Την ημέρα που έκλειναν τα σχολεία για τις χριστουγεννιάτικες διακοπές διάλεξε εσκεμμένα, για ευνόητους λόγους, ο Πιερρακάκης να κάνει τον χριστουγεννιάτικο μποναμά του σε εκπαιδευτικούς και μαθητές, που βαθαίνει όλο και πιο πολύ την ιδιωτικοποίηση της δημόσιας Παιδείας. Τα δύο νέα νομοθετικά «κεραμίδια» στο κεφάλι της δημόσιας εκπαίδευσης ανακοίνωσε ο Πιερρακάκης στο τελευταίο υπουργικό συμβούλιο της χρονιάς.
Τα χριστουγεννιάτικα «καλούδια» εκτός από το ήδη ανακοινωμένο πλέον International Baccalaureate, που θα εισαχθεί στα δημόσια Πρότυπα σχολεία και οι κάτοχοί του θα εισάγονται χωρίς τις ψυχοφθόρες και εξοντωτικές πανελλαδικές και ΕΒΕ και στα δημόσια πανεπιστήμια, αποθεώνοντας τις ταξικές ανισότητες, περιλαμβάνουν και τα Δημόσια Ωνάσεια Σχολεία, την απάτη του «Ανοιχτού σχολείου» στο πλαίσιο της «αυτονομίας» της σχολικής μονάδας και νέες υπερεξουσίες στους διευθυντές-μάνατζερ που βαθαίνουν τον έλεγχο, την πειθάρχηση και την ιδιωτικοποίηση.
Δημόσια Ωνάσεια Σχολεία – Παιδεία με χορηγίες καπιταλιστικών ιδρυμάτων
Είναι γενική κατεύθυνση της νεοφιλελεύθερης κυβέρνησης Μητσοτάκη και υλοποιείται σε όλα τα πεδία που αφορούν κοινωνικά αγαθά, όπως αυτά της Υγείας (πρόσφατο παράδειγμα η ίδρυση ιδιωτικού μαγαζιού της Βαρδινογιάνναινας στο Παιδιατρικό Νοσοκομείο «Αγία Σοφία», με τη μεταφορά κρίσιμων κλινικών του Νοσοκομείου στο ιδιωτικό μαγαζί) και της Παιδείας. Οι καπιταλιστές επιτυγχάνουν φοροαπαλλαγές και ένα σωρό άλλα προνόμια, διευκολύνσεις, τσάμπα διαφήμιση και «αποδοχή» από το πόπολο και σημαντικότατο λόγο στα του κράτους, και το αστικό κράτος απαλλάσσεται από τις υποχρεώσεις του απέναντι στην εργαζόμενη κοινωνία.
Στο πλαίσιο αυτό ανακοινώθηκε και η δημιουργία του Δικτύου Δημόσιων Ωνάσειων Σχολείων (ΔΗΜ.Ω.Σ.), που θα υλοποιηθεί μέσω δωρεάς του Ιδρύματος Ωνάση και αποτελεί την πρώτη νομοθετική ρύθμιση.
Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις
– Αφορά τη μετατροπή 22 υφιστάμενων σχολείων (11 Γυμνασίων και 11 Λυκείων) σε σύγχρονες εκπαιδευτικές μονάδες που θα προωθούν καινοτομίες και εκπαιδευτικές πρακτικές υψηλού επιπέδου. Τα πρώτα σχολεία του δικτύου αναμένεται να λειτουργήσουν τον Σεπτέμβριο του 2025, ενώ η πλήρης ανάπτυξη θα ολοκληρωθεί το 2026. Συνολικά, περίπου 6.000 μαθητές και μαθήτριες θα έχουν τη δυνατότητα να φοιτήσουν σε αυτά τα σχολεία, τα οποία θα συνδέονται στενά με πανεπιστημιακά ιδρύματα για την προώθηση εκπαιδευτικών καινοτομιών.
– Το Ιδρυμα Ωνάση θα χρηματοδοτήσει την ανακαίνιση των σχολείων (έως 1 εκατ. ευρώ ανά σχολική μονάδα) και θα καλύπτει λειτουργικά έξοδα (έως 500.000 ευρώ ετησίως ανά σχολείο).
