΐκι άδειο. Ξαφνικά βλέπω ένα τσούρμο πιτσιρικάδες ανεβασμένους στο άλμπουρο, όπου βρισκόταν το ραντάρ και οι κεραίες των δορυφορικών συστημάτων με την επικίνδυνη ακτινοβολία. Μέσα στο πανδαιμόνιο φωνάζω στη Νταρλίν, της δείχνω το άλμπουρο, καταλαβαίνει και τρέχει και κλείνει το δορυφορικό.
Πλέον έχουμε αφεθεί στις αγκαλιές τους. Ο Γιώργης δείχνει σα χαμένος μ’ αυτό που βλέπει, αλλά το ένστικτο του ναυτικού λειτουργεί. Διώξε τους, θα ρίξω άγκυρα, μου φωνάζει. Σπρώχνω μερικούς πιτσιρικάδες από την πλώρη για να γίνει χώρος. Ο Γιώργης δίνει ένα σάλτο σαν αίλουρος από το τιμόνι στην πλώρη και ρίχνει μόνος του την άγκυρα. Οι πιτσιρικάδες κολυμπάνε γύρω-γύρω σε απόσταση 2-3 μέτρων. Το καΐκι μας είναι αγκυρωμένο από την πλώρη, αλλά η πρύμνη είναι ελεύθερη.
Βάρκες και καΐκια το τριγυρίζουν, έμπειρα χέρια ψαράδων το σπρώχνουν, φέρνουμε γύρω-γύρω μ’ έναν αργό ρυθμό, σαν τα καρουζέλ. Η πλάκα είναι πως δεν υπάρχει η παραμικρή πρόσκρουση. Εκεί που σκέφτεσαι «τι κάνει αυτός ο τρελός, θα χτυπήσουμε», ο Παλαιστίνιος κάνει έναν απότομο ελιγμό και περνάει ξυστά, ενώ μερικοί από τους επιβαίνοντες σπρώχνουν το καΐκι μας με τα χέρια και η πρόσκρουση αποφεύγεται. Η εικόνα θυμίζει τσίρκο. Τα κανάλια ανεβαίνουν στο σκάφος, μας ζητούν συνεχώς δηλώσεις σε σπαστά ή καλά αγγλικά, εγώ τουλάχιστον λέω συνέχεια τα ίδια και τα ίδια.
Εχει περάσει κάνα μισάωρο μέσα σ’ αυτή την τρέλα, όταν καταφθάνει ένα μικρό σκάφος. Είναι ο λιμενάρχης της Γάζας με δυο-τρεις δικούς του. Ο λιμενάρχης, ένας 45άρης γεροδεμένος άνδρας, μέτριου αναστήματος, με τον ασύρματο στη δεξιά πλευρά της ζώνης και το σαρανταπεντάρι καλά δεμένο στην αριστερή, δείχνει ανήσυχος και προσπαθεί να διώξει τον κόσμο από το καΐκι μας. Οταν καταλαβαίνει ότι είμαστε Ελληνες, έρχεται και μας φιλά έναν-έναν.
Σε λίγο καταφθάνουν κι άλλα σκάφη με μαυροντυμένους ένοπλους. Καταλαβαίνουμε ότι είναι η Αστυνομία της Χαμάς. Με φωνές και με σπρωξιές προσπαθούν να βγάλουν την πιτσιρικαρία από το καΐκι. Αντε, όμως, να κάνουν ζάφτι τα κανάλια. Ερχονται και κάτι άλλοι τύποι, ντυμένοι με κιτρινόμαυρες φανέλες και μακριά σορτς, λες και βλέπεις τον Αρη Θεσσαλονίκης σε προπόνηση. Απ’ ό,τι καταλαβαίνω, πρέπει να είναι η παλιά αστυνομία του Αμπάς. Είναι όλοι τους ξυπόλυτοι και άοπλοι, αλλά θέλουν να μείνουν πάνω στο σκάφος. Γίνεται ένα φραστικό επεισόδιο ανάμεσα σ’ έναν απ’ αυτούς και έναν Χαμασίτη ένοπλο, κάτι λένε, πέφτει μια σπρωξιά. Καθώς τους χωρίζουν, έρχεται ο λιμενάρχης και με επιτακτικό ύφος τους βάζει να αγκαλιαστούν και να φιληθούν. Το επεισόδιο έληξε εν τη γενέσει του.
Σε λίγο έρχεται ο υπουργός Παιδείας και Αθλητισμού, που ήταν ένας από τους φορείς που μας είχαν καλέσει στη Γάζα. Τον συνοδεύουν τα κανάλια, ενώ η φρουρά του είναι παρούσα αλλά διακριτική. Μιλά για τα βάσανα του λαού της Γάζας, για τον αποκλεισμό και τα δεινά που έχει επιφέρει, μας ευχαριστεί. Ψάχνω τον Πισσία. Τον βρίσκω και μιλά στον υπουργό αραβικά. Οταν καταλαβαίνει ότι είμαστε Ελληνες μας αγκαλιάζει και μας φιλά με τον παραδοσιακό τρόπο.
Οι μαυροντυμένοι ένοπλοι μας μαζεύουν στη μια πλευρά του καϊκιού. Είναι φανερό ότι φοβούνται για τις ζωές μας, ότι φοβούνται ισραηλινή προβοκάτσια. Ο Γιώργης μαζεύει την άγκυρα και με ελάχιστη ταχύτητα, πλέοντας ανάμεσα σε ψαρόβαρκες, σε πιτσιρικάδες που παραμένουν στο νερό και σε σκάφη γεμάτα με ένοπλους με το δάχτυλο στη σκανδάλη των καλάζνικοφ, φτάνουμε σ’ ένα μικρό ντόκο, όπου ήδη βλέπουμε πλαγιοδετημένο τη «Δημήτρης Κ». Δένουμε κι εμείς. Μαυροντυμένοι ένοπλοι και άλλοι με μαύρα ρούχα και κόκκινους μπερέδες προσπαθούν να συγκρατήσουν τον κόσμο στην ακτή. Μας βγάζουν σχεδόν σηκωτούς από το σκάφος, κάνουν γύρω μας έναν κλοιό, σπρώχνουν το πλήθος στην άκρη και μας οδηγούν σ’ ένα μικρό λεωφορείο. Ο κόσμος μας φωνάζει, απλώνει τα χέρια να μας αγγίξει. Τα ‘χουμε χαμένα. Νομίζουμε πως ζούμε κάποιο όνειρο. Πριν από τέσσερις ώρες, περιμέναμε το ισραηλινό ναυτικό να έρθει να μας συλλάβει ή να μας ρίξει μερικές προειδοποιητικές βολές για να ψαρώσουμε και τώρα είμαστε στη Γάζα και μας υποδέχονται σαν απελευθερωτές! Ποιους; ένα τσούρμο καλοζωισμένων δυτικών. Ποιοι; Ο αδούλωτος λαός της Γάζας, η παλαιστινιακή φτωχολογιά, αυτοί που πολεμούν τόσες δεκαετίες τώρα για τη λευτεριά τους.
Καθώς οι ένοπλοι μας πηγαίνουν σηκωτούς προς το πουλμανάκι, μια τέντα στη στεριά καταρρέει. Ηταν τόσοι πολλοί οι πιτσιρικάδες που είχαν ανέβει πάνω, που η πρόχειρη κατασκευή δεν άντεξε! Πέφτουν πάνω στα κεφάλια όσων κάθονταν από κάτω, απ’ ό,τι πρόλαβα να δω δε χτύπησε κανένας, τουλάχιστον σοβαρά.
Οι ένοπλοι που μας κουβαλούν είναι κι αυτοί συγκινημένοι. Γουελκάμ του Γκάζα, μου ψιθυρίζει ένα παλικαράκι που δεν πρέπει να ήταν περισσότερο από 18 χρόνων. Πάρα πολλοί απ’ αυτούς τους ενόπλους είναι νεαροί, σχεδόν παιδιά. Μας βάζουν στο πουλμανάκι και διαπιστώνω ότι είμαστε μόνο 7-8 άτομα. Οι ένοπλοι στέκονταν όρθιοι στο διάδρομο με τα καλάζνικοφ έτοιμα. Εξω από το λεωφορείο άλλοι ένοπλοι προσπαθούν να κρατήσουν το πλήθος στην άκρη. Οι πιτσιρικάδες περνούν κάτω από τα χέρια τους, χτυπούν το λεωφορείο, κάνουν το σήμα της νίκης. Με δυσκολία ανοίγουν δρόμο και το πουλμανάκι ξεκινά με ιλιγγιώδη ταχύτητα στον κακοτράχαλο δρόμο. Μπροστά και πίσω είναι μερικά ανοιχτά φορτηγάκια με ενόπλους κρεμασμένους στην καρότσα τους και έτοιμους να πηδήξουν έξω ανά πάσα στιγμή. Δεξιά έχουμε τη θάλασσα και αριστερά μας καλύπτουν κάποιες μοτοσικλέτες. «Ποιος είμαι, ο Κλίντον;», λέω καλαμπουρίζοντας και διαπιστώνω πως δεν υπάρχει κανένας άλλος Ελληνας για να καταλάβει. Μια σκωτσέζα φίλη, ταχυδρόμος το επάγγελμα, που μπήκε στο καΐκι μας από την Κύπρο, με κοιτάζει απορημένη. Επαναλαμβάνω τη φράση στα αγγλικά και σκάμε στα γέλια.
Ξενοδοχείο «Αλ Ντέιρα». Παλιό, αρχοντικού αραβικού στιλ, με μια τεράστια ταράτσα εκεί που σκάει το κύμα της Γάζας. Οι υπάλληλοι δείχνουν τυπικοί, αλλά στα μάτια τους διαβάζεις τη χαρά. Μας οδηγούν στην ταράτσα, υπό το άγρυπνο βλέμμα των ενόπλων, οι οποίοι μένουν απέξω. Μέσα είναι άλλοι, με πολιτικά, χωρίς να φέρουν φανερά όπλο, αλλά καταλαβαίνεις αμέσως ότι είναι για την ασφάλειά μας. Συνεννοούνται κυριολεκτικά με τα μάτια. Ο υπάλληλος του ξενοδοχείου που έρχεται να πάρει τα διαβατήριά μας δεν κρατιέται και μιλά με πάθος: «Καλωσορίσατε στη Γάζα. Εσείς που σπάσατε τον αποκλεισμό από σήμερα είσαστε Παλαιστίνιοι». Μας προσφέρουν παγωμένη σουμάδα. Εκείνη τη στιγμή έρχεται ο πρόεδρος της Βουλής, ένας σεβάσμιος γέροντας. Μας χαιρετά έναν-έναν, 45 άτομα. Ο 46ος λείπει. Είναι ο Πισσίας. Τελευταία φορά τον είδα στο καΐκι. Ο δημοσιογράφος του «Αλ Τζαζίρα» που ακολουθούσε την αποστολή προσέγγισε με ένα άλλο σκάφος το δικό μας, οι ένοπλοι δεν τον άφηναν ν’ ανέβει πάνω, προσπάθησα να τους πω ότι ο άνθρωπος είναι μέλος της αποστολής, αλλά άντε να συνεννοηθείς με ανθρώπους που δε μιλούν αγγλικά και συ δεν ξέρεις ούτε μια αραβική λέξη, εκτός από το «γεια σας» και το «καλημέρα». Μου ζήτησε να βρω τον Vaggelis, φώναξα τον Πισσία, κάτι είπαν στα αραβικά και πέρασε στο σκάφος του «Αλ Τζαζίρα». Κατάλαβα, ότι τον ήθελαν για κάποια ζωντανή παρέμβαση, γιατί είναι ο μόνος δυτικός της αποστολής που μπορεί να μιλήσει και αραβικά. Υπάρχει μια μικρή ανησυχία σε κάποιους της αποστολής, τους καθησυχάζω και σε λίγο ο Βαγγέλης έρχεται χαμογελαστός.
