Με μια φιέστα μπροστά σε επιλεγμένο ακροατήριο, Μητσοτάκης και Κεραμέως, παρουσίασαν χθες στο 1ο Γενικό Λύκειο Αγ. Δημητρίου («στρογγυλό» σχολείο) το όραμά τους για το «αναβαθμισμένο» σχολείο.
Μπόλικη δημαγωγία, ασύστολα ψεύδη και προσπάθεια ενεργοποίησης του «κοινωνικού αυτοματισμού» ενάντια στους εκπαιδευτικούς που δεν θέλουν την αξιολόγηση, γιατί είναι κολλημένοι σε «προκαταλήψεις» και «κρύβονται μέσα σε κούφια συνθήματα», ήταν τα χαρακτηριστικά της φιέστας, που δεν πρόσθεσε καμιά επιπλέον πληροφόρηση σε σχέση με το νομοσχέδιο και με όσα έχουν ήδη δει το φως της δημοσιότητας.
Με κάλπικα «στολίδια», τα οποία εδώ και δυο μέρες παρουσιάζουν τα παπαγαλάκια των Μέσων παραπληροφόρησης, επιδιώκεται να αποσιωπηθεί ο πυρήνας του νομοσχέδιου, που είναι η επιστροφή του επιθεωρητισμού (αξιολόγηση) και η κακόφημη «αυτονομία» της σχολικής μονάδας, δηλαδή η ταξική κατηγοριοποίηση των δημόσιων σχολείων και η ιδιωτικοοικονομική τους λειτουργία για την αποκόμιση πόρων, με παράλληλη απεμπλοκή του αστικού κράτους από την υποχρέωσή του να ενισχύει τη δημόσια εκπαίδευση με όλη την απαραίτητη χρηματοδότηση.
Και αυτά τα «στολίδια» είναι π.χ. οι «σύγχρονες δεξιότητες» με τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων, τα Αγγλικά στο Νηπιαγωγείο, το «πολλαπλό βιβλίο», η δυνατότητα των εκπαιδευτικών να οργανώνουν την τετραμηνιαία αξιολόγηση των μαθητών. Πρόκειται
- Για τον αυστηρό προσανατολισμό στις δεξιότητες (soft skills), που απαιτεί η καπιταλιστική αγορά εργασίας, την υποχώρηση των όποιων ψηγμάτων γενικής μόρφωσης και την υποχρεωτική εφαρμογή των παλιών «καινοτόμων προγραμμάτων», εμπλουτισμένων με κάποιες νέες θεματικές ενότητες -π.χ. διατροφή, οδική ασφάλεια, σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, περιβάλλον, πολιτιστική κληρονομιά, ανθρώπινα δικαιώματα, επιχειρηματικότητα, κ.λπ.- και των «δεξιοτήτων τεχνολογίας και επιστήμης» (εργαστήρια δεξιοτήτων, αγγλικά στο νηπιαγωγείο), που θα χρησιμεύσουν επίσης ως κριτήρια αξιολόγησης σχολικών μονάδων και εκπαιδευτικών.
- Για τη διάσπαση του ενιαίου της εκπαιδευτικής διαδικασίας, ανάλογα με τις ξεχωριστές «ανάγκες» των μαθητών, των σχολείων και των περιοχών, που σε συνδυασμό με το ότι «όλα τα βιβλία θα είναι διαθέσιμα σε ψηφιακή μορφή» και με την «επαναχρησιμοποίηση των διδακτικών βιβλίων Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης» θα ανοίξει το δρόμο για την κατάργηση των δωρεάν βιβλίων (πολλαπλό βιβλίο)
- Για την ψευδαίσθηση ελευθερίας επιλογής μεθόδων της τετράμηνης αξιολόγησης των μαθητών (π.χ. ωριαία διαγωνίσματα, τεστ, εκπόνηση εργασιών, παρουσίαση του μαθήματος από τον μαθητή) όταν το κύριο είναι αυτή καθαυτή η αξιολόγησή τους, δηλαδή οι τεχνικές εφαρμογής ταξικών φραγμών που πλήττουν με ιδιαίτερη σκληρότητα τα παιδιά των φτωχολαϊκών στρωμάτων.
