Είναι φανερό ότι το κίνημα των φοιτητικών καταλήψεων τρόμαξε τους κύκλους της εξουσίας. Γι’ αυτό και μπήκαμε στον αστερισμό των πολιτικών ελιγμών. Γνώριμη τακτική της εξουσίας, όταν βλέπει ότι με την κατά μέτωπο επίθεση δε μπορεί να αντιμετωπίσει ένα τμήμα του κοινωνικού κινήματος, ειδικά όταν αυτό είναι αχειραγώγητο και έχει βγει με εκρηκτικό τρόπο στο προσκήνιο.
Ελιγμός πρώτος. Από την κυβέρνηση. Η Μ. Γιαννάκου υποχρεώνεται από το Μαξίμου όχι να ανακρούσει πρύμναν αλλά να τιθασεύσει τον τσαμπουκά της, για να σώσει και την κυβερνητική πολιτική στα θέματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και τη γενικότερη εικόνα της κυβέρνησης ενόψει αυτοδιοικητικών εκλογών και τη θέση της στο οφίτσιο της υπουργού Παιδείας. Ελιγμός προφανής ως προς τις σκοπιμότητές του, για τον οποίο δεν αξίζει να αναφερθούν περισσότερα εδώ (αναλυτικά απάντησαν οι φοιτητές της «Κόντρας» με ανακοίνωσή τους, η οποία δημοσιεύεται στη διπλανή σελίδα).
Ελιγμός δεύτερος. Από το ΠΑΣΟΚ. Το ΠΑΣΟΚ είδε ακόμα και τη μάζα των οπαδών του στα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ να τάσσεται κατηγορηματικά ενάντια στην τροποποίηση του άρθρου 16 του Συντάγματος, γεγονός που ανάγκασε τους καριερίστες ηγετίσκους της ΠΑΣΠ να βγάλουν σχετικές ανακοινώσεις και πολλούς απ’ αυτούς να δηλώνουν δημόσια ότι είναι αντίθετοι στη σχετική επιλογή του κόμματός τους. (Αυτοί έχουν και έναν επιπρόσθετο λόγο να εμφανίζονται ως αντιηγετικοί, καθώς ο Γιωργάκης τους έχει βάλει στο ψυγείο και το συνέδριο της διαλυθείσας νεολαίας ΠΑΣΟΚ πάει από αναβολή σε αναβολή).
Ομως, το ΠΑΣΟΚ είναι κόμμα εξουσίας με σαφή θέση υπέρ των ιδιωτικών πανεπιστημίων. Ο σημερινός αρχηγός του, μάλιστα, είναι αυτός που πρώτος έχει θέσει με έμφαση το ζήτημα της αναθεώρησης του άρθρου 16 του Συντάγματος, από την εποχή που το ΠΑΣΟΚ ήταν στην κυβέρνηση και δεν είχε αγγίξει τη σχετική διάταξη στην προηγούμενη συνταγματική αναθεώρηση. Βρέθηκε, λοιπόν, μπροστά στο δίλημμα να πρέπει να καταθέσει την πρόταση για αναθεώρηση του άρθρου 16 και ταυτόχρονα να αντιμετωπίσει το πολιτικό κόστος απ’ αυτή την επιλογή. Βλέπετε, η συγκυρία δεν ευνόησε καθόλου τα σχέδια του Γιωργάκη και της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ. Συνέπεσε χρονικά η περίοδος που έπρεπε να καταθέσουν την πρότασή τους με την έκρηξη των φοιτητικών καταλήψεων, που έθεσαν και αυτό το ζήτημα στα αιτήματά τους. Να μη καταθέσουν την πρόταση ούτε που το διανοήθηκαν.
Ετσι, στις 7 Ιούνη, την παραμονή δηλαδή της μεγαλύτερης φοιτητικής διαδήλωσης των τελευταίων χρόνων, η ΚΟ του ΠΑΣΟΚ κατέθεσε στη Βουλή την πρότασή της για τη συνταγματική αναθεώρηση, στην οποία περιλαμβάνει και την τροποποίηση του άρθρου 16. Ταυτόχρονα, ξεκίνησε μια προπαγανδιστική εκστρατεία (με την αμέριστη βοήθεια και των φιλικών της ΜΜΕ), για να πείσει ότι η πρόταση του ΠΑΣΟΚ είναι ριζικά διαφορετική από αυτή της ΝΔ. Σε τι συνίσταται η διαφορά; Η ΝΔ -λένε- θέλει να ανοίξει διάπλατα τις πόρτες στα ιδιωτικά πανεπιστήμια, υποβαθμίζοντας τα δημόσια, ενώ το ΠΑΣΟΚ ενδιαφέρεται πρώτα για την αναβάθμιση του δημόσιου πανεπιστήμιου και τη δημιουργία μη κρατικών και αυστηρά μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων, υπό την εποπτεία του υπουργείου Παιδείας.
Δεν θυσιάζουμε χώρο για να παραθέσουμε τις προτάσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ με τις αιτιολογικές εκθέσεις τους, συστήνουμε όμως στους φοιτητές, που έχουν επαφή με το διαδίκτυο, να τις αναζητήσουν στις ιστοσελίδες των δυο κομμάτων (www.pasok.gr και www.nd.gr), για να διαπιστώσουν ότι λένε ακριβώς τα ίδια πράγματα. Ομως, και διαφορετικά πράγματα να έλεγαν, αυτό δεν έχει καμιά σημασία. Σημασία σήμερα έχει ότι και τα δυο κόμματα ετοιμάζονται να ψηφίσουν από κοινού την ανάγκη αναθεώρησης του άρθρου 16 του Συντάγματος. Απαξ και γίνει αυτό, η ΝΔ στην επόμενη Βουλή θα χρειάζεται μόνο 151 ψήφους για να τροποποιήσει το άρθρο 16 όπως γουστάρει. Να του δώσει όποιο περιεχόμενο θέλει, χωρίς να χρειάζεται τη συναίνεση του ΠΑΣΟΚ.