Στο μεταξύ, εμείς έχουμε γνωριστεί με μερικούς από τους φίλους του. Ο Ντολφ, ένας 46άρης φαρμακοποιός έξω καρδιά, υποψήφιος βουλευτής με το Λαϊκό Μέτωπο, αλλά πρόσωπο ευρείας αποδοχής, όπως σύντομα καταλαβαίνουμε, που έχει σπουδάσει στη Θεσσαλονίκη, γίνεται ο μεταφραστής μας. Δεν ξεκολλά από την παρέα μας. Ο διευθυντής του νοσοκομείου της Γάζας έρχεται στην παρέα μας και μας εξηγεί στ’ αγγλικά, ότι το κλίμα άλλαξε τις δυο τελευταίες μέρες, όταν φύγαμε από την Κύπρο.
Ηταν τόση η πίεση των διεθνών ΜΜΕ, που η Τζίπι Λίβνι αναγκάστηκε να κάνει γαργάρα την απειλητική δήλωσή της, ότι καλό είναι να ξέρουμε κολύμπι, γιατί θα μας βυθίσουν. Οταν έρχεται ο Πισσίας, χάνεται στις αγκαλιές τους.
Ο Ντολφ κάνει ένα τηλεφώνημα στ’ αραβικά. Μας λέει ότι σε λίγο θα μας επισκεφτεί ένα πολύ σημαντικό πρόσωπο και θέλει να μιλήσει με την ελληνική αποστολή. Σε ένα δεκάλεπτο ειδοποιούμαστε ότι ήρθε. Είναι ο επικεφαλής της Ισλαμικής Τζιχάντ στη Γάζα, ένα από τα πιο καταζητούμενα πρόσωπα (δεν χρειάζεται να εξηγήσω γιατί). Εκείνη τη στιγμή με καλούν να βγω στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του καναλιού «Σίγμα» της Κύπρου. Καθυστερώ λίγο, καθυστερεί και ο Πισσίας για να με πάρει, αναγκάζομαι να κλείσω κάπως αγενώς την επικοινωνία και ξαφνικά βρίσκω μπροστά μου 4-5 «ντουλάπες» που μου κλείνουν το δρόμο. Ask him, λέει ο Πισσίας, η μια από τις «ντουλάπες» ρίχνει μια ματιά έξω, κάποια άλλη «ντουλάπα» του γνέφει καταφατικά, ο κλοιός ανοίγει.
Το στέλεχος της Τζιχάντ (αυτή τη στιγμή ξεχνώ το όνομά του) είναι ένας όμορφος 45άρης άντρας, με πολύ στοχαστικό πρόσωπο, ντυμένος απλά, με ένα μπλουτζίν και ένα πουκάμισο. Συζητάμε μαζί του πολιτικά σε μια γωνιά της ταράτσας και καταλαβαίνουμε ότι ήταν ιδιαίτερη τιμή που εμφανίστηκε τόσο σύντομα για να μας συναντήσει. Ο λόγος του είναι βαθύτατα πολιτικός, χωρίς τυπικότητες, χωρίς στρογγυλέματα, χωρίς ίχνος υποκρισίας. Αναφέρεται στο ιστορικό του αποκλεισμού της Γάζας. Εξηγεί ότι η οργάνωσή του δεν πήρε μέρος στις εκλογές, γιατί δεν ήθελε να γίνει μέρος ενός συστήματος υποταγής στους Αμερικανούς και Ευρωπαίους, που την ήθελαν ως διακοσμητικό στοιχείο σε μια ειρήνη με τους όρους της ισραηλινής κατοχής.
Οταν όμως τ’ αδέρφια μας της Χαμάς, όπως τους αποκαλεί, πήραν την εξουσία, λόγω της διαφθοράς της Φάταχ, έπεσαν όλοι πάνω στη νόμιμη κυβέρνηση του παλαιστινιακού λαού και φτάσαμε στον αποκλεισμό. Χαρακτηρίζει ιστορική την αποστολή μας. Από σήμερα, λέει, η Γάζα γυρίζει σελίδα. Οι αραβικές κυβερνήσεις είναι υποχρεωμένες να στείλουν πλοία στη Γάζα. Δε μπορεί να ήρθατε εσείς οι Δυτικοί και να μην έρχονται οι Αιγύπτιοι που είναι δίπλα. Πιέστε τις κυβερνήσεις σας ν’ αρχίσουν την επικοινωνία με τη Γάζα. Το πρόβλημά μας δεν είναι ότι δεν έχουμε λεφτά, αλλά ότι δεν έχουμε προϊόντα ν’ αγοράσουμε. Ακόμα και προϊόντα πρώτης ανάγκης. Ελάτε αύριο να σας πάμε μια βόλτα με το αυτοκίνητο, να δείτε την πραγματική φτώχεια στη Γάζα, έξω απ’ αυτό το πολυτελές ξενοδοχείο.
Καταλαβαίνοντας ότι δε μπορεί να μείνει για πολύ, του ζητάμε νέα συνάντηση, για να συζητήσουμε για στρατηγική και τακτική. Συμφωνεί ευχαρίστως και το ραντεβού κλείνεται. Μας χαιρετά ευγενικά, περνά από διπλανά τραπέζια όπου κάθονται στελέχη άλλων οργανώσεων και παρατηρώντας τον από μακριά διαπιστώνω ότι είναι ένα πρόσωπο που χαίρει μεγάλου σεβασμού. Το βλέπω στον τρόπο με τον οποίο τον χαιρετά το προσωπικό του ξενοδοχείου. Οι σερβιτόροι παρατούν τα πόστα τους και σπεύδουν να τον χαιρετίσουν.
Στην παρέα μας έρχονται δύο στελέχη του Λαϊκού Μετώπου μαζί με μια παρέα πιτσιρικάδες, μέλη ενός Πολιτιστικού Κέντρου, που φορούν όλοι μπλουζάκια με τη φωτογραφία του Τσε.
Μετά το δείπνο, μας καλούν σ’ έναν κύκλο που δημιούργησαν. Μας παρουσιάζουν παλαιστινιακούς χορούς και τραγούδια, ενώ ένας νεολαίος κάνει εκπληκτικές μιμήσεις. Από Γιασέρ Αραφάτ και Σαντάμ Χουσεΐν μέχρι Καντάφι και Χασάν Νασράλα. Η συντροφιά κρατάει μέχρι τις 12. Τα παιδιά καταλαβαίνουν ότι είμαστε κουρασμένοι και μας χαιρετούν. Εχουμε μείνει ο Τάκης ο Πολίτης, ο Γιάννης ο Καρυπίδης κι εγώ, μαζί με δυο-τρεις ξένους.
Η αδρεναλίνη είναι τόσο ψηλά, που δε μπορώ να κοιμηθώ. Παρατηρώ ότι το ξενοδοχείο φρουρείται δρακόντεια. Μαυροντυμένοι με καλάζνικοφ από τη μεριά της θάλασσας, άντρες με φόρμες παραλλαγής και καλάζνικοφ μπροστά και τρεις-τέσσερις με κουστούμια στην ταράτσα.
Η πρώτη νύχτα στη Γάζα έκλεισε σαν σ’ ένα όνειρο. To πρωί ξυπνώ κατά τις 6. Οι κουστουμαρισμένοι ήταν στην ταράτσα με το μάτι γαρίδα. Από κάτω έσκαγε το κύμα και στο βάθος τα δυο καΐκια μας φυλάσσονταν από ένα τσούρμο μαρυροφορεμένων ενόπλων.
Κυριακή, 24 Αυγούστου
Η πρώτη ουσιαστικά μέρα μας στη Γάζα, μετά από το χτεσινό σοκ. Για τις 11 το πρωί ήταν προγραμματισμένη συνέντευξη Τύπου στην ταράτσα του ξενοδοχείου. Από τις 7, όμως, άρχισαν να πλακώνουν τα τηλεοπτικά συνεργεία, οι φωτορεπόρτερ και οι δημοσιογράφοι. Ήμουν σίγουρος πλέον, ότι ο ηγέτης της Τζιχάντ, που μας είχε δώσει ραντεβού για τις 10 το πρωί δε θα ερχόταν. Με τόσο κόσμο να πηγαινοέρχεται, δεν υπήρχε περίπτωση να εμφανιστεί σε προγραμματισμένο ραντεβού ένας από τους πιο καταζητούμενους ανθρώπους στον κόσμο. Έτσι και έγινε. Ισως να εμφανιστεί ξαφνικά κάποια στιγμή, πριν φύγουμε. Αν όχι, θα μιλήσουμε για στρατηγική και τακτική μια άλλη φορά.
Η συνέντευξη Τύπου είναι από τις συνηθισμένες. Είκοσι κανάλια παραταγμένα, δεκάδες φωτορεπόρτερ και δημοσιογράφοι να προσπαθούν να πάρουν μια δήλωση από οποιονδήποτε από μας. Μαντηλοφορούσες παλαιστίνιες κάνουν ερωτήσεις σε άψογα αγγλικά και συ ντρέπεσαι που με το ζόρι μπορείς να σχηματίσεις μια πλήρη πρόταση και να εκφράσεις αυτό που αισθάνεσαι. Είναι παρών ο υπουργός Υγείας και οι επικεφαλής των κοινωνικών οργανώσεων που μας έχουν προσκαλέσει. Γίνονται ομιλίες και στο τέλος μας καλούν να συστηθούμε μπροστά στις κάμερες, λέγοντας το όνομά μας, τη χώρα προέλευσης και δυο λόγια. Όλα αυτά μου φαίνονται βαρετά μπροστά στη συγκλονιστική επαφή με τη φτωχολογιά της Γάζας την ώρα του κατάπλου μας. Είμαστε, όμως, υποχρεωμένοι να ανταποκριθούμε, γιατί όλα τα μάτια είναι στραμμένα πάνω μας. Από τους σερβιτόρους του ξενοδοχείου μαθαίνω ότι όλη η Γάζα πανηγυρίζει για τον ερχομό μας.
Έρχεται πρόσκληση σε γεύμα από τον πρωθυπουργό Ισμαήλ Χανίγια. Κάποιοι από την αποστολή προσπαθούν να περάσουν άποψη να την αρνηθούμε. Τα παίρνουμε στο κρανίο και τους ξεκαθαρίζουμε ότι εμείς δεν αρνούμαστε καμιά πρόσκληση από τους εκλεγμένους εκπροσώπους του παλαιστινιακού λαού και δε δεσμευόμαστε για το τι θα κάνουμε. Η πλειοψηφία τάσσεται με το μέρος μας. Δυο-τρεις μόνο αρνούνται να έρθουν. Με γεια τους με χαρά τους.
Πριν το γεύμα του πρωθυπουργού επισκεπτόμαστε το νοσοκομείο της Γάζας και υφιστάμεθα ένα άλλο σοκ, διαφορετικό από το χτεσινό. Πολυτραυματίες ακρωτηριασμένοι, παιδάκια σε θερμοκοιτίδες που πεθαίνουν, γιατί κόβεται ξαφνικά το ρεύμα. Έχουν φτιάξει ένα μικρό μουσείο του ολοκαυτώματος της Γάζας. Βλέπεις τις φωτογραφίες και παθαίνεις σοκ.