Θεωρούμε θράσος αυτήν την «ριζοσπαστική» τάχαμου «ανάσα ελευθερίας», όταν το υπουργείο Παιδείας έχει νομοθετήσει την Τράπεζα Θεμάτων στη Δευτεροβάθμια και έχει ανακοινώσει ότι «σκέπτεται» την καθιέρωση στο Δημοτικό Σχολείο ενός είδους γραπτής αξιολόγησης των μαθητών στις τρεις τελευταίες τάξεις, καθώς και έλεγχο-αξιολόγηση εκείνων των εκπαιδευτικών που οι προφορικές βαθμολογίες που έβαλαν στους μαθητές θα απέχουν σημαντικά από τις βαθμολογίες που θα πετυχαίνουν οι εξεταζόμενοι στις γραπτές εξετάσεις.
Ασύστολα ψεύδη και «κοινωνικός αυτοματισμός»
Μητσοτάκης και Κεραμέως ισχυρίστηκαν με θράσος ότι προωθούν τις ίσες ευκαιρίες για όλα τα παιδιά και την ισότιμη πρόσβαση στην εκπαίδευση μέσω της γενίκευσης του διετούς υποχρεωτικού Νηπιαγωγείου, της καθιέρωσης των Αγγλικών από το Νηπιαγωγείο, της «επιτυχίας» της τηλεκπαίδευσης στη διάρκεια της πανδημίας, που κάλυψε όλα «τα κενά στην ύλη» ενώ προσφέρει «νέες δυνατότητες», της τροφοδοσίας των σχολείων με τον απαραίτητο εξοπλισμό για την εφαρμογή της και τις «εναλλακτικές εκπαιδευτικές διαδρομές με επαγγελματική προοπτική», μέσα από την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση.
Οι εκπαιδευτικοί, οι μαθητές, οι γονείς όμως ξέρουν πως
- Εχουν νομοθετηθεί άπειροι ταξικοί φραγμοί που καταστρέφουν τα όνειρα για μόρφωση και σπουδές μέχρι και την τελευταία εκπαιδευτική βαθμίδα, το Πανεπιστήμιο. Αυξήθηκαν τα εξεταζόμενα μαθήματα στο Γυμνάσιο και ο βαθμός δυσκολίας για την προαγωγή από τάξη σε τάξη και για την απόκτηση του απολυτήριου. Θεσμοθετήθηκαν οι διετείς Επαγγελματικές Σχολές Κατάρτισης για τους απόφοιτους Γυμνασίου, που νομιμοποίησαν και επεξέτειναν την παιδική εργασία, ενώ η επαγγελματική εκπαίδευση-κατάρτιση παραδόθηκε στους καπιταλιστές και τις ανάγκες της αγοράς.
Μετά την Τράπεζα Θεμάτων επιβλήθηκε μια νέα πολύ αποτελεσματική λαιμητόμος της τάσης της νεολαίας της εργαζόμενης κοινωνίας για πανεπιστημιακές σπουδές: η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής, που σε συνδυασμό με τον κλειστό αριθμό εισακτέων που βαίνει συνεχώς μειούμενος, θα αφήσει εκτός ΑΕΙ δεκάδες χιλιάδες υποψήφιους.
Αρκεί κανείς να δει το θεσμό των Προτύπων σχολείων, τα οποία μάλιστα διπλασιάστηκαν (οι μαθητές σε αυτά εισάγονται με εξετάσεις και οι εκπαιδευτικοί τους οφείλουν να έχουν αυξημένα προσόντα) για να διαπιστώσει το ψέμα της ισότιμης πρόσβασης για όλους, της κυβέρνησης των α(χ)ρίστων.