– Οι εκπαιδευτικοί θα προέρχονται από το υπάρχον δυναμικό των δημοσίων σχολείων, μέσω διαδικασίας αντίστοιχης με εκείνη των Προτύπων Σχολείων.
– Οι μαθητές θα εισάγονται μέσω εξετάσεων στην Α΄ Γυμνασίου και Α΄ Λυκείου, ενώ οι ήδη φοιτούντες θα παραμένουν κανονικά στα σχολεία.
– Η λειτουργία των ΔΗΜ.Ω.Σ. θα βασίζεται σε ειδική σύμβαση μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και του Ιδρύματος Ωνάση, με το πρότυπο του Ωνάσειου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου. Για την λειτουργία τους θα συσταθεί Διοικούσα Επιτροπή με πλειοψηφία του Δημοσίου.
Πρόκειται για ένα νέο δίκτυο Πρότυπων σχολείων υπό την σκέπη, όμως, ενός καπιταλιστικού ιδρύματος. Το υπουργείο Παιδείας ισχυρίζεται ότι τα Δημόσια Ωνάσεια Σχολεία αποτελούν «ενίσχυση της πολυτυπίας της εκπαίδευσης» και θα λειτουργήσουν «σε περιοχές που αντιμετωπίζουν κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις». «Πολυτυπία» βέβαια σημαίνει κατηγοριοποίηση και ανταγωνισμό και όχι ένα ισχυρό, ενιαίο, ποιοτικό δημόσιο σχολείο για όλα τα παιδιά, ενώ η λειτουργία σε περιοχές με «κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις», δηλαδή υποβαθμισμένες και απομακρυσμένες περιοχές, είναι καθαρή απάτη. Και είναι απάτη γιατί τα παιδιά που θα εισάγονται σε αυτά δεν θα είναι παιδιά από οικογένειες-παρίες, αφού θα εισάγονται ύστερα από εξετάσεις στο στυλ των εξετάσεων για τα Πρότυπα σχολεία. Λαμβάνοντας υπόψη ότι στα Πρότυπα σχολεία περνάει μόνο το 20% των υποψηφίων και ότι ανθεί ήδη μια τεράστια βιομηχανία φροντιστηρίων που «στηρίζει» αυτήν την προσπάθεια, αντιλαμβανόμαστε το μέγεθος της κοροϊδίας.
Η αναφορά δε, ότι για τη λειτουργία των Ωνάσειων Σχολείων θα υπάρξει «ειδική σύμβαση μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και του Ιδρύματος Ωνάση, με το πρότυπο του Ωνάσειου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου» και ότι θα «συσταθεί Διοικούσα Επιτροπή με πλειοψηφία του Δημοσίου» αφήνει ανοιχτές πόρτες και παράθυρα για το είδος της «παρέμβασης» που θα έχει το καπιταλιστικό ίδρυμα και στο ίδιο το περιεχόμενο και την εξέλιξη της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
International Baccalaureate: η επιτομή των ταξικών ανισοτήτων
Η δεύτερη νομοθετική ρύθμιση θα έχει τον ψευδεπίγραφο τίτλο «Ενδυνάμωση της σχολικής μονάδας και εισαγωγή καινοτομιών στην εκπαίδευση». Σε αυτήν περιλαμβάνεται και το International Baccalaureate (ΙΒ). Θα εισαχθεί από τον Σεπτέμβρη του 2026 στα δημόσια Πρότυπα σχολεία, ενώ ετοιμάζονται και νέες παρεμβάσεις μέσα στο 2025 που θα επιτρέπουν στους κατόχους ΙΒ να εισάγονται όχι μόνο στα ιδιωτικά πανεπιστήμια αλλά και στα δημόσια ΑΕΙ, χωρίς πανελλήνιες εξετάσεις και Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής!
Πρόκειται για ρύθμιση που ευνοεί προκλητικά το κεφάλαιο, τα παιδιά της μπουρζουαζίας και στέλνει στο καναβάτσο τους «πλεμπαίους», τα παιδιά της εργαζόμενης κοινωνίας.