Στην πόλη δεν μας επιτρέπεται να κυκλοφορήσουμε μόνοι. Οι πάνοπλοι άνδρες της κυβέρνησης μας ακολουθούν σε κάθε βήμα. Κινούμαστε με ένα λεωφορείο κι αν κάποιοι ξεμείνουν τους μεταφέρουν με τζιπ, πάντα με συνοδεία ανοιχτών φορτηγών με 4 ένοπλους στην καρότσα. Ενα φορτηγό πάει μπροστά και ένα πίσω, ενώ μοτοσικλετιστές ανοίγουν τους δρόμους.
Το σπίτι του Χανίγια είναι στον καταυλισμό προσφύγων στην παραλία της Γάζας. Μας υποδέχεται σ’ ένα μεγάλο υπόστεγο, όπου έχουν στρώσει απλά τραπέζια. Τον παρατηρώ καθώς υποδέχεται έναν-έναν τους καλεσμένους του, όρθιος, υπό τα άγρυπνα βλέμματα των φρουρών του, και ανταλλάσσει μερικές κουβέντες με τη βοήθεια μεταφραστή. Είναι σίγουρα ένα χαρισματικός λαϊκιστής πολιτικός. Έχει μια ηρεμία και μια γλυκύτητα που δε θυμίζουν σε τίποτα τους δικούς μας λαϊκιστές πολιτικούς. Εντελώς διαφορετικό στιλ. Βγάζει μια πύρινη ομιλία, χαρακτηρίζει ιστορική τη χτεσινή μέρα, καλεί τους αδελφούς αραβικούς λαούς να κάνουν το ίδιο. Ανακοινώνει ότι η κυβέρνηση θα μας παρασημοφορήσει όλους με το ειδικό παράσημο Free Gaza και ότι σε όποιον το ζητήσει θα χορηγηθεί παλαιστινιακή υπηκοότητα και διαβατήριο. Ξεσπάμε σε ενθουσιώδη χειροκροτήματα. Οι Έλληνες το είχαμε ζητήσει από χτες. Η διαδικασία της παρασημοφόρησης κρατάει ώρα, γιατί ο Χανίγια κάνει διάλογο με τους παρασημοφορούμενους.
Το γεύμα δεν έχει τίποτα το πλούσιο ή το εξεζητημένο. Μια πιατέλα με πιλάφι και αρνί για τέσσερα άτομα, γιαούρτι και κουτάλια. Είναι το παραδοσιακό παλαιστινιακό φαγητό μένσαντ. Τρώμε ομαδικά από τις πιατέλες.
Μετά το γεύμα ο ίδιος ο Χανίγια μας ξεναγεί στον προσφυγικό συνοικισμό. Ξεκινάμε από το σπίτι του. Ένα παλιόσπιτο καμιά εβδομηνταριά τετραγωνικά, όπου ζουν ο ίδιος, η γυναίκα του και τα 13 παιδιά τους! Ιδια είναι η κατάσταση και σε όσα σπίτια μας καλούν να μπούμε μέσα. Τους γνωρίζει όλους με τα μικρά τους ονόματα. Μας δείχνουν τα φτωχά, εξαθλιωμένα νοικοκυριά τους. Ο ίδιος ο Χανίγια διεκτραγωδεί τα βάσανα του λαού της Γάζας. Όσα λέει δεν είναι προπαγάνδα. Είναι η γυμνή αλήθεια που τη βλέπουμε μπροστά μας.
Στους δρόμους της Γάζας δεν υπάρχουν διαφημιστικές αφίσες. Υπάρχουν μόνο πορτρέτα των μαρτύρων της αντίστασης. Τα βλέπουμε καθώς πηγαίνουμε με το λεωφορείο προς το Δημαρχείο της πόλης, όπου μας υποδέχεται ο δήμαρχος σε μια σύντομη τελετή, μας κερνά γλυκά και αναψυκτικά και φεύγουμε. Η απόπειρα να πάμε στο παζάρι της πόλης αποτυγχάνει. Ο κόσμος μας αναγνωρίζει, μας χαιρετά όπως περνάμε με το λεωφορείο και μόλις κατεβαίνουμε μας περικυκλώνει. Η πιτσιρικαρία φωνάζει ρυθμικά «free free Palestine», όλοι σχηματίζουν το σήμα της νίκης, σπάνε τον κλοιό των ενόπλων και μας χαιρετούν. Ο επικεφαλής της φρουράς, ένας λοχαγός της εθνοφυλακής, παρεμβαίνει στους διερμηνείς και ζητά επιτακτικά να σταματήσει ο περίπατος με τα πόδια. Όπως μας εξηγούν, φοβούνται προβοκάτσια του Ισραήλ σε βάρος κάποιου από μας. Συμφωνούμε να γράψουμε τι θέλουμε να ψωνίσουμε, να μας τα ψωνίσουν τα παιδιά που μας βοηθούν στην ξενάγηση και να μας τα φέρουν στο ξενοδοχείο.
Το βράδυ μας παραθέτει δεξίωση το κανάλι «Ραματάν», που κάλυπτε την αποστολή από την Κύπρο μέχρι τη Γάζα. Συρρέουν επίσημοι, αρχίζουν ομιλίες, αλλά εγώ έχω αρχίσει να τα βαριέμαι όλ’ αυτά. Καθόμαστε με το φίλο μας τον Ντολφ, που επίσης στενοχωριέται που δε μπορεί να μας φιλοξενήσει όσο θέλει. Ζωηρεύουμε, όταν παίρνει το λόγο ο δήμαρχος της Γάζας και ανακοινώνει ότι μια πλατεία που βρίσκεται κοντά στο ξενοδοχείο που διαμένουμε θα ονομαστεί πλατεία Free Gaza και Liberty, ότι ένα από τα δύο πλοία ή ένα ομοίωμά του θα τοποθετηθεί στο κέντρο της, ενώ τα ονόματα όλων των μελών της αποστολής θα γραφούν σε πλάκα που θα τοποθετηθεί στην πλατεία.
Δευτέρα, 25 Αυγούστου
Η μέρα ξεκίνησε με επίσκεψη στην έδρα του Ερυθρού Σταυρού στη Γάζα. Κάθε Δευτέρα μαζεύονται εκεί οι οικογένειες των φυλακισμένων και αγνοούμενων Παλαιστίνιων και διαδηλώνουν. Εχουμε δει εκατοντάδες φορές αυτές τις εικόνες, αλλά, πιστέψτε με, είναι εντελώς διαφορετικό να τις ζεις από κοντά. Μιλάμε για ένα μίγμα θρήνου, οργής και απόγνωσης. Κραυγάζουν, θρηνούν, φωνάζουν συνθήματα κρατώντας τις φωτογραφίες των γιων, των συζύγων, των αδερφών τους. Ο συνοδός μας, ένα νεαρό μορφωμένο παλικάρι που μιλά καλά αγγλικά και είμαστε σίγουροι ότι παίζει και πολιτικό ρόλο εγκαταλείπει προς στιγμή τη δουλειά του και στέκεται μαζί με τους άλλους συγγενείς, κρατώντας το πορτρέτο ενός όμορφου άντρα που του μοιάζει. Πρέπει να είναι ή ο πατέρας του ή ο μεγαλύτερος αδερφός του.
Οι εικόνες είναι συγκλονιστικές. Τα μάτια μας γεμίζουν δάκρυα. Επειδή καπνίζω πίπα, οι περισσότεροι νομίζουν ότι είμαι ο καπετάνιος και θέλουν να μου μιλήσουν. «Κάπτεν, κάπτεν», ακούω συνέχεια γύρω μου. Οσο το άκουγα από την πιτσιρικαρία στους δρόμους γελούσα, τώρα όμως καταλαβαίνω ότι αυτές οι γυναίκες κάτι μου ζητούν. Βρίσκω έναν παλαιστίνιο φωτορεπόρτερ που μιλά αγγλικά και τον επιστρατεύω να μου κάνει το διερμηνέα. Ο άνδρας της ασφάλειας προσπαθεί να μου πει ευγενικά ότι πρέπει να φύγουμε, γιατί μέσα στο χαλασμό ξεκοπήκαμε από τους άλλους, αλλά για πρώτη φορά τον αγνοώ και του γνέφω ότι πρώτα πρέπει να μιλήσω μ’ αυτές τις γυναίκες.
Μία με αρπάζει από το χέρι (πράγμα απαγορευμένο για μουσουλμάνα, ενδεικτικό της φόρτισής της) και μου λέει πως έχει χάσει εδώ και δυο χρόνια το γιο της κι αν μπορώ να κάνω τίποτα για να τον βρει σε κάποια ισραηλινή φυλακή. Μια άλλη νεότερη μου δείχνει τη φωτογραφία του συζύγου της που είναι στη φυλακή και τη φωτογραφία του γιου τους. Ενα πιτσιρίκι γύρω στα 10-12 με κομμένα τα δυο χέρια από τον ώμο και το ένα πόδι από το γόνατο. Με παρακαλεί να τη βοηθήσω να βγάλει το παιδί στο εξωτερικό για θεραπεία. Ενας παπούς με σεβάσμια μορφή και το παραδοσιακό βεδουΐνικιο σαρίκι στο κεφάλι μου λέει ότι ο γιος του έχει ήδη 17 χρόνια στη φυλακή και αν μπορώ να τον βοηθήσω να τον δει. Με πιάνει απελπισία. Οι άνθρωποι αυτοί νομίζουν ότι άνθρωποι σαν εμάς, ερχόμενοι από τη Δύση, μπορούν να τους βοηθήσουν σε τέτοια πράγματα. Προσπαθώ να τους εξηγήσω με τα κακά αγγλικά μου και μέσω του διερμηνέα, ότι εμείς είμαστε απλοί άνθρωποι, όχι επαγγελματίες πολιτικοί και ότι δε μπορούμε να τους προσφέρουμε τέτοιου είδους βοήθεια, ειδικά όταν αυτή εξαρτάται από το Ισραήλ που πλέον μας έχει στη μαύρη λίστα.
Αισθάνομαι και xω απελπισία. Σαν να βρέθηκα ξαφνικά στο μέσο του χορού αρχαίας τραγωδίας κι έγινα μέλος του. Μια νεαρή δημοσιογράφος, ντυμένη με την παραδοσιακή μουσουλμανική ενδυμασία των γυναικών της Γάζας με πλησιάζει και μιλώντας πολύ καλά αγγλικά μου ζητά να κάνω μια δήλωση στην κάμερα.
Τα ‘χω πάρει άγρια, επιστρατεύω όσα αγγλικά γνωρίζω και κάνω μια οργισμένη δήλωση, αφήνοντας στην άκρη τις τυπικότητες της αποστολής. Φαίνεται πως μιλώ με οργή, γιατί μέχρι να φτάσω στο πούλμαν, άλλα τέσσερα κανάλια μου ζητούν δήλωση, ενώ τουλάχιστον 20 γυναίκες με έχουν κυκλώσει, δείχνοντας στις κάμερες τις εικόνες των φυλακισμένων συγγενών τους. Εκείνο που μου κάνει εντύπωση είναι πως ο άνδρας της ασφάλειας, που συνήθως σπρώχνει με τα χέρια όσους με πλησιάζουν, δεν αγγίζει αυτές τις γυναίκες. Οι μανάδες και οι σύζυγοι των 11.000 φυλακισμένων αγωνιστών είναι ιερά πρόσωπα στην Παλαιστίνη. Οι δευτεριάτικες διαδηλώσεις τους είναι το μόνο μέρος που συναντιούνται όλες οι πολιτικές τάσεις.της Παλαιστίνης. Οπως μου λέει ένας Παλαιστίνιος που μιλά αγγλικά, αν κάποιες οργανώσεις δεν τις βλέπω, είναι εξαιτίας της πολιτικής κατάστασης, όμως υπάρχουν (προφανώς εννοεί τη Φάταχ).