Εκεί, όμως, που η υποκρισία προκαλεί οργή είναι η αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων των απόφοιτων των κολλεγίων, η οποία τα κατέστησε ουσιαστικά ισότιμα με τα Πανεπιστήμια. Και ενώ στο δημόσιο Πανεπιστήμιο ιδρώνει για να μπει κανείς -εάν και εφόσον κατορθώσει να φθάσει στις πύλες του- στα κολλέγια το μόνο «προσόν» που απαιτείται είναι η δυνατότητα της «τσέπης» των γονιών.
- Το δίχρονο υποχρεωτικό Νηπιαγωγείο εάν και όταν εφαρμοστεί σε όλους τους Δήμους της χώρας -ειδικά τους μεγάλους, στους οποίους δεν υπήρξε μέχρι τώρα η πρόβλεψη για τις απαραίτητες υποδομές και το πρόβλημα με τα προνήπια είναι τεράστιο ειδικά στις λαϊκές γειτονιές- θα στεγαστεί σε κοντέινερ, μαγαζιά και γενικά ακατάλληλες κτιριακές υποδομές, αφού δεν έχουμε δει να υλοποιείται κανένα «μεγαλεπήβολο» ή σοβαρό σχέδιο σχολικής στέγης. Εκτός αυτού δεν υπάρχει καμιά μέριμνα για μόνιμο διορισμό του απαραίτητου εκπαιδευτικού προσωπικού, ενώ ακόμη και αυτή η ανεπαρκέστατη προκήρυξη για 5.250 διορισμούς εκπαιδευτικών σε Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση ακόμη καρκινοβατεί και δεν υπάρχει επ’ αυτής καμιά πληροφόρηση.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες τα Αγγλικά στο Νηπιαγωγείο τους μάραναν θα πει κανείς. Οπως και δικαίως θα αναρωτηθεί γιατί μετά από 12 χρόνια φοίτησης σε Δημοτικό-Γυμνάσιο-Λύκειο οι μαθητές δεν έχουν κατορθώσει να κατακτήσουν έστω μια ξένη γλώσσα (τα Αγγλικά). Ενώ τώρα θα λυθεί τάχα το πρόβλημα -που οφείλεται στο πρόγραμμα σπουδών, τα σχολικά εγχειρίδια και το ωρολόγιο πρόγραμμα- με την έναρξη της ενασχόλησης με αυτό το γνωστικό αντικείμενο από το Νηπιαγωγείο.
Και βέβαια υπάρχει και η ουσία πέρα από τη βιτρίνα που θέλει να φτιάξει η Κεραμέως μιμούμενη τα ιδιωτικά σχολεία. Είναι η σύγχυση που θα δημιουργηθεί στα νήπια, όταν αυτά δεν έχουν κατακτήσει ακόμη τη μητρική τους γλώσσα, και εισάγεται ο κατακερματισμός των διδακτικών αντικειμένων και η πολυπρόσωπη παρουσία εκπαιδευτικών.
- Η τηλεκπαίδευση εκτόξευσε τους ταξικούς φραγμούς και υπέσκαψε τα εργασιακά δικαιώματα των εκπαιδευτικών.
Δημιούργησε περιορισμούς στη δυνατότητα συμμετοχής στην εκπαιδευτική διαδικασία, καθώς πολλοί μαθητές δεν διέθεταν τον προαπαιτούμενο εξοπλισμό και υποδομές δικτύου, συναρτώντας τη συμμετοχή στην εκπαίδευση με το κοινωνικοοικονομικό υπόβαθρο των οικογενειών. Πέταξε εντελώς απέξω τα προσφυγόπουλα και τα παιδιά των περιθωριοποιημένων κοινωνικά ομάδων, υποχρέωσε τους εκπαιδευτικούς σε υπερωριακή μη αμοιβόμενη εργασία, σε επιπλέον έξοδα για την κάλυψη των αναγκών, κ.λπ. Για να μη μιλήσουμε για το ανέκδοτο των voucher των 200 ευρώ για αγορά τάμπλετ σε τελείους ανήμπορους οικονομικά μαθητές και το σκάνδαλο της Cisco, που κονόμησε χοντρά από αυτήν την ιστορία.
