Ενα αυθόρμητο χειροκρότημα κάλυψε τα τελευταία λόγια της προέδρου του Αυτόφωρου Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθήνας, την ώρα που ανακοίνωνε την ομόφωνη απόφαση για τους «49», ύστερα από μια διαδικασία που κράτησε αρκετές μέρες: Αθώοι όλοι οι κατηγορούμενοι, για όλες τις κατηγορίες. Επειδή στη διάρκεια της δίκης καταγγέλθησαν περιστατικά, όπως η αλόγιστη χρήση δακρυγόνων και άλλες παράνομες πράξεις, το δικαστήριο αποφασίζει να αποσταλεί η δικογραφία στον εισαγγελέα για να επιληφθεί αυτεπαγγέλτως.
Η απόφαση αυτή ήταν ένα ηχηρό χαστούκι στον Πολύδωρα, στους «πραίτορές» του, αλλά και στις εισαγγελικές αρχές, που με επικεφαλής τον εισαγγελέα Εφετών Ισ. Ντογιάκο (έως πρότινος σύμβουλο του Παπαληγούρα) είχαν στήσει όλη τη σκευωρία. Κυρίως σε δυο σημεία: Πρώτο, αθωώνοντας όχι μόνο τους 48 φοιτητές και φοιτήτριες, αλλά και τον εργαζόμενο Κ. Βλαδενίδη, για τον οποίο οι ΜΑΤάδες είχαν καταθέσει ότι τον έπιασαν «με την πέτρα στο χέρι». Δεύτερο, υιοθετώντας τις καταγγελίες των κατηγορούμενων και των μαρτύρων κατηγορίας για την αστυνομική βαρβαρότητα, θεωρώντας τες ενδείξεις διάπραξης αδικημάτων και στέλνοντας τη δικογραφία στον εισαγγελέα για να ασκήσει αυτεπαγγέλτως ποινικές διώξεις.
Αν δεν υπήρχε αυτό το τελευταίο σκέλος, θα μπορούσε να πει κανείς ότι η αθώωση όλων ήταν μια εξισορροπητική απόφαση για μια παραπομπή που «φώναζε» ότι υπηρετούσε πολιτικές σκοπιμότητες και που για τη συνέχισή της δεν έδειχνε πλέον και ιδιαίτερο ενδιαφέρον η πολιτική εξουσία. Ομως, το τελευταίο σκέλος της απόφασης, η αποστολή της δικογραφίας στον εισαγγελέα για να επιληφθεί σχετικά με τη διάπραξη αδικημάτων από την πλευρά της Αστυνομίας, αποτελεί ευθεία βολή στην κυβέρνηση, την Αστυνομία και την Εισαγγελία και δεν μας αφήνει αμφιβολία για το ότι ήταν μια φωτεινή εξαίρεση στον κανόνα. Μια θαρραλέα απόφαση των τριών γυναικών δικαστών της έδρας, απ’ αυτές που σπάνια παίρνει η αστική Δικαιοσύνη. Ετσι τη σχολίασε και ο Κώστας Παπαδάκης, συνήγορος στη δίκη, μιλώντας εκ μέρους της Επιτροπής Συνταγματικών Δικαιωμάτων μελών του ΔΣΑ:
«Η Επιτροπή Συνταγματικών Δικαιωμάτων μελών του ΔΣΑ χαιρετίζει την απίστευτα γενναία απόφαση που δείχνει ότι υπάρχουν ακόμη στη Δικαιοσύνη εστίες αντίστασης στη μετατροπή της σε μηχανισμό νομιμοποίησης των αστυνομικών σκευωριών, που αυτή τη φορά -δυστυχώς με την εισαγγελική κάλυψη- οδήγησαν σε δίκη 49 νέους, αμφισβητώντας τους το δικαίωμα στη διαδήλωση. Κυβέρνηση, υπουργός Δημόσιας Τάξης, λασπολόγοι των ΜΜΕ και διωκτικές αρχές δέχθηκαν μία συντριπτική ήττα που είναι αποτέλεσμα της στάσης αρχών και αλληλεγγύης των κατηγορουμένων και του κινήματος συμπαράστασης. Ιδιαίτερη σημασία έχει και η αθώωση του μόνου μη φοιτητή διαδηλωτή, που δέχθηκε την εξατομικευμένη ψευδή κατηγορία για να διαχωριστεί και να κατασκευασθεί στο πρόσωπό του εξιλαστήριο θύμα, καθώς και η απόφαση για διαβίβαση στην εισαγγελία προς διερεύνηση ποινικών ευθυνών, των καταγγελιών για αλόγιστη χρήση χημικών και κακοποιήσεις διαδηλωτών. Ο νομικός κόσμος της χώρας οφείλει να αποτρέψει την συγκάλυψη».
Ρεπορτάζ αναλυτικό από την πολυήμερη δίκη δε μπορούμε να κάνουμε. Για το Βατερλό των μπάτσων γράψαμε στο προηγούμενο φύλλο. Πρέπει να εξάρουμε τη στάση και των 49 κατηγορούμενων, που όλοι τους υπερασπίστηκαν το δικαίωμά τους να διαδηλώνουν, κατήγγειλαν την αστυνομική βαρβαρότητα και την εισαγγελική αυθαιρεσία, ενώ αρκετοί ήταν αυτοί που υπερασπίστηκαν τον εργαζόμενο συγκατηγορούμενό τους. Παρακάτω, παραθέτουμε την (αντί απολογίας) τοποθέτηση του Σταύρου Σαγκριώτη. Τέλος, σημειώνουμε ότι η εισαγγελέας της έδρας, σε μια προκλητική αγόρευση, ζήτησε την καταδίκη όλων για όλες τις κατηγορίες, αποδεικνύοντας πως τα όσα εκτέθηκαν στην ακροαματική διαδικασία δεν την απασχόλησαν καθόλου και πως το μόνο που την ενδιέφερε ήταν να διασώσει το κύρος των προϊσταμένων της που έστησαν αυτή τη σκευωρία.