Η πρόκληση, το θράσος της κυβέρνησης Μητσοτάκη και του «ορφανού» του Σημίτη, Πιερρακάκη, πλέον γενίτσαρου της ΝΔ, έχει αγγίξει ταβάνι. Αυτοί που επέβαλαν τον ταξικό φραγμό της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής, που κάθε χρόνο πετσοκόβει τα κεφάλια περίπου 25.000 υποψήφιων, αφού δεν τους δίνει τη δυνατότητα να καταθέσουν καν μηχανογραφικό, αυτοί που ευλογούν τον «κλειστό αριθμό εισακτέων», τον οποίο και έχουν μειώσει δραστικά, που αποθεώνουν τις πανελλήνιες που έχουν εξοντώσει οικονομικά τα εργαζόμενα νοικοκυριά και γονατίζουν πνευματικά και ψυχολογικά τα παιδιά τους, που ματώνουν για να κερδίσουν το πολυπόθητο εισιτήριο για τα δημόσια ΑΕΙ, τώρα τους φτύνουν κατάμουτρα και από πάνω τους περιγελούν βαφτίζοντας την επιτομή των ανισοτήτων «μηχανισμό μείωσής» τους!
Τι θα γυρίσουν και θα πουν, λοιπόν, σε όλα αυτά τα παιδιά και τους γονείς τους, οι σαδιστές της ΝΔ; Θα τους πουν -και με τη βούλα των νομοθετικών ρυθμίσεων που μαγειρεύουν- ότι όποιος έχει «χοντρό πορτοφόλι» έχει όλες τις πόρτες ανοιχτές. Αρκεί ο μπαμπάς να πληρώσει. Το χαρτί του ΙΒ που αγοράζεται πανάκριβα από ένα ιδιωτικό σχολείο (κοστίζει 40.000 ευρώ μόνο για τα δύο χρόνια φοίτησης στην Β΄και Γ΄Λυκείου), εξασφαλίζει στους γόνους της μπουρζουαζίας και των εύρωστων οικονομικά στρωμάτων και τσάμπα, χωρίς κόπο, πρόσβαση σε ένα δημόσιο ΑΕΙ της ημεδαπής, μέσα από έναν παράλληλο δρόμο χωρίς πανελλήνιες εξετάσεις και ΕΒΕ και έτσι ο/η κανακάρης δεν χρειάζεται να ξενιτευτεί για να σπουδάσει στην αλλοδαπή.
Και αφού δεν δίστασαν να ξεσκίσουν κυριολεκτικά το Σύνταγμα, προκειμένου να φέρουν τα ιδιωτικά ΑΕΙ, έχουν ξαμολυθεί τώρα να εξασφαλίσουν πελατεία για τα ιδιωτικά μαγαζιά των εμπόρων της γνώσης, αλλά και να ανοίξουν την Κερκόπορτα στα δημόσια ΑΕΙ μέσα από δυο δρόμους: έναν με αγκάθια και συρματοπλέγματα και έναν στρωμένο με ρόδα (περισσότερα εδώ).
Η απάτη του «Ανοιχτού Σχολείου»: ένας ακόμη δρόμος για την ενίσχυση της ιδιωτικοποίησης
Στο ενημερωτικό σημείωμα του ΥΠΑΙΘΑ αναφέρονται τα εξής: «Το Υπουργείο Παιδείας θεσμοθετεί το Ανοιχτό Σχολείο για τους μαθητές και την κοινωνία. Σε κάθε δήμο ένας αριθμός σχολείων θα είναι χώροι ζωντανοί και πολυλειτουργικοί, με αθλητικές δραστηριότητες, ελεύθερο παιχνίδι, λέσχες ανάγνωσης, διαλέξεις και σχολές γονέων. Την ευθύνη για τη λειτουργία τους θα έχουν οι Δήμοι της χώρας ενώ το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής θα συνδράμει με την εκπόνηση του Προγράμματος Σπουδών. Τις δράσεις των σχολείων θα παρακολουθεί ο Επόπτης Ποιότητας».