Το χαρακτηριστικό είναι πως ο Μητσοτάκης επιβεβαίωσε τους φόβους που είχαν διατυπωθεί εδώ και καιρό. Πως η τηλεκπαίδευση ήρθε για να μείνει, καλύπτοντας στο μέλλον τα κενά σε ειδικότητες κυρίως εκπαιδευτικών σε απομακρυσμένες περιοχές: «Ανακαλύψαμε με αυτόν τον τρόπο και νέες δυνατότητες που μπορεί η τεχνολογία να μας δώσει... Αλλά μιλάμε, πρωτίστως, για τον τεχνολογικό εξοπλισμό, ο οποίος θα δώσει τις δυνατότητες, όπως το ακούσαμε χαρακτηριστικά στο βίντεο το οποίο προηγήθηκε, στους δασκάλους και στους καθηγητές σας, να έχουν πρόσβαση στα πιο σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία, διαδραστικούς πίνακες, γρήγορο διαδίκτυο, online βάσεις δεδομένων, ώστε να μπορούμε να προσαρμόσουμε την εκπαιδευτική διαδικασία στις ανάγκες των καιρών».
Εκεί, όμως, που ο Μητσοτάκης πέταξε κάθε προσωπείο και έδωσε με σαφήνεια το περιεχόμενο της ταξικής Παιδείας που οραματίζεται είναι όταν δήλωσε κυνικά ότι το Πανεπιστήμιο δεν είναι για όλους: «Και, ναι, θα πρέπει να το πούμε ξεκάθαρα. Δεν μπορούν και δεν πρέπει να πάνε όλοι κατ’ ανάγκη στο Πανεπιστήμιο». Για τα παιδιά του κατώτερου Θεού υπάρχουν οι «επαγγελματικές διαδρομές», δηλαδή η γρήγορη εγκατάλειψη του σχολείου, οι διετείς επαγγελματικές σχολές, η φοίτηση στα ΙΕΚ, η απάτη της «διά βίου μάθησης», που υποκρύπτει την εργασιακή ανασφάλεια, το πέταγμα στην ανεργία (περιοδικό ή και μακροχρόνιο) και την καταφυγή σε «μαγαζιά» κατάρτισης με την ελπίδα εξεύρεσης νέας εργασίας. Αλλωστε, ο Μητσοτάκης το είπε καθαρά: «Η αγορά εργασίας συνέχεια αλλάζει και αυτή η σειρά των πραγμάτων, έτσι όπως τουλάχιστον αφορούσε τους γονείς μας: σπουδάζεις κάτι, έχεις μια δουλειά για μια ζωή και τελικά μετά παίρνεις τη σύνταξή σου, είναι κάτι το οποίο, δυστυχώς ή ευτυχώς, ανάλογα από το πώς θα το δει κανείς στη σημερινή εποχή, δεν ισχύει πια».
Τέλος, με απύθμενο θράσος, προσπάθησε να ενεργοποιήσει τον κοινωνικό αυτοματισμό των μαθητών και γονιών ενάντια στους εκπαιδευτικούς που μάχονται την αξιολόγηση και εκείνη τη στιγμή διαδήλωναν έξω από το σχολείο που γινόταν η φιέστα.
Είπε, εν ολίγοις, πως αυτοί-οι εκπαιδευτικοί- που δέχονται να αξιολογούν τους μαθητές τους, που κρατούν την σπάθα πάνω από τα κεφάλια τους, ταυτόχρονα θέλουν να βγάλουν τον εαυτό τους έξω από τη διαδικασία της αξιολόγησης.