Μετά απ’ αυτή τη συγκλονιστική εμπειρία, επιστροφή στα τυπικά. Είμαστε καλεσμένοι στο Παλαιστινιακό Νομοθετικό Συμβούλιο, τη Βουλή δηλαδή. Ενα μικρό άγημα από τρεις σημαιοφόρους και τρεις στρατιώτες αποδίδει τιμές. Ο προεδρεύων της Βουλής μας υποδέχεται στην είσοδο και μας χαιρετά εγκάρδια. Περνάμε στη μικρή αίθουσα συνεδριάσεων. Πίσω από το προεδρείο, δεξιά υπάρχει ένα μεγάλο πορτρέτο του Αραφάτ και αριστερά πορτρέτο του προέδρου της Βουλής, που έχει συλληφθεί. 40 είναι συνολικά οι απαχθέντες βουλευτές. Τα έδρανά τους παραμένουν κενά και μια φωτογραφία στο καθένα συμβολίζει την απουσία τους.
Ο προεδρεύων κάνει μια σχετικά μεγάλη ανάλυση της πολιτικής κατάστασης, μιλά για την παρέμβαση του Ισραήλ και των ΗΠΑ, επειδή δεν τους άρεσε η ελεύθερα και δημοκρατικά εκφρασμένη θέληση του Παλαιστινιακού λαού στις εκλογές. Αναφέρεται ακόμα στην αμερικάνικη παρέμβαση ενάντια στη συμφωνία μεταξύ Χαμάς και Φάταχ στη Σαουδική Αραβία και καλεί τους αδερφούς, όπως τους αποκαλεί, των δύο κομμάτων να τηρήσουν τη συμφωνία. Από την πλευρά της αποστολής μίλησαν ο Κουράκης (με την ιδιότητα του έλληνα βουλευτή), ο Λαρούντι και ο Πισσίας, ενώ πήραν το λόγο μια βουλευτίνα (τρεις ήταν συνολικά οι γυναίκες της παλαιστινιακής Βουλής στη Γάζα) και ένας βουλευτής, που μίλησαν με θερμά λόγια για την ιστορική σημασία αυτής της αποστολής.
Ιδιαίτερη εντύπωση έκανε η ομιλία του Πισσία, που αναφέρθηκε στην τρισχιλιετή ιστορία της Μεσογείου, που ένωνε πάντα τους λαούς της περιοχής, μέχρι που το Ισραήλ αποφάσισε να μετατρέψει ένα κομμάτι αυτής της θάλασσας σε αποκλειστικά δικό του χώρο. Κάποια στιγμή που βγήκα έξω να καπνίσω, με ακολούθησε ένας από τους παλαιστίνιους βουλευτές (δεν τον ρώτησα ποιου κόμματος), για να μου πει πόσο σημαντική θεωρεί αυτή την αναφορά και να μου θυμίσει τους πολύ παλιούς δεσμούς φιλίας ανάμεσα στους Ελληνες και τους Αραβες. Μου θύμισε την έξοδο των Παλαιστίνιων μαχητών από το Λίβανο με ελληνικά πλοία και μου είπε πως θεωρούσε σίγουρο ότι ελληνικά πλοία θ έσπαγαν και τον αποκλεισμό της Γάζας. Η τελετή έκλεισε με την απονομή αναμνηστικών από την Παλαιστινιακή Βουλή σε όλα τα μέλη της αποστολής.
Ολα τα κανάλια ήταν και πάλι στο πόδι της αποστολής, ενώ οι παλαιστινιακές εφημερίδες έχουν πρωτοσέλιδο τα σκάφη μας και πολλές αναφορές στις εσωτερικές σελίδες. Ο συνοδός μας μου έδειξε με υπερηφάνεια μια έγχρωμη γελοιογραφία, που δείχνει το πλοίο Free Gaza να σπάει την αλυσίδα του αποκλεισμού. Η γυναίκα που το έκανε είναι η πιο διάσημη γελοιογράφος της Παλαιστίνης και είναι σύζυγος μάρτυρα. Αλλη γελοιογραφία δείχνει μια χιλιοτρυπημένη και αναποδογυρισμένη βάρκα. Είναι η βάρκα των Αράβων, που τόσα χρόνια κάνουν πως δε βλέπουν τον αποκλεισμό της Γάζας.
Το μεσημέρι μας πήγαν να δούμε κατεστραμμένα εργοστάσια σε μια περιοχή ανατολικά της Γάζας, λιγότερο από ένα χιλιόμετρο από τα σύνορα με το Ισραήλ. Η περιοχή θύμιζε σεληνιακή τοπίο. Μεγάλα κτίρια είχαν γίνει συντρίμμια. Οι θεόρατες τρύπες από τις βόμβες και τις ρουκέτες των F-16 έχασκαν σαν κρατήρες ηφαιστείων. Δίπλα στα κατεστραμμένα εργοστάσια είδαμε άλλα κλεισμένα. Οι ιδιοκτήτες τους δε μπορούν να τα λειτουργήσουν, διότι δεν υπάρχουν πρώτες ύλες. Οι ιδιοκτήτες ενός εργοστάσιου παραγωγής καλωδίων, που απασχολούσε 32 εργάτες και γκρεμίστηκε με ΤΝΤ από τους Σιωνιστές, μας έκαναν το τραπέζι σ’ ένα κτίριο που χρησιμοποιούν τώρα ως χώρο παραγωγής με καμιά δεκαριά εργάτες. Φάγαμε μαζί με τους εργάτες που έδειχναν σαστισμένοι και δύσκολα άνοιγαν το στόμα τους, εν αντιθέσει με τους ομιλητικότατους βιοτέχνες. Η ταξική αντίθεση ήταν εκεί φανερή, αν και καλυμμένη κάτω από την εθνική ενότητα. Το σήμα με την παλαιστινιακή σημαία έλαμπε στο πέτο των σακακιών των ιδιοκτητών του εργοστάσιου. Είναι προφανές ότι τέτοιοι άνθρωποι, που δε συνεργάζονται με τους Ισραηλινούς, αποτελούν τη βάση της Χαμάς, μαζί με τις εκατοντάδες χιλιάδες της φτωχολογιάς, ιδιαίτερα στα στρατόπεδα των προσφύγων.
Το πέρασμα από τις εργατογειτονιές της Γάζας μάς έδειξε μια άλλη εικόνα, διαφορετική από αυτή των παραγκομαχαλάδων των στρατοπέδων προσφύγων. Εδώ φαίνεται φτώχεια, αλλά όχι εξαθλίωση. Αντί για παράγκες έχουμε πολυκατοικίες. Στα σχολεία βλέπεις παιδάκια ντυμένα όμορφα. Ειδικά στα ισλαμικά σχολεία που ελέγχει η Χαμάς. Ομως, στους δρόμους περιφέρονται άλλα παιδιά, ντυμένα πολύ φτωχικά. Είναι η μαγιά της αντίστασης. Τα παιδιά που έμαθαν να ζουν ανάμεσα στους βομβαρδισμούς και τα ερείπια. Μόλις βλέπουν την πομπή με το λεωφορείο μας, σηκώνουν αμέσως τα χέρια με το σήμα της νίκης. Είναι η πιο χαρακτηριστική χειρονομία που βλέπει κανείς στη Γάζα. Ενας λαός ζει μέσα στη δυστυχία, ταυτόχρονα όμως πιστεύει στη νίκη. Αυτοί οι γαβριάδες που γυρίζουν στους δρόμους και ζητιανεύουν κάνα τσιγάρο είναι τα παιδιά της Ιντιφάντα, τα παιδιά της Αντίστασης.
Το βράδυ μου ζήτησαν συνέντευξη από ένα ανεξάρτητο ραδιόφωνο της Γάζας. Ζήτησα από τον Ντολφ να μου κάνει το διερμηνέα, για να μπορώ να εκφραστώ καλύτερα στα ελληνικά. Μαζί μου ήταν και δυο Αμερικανοί της αποστολής. Αποφάσισα να βάλω στην άκρη τα ανθρωπιστικοδημοκρατικά και να πάω κατευθείαν στην καρδιά του ζητήματος. Μίλησα για την παλαιστινιακή επανάσταση και τη σημασία της για τον παγκόσμιο αγώνα για την εθνική και κοινωνική απελευθέρωση. Η συνέντευξη κράτησε περίπου μισή ώρα και σχεδόν τη μονοπώλησα, αφού στους αμερικανούς φίλους έγινε μόνο μια τυπική ερώτηση.
H ελληνοπαλαιστινιακή παρέα μεγαλώνει. Προστίθενται ο Τζαμίλ, παιδίατρος, διευθυντής του νοσοκομείου της Μπετ Χανούν, και ο αδερφός του Σααντί, χημικός μηχανικός. Και οι δυο έχουν σπουδάσει στη Θεσσαλονίκη. Οπως είναι φυσικό να συμβεί σε μια ελληνοπαλαιστινιακή παρέα, σε λίγο καυγαδίζουμε φιλικά για την πολιτική. Για τη Χαμάς, το Λαϊκό Μέτωπο και τα εσωτερικά προβλήματα της Παλαιστίνης. Το πιο σημαντικό απ’ όλα, όμως, είναι οι διηγήσεις του Τζαμίλ για την 8ήμερη πολιορκία του νοσοκομείου του από τα ισραηλινά τανκς. Χειρουργούσαν ασθενείς χωρίς ρεύμα και χωρίς νερό. Μας μίλησε για την καταπράσινη Μπετ Χανούν, που πλέον δεν έχει δέντρα γύρω της, αλλά μοιάζει με μια συστάδα κτιρίων στο μέσο ενός ερημικού τοπίου. Για τον 74χρονο πατέρα του, που έχει ένα κτήμα 200 μέτρα από το ισραηλινό συρματόπλεγμα και επιμένει να φυτεύει δέντρα. Του τα ξεπατώνουν κι αυτός ξαναφυτεύει και θα εξακολουθήσει να φυτεύει δέντρα μέχρι να κλείσει τα μάτια του.
Τρίτη, 26 Αυγούστου
Πρωί-πρωί συζητάμε για την επιστροφή των πλοίων. Αποφασίζουμε να φύγουν και τα δύο πλοία Πέμπτη πρωί με προορισμό Λεμεσσό. Κάθε προσπάθεια να φύγουμε από το Ισραήλ αποτυγχάνει, παράς τις προσπάθειες του έλληνα προξένου στην Ιερουσαλήμ. Οι Σιωνιστές διαμηνύουν πως μόνο ο Τάσος Κουράκης μπορεί να περάσει ελεύθερα από το Ερέζ. Οι υπόλοιποι θα συλληφθούμε και θα ανακριθούμε ως παρανόμως εισελθόντες στο Ισραήλ. Ο Κουράκης αρνείται να διαχωριστεί από τους υπόλοιπους και δηλώνει ότι θα γυρίσει με τα πλοία, μολονότι από την αρχή είχε πει πως έχει υποχρεώσεις στην Ελλάδα.
Στη συνέχεια αρχίζει το πρόγραμμα της μέρας.
Πρώτος σταθμός η διαδήλωση αγροτών ενάντια στο εμπάργκο, μπροστά από την έδρα του ΟΗΕ. Παίρνουμε μέρος στη διαδήλωση, φωνάζουμε συνθήματα, τα κανάλια είναι εκεί και παίρνουν εικόνες. Οι Παλαιστίνιοι αγρότες έγιναν είδηση, επειδή διαδηλώνουν μαζί τους κάποιοι δυτικοί! Κατάντια…
Παίρνουμε τον παραλιακό δρόμο προς το Νότο. Δεξιά μας η θάλασσα, αριστερά μας περιβόλια και αμπέλια, με φυτά ταλαιπωρημένα και καχεκτικά εξαιτίας της έλλειψης νερού. Κάπου-κάπου βλέπουμε πολυτελή για τα δεδομένα της Γάζας σπίτια. Είναι οι βίλες των ανθρώπων του Νταχλάν, που τις παράτησαν όταν ηττήθηκαν και έφυγαν από τη Γάζα.