Η ρύθμιση περιλαμβάνεται στη δεύτερη νομοθετική ενότητα. Το «Ανοικτό Σχολείο» στην κοινωνία εντάσσεται στο πλαίσιο της πολυδιαφημισμένης «αυτονομίας» της σχολικής μονάδας, που αποτελεί επιδίωξη όλων των κυβερνήσεων με νεοφιλελεύθερο πρόσημο. Αποκέντρωση και αυτονομία είναι δυο όψεις του ίδιου νομίσματος. «Αυτονομία» σημαίνει κυρίως απαλλαγή του αστικού κράτους από την γενναία οικονομική στήριξη της δημόσιας εκπαίδευσης και φόρτωμα των βαρών στην εργαζόμενη κοινωνία, με παράλληλη εμπλοκή ιδιωτών και καπιταλιστών στη λειτουργία των σχολείων. Αντίθετα, παιδαγωγική και διοικητική αυτονομία δεν υφίσταται, καθώς το σύστημα και όλες οι κυβερνήσεις διαχείρισής του δεν απεμπολούν και δεν διακινδυνεύουν τον κεντρικό σχεδιασμό της εκπαιδευτικής πολιτικής και το περιεχόμενο του αστικού σχολείου, επειδή αυτό αποτελεί βασικότατο μηχανισμό αναπαραγωγής της κυρίαρχης ιδεολογίας και των εκμεταλλευτικών σχέσεων στην παραγωγή. Μη διαπραγματεύσιμη είναι και η διοίκησή του, εξ ου και οι επιλογές στελεχών από τις εκάστοτε κυβερνήσεις διαφόρων «χρωμάτων» (πάμπολλα τα πρόσφατα παραδείγματα παρεμβάσεων των στελεχών της διοικητικής ιεραρχίας για την επιβολή της αξιολόγησης, με στόχο την τρομοκρατία και την υποταγή των εκπαιδευτικών).
«Ανοιχτό Σχολείο» σημαίνει σχολείο που αγωνιά για την επιβίωσή του, καθώς η κρατική χρηματοδότηση είναι ελλιπέστατη. Οφείλει να αναζητά πρόσθετους πόρους από ιδιώτες και καπιταλιστές, αξιολογούμενο μάλιστα γι’ αυτό. «Πολυλειτουργικότητα», λοιπόν, για το ΥΠΑΙΘΑ είναι η εμπλοκή της λεγόμενης «τοπικής κοινωνίας» (δηλαδή δημαρχαίοι, σύλλογοι, τοπικές καπιταλιστικές επιχειρήσεις, κ.λπ.). Η εμπλοκή γίνεται πάντα με κάποια ανταλλάγματα είτε μικροκομματικά, είτε διαφήμισης είτε και (καλυμμένης) κερδοφορίας και αποτελεί πλευρά της ιδιωτικοποίησης της λειτουργίας της δημόσιας εκπαίδευσης. Τα περί ευθύνης του ΙΕΠ και των Εποπτών Ποιότητας λέγονται μόνο για ξεκάρφωμα.
Η επιχειρηματική λειτουργία της σχολικής μονάδας και η ασφυκτική της αξιολόγηση-χειραγώγηση-κατηγοριοποίηση, αποκτά νέα ώθηση με την κατάργηση των Σχολικών Επιτροπών και των Δημοτικών Επιτροπών Παιδείας (περισσότερα εδώ).
Και άλλες υπερεξουσίες στους διευθυντές-αξιολογητές-μάνατζερ
Κατά το ΥΠΑΙΘΑ, η «αυτονομία» της σχολικής μονάδας «θα επιτευχθεί με τις αυξημένες αρμοδιότητες που δίδονται πλέον στους διευθυντές των σχολείων, ταυτόχρονα με έναν αυστηρό έλεγχο και λογοδοσία», σύμφωνα με τη συνταγή του ΟΟΣΑ: «Το εκπαιδευτικό μας σύστημα παραμένει ένα από τα πλέον συγκεντρωτικά εκπαιδευτικά συστήματα ανάμεσα σε όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ. Διεθνείς έρευνες δείχνουν πως μια μεγαλύτερη αυτονομία της σχολικής μονάδας σε συνδυασμό με αποτελεσματικά συστήματα λογοδοσίας, βελτιώνουν τα εκπαιδευτικά αποτελέσματα. Σε συνέχεια του Ν. 4823/2021 που προέβλεπε την ενδυνάμωση του ρόλου του διευθυντή, η νέα νομοθετική ρύθμιση έρχεται να ενισχύσει περαιτέρω τις αρμοδιότητές του. Ανάμεσα σε άλλα, ο διευθυντής ή η διευθύντρια του σχολείου θα μπορεί να επιλέγει Υποδιευθυντή, να προτείνει την κατά προτεραιότητα αξιολόγηση εκπαιδευτικών της σχολικής μονάδας του και να οργανώνει το Εβδομαδιαίο Ωρολόγιο Πρόγραμμα με έλεγχο παιδαγωγικής διάστασης από Σύμβουλο και Επόπτη Ποιότητας».