Καταρχάς να πούμε πως η αξιολόγηση των μαθητών δεν αποφασίζεται από τους δασκάλους τους, αλλά επιβάλλεται με νόμους από το υπουργείο Παιδείας, το οποίο μάλιστα συνεχώς την ενισχύει με νέα μέτρα, όπως είπαμε παραπάνω, για να τους αποκαρδιώσει και να ματαιώσει τις ελπίδες για σπουδές σε ανώτερες βαθμίδες. Ο εκπαιδευτικός, ως δημόσιος υπάλληλος, δεν μπορεί να κάνει αλλιώς. Εκείνο που μπορεί να κάνει -και το κάνουν κατά κανόνα οι εκπαιδευτικοί που έχουν κοινωνικές και παιδαγωγικές ευαισθησίες- είναι να απαλύνει κατά το δυνατόν τη σκληρότητα αυτών των αξιολογικών κρίσεων, να τονώνει, ενισχύει και επιβραβεύει την προσπάθεια των μαθητών του και να τους στηρίζει και εμψυχώνει με την κατάλληλη παιδαγωγική συμπεριφορά, με τη στάση ζωής του και με ατέρμονες συζητήσεις μαζί τους για την αξία αυτής καθαυτής της μόρφωσης στη διαμόρφωση της προσωπικότητας και για μια αγωνιστική στάση στη ζωή που οδηγεί το άτομο στο να μην παραιτείται από τα όνειρά του.
Οι μαθητές πρέπει να συνειδητοποιήσουν πως δεν είναι προς το συμφέρον τους οι φοβισμένοι και υποταγμένοι εκπαιδευτικοί. Γιατί αυτοί είναι που θα ξεσπούν με ιδιαίτερη μανία πάνω στα κεφάλια τους, προσπαθώντας να εφαρμόσουν τις μαθητοκτόνες εντολές του υπουργείου Παιδείας.
Θέλοντας να εκμαιεύσει τη συναίνεση των μαθητών, ώστε αυτοί να συστρατευθούν μαζί του στο βρόμικο παιχνίδι του, ο Κούλης, είπε πως η αξιολόγηση δεν θα είναι τιμωρητική, πως δεν θα απολυθεί κανείς και πως μόνος στόχος είναι η βελτίωση των εκπαιδευτικών και της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
Μπορεί ο λύκος να φόρεσε για την περίσταση την προβιά του αρνιού, όμως στην κοινωνία δεν υπάρχουν μόνο ηθελημένα αμνήμονες. Και αυτοί πρέπει να εξηγήσουν στα παιδιά τους πως αυτός, ως υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης, μέσα σε μια νύκτα έβαλε λουκέτο σε δεκάδες τομείς-ειδικότητες των ΕΠΑΛ και έθεσε σε διαθεσιμότητα με την προοπτική της απόλυσης 2.500 εκπαιδευτικούς και επέβαλε το «μαύρο» στην ΕΡΤ με χιλιάδες απολυμένους εργαζόμενους. Είναι επίσης αυτός που προέβλεψε ποσοστώσεις στην αξιολόγηση των δημόσιων υπάλληλων, προεξοφλώντας δεδομένο αριθμό απολυμένων.
Το σχολείο είναι ισχυρός μηχανισμός αναπαραγωγής των κεφαλαιοκρατικών σχέσεων στην παραγωγή και ιδεολογικός μηχανισμός του αστικού κράτους, γι’ αυτό αυτοί που θα σφαγιάζονται κάθε φορά, μέσω της αξιολόγησης, είναι οι εκπαιδευτικοί που δεν γίνονται οσφυοκάμπτες, αυτοί που αντιστέκονται στα αντιεκπαιδευτικά μέτρα, αυτοί που πασχίζουν υπερπηδώντας χίλια δυο εμπόδια να φωτίσουν με αλήθειες και γνώση τα μυαλά των παιδιών. Γι’ αυτό η αξιολόγηση στον καπιταλισμό θα είναι πάντα τιμωρητική, ακόμα και γι’ αυτούς που προσκυνούν, αφού νοθεύει την ελεύθερη βούληση και κατακρεουργεί την προσωπικότητα.
Γιούλα Γκεσούλη