Σε λίγο βλέπουμε αριστερά μας μια πόλη με ολοκαίνουργιες ψηλές πολυκατοικίες, βαμμένες (στη Γάζα τα περισσότερα κτίρια είναι ασοβάτιστα εξωτερικά) και με άνετα μπαλκόνια. Είναι πρώην ισραηλινός εποικισμός, που παραμένει άδειος. Οπως μας πληροφόρησαν οι συνοδοί μας, φεύγοντας κατέστρεψαν το εσωτερικό των κτιρίων.
Επόμενος σταθμός ένα κέντρο για παιδιά στην πόλη Νουσιράτ. Φαίνεται να ελέγχεται από ανθρώπους του Λαϊκού Μετώπου, όχι φανερά όμως. Τα παιδιά δίνουν μια παράσταση με παραδοσιακούς χορούς. Μας μαγεύει η Ντάμπκα, χορός που μοιάζει με τον ποντιακό πυρίχειο.
Βγαίνω κάποια στιγμή έξω για να καπνίσω. Η πιτσιρικαρία της πόλης έχει μαζευτεί απέξω και οι πολιτοφύλακες με τα καλάζνικοφ την κρατάνε μακριά. Με το Χρήστο Γιοβανόπουλο τους κάνουμε νόημα ν’ αφήσουν τα παιδιά. Πάμε κοντά τους, τα χαιρετάμε, μας λένε τα ονόματά τους. Στα πρόσωπά τους βλέπεις την επόμενη γενιά της αντίστασης.
Φτάνουμε στη Ράφα και περνώντας μέσα από την πόλη κατεβαίνουμε στα σύνορα. Το θέαμα είναι συγκλονιστικό. Ερείπια από γκρεμισμένα σπίτια Παλαιστινίων. Ερείπια του τείχους που το Γενάρη (αν θυμάμαι καλά) γκρέμισαν οι μαχητές της Χαμάς, για να ξεχυθούν εκατοντάδες χιλιάδες Παλαιστίνιοι προς την Αίγυπτο και πίσω από τα ερείπια βλέπεις μια σειρά πολυκατοικίες με τους εξωτερικούς τοίχους διάτρητους από σφαίρες.
Βλέπουμε δυο καμιόνια να ξεφορτώνουν καμιά τριανταριά μαυροντυμένους ενόπλους. Πλησιάζουμε, αλλά μένουμε σε κάποια απόσταση. Είναι παιδιά από τη Ράφα που ήρθαν να κάνουν εκπαίδευση. Οι περισσότεροι φορούν πράσινα καπελάκια και κάποιοι έχουν τα πρόσωπα καλυμμένα με κουκούλες. Κρατούν καλάζνικοφ και δυο-τρεις φέρουν RPG. Αποτραβιούνται σ’ έναν αμμόλοφο μέχρι να φύγουμε, για να κάνουν την εκπαίδευσή τους.
Το πιο εντυπωσιακό σ’ αυτή την περιοχή, όμως, είναι τα τούνελ. Εχουν πλέον ξεπεράσει τα χίλια. Οπου βλέπεις ένα στέγαστρο από λευκό αδιαφανές νάιλον, γύρω-γύρω περίφραξη και μπροστά σωρούς από χώμα, ξέρεις πως είναι τούνελ. Τα φυλάνε ένοπλοι και όπως μάθαμε στο σκάψιμο δουλεύουν ακόμα και πιτσιρικάδες, διότι οι συνθήκες είναι ασφυκτικές. Τα τούνελ βγαίνουν μέσα στο αιγυπτιακό κομμάτι της Ράφα. Εκεί ζουν 3.000 Παλαιστίνιοι και γύρω στις 35.000 φίλα προσκείμενοι Αιγύπτιοι. Αυτό το εκπληκτικό δίκτυο υπόγειας οδοποιίας μετά από χρόνια θα αναλύεται σε βιβλία αρχιτεκτονικής. Εννοείται πως έτσι όπως είναι η κομπανία μας, δυο πούλμαν με καμιά σαρανταριά αλλοδαπούς, ακολουθούμενο από αυτοκίνητα με τηλεοπτικά συνεργεία, φωτορεπόρτερ και δημοσιογράφους, δεν υπάρχει περίπτωση να επιτραπεί είσοδος σε κάποιο τούνελ. Ισως μια άλλη φορά.
Επόμενη στάση η Χαν Γιούνις, η δεύτερη σε πληθυσμό πόλη της Λωρίδας της Γάζας. Σταματάμε στο δημαρχείο, ένα καινούργιο λαμπερό κτίριο, αραβικού ρυθμού, ντυμένο όλο με άσπρη σκαλιστή πέτρα. Ρωτάω και μαθαίνω το λόγο αυτής της πολυτέλειας. Η Χαν Γιούνις ήταν η έδρα του Μοχάμεντ Νταχλάν, του αμερικανόδουλου πραξικοπηματία της Φάταχ. Οπως καταλαβαίνετε, ο βρομερός αυτός άνθρωπος έφτιαξε το στρατηγείο του στο ίδιο στιλ που έφτιαξε και τη βίλα του στην παραλία της Γάζας.
Ο σημερινός δήμαρχος είναι ένας αξιοσέβαστος συγγραφέας που ανήκει στη Χαμάς. Είναι από τους ήρωες της Αντίστασης. Οτι είναι αξιοσέβαστο πρόσωπο μου το είπε άνθρωπος του Λαϊκού Μετώπου, γι’ αυτό πρέπει να είναι αλήθεια. Στενοχωρήθηκε που δεν είχαμε χρόνο να μας κάνει το τραπέζι. Ουσιαστικά σταματήσαμε μόνο για να χρησιμοποιήσουμε τις τουαλέτες του Δημαρχείου.
Στην άκρη της Χαν Γιούνις, αμέσως μετά μια τεχνική λίμνη που χρησιμοποιείται σαν χαβούζα, υπήρχε ένας τεράστιος ισραηλινός εποικισμός, που έπαιρνε όλο το νερό, αφήνοντας τους Παλαιστίνιους στη δυστυχία. Αυτός ο εποικισμός με τα παρακλάδια του κατείχε περίπου το 40% της καλλιεργήσιμης γης της Γάζας. Είχε εγκαταστήσει θερμοκήπια σε μεγάλη έκταση και παρήγαγε λουλούδια. Τα θερμοκήπια τα κατέστρεψαν φεύγοντας και οι Παλαιστίνιοι δεν έχουν τη δυνατότητα να τα ξαναστήσουν, γιατί δεν υπάρχουν τα υλικά, ούτε το νερό. Στην άκρη της πόλης ο ΟΗΕ χτίζει έναν οικισμό όπου θα στεγαστούν οικογένειες που τους έχουν γκρεμίσει τα σπίτια, όμως οι εργασίες έχουν σταματήσει, διότι δεν υπάρχουν υλικά, λόγω του αποκλεισμού.
Το πρόβλημα της αποχέτευσης και του νερού είναι πολύ κρίσιμο στη Γάζα. Μεγάλες πόλεις χρησιμοποιούν βόθρους και χαβούζες που αποτελούν ανοιχτές εστίες μικροβίων. Πέρα απ’ αυτό, λόγω της φύσης των πετρωμάτων, μολύνεται ο υδροφόρος ορίζοντας με κίνδυνο να καταστραφεί το νερό και μολυσματικές ασθένειες να περάσουν στα φυτά. Ο ΟΗΕ έχει χρηματοδοτήσει πρόγραμμα κατασκευής εγκαταστάσεων βιολογικού καθαρισμού, όμως το Ισραήλ απαγορεύει την εισαγωγή των μηχανημάτων και θεωρεί casus belli την κατασκευή των βιολογικών εγκαταστάσεων, διότι θέλει να πάρει και το νερό που θα παράγεται στο τέλος του καθαρισμού.
Οπως μας έλεγε ο Δρ Ουαλίντ Αμερ, καθηγητής στο Ισλαμικό Πανεπιστήμιο της Γάζας, αν δε δοθεί λύση σύντομα στο πρόβλημα των λυμάτων, θ’ αναγκαστούν για λόγους επιβίωσης να τα ρίξουν στη θάλασσα, επιφέροντας μεγάλη καταστροφή σ’ ένα από τα ομορφότερα κομμάτια της Μεσογείου.
Νωρίς το βράδυ μας έκανε το τραπέζι ο Τζαμάλ ελ-Χανταρί, πρόεδρος της Λαϊκής Επιτροπής Ενάντια στον Αποκλεισμό, που είναι μία από τις κυριότερες οργανώσεις που μας κάλεσαν στη Γάζα. Ο Χανταρί είναι αρχιμηχανικός, συνεργαζόμενος με τη Χαμάς. Ανήκει στη μεσοαστική τάξη της Γάζας κι αυτό φαίνεται από το σπίτι του: ένα τρίπατο αρχοντικό (μία Μερσέντες και ένα Χόντα είδαμε στο γκαράζ), χωρίς υπερβολές, αλλά πολύ μακριά από τα συνηθισμένα σπίτια της Γάζας (για τους προσφυγικούς καταυλισμούς ή το σπίτι του Χανίγια ας μη μιλήσουμε καλύτερα).
Σ’ ένα από τα σαλόνια του σπιτιού μας περίμενε αντιπροσωπεία των συγγενών των πολιτικών κρατούμενων, που μας ζήτησε να στηρίξουμε τα αιτήματά τους.
Το γεύμα ήταν παραδοσιακό παλαιστινιακό (διάφορα είδη κρεάτων κι ένα καταπληκτικό γλυκό στο τέλος), ενώ μετά ο Χανταρί έδωσε σε όλα τα μέλη της αποστολής αναμνηστικά δώρα. Ακολούθησε μια οιονεί διαδήλωση με κεριά στο μνημείο των θυμάτων του αποκλεισμού, η οποία έγινε καθαρά για τις ανάγκες της τηλεόρασης, αφού δεν υπήρχε συμμετοχή του λαού της Γάζας. Το θέαμα ήταν επιεικώς θλιβερό, αλλά τι να κάνουμε, πρέπει να τα υποστούμε και αυτά. Πάντως, οι αλλοδαποί φίλοι μας ήταν ξετρελαμένοι. Καμιά πενηνταριά άνθρωποι, περικυκλωμένοι από καμιά εικοσαριά οπλισμένους πολιτοφύλακες, φώναζαν συνθήματα και κρατούσαν κεριά, πορευόμενοι καμιά πενηνταριά μέτρα!
Tετάρτη, 27 Αυγούστου
Από το προηγούμενο βράδυ αποφάσισα σήμερα να μην ακολουθήσω το προγραμματισμένο τουρ της αποστολής, αλλά να προσπαθήσω να κινηθώ μόνος, για να βρω χρόνο να γράψω κάποια πρώτα συμπεράσματα για την κατάσταση στη Γάζα. Θα ταλαιπωρήσω ενδεχομένως τους πολιτοφύλακες που μας φρουρούν, οι οποίοι θα πρέπει να με μεταφέρουν μόνο, αλλά δε γίνεται κι αλλιώς.
Το πρώτο συμπέρασμα που πρέπει να γραφεί είναι πως η κατάσταση στη Γάζα είναι πολύ διαφορετική από την κατάσταση στη Δυτική Οχθη. Αυτό το σημειώνουν όλοι οι συνομιλητές μας, ανεξαρτήτως πολιτικής προέλευσης.