Η συνταγματική αναθεώρηση έχει την εξής διαδικασία. Η Βουλή αποφασίζει τις αναθεωρητέες διατάξεις, χωρίς να καθορίζει και το περιεχόμενο της αναθεώρησης. Αν η πρόταση αναθεώρησης για μια διάταξη συγκεντρώσει 180 ψήφους, τότε στην επόμενη Βουλή, που είναι αναθεωρητική, χρειάζονται μόνο 151 ψήφοι για να ψηφιστεί η νέα διάταξη. Αν στην πρώτη Βουλή δεν συγκεντρωθούν 180 ψήφοι, αλλά 151, τότε στη δεύτερη Βουλή, την αναθεωρητική, το περιεχόμενο της διάταξης που αναθεωρείται πρέπει να συγκεντρώσει 180 ψήφους.
Αν το ΠΑΣΟΚ είχε πράγματι διαφορετική πρόταση από τη ΝΔ, τότε δεν θα ψήφιζε μαζί της στην παρούσα Βουλή υπέρ της αναθεώρησης του άρθρου 16, αλλά θα κρατούσε τις ψήφους του για την επόμενη Βουλή, στην οποία θα καθοριστεί το περιεχόμενο της αναθεώρησης. Δηλαδή, θα έλεγε ότι δεν ψηφίζει τώρα, επειδή δεν έχει καμιά εμπιστοσύνη στη ΝΔ η οποία (υποτίθεται ότι) έχει ριζικά διαφορετική θέση από το ΠΑΣΟΚ, αλλά θα ψηφίσει όταν έρθει η ώρα να καθοριστεί το ακριβές περιεχόμενο της νέας διάταξης.
Τέτοιο πράγμα, όμως, ούτε ως υπαινιγμός δεν έχει ακουστεί από τα χείλη του Γιωργάκη, της Δαμανάκη, του Βενιζέλου, του Λοβέρδου και όλων των υπόλοιπων μεγαλοστελεχών του ΠΑΣΟΚ που ασχολούνται με το ζήτημα. Αντίθετα, κάνουν τη γκρίζα προπαγάνδα τους περί «ριζικά διαφορετικής αντίληψης ανάμεσα στα δυο κόμματα», ποντάροντας στο ότι ο κόσμος δε γνωρίζει ακριβώς τον τρόπο με τον οποίο γίνεται η συνταγματική αναθεώρηση.
Το φοιτητικό κίνημα, βέβαια, οι εκπαιδευτικοί, αλλά και η συντριπτική πλειοψηφία των διδασκόντων στα ΑΕΙ και ΤΕΙ είναι ενάντια σε κάθε τροποποίηση του άρθρου 16. Γι’ αυτό και δεν πρέπει να μπουν στη λογική των κοινοβουλευτικών τεχνικών. Το ΠΑΣΟΚ, αν τραβήξει το σημερινό κίνημα και αποκαλυφτεί η προστυχιά του, δεν αποκλείεται να κάνει νέο ελιγμό και να πει ότι δε θα ψηφίσει τώρα, αλλά στην επόμενη, την αναθεωρητική Βουλή. Τι θ’ αλλάξει τότε; Θα βάλουν στο Σύνταγμα συναινετικά με τη ΝΔ κάποιες παπαριές (αυτές που διαφημίζει τώρα το ΠΑΣΟΚ), που θα λειτουργήσουν σαν φερετζές για να κρυφτεί η ουσία που είναι η δυνατότητα ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων. Αλλωστε, το Σύνταγμα δεν θα καθορίσει τους όρους και τις προϋποθέσεις λειτουργίας των ιδιωτικών πανεπιστημίων. Αυτό θα γίνει με έναν εφαρμοστικό νόμο, που μπορεί η όποια κυβέρνηση να τον ψηφίσει με απλή πλειοψηφία. Αμφιβάλλει κανείς ότι ο νόμος αυτός θα είναι κομμένος και ραμμένος στα μέτρα των διάφορων «σχολαρχών», των επιχειρηματιών (ντόπιων και αλλοδαπών) που θα θελήσουν να επενδύσουν στο χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης; Απαξ κι αρχίσει να ξηλώνεται το πουλόβερ, ξηλώνεται ολόκληρο.
Γι’ αυτό και τα βέλη του φοιτητικού κινήματος πρέπει να στραφούν και προς το ΠΑΣΟΚ. Οχι με γενικές και αόριστες καταγγελίες για την εκπαιδευτική του πολιτική, που δίνουν την ευκαιρία στους Πασόκους να ξεφεύγουν, αλλά με αιχμή σ’ αυτή τη φάση την αναθεώρηση του άρθρου 16. Οχι πολιτικάντικα παιχνιδάκια, όπως παίζουν ορισμένοι αβαντάροντας τους Πασόκους και πανηγυρίζοντας (οι ηλίθιοι) διότι… το ΠΑΣΟΚ άλλαξε θέση. Το ΠΑΣΟΚ δεν άλλαξε θέση. Το ΠΑΣΟΚ δημαγωγεί και στηρίζει την προσπάθεια αναθεώρησης του άρθρου 16 του Συντάγματος, αφήνοντας λυτά τα χέρια της κυβέρνησης. Το ΠΑΣΟΚ πρέπει να υποχρεωθεί να πάρει πίσω την πρότασή του. Μια φοιτητική διαδήλωση στη Χαριλάου Τρικούπη δε θα ήταν καθόλου άσχημη ιδέα.