«Η ντροπή της Ευρώπης». Μ’ αυτόν τον τίτλο κυκλοφόρησε την Παρασκευή 25 Μάη ο βρετανικός Independent. Στο πρωτοσέλιδό της κυριαρχούσε η φωτογραφία μιας ομάδας Αφρικανών μεταναστών, γαντζωμένων στο πάνω μέρος ενός διχτυού για ψάρεμα τόνου, που έσερνε ένα μαλτέζικο αλιευτικό. Η βάρκα, με την οποία ξεκίνησαν από τη Λιβύη για να περάσουν στη Μάλτα, δεν άντεξε. Βυθίστηκε. Ο καπετάνιος του μαλτέζικου αλιευτικού, που βρέθηκε κοντά τους, αρνήθηκε να τους επιβιβάσει στο σκάφος. Τους επέτρεψε μόνο να γαντζωθούν από το δίχτυ για να μη πνιγούν. «Δεν ήθελα να χάσω την ψαριά», είπε με κυνισμό, συμπληρώνοντας και ότι δεν ήθελε να μπλεχτεί στη νομική διελκυστίνδα που θα ακολουθούσε στη Μάλτα.
Ο καπετάνιος του αλιευτικού περιορίστηκε να ενημερώσει τις αρχές της χώρας του, οι οποίες απευθύνθηκαν στις λιβυκές αρχές, καλώντας τες να παραλάβουν τους μετανάστες, αφού αυτοί είχαν αναχωρήσει από τη Λιβύη. Οι Λίβυοι σήκωσαν αδιάφορα τους ώμους. Το ίδιο και οι Μαλτέζοι. Οσο κρατούσαν οι λιβυομαλτέζικες διαπραγματεύσεις, οι 27 νέοι στην ηλικία μετανάστες παρέμειναν γαντζωμένοι από το δίχτυ που έσερνε το αλιευτικό. Τρία μερόνυχτα κράτησε το μαρτύριό τους. Νηστικοί, διψασμένοι, με τον ήλιο να τους τσουρουφλίζει τη μέρα και το κρύο να τους περονιάζει τη νύχτα. Μέχρι που τους παρέλαβε ένα σκάφος του ιταλικού Πολεμικού Ναυτικού και τους αποβίβασε σε μια νησίδα, όπου διηγήθηκαν την περιπέτειά τους.
Το ιταλικό πολεμικό βρισκόταν στην περιοχή ψάχνοντας άλλο ναυάγιο μεταναστών. Ενα μαλτέζικο αεροπλάνο φωτογράφισε μια σαπιόβαρκα, φουλαρισμένη με 55 άνδρες και γυναίκες από την Ερυθραία. Η βάρκα ήταν ακυβέρνητη και κάποιοι από τους επιβαίνοντες ζητούσαν απεγνωσμένα βοήθεια μιλώντας με τα κινητά σε συγγενείς τους στην Αγγλία, την Ιταλία και τη Μάλτα. Αυτή ήταν η τελευταία εικόνα της βάρκας με τους 55 Ερυθραίους. Εκτοτε δεν την ξαναείδε κανείς. Το ιταλικό πολεμικό, που πήρε από τη Λιβύη άδεια να ψάξει σε περιοχή της οποίας την ευθύνη για την έρευνα και τη διάσωση έχει η Λιβύη, περιορίστηκε απλά να μαζέψει τους 27 ναυαγούς που παρέμεναν επί τριήμερο γαντζωμένοι στο δίχτυ του μαλτέζικου αλιευτικού.
Μόνο τις τελευταίες 5 μέρες, τέσσερις άλλες βάρκες έχουν βυθιστεί, με αποτέλεσμα την απώλεια πάνω από 120 ζωών, γράφει ο Independent, επικαλούμενος μαλτέζικες πηγές. Περισσότερα από 10.000 άτομα έχουν πνιγεί προσπαθώντας να διασχίσουν τη Μεσόγειο από τις βορειοαφρικανικές ακτές, υπολογίζουν οι υπηρεσίες του ΟΗΕ. «Να πλέεις στη Μεσόγειο με μια τέτοια βάρκα είναι σαν να παίζεις ρωσική ρουλέτα», δήλωσε η Λόρα Μπολντρίνι της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. «Το διεθνές δίκαιο της θάλασσας -λέει- προβλέπει ότι οι κυβερνήσεις έχουν υποχρέωση να επιτρέπουν την τάχιστη αποβίβαση ατόμων που διασώθηκαν στη θάλασσα». Και καταλήγει: «Ας σώσουμε πρώτα τις ανθρώπινες ζωές, αυτή πρέπει να είναι η προτεραιότητα για όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές ».
Ομορφα λόγια που ακούγονται σαν τα κυριακάτικα κηρύγματα των παπάδων. Ομορφα λόγια που οι κυβερνήσεις τα έχουν γραμμένα εκεί που δεν πιάνει μελάνι. Η Λιβύη θέλει να ξεφορτωθεί τους μετανάστες που καταφθάνουν εκεί από τις χώρες της Κεντρικής Αφρικής. Η Μάλτα δηλώνει ότι είναι φουλ και δε μπορεί να σηκώσει άλλους μετανάστες. Ο Πολύδωρας δηλώνει «ακρίτας της Ευρωπαϊκής Ενωσης» και ζητά περισσότερα μέσα (λεφτά δηλαδή) για την καταστολή της λαθρομετανάστευσης. Και οι δυστυχείς, που αναζητούν ένα μεροκάματο πείνας στην πολιτισμένη Ευρώπη, εξακολουθούν να πνίγονται κι όταν γλιτώνουν να απελαύνονται στις χώρες προέλευσής τους με συνοπτικές διαδικασίες. Η ανταπόκριση της ΕΕ στα αιτήματα των «ακριτών» είναι η δημιουργία της Frontex, μιας διακρατικής ακτοφυλακής, που σκοπό θα έχει να περιπολεί στα περάσματα και να συλλαμβάνει όσους με βάρκες προσπαθούν να περάσουν σε ευρωπαϊκό έδαφος.