Η Γάζα είναι μια τεράστια φυλακή και ο πλήρης αποκλεισμός της, όχι μόνο από το Ισραήλ αλλά και από την Αίγυπτο (να βλέπατε πως περιμένουν το άνοιγμα του περάσματος της Ράφα για 2-3 μέρες, που έχει υποσχεθεί ο Μουμπάρακ επ’ ευκαιρία της έναρξης του Ραμαζανιού), έχει διαμορφώσει κάποιες ιδιαίτερες κοινωνικές συμπεριφορές.
Ολες αυτές τις μέρες συζητάμε κυρίως με άτομα της πολιτικής και πνευματικής εξουσίας της Γάζας. Με τον απλό κόσμο η επαφή μας είναι από μακριά. Είναι λογικό, λοιπόν, η εικόνα που σχηματίζουμε να είναι διαθλασμένη και τα συμπεράσματα να μη μπορούν να φτάσουν σε μεγάλο βάθος. Πρέπει να σημειώσω, πάντως, ότι όσα κατατέθηκαν σε μια συζήτηση που έγινε πριν μερικούς μήνες στην «Κόντρα», με εισηγητές τους συντρόφους Πισσία, Αλατράς και Βάρλα, επιβεβαιώνονται από τις παρατηρήσεις μου εδώ.
Είναι γνωστό πως σε όποια αφρικανική ή ασιατική χώρα κι αν πας περικυκλώνεσαι από ζητιάνους. Στη Γάζα δεν υπάρχει ζητιανιά. Δεν είδαμε ούτε ένα ζητιάνο στο παζάρι, σε πλατείες, σε δρόμους, σε όλες τις πόλεις που γυρίσαμε.
Οπως λένε οι συνομιλητές μας, οι Παλαιστίνιοι ξεχωρίζουν από τους υπόλοιπους Αραβες σε δυο βασικά χαρακτηριστικά: είναι πεισματάρηδες και αξιοπρεπείς. Το βλέπεις αυτό και στο «Αλ Ντίρα», το ξενοδοχείο που μένουμε, ένα από τα δυο πολυτελέστερα της πόλης. Οι σερβιτόροι είναι τυπικοί και αξιοπρεπέστατοι. Καμιά δουλικότητα. Το βλέπεις και στην πιτσιρικαρία που μας περικυκλώνει όταν κινούμαστε είτε με το λεωφορείο είτε με τα πόδια. Καμιά κίνηση ζητιανιάς. Τα χέρια που απλώνονται μόνο δυο κινήσεις κάνουν. Είτε σχηματίζουν το σήμα της νίκης (σήμα κατατεθέν της Γάζας, έτσι μας χαιρετούν όλοι, μικροί-μεγάλοι), είτε ζητούν χειραψία. Ακόμα και παιδιά 6-7 ετών έρχονται και μας σφίγγουν το χέρι, ενώ το μόνο αίτημα που έχουν είναι να φωτογραφηθούν μαζί μας με τα κινητά τους (οι έφηβοι κυρίως). Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία, αν σκεφτούμε ότι αυτοί οι άνθρωποι στερούνται βασικών ειδών και σε ορισμένες περιόδους λιμοκτονούν.
Μου έλεγε χτες ένας καθηγητής πανεπιστημίου, ότι προχθές άρχισαν τα σχολεία και έχουν πρόβλημα διότι δεν έχουν γραφική ύλη για τα παιδιά. Αυτό το θεωρούσε πρόβλημα μεγαλύτερο από την έλλειψη φαγητού. Δίνουν μεγάλη σημασία στη μόρφωση, δε θέλουν τα παιδιά να γυρίζουν στους δρόμους. Αλλωστε, οι Παλαιστίνιοι έχουν το υψηλότερο ποσοστό κατόχων PhD κατ’ αναλογία πληθυσμού στον κόσμο!
Αυτή η αξιοπρέπεια και το πείσμα τροφοδοτεί και τη λαϊκή αλληλεγγύη. Εδώ και ένα χρόνο περίπου, αναπτύχθηκε μια νέα μορφή μη ένοπλης λαϊκής αντίστασης, που ακύρωσε μια πλευρά της σιωνιστικής βαρβαρότητας. Οι Ισραηλινοί ανακοινώνουν από το ραδιόφωνο ότι την τάδε ώρα θα χτυπήσουν με τα F-16 και τα Απάτσι ένα σπίτι, διότι κάποιος από την οικογένεια είναι στην ένοπλη αντίσταση. Ζητούν να εκκενωθεί το σπίτι. Μια μέρα, μερικοί άνθρωποι ξεκίνησαν αυθόρμητα και άρχισαν να φωνάζουν και στους υπόλοιπους να μη φύγουν, αλλά να πάνε σ’ αυτό το σπίτι. Ανέβηκαν στην ταράτσα καμιά διακοσαριά, οι πιλότοι τους είδαν και η επιχείρηση ματαιώθηκε.
Πλέον, όταν γίνεται τέτοια ανακοίνωση μαζεύονται 500 και 1000 στην ταράτσα και οι επιχειρήσεις από αέρος ματαιώνονται. Ενας από τους φίλους που κάναμε εδώ στη Γάζα έφερε να γνωρίσουμε δυο από τα τέσσερα κοριτσάκια του. Δυο κουκλάκια 10 και 12 ετών. Οπως μας είπε, τα κοριτσάκια του δε φοβούνται πλέον την πολεμική μηχανή του Ισραήλ. Δε βάζουν τα κλάματα. Ξέρουν ν’ αναγνωρίζουν όλες τις πολεμικές μηχανές, ακόμα και τα είδη των οβίδων.
Αλλοι φίλοι που ζουν στη Μπετ Χανούν, συνοριακή και πολύπαθη πόλη (από εκεί οι δυνάμεις της Αντίστασης χτυπούν με ρουκέτες Κασάμ το Ασκελόν και το Σντερότ) περιέγραφαν τη σκηνή που κάθονταν στο μπαλκόνι και συζητούσαν ενώ το ισραηλινό πυροβολικό βομβάρδιζε. Το μόνο που έκαναν ήταν να βάζουν στοίχημα για το είδος της οβίδας και το πότε θα σκάσει, ενώ μετακινούσαν τις καρέκλες από πλευρά σε πλευρά του γωνιακού μπαλκονιού, για να μην ενοχλούνται από το θόρυβο. Μιλάμε για την απόλυτη εξοικείωση με τον πόλεμο. Ο,τι και να κάνει το Ισραήλ, μ’ αυτούς τους ανθρώπους δεν καθαρίζει. Δεν υπάρχει περίπτωση να τους υποτάξει. Οι γενιές που μεγαλώνουν τώρα θα είναι πιο «άγριες» από τις προηγούμενες, γιατί δεν έχουν τίποτα να χάσουν, γιατί δεν έζησαν καμιά περίοδο ειρήνης.
Η Γάζα είναι αναμφισβήτητα μια ταξική κοινωνία. Μεγάλη βιομηχανία δεν υπάρχει (εκτός από μερικά εργοστάσια υποδομής, που τα περισσότερα είναι βομβαρδισμένα, και μερικά εργοστάσια τροφίμων), υπάρχει όμως βιοτεχνία και εργαστήρια.
Γνωρίσαμε βιοτέχνες ή, αν θέλετε, μικρομεσαίους βιομήχανους (μικρομεσαίους σύμφωνα με τα ελληνικά κριτήρια) και ξεχωρίζουν από το ντύσιμό τους, που ταιριάζει μ’ αυτό της πνευματικής ελίτ. Οσοι κάνουν δουλειές με το Ισραήλ έχουν εξαφανιστεί από τη Γάζα. Εχουν πάει είτε στη Ραμάλα είτε σε αραβικές χώρες. Γι’ αυτούς που έμειναν πίσω ισχύει το «ο φόβος φυλάει τα έρμα». Είτε από δική τους επιλογή (λόγω εθνικού αισθήματος) είτε από ανάγκη, είναι αναγκασμένοι να συνεργάζονται με την κρατούσα πολιτική κατάσταση και να χρηματοδοτούν την Αντίσταση και τις κοινωνικές οργανώσεις που δεν αφήνουν τον κόσμο να λιμοκτονήσει.
Ετσι, οι ταξικές αντιθέσεις παίρνουν θέση κάτω από το τεράστιο εθνικό πρόβλημα, το πρόβλημα της κατοχής παλαιότερα, της περικύκλωσης και του αποκλεισμού τώρα. Οπως, όμως, έγραψα και σε προηγούμενη ανταπόκριση, υπάρχει μεγάλη διαφορά βιοτικού επιπέδου μεταξύ των παλιών κατοίκων της Γάζας και των προσφύγων. Είναι διαφορετικό να είσαι εργάτης και να ζεις σε μια παμπάλαια έστω πολυκατοικία και άλλο να ζεις στον προσφυγικό παραγκομαχαλά. Δεν έχω μπει σε εργατικές πολυκατοικίες, έχω μπει όμως σε αρκετά σπίτια σε προσφυγικά στρατόπεδα. Η αθλιότητα δεν περιγράφεται. Στα χωριά μας δεν είχαμε τέτοια κατάσταση ούτε τη δεκαετία του ’60.
Μιλώντας καθαρά πολιτικά, πρέπει να πούμε ότι η Χαμάς είναι πανίσχυρη στη Γάζα. Μόνο από δικά της λάθη μπορεί να χάσει την εξουσία. Ομως, δεν είναι και τόσο εύκολο να διαχειρίζεσαι την εξουσία στη Γάζα. Οι αντιθέσεις είναι πολλές και η κατάσταση πολύ μπλεγμένη. Για παράδειγμα: στην ίδια τη γειτονιά του Χανίγια, την ώρα που μας ξεναγούσε στον καταυλισμό, μια γυναίκα βγήκε από ένα σπίτι και σε έντονο ύφος άρχισε να του λέει ότι δεν κάνουν όσα πρέπει για να σταματήσει η δυστυχία τους. Ο Χανίγια την άφησε να εκτονωθεί, χωρίς ούτε στιγμή να χάσει την ψυχραιμία του ή να φύγει το χαμόγελο από το πρόσωπό του. Δεν έδειξε εξουσιαστική υπεροψία, αλλά συγκατάβαση.