Το επιχειρηματικό σχολείο, το σχολείο της αξιολόγησης, που αγωνιά για να εξασφαλίσει τους πόρους επιβίωσής του, έχει ανάγκη από έναν διευθυντή-μάνατζερ.
Ο διευθυντής γίνεται απόλυτος δερβέναγας, αφού εκτός του ότι είναι και αξιολογητής των εκπαιδευτικών του σχολείου του μαζί με τον Σύμβουλο, κρατά στα χέρια του όλα τα πλοκάμια της απαρέγκλιτης τήρησης των οδηγιών του υπουργείου Παιδείας. Με τον νόμο Κεραμέως (Ν. 4823/2021) ορίζει τους Ενδοσχολικούς Συντονιστές, τους μέντορες, τους Υποδιευθυντές, τους Υπεύθυνους διασύνδεσης με τη μαθητεία στα ΕΝΕΕΓΥΛ (Ενιαία Ειδικά Επαγγελματικά Γυμνάσια-Λύκεια).
Ακόμη δε, και στην περίπτωση που προβλέπεται ότι ο διευθυντής απλώς «εισηγείται», ουσιαστικά είναι αυτός που αποφασίζει, αφού είναι πολύ δύσκολο οι εκπαιδευτικοί να τολμήσουν να αμφισβητήσουν την «εισήγησή» του, μιας και αποτελεί αξιολογητή τους ή και πειθαρχικό τους προϊστάμενο.
Είναι επίσης ένας διευθυντής-μάνατζερ, γιατί εκτός από τη «διαχείριση του προσωπικού», μπορεί να διαθέτει το σχολικό κτίριο και τις υποδομές του δημόσιου σχολείου σε «φορείς», προκειμένου να αποκομίσει «οφέλη», δηλαδή να αποκομίσει πόρους από «τρίτους» για τη λειτουργία του.
Τώρα, ειδικά μετά το πατατράκ που υπέστη το υπουργείο Παιδείας στην εφαρμογή της αξιολόγησης, επειδή συνάντησε τη σθεναρή, μαζική αντίσταση των εκπαιδευτικών στην επιστροφή του επιθεωρητή, ο Πιερρακάκης προχωρεί σε νέο ανασχεδιασμό δίνοντας στους διευθυντές-απόλυτους κυρίαρχους και μάνατζερ και νέες υπερεξουσίες, ελπίζοντας σε ένταση του πρέσινγκ στους εκπαιδευτικούς. Ο διευθυντής θα μπορεί επιπλέον να προτείνει την κατά προτεραιότητα αξιολόγηση εκπαιδευτικών της σχολικής μονάδας του, να επιλέγει Υποδιευθυντή-τσιράκι του και να οργανώνει το Εβδομαδιαίο Ωρολόγιο Πρόγραμμα με έλεγχο παιδαγωγικής διάστασης από Σύμβουλο και Επόπτη Ποιότητας (περισσότερα εδώ).
Στις δύο νομοθετικές ρυθμίσεις που θα έρθουν το 2025 περιλαμβάνονται και η ίδρυση δύο Αθλητικών Σχολείων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη από τη σχολική χρονιά 2026-2027 και άλλα ηχηρά, όπως η πλήρης ψηφιοποίηση εκπαιδευτικών λειτουργιών (του απουσιολογίου, του Μητρώου μαθητών, των Πρακτικών, του βιβλίου ύλης, κ.λπ.), που έχουν και τον χαρακτήρα του πλήρους ελέγχου της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
Γιούλα Γκεσούλη