Αλλο παράδειγμα: με το που άνοιξαν τα σχολεία, την περασμένη Δευτέρα, οι καθηγητές που πρόσκεινται στη Φάταχ δεν εμφανίστηκαν. Δήλωσαν απεργοί. Η Χαμάς (κρατώ μια επιφύλαξη σ’ αυτό, γιατί δεν διασταύρωσα την είδηση) δήλωσε ότι θα προσλάβει άλλους καθηγητές στη θέση τους. Τρίτο παράδειγμα: στ’ ανατολικά της Γάζας υπάρχει ένα μεγάλο σόι, γύρω στις 3.000 άνθρωποι. Είναι μια μικρή κοινωνία, με την ταξική της στρωμάτωση, αλλά με τις δομές της φάρας να κυριαρχούν. Είναι άνθρωποι των όπλων, έχουν δώσει μάρτυρες στον αγώνα, αλλά ανάμεσά τους υπήρχαν και συμμορίτες (ληστείες, δολοφονίες, απαγωγές). Είχαν δεσμούς με τη Φάταχ, γιατί ο Νταχλάν προσπαθούσε να τους αξιοποιήσει. Η Χαμάς αποφάσισε να βάλει χέρι στους συμμορίτες, έγινε σύγκρουση, σκοτώθηκαν 9 άτομα (4 πολιτοφύλακες και 5 από τη φάρα), κατάφερε να συλλάβει μερικούς. Από συνομιλητές μας άκουσα αντικρουόμενες απόψεις. Ανθρωπος του Λαϊκού Μετώπου έλεγε πως η επέμβαση της Χαμάς προσέβαλε αυτό το σόι που έχει δώσει μάρτυρες στον αγώνα. Πρώην μέλος του Λαϊκού Μετώπου, που συνεργάζεται με τη Χαμάς, προσφέροντας μεγάλο κοινωνικό έργο, υποστήριζε ότι η επέμβαση της πολιτοφυλακής ήταν απαραίτητη και πως τώρα ησύχασε και το ίδιο το σόι και άλλος κόσμος από τη δράση των συμμοριτών. Πώς να πάρεις θέση σε τέτοια προβλήματα, όταν δεν ξέρεις ακριβώς την κατάσταση και δεν έχεις μιλήσει με απλό κόσμο;
Πάντως, τα στελέχη της Χαμάς δεν προκαλούν με τη δημόσια συμπεριφορά τους. Για παράδειγμα, τόσες μέρες στο «Αλ Ντίρα» δεν είδαμε Χαμασίτες να πίνουν τον καφέ και το ναργιλέ τους, όπως κάνει καθημερινά η εύπορη μερίδα της Γάζας, άνδρες και γυναίκες. Το ντύσιμό τους είναι απλό, ο λόγος τους προσηνής και το δίκτυο εξουσίας που έχουν εγκαθιδρύσει πολύ ευρύ.
Για τη Φάταχ δε μπορώ να πω τίποτα, γιατί είναι εξαφανισμένη. Καναδυό τύποι που μας πλησίασαν «βρόμαγαν» από μακριά λαμογιά. Δε γράφω τίποτα περισσότερο, γιατί δε θέλω να τους εκθέσω.
Σε αρκετά σπίτια, λιγότερο στην πόλη της Γάζας και περισσότερο στις πόλεις του Νότου, βλέπεις να κυματίζει η κίτρινη σημαία της Φάταχ, σημάδι πως η Χαμάς δεν κυνηγά απλό κόσμο. Σε όλα τα δημόσια κτίρια υπάρχει η φωτογραφία του Αραφάτ. Την είσοδο του στρατόπεδου της Αστυνομίας κοσμούν ένα πορτρέτο του Αραφάτ και ένα του σεΐχη Γιασίν, σημάδι της συνύπαρξης της πολιτοφυλακής της Χαμάς με ένα κομμάτι της παλιάς Αστυνομίας που δεν πήρε μέρος στο πραξικόπημα του Νταχλάν, αλλά συνεργάστηκε με τη νόμιμη κυβέρνηση της Χαμάς.
Τις δυο αυτές κατηγορίες τις διακρίνεις εύκολα από τις διαφορετικές στολές που φορούν. Οι παλιοί είναι ελάχιστοι μπροστά στο πλήθος των καινούργιων, που παρουσιάζει ένα ηλικιακό μωσαϊκό. Από αμούστακα παιδιά μέχρι σαραντάρηδες. Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι πολύ νεαρά άτομα φαίνονται να διαδραματίζουν καθοδηγητικό ρόλο στα μέτρα ασφάλειας που ισχύουν για μας. Δεν έχουν την οργάνωση των κλασικών Αστυνομιών, αλλά έχουν πλήθος και εξοπλισμό (όπλα, ασύρματους, αυτοκίνητα, μοτοσικλέτες αμερικάνικες, που προφανώς είχε προμηθευτεί ο Νταχλάν κ.λπ.). Βλέπεις και κάποιους αξιωματικούς που δείχνουν τεράστια επιχειρησιακή πείρα, προερχόμενοι προφανώς από το αντάρτικο του Ιζεντίν αλ-Κασάμ.
Η πιο αντιφατική πολιτική παρουσία είναι το Λαϊκό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης. Ολοι εδώ αναγνωρίζουν τον ιστορικό του ρόλο, όλοι μιλούν με σεβασμό για τον Ζορζ Χαμπάς, όμως τα στελέχη του φαίνονται διχασμένα. Για να το πω εντελώς απλουστευμένα, μοιράζονται ανάμεσα σε «φιλοχαμασικούς» και «αντιχαμασικούς». Τα τελευταία χρόνια διέρρευσε πολύς κόσμος από το Λαϊκό Μέτωπο προς τη Χαμάς, γι’ αυτό και το ποσοστό του από το 15% κατρακύλησε στο 5%. Παραδέχονται τα βασικά τους λάθη, αλλά δε μπορούν να χωνέψουν πως αυτοί, ένα ιστορικό κομμάτι της Παλαιστινιακής Αντίστασης, έχουν βρεθεί στην ουρά των Ισλαμικών Οργανώσεων.
Υπάρχει, όμως και κάτι άλλο. Αρκετά από τα στελέχη του Λαϊκού Μετώπου που γνώρισα είναι άνθρωποι μορφωμένοι, με καλές δουλειές και ανήκουν στην εύπορη μικροαστική τάξη. Αυτό, σε συνδυασμό με τα πολιτικά λάθη μετά το Οσλο, τους φέρνει σε υποδεέστερη θέση έναντι των στελεχών της Χαμάς, που έχουν δουλέψει πάρα πολύ με τη φτωχολογιά (θυμηθείτε ότι ο Χανίγια, με τη σύζυγό του και 13 παιδιά, ζουν σ’ ένα χαμόσπιτο στον προσφυγικό καταυλισμό).
Από τους συντρόφους του Λαϊκού Μετώπου ακούς συχνά ότι η Χαμάς κερδίζει γιατί έχει χρήμα και κρατάει και το κλειδί του παράδεισου, που μετράει στις θρησκευόμενες μάζες της φτωχολογιάς. Αυτά ακούγονται καθαρά ως προφάσεις εν αμαρτία και οι ίδιοι οι σύντροφοι κάνουν πίσω στον πρώτο αντίλογο, για να επανέλθουν, όμως, την επομένη στην ίδια επιχειρηματολογία, σημάδι πως δεν έχουν ξεκάθαρη στρατηγική και τακτική και απλά τρέχουν πίσω από τις εξελίξεις.
Ο διχασμός τους φαίνεται στην εξής άποψη: «Πολιτικά είμαστε με τη Χαμάς, δημοκρατικά είμαστε με τη Φατάχ». Δηλαδή, πολιτικά είμαστε με την Αντίσταση, όμως δε δεχόμαστε τον Ισλαμισμό ως ιδεολογία, γιατί είμαστε κομμουνιστές, οπότε είμαστε πιο κοντά στη σοσιαλδημοκρατική Φάταχ.
Βρίζουν συνεχώς τον Αμπάς, θέλουν τη διεύρυνση της PLO με τη συμμετοχή της Χαμάς και της Τζιχάντ, όμως δεν έχουν καμιά πρακτική πρόταση απέναντι στη σαμποταριστική διαδικασία που ακολουθεί ο Αμπάς και σ’ αυτό το ζήτημα: η Χαμάς και η Τζιχάντ ακόμα δε συμμετέχουν στην PLO!
Απ’ ό,τι πληροφορήθηκα, από ανθρώπους που μιλούν αντικειμενικά και δεν ταυτίζονται με καμιά πλευρά, σε επίπεδο αντίστασης οι νέοι όλων των οργανώσεων είναι ενωμένοι. Φίλος που ζει στα σύνορα μου έλεγε αναφερόμενος σε άλλους φίλους που ζουν στη Γάζα: «Αυτοί κάθονται εδώ και μόνο τρώνε και μιλάνε. Ελα μια βραδιά στο σπίτι μου, να δεις τη νύχτα τους αντάρτες να κάνουν ασκήσεις για μελλοντικές επιχειρήσεις. Ελα να δεις τις σκιές πως κινούνται κάτω από τη μύτη των Ισραηλινών και τη μέρα πάνε στις δουλειές τους με τα μάτια πρησμένα από την αϋπνία. Οι περισσότεροι είναι της Χαμάς. Το στρατιωτικό της σκέλος εξακολουθεί να είναι ενεργό και δεν έχει καμιά σχέση με την πολιτοφυλακή που είναι φανερή».
Είναι σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο δικτατορική η συμπεριφορά της Χαμάς; Σ’ αυτό το ερώτημα δε μπορώ να δώσω απάντηση. Η πληροφόρηση που έχω είναι ελάχιστη και υποκειμενική. Οι κοσμικοί διαμαρτύρονται για την απαγόρευση του αλκοόλ, αλλά στα σπίτια τους είναι ελεύθεροι να πιουν.
Αναμφίβολα θα υπάρχουν υπερβολές από ανθρώπους της Χαμάς, αλλά δε φαίνεται αυτό να είναι γραμμή από τα πάνω. Το ζήτημα είναι τι λέει ο απλός κόσμος, που δείχνει να είναι έντονα θρησκευόμενος. Φανατίλα, πάντως δε βλέπεις. Την ώρα της προσευχής, κάποιοι από τους συνοδούς μας αποσύρονται σε μια γωνιά, βγάζουν τα παπούτσια τους και προσεύχονται χωρίς να ενοχλούν κανένα, χωρίς να προσπαθούν να τραβήξουν την προσοχή. Αλλοι δεν το κάνουν και είναι κι αυτοί μέλη των κρατικών οργανώσεων. Τελικά, κριτήριο δεν είναι η ιδεολογική επίφαση, αλλά η στάση απέναντι στην Αντίσταση. Ως προς αυτό ουδείς προσάπτει τίποτα στη Χαμάς. Κάποιοι του Λαϊκού Μετώπου λένε: «Τώρα είναι κυβέρνηση και θα παρατήσουν την Αντίσταση». Αυτό, όμως, δεν επιβεβαιώνεται. Για παράδειγμα, ο πραγματικός ισχυρός άντρας της Χαμάς, ο Μαχμούντ Ζαχάρ, είναι παράνομος και δεν εμφανίζεται ποτέ δημόσια. Ο Χανίγια είναι απλά η λαϊκή-μαζική έκφραση της Οργάνωσης.
Η Οργάνωση που χαίρει του μέγιστου σεβασμού απ’ όλους είναι η Ισλαμική Τζιχάντ. Περιμένουμε ακόμα την πολιτικοϊδεολογική συζήτηση με τον επικεφαλής της, για να γνωρίσουμε καλύτερα τις θέσεις της, όμως από τα όσα έχουμε ακούσει και από τα λίγα που μας είπε στην πρώτη, σύντομη συνάντησή μας, το συμπέρασμα που βγαίνει είναι ότι η Τζιχάντ είναι η άκρα αριστερά της Παλαιστινιακής Κοινωνίας, μολονότι ισλαμική (είναι χαρακτηριστικό πως στη συζήτησή μας, ο ηγέτης της δεν ξεκίνησε να μιλά με το «εις το όνομα του μεγαλοδύναμου Θεού», όπως ο Χανίγια και άλλοι Χαμασίτες, ούτε ανέφερε τη λέξη Αλλάχ μια φορά έστω στη συζήτησή μας. Ο λόγος του θύμιζε έντονα το λόγο ενός δικού μας μεσήλικα ακροαριστερού). Δεν τους ενδιαφέρουν οι εκλογές και η εξουσία, παραμένουν σταθερά στην αντιπολίτευση και κύριο μέλημά τους είναι η Αντίσταση.
Υπάρχει Αλ-Κάιντα στη Γάζα; Υπάρχει, αλλά είναι «εν υπνώσει». Ο επικεφαλής της είναι γνωστό και αξιοσέβαστο πρόσωπο, ήρωας της Αντίστασης, τον οποίο προσπάθησαν προ ετών να εξοντώσουν οι Ισραηλινοί με πρακτόρικη δράση, όμως τους πήρε είδηση η Αντίσταση και όλες οι οργανώσεις έπεσαν πάνω τους. Η αντίδραση ήταν βιαστική και παρορμητική, οι Ισραηλινοί το κατάλαβαν και με γιγαντιαία στρατιωτική επιχείρηση κατάφεραν να απεγκλωβίσουν τους πράκτορές τους.
YΓ1: Σήμερα το απόγευμα έγινε η συνάντηση με τα στελέχη της Ισλαμικής Τζιχάντ στη Γάζα, Χάλεντ ελ-Μπατς και Μοχάμεντ ελ-Χαραζίν. Συζητήσαμε για πολλή ώρα σχετικά με τις θέσεις της Οργάνωσής τους. Η συζήτηση έχει καταγραφεί στο κασετόφωνο και σύντομα θα δημοσιευτεί ολόκληρη στην «Κόντρα». Περιορίζομαι να σημειώσω πως ήταν για μας μεγάλη τιμή που δυο από τους πιο καταζητούμενους ανθρώπους στη Γάζα (ο τρίτος είναι ο θεωρούμενος ως πρώτος ηγέτης της Οργάνωσης, Μοχάμεντ ελ-Χέντι, που δεν εμφανίζεται δημόσια) ήρθαν να μας συναντήσουν και να συνομιλήσουν για ώρα μαζί μας (ο πρώτος μας επισκέφτηκε για δεύτερη φορά).
ΥΓ2: Είχαμε πρόσκληση να δειπνήσουμε με ηγετικά στελέχη του Λαϊκού Μετώπου για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, την οποία φυσικά αποδεχτήκαμε με μεγάλη χαρά. Δεν ξέρω ακόμη, όμως, αν θα μπορέσουμε να πάμε, γιατί στις 9:30 το βράδυ προγραμματίστηκε η τελετή κατά την οποία θα μας αποδοθούν η παλαιστινιακή υπηκοότητα και παλαιστινιακά διαβατήρια και όπως καταλαβαίνετε δε μπορούμε να λείψουμε.
Ο σύντροφος Ντολφ Σουέρτζο, μέλος της ΚΕ του Λαϊκού Μετώπου για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, μας εξέφρασε τις ευχαριστίες του Μετώπου και του λαού της Γάζας για όσα έκανε η αποστολή μας. Αυτό που κάνατε, είπε, έφερε τις αραβικές κυβερνήσεις σε δύσκολη θέση, τις έβαλε μπροστά στις ευθύνες τους. Εμείς θέλουμε να συνεχίσετε τον αγώνα σας και να πιέσετε τις κυβερνήσεις σας, ιδιαίτερα την ελληνική κυβέρνηση, να συνεχίσουν αυτό που ξεκινήσατε, για να σπάσει οριστικά ο αποκλεισμός της Γάζας. Αυτό που κάνατε είναι σημαντικό και θετικό για την Αντίσταση, για τον αγώνα ενάντια στα σιωνιστικά και αμερικάνικα σχέδια. Μας έδωσε περισσότερο θάρρος και δύναμη να συνεχίσουμε τον αγώνα μας, μέχρι να κατακτηθούν όλα τα δικαιώματα του Παλαιστινιακού λαού, δηλαδή να δημιουργηθεί ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος και να επιστρέψουν όλοι οι Παλαιστίνιοι πρόσφυγες στις εστίες τους. Μπορεί άμεσα να μην επιτευχθούν πολλά πράγματα, αλλά είμαστε σίγουροι ότι στο μέλλον η πράξη σας θα είναι φάρος για όλους τους ελεύθερους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, για να συνεχίσουν την ίδια δράση στο πλευρό του Παλαιστινιακού λαού.
Πέμπτη, 28 Αυγούστου
Mission accomplished. Η αποστολή εξετελέσθη. Ωρα 11 και 15 το βράδυ, κάπου ανάμεσα στη Γάζα και την Κύπρο, αφού πέρασε ένα δίωρο στη διάρκεια του οποίου ο Ακι, ο Πακιστανός κινηματογραφιστής και κολλητός μας από την Κύπρο και μετά, μας μετέφερε υλικό από τις πολλές ώρες που έχει τραβήξει με την κάμερά του, πιάνω στα χέρια μου τον υπολογιστή για να γράψω την τελευταία ανταπόκριση (αν υπάρξουν άλλες, δε θα έχουν ιδιαίτερη σημασία).
Στις 3 και 30 ακριβώς το «Αγιος Νικόλαος» (Liberty) έλυσε τους κάβους και άρχισε να βγαίνει από το λιμάνι της Γάζας. Ηταν το πρώτο πλοίο που μπήκε σ’ αυτό το λιμάνι μετά από 41 χρόνια και το πρώτο που απέπλευσε. Δέκα λεπτά αργότερα απέπλευσε και το «Δημήτρης Κ» (Free Gaza). Προηγουμένως, πήραμε απόπλου από το Λιμναρχείο της Γάζας. Για πρώτη φορά σε βιβλίο επιβατών πλοίου μπήκε η σφραγίδα της Παλαιστινιακής Αρχής.
Κατά την αναχώρηση δεν είχαμε τη λαοθάλασσα της άφιξης. Δεν ξέραμε ακριβώς την ώρα και δε μπορούσε να γίνει κάλεσμα στον κόσμο. Ηταν, όμως, εκεί οι ψαράδες της Γάζας, έτοιμοι πάνω στα παμπάλαια καΐκια τους, να μας συνοδεύσουν στ’ ανοιχτά. Και στην προκυμαία ήταν παραταγμένοι δεκάδες ένοπλοι, όλων των στρατιωτικών σωμάτων της Γάζας (μέχρι και η έφιππη αστυνομία της πόλης), πολιτικά στελέχη και στελέχη κοινωνικών οργανώσεων, για να μας αποχαιρετίσουν με όλες τις τιμές. Ενα τεράστιο πανό με αποτυπωμένες τις φωτογραφίες όλων των μελών της αποστολής δέσποζε στην πρόσοψη του Λιμεναρχείου (άλλο ένα τέτοιο πανό ήταν τοποθετημένο στο ξενοδοχείο El Deira, όπου διαμέναμε).
Οι ψαράδες μας συνόδεψαν για αρκετά μίλια δημιουργώντας ένα πανδαιμόνιο με φωνές, αλαλαγμούς και σφυρίγματα. Κρεμασμένη πάνω στα ψαροκάικα η πιτσιρικαρία χαιρετούσε και σχημάτιζε το σήμα της νίκης. Το ίδιο κάναμε και μεις, ενώ ο καπετάνιος μας κόντευε να πάθει συμφόρηση, διότι έφερναν τα καΐκια τους πολύ κοντά ή έμπαιναν μπροστά μας και έκαναν κόνξες. Κατάσταση τρελοκομείου.
Στα 6 μίλια περίπου είδαμε τρία σκάφη του Λιμενικού των Σιωνιστών, που φρόντισαν πρώτα να απομακρύνουν έξι παλαιστινιακές τράτες που μας περίμεναν στ’ ανοιχτά κάνοντας τάχα ότι ψαρεύουν. Τα περιπολικά του Ισραήλ μας παρακολουθούσαν από απόσταση για αρκετή ώρα, χωρίς να κάνουν καμιά κίνηση να μας πλησιάσουν. Το σημειώνω, γιατί μέχρι και λίγη ώρα πριν την αναχώρησή μας το ραδιόφωνο του Ισραήλ μετέδιδε ότι θα μας κάνουν έλεγχο και θα συλλάβουν τους Παλαιστίνιους που τυχόν θα μετεφέρουμε. Είχαμε, όμως, φροντίσει να τους αφοπλίσουμε προπαγανδιστικά. Στη θέση κάποιων μελών της αποστολής που έμειναν στη Γάζα για να επιστρέψουν αργότερα, πήραμε μια μητέρα με τα 4 παιδιά της, όλους με παλαιστινιακά διαβατήρια και κυπριακή βίζα (ο πατέρας της οικογένειας εργάζεται στην Κύπρο και η μητέρα με τα παιδιά είχαν εγκλωβιστεί στη Γάζα), και ένα ακρωτηριασμένο παιδί μαζί με τον πατέρα του, που θα νοσηλευτεί σε νοσοκομείο της Κύπρου. Το παιδί αυτό έχασε το πόδι του από ισραηλινή ρουκέτα στη Μπετ Χανούν και μας το υπέδειξε ο φίλος μας και ελληνόφωνος διευθυντής του νοσοκομείου της πόλης. Ετσι, οι Σιωνιστές προτίμησαν να μην ανέβουν στα πλοία μας, για να αποφύγουν το διεθνή διασυρμό.
Πριν την αναχώρησή μας, έγινε στη μεγάλα ταράτσα του Al Deira η τελετή παράδοσης των παλαιστινιακών διαβατηρίων μας από τον πρωθυπουργό Ισμαήλ Χανίγια. Παρόντες ήταν ο υπουργός Υγείας Μπάσιρ Ναΐμ, οι στρατηγοί όλων των ένοπλων σωμάτων της Γάζας και ο ηγέτης της Χαμάς, Μαχμούντ Ζαχάρ, που βγήκε από την παρανομία για να μας χαιρετίσει και αυτός από κοντά (ο Ζαχάρ κατέβηκε και στο λιμάνι και μας αποχαιρέτισε θερμά πάνω στο πλοίο μας). Μετά από την εισηγητική ομιλία του Μπάσιρ Ναΐμ, το λόγο πήρε ο Χανίγια, ο οποίος σε μια ιδιαίτερα φορτισμένη ομιλία εξήρε το ρόλο της αποστολής μας, μας χαρακτήρισε ήρωες και ανακοίνωσε ότι η κυβέρνηση αποφάσισε να μας απονείμει διπλωματικά και όχι κοινά διαβατήρια, γεγονός που σημαίνει ότι σε οποιαδήποτε χώρα κι αν βρισκόμαστε αντιπροσωπεύουμε την Παλαιστίνη. Ο Μπάσιρ Ναΐμ φώναζε τα ονόματά μας κι ένας-ένας παραλάμβανε το διαβατήριό του από τον Χανίγια μπροστά σε δεκάδες τηλεοπτικά συνεργεία, φωτορεπόρτερ και δημοσιογράφους. Ο Χανίγια ανακοίνωσε επίσης ότι η κυβέρνηση αναλαμβάνει όλα τα έξοδα της διαμονής μας στη Γάζα και πως θα πληρώσει όλα τα έξοδα που θα χρειαστούν για να επιστρέψει το ακρωτηριασμένο παιδί όρθιο και όχι σε αναπηρικό καροτσάκι.
Χτες το βράδυ μας έκανε το τραπέζι η Λαϊκή Επιτροπή Ενάντια στον Αποκλεισμό σε κυριλάτο παραλιακό κέντρο της Γάζας (ένα απ’ αυτά που κατασκεύασε η προηγούμενη εξουσία). Μας μοίρασε μπόλικα αναμνηστικά δώρα, ενώ παρακολουθήσαμε και μια επίδειξη παραδοσιακών παλαιστινιακών χορών από νεανικό συγκρότημα.
Την Παρασκευή γύρω στις 9 με 10 το βράδυ αναμένεται να φτάσουμε στη Λάρνακα. Ζητήσαμε και το ένα πλοίο θα ανέβει στην Ελλάδα με μερικούς της ελληνικής αποστολής και ελπίζουμε την Πέμπτη το απόγευμα να φτάσει στον Πειραιά, όπου θα γίνει κάποια εκδήλωση υποδοχής.