♦ Επιστρέφω τις κατηγορίες
«Ονομάζομαι Σταύρος Σαγκριώτης και είμαι μεταπτυχιακός φοιτητής στο τμήμα Πλροφορικής και Τηλεπικοινωνίων του Πανεπιστημίου Αθηνών. Είμαι ένας εκ των 49 συλληφθέντων της πανεκπαιδευτικής, πανελλαδικής πορείας της 8/3 στο κέντρο της Αθήνας. Τις κατηγορίες για τις οποίες βρίσκομαι κατηγορούμενος στο δικαστήριό σας, τις θεωρώ αστήρικτες, έωλες, γελοίες και προκλητικές. Είναι απευθείας παρμένες από το ναζιστικό οπλοστάσιο της συλλογικής ευθύνης. Τις επιστρέφω στους διώκτες μου.
Δεχτήκαμε απρόκλητη επίθεση από τις αστυνομικές δυνάμεις. Στην θέση μας θα μπορούσε να βρίσκεται οποιοσδήποτε από τους 40.000 διαδηλωτές που διατράνωναν την αντίθεσή τους στην ψήφιση του νόμου-πλαίσιο. Η επίθεση της αστυνομίας, των ΜΑΤ, στο σώμα της πορείας ήταν προσχεδιασμένη και κατόπιν εντολής του αρμόδιου υπουργού καταστολής Βύρωνα Πολύδωρα. Ο λόγος της επίθεσης ήταν η αποφασιστικότητα που επέδειξαν οι φοιτητές στη συνέχιση των καταλήψεων. Το μένος και εύρος της επίθεσης οφειλόταν στο γεγονός ότι καταφέραμε να σπάσουμε την συναίνεση κυβέρνησης και ΠΑΣΟΚ στην αναθεώρηση του άρθρου 16 του συντάγματος. Οτι καταφέραμε να φρενάρουμε την απόπειρα παραπέρα ιδιωτικοποίηση της δημόσιας δωρεάν παιδείας. Ζήσαμε στιγμές χούντας, στιγμές φασισμού. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός, την ίδια μέρα, έκανε λόγο για φασιστικές συμπεριφορές που εκτυλίχτηκαν στο κέντρο της Αθήνας. Τις απέδωσε βέβαια στους φοιτητές, αντιστρέφοντας την πραγματικότητα.
Θα μιλήσω τώρα για τη στιγμή της σύλληψής μας. Περίπου 18:20 με 18:30 βρισκόμουν στα όρια του πλακόστρωτου του μνημείου του Αγνώστου Στρατιώτη και στη λεωφόρο Αμαλίας. Χιλιάδες διαδηλωτές βρίσκονταν μπροστά από το μνημείο και κατέκλυζαν την Αμαλίας. Ξαφνικά, δεχτήκαμε επίθεση από τα ΜΑΤ. Οι αστυνομικές δυνάμεις επιτίθεντο από όλες τις πλευρές. Στο δικαστήριό σας παρέλασαν 5 ανθρωποειδή, 5 υποχείρια, αχυράνθρωποι της εξουσίας, των οποίων οι καταθέσεις ξεφεύγουν από την κοινή πείρα και κοινή λογική. Ηταν καταθέσεις άνωθεν υπαγορευμένες, με τις οποίες επιχείρησαν να αντιστρέψουν την πραγματικότητα. Μια είναι η λέξη που μου έρχεται στο μυαλό για να αποδώσω τις εικόνες που ζήσαμε: μακελειό. Από την πλευρά της Βουλής πετούσαν χημικά και εμπρηστικές χειροβομβίδες, μια από αυτές προσκομίστηκε και στο δικαστήριο. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση ενός ΜΑΤά, από την πλευρά της Βουλής, που χρησιμοποιούσε τη φισούνα του σαν οπλοπολυβόλο, ψεκάζοντας τους ανυποψίαστους διαδηλωτές στα πρόσωπά τους. Από την πλευρά της Αμαλίας διμοιρίες των ΜΑΤ με προτεταμένα τα κλομπ χτυπούσαν τους φοιτητές αδιακρίτως. Οι μάρτυρες κατηγορίες μίλησαν για κυκλωτική κίνηση της Αστυνομίας. Στην πραγματικότητα χτυπούσαν στο ψαχνό και επιτίθεντο απ’ όλες τις πλευρές. Η “κυκλωτική κίνηση, δίχως χρήση κλομπ και με λελογισμένη χρήση δακρυγόνων”, που περιέγραψαν οι μάρτυρες κατηγορίες, είναι παραμύθια της Χαλιμάς.
Σε αυτό το σημείο θέλω να ανοίξω μια παρένθεση. Μίλησαν εδώ για δακρυγόνα που προκαλούν απλώς τσούξιμο στα μάτια. Δεν υπάρχουν τέτοια πράγματα σήμερα. Μπορεί να τα χρησιμοποιούσε η Αστυνομία κάποιες δεκαετίες πριν, όχι όμως σήμερα. Σήμερα έχουν αναβαθμίσει το οπλοστάσιό τους. Χρησιμοποιούν χημικά-ασφυξιογόνα. Χημικά που αν τα εισπνεύσεις παθαίνεις αυτομάτως ασφυξία και πέφτεις κάτω. Και καταλαβαίνετε ότι τη στιγμή που βλέπεις τα κλομπ των αστυνομικών να πλησιάζουν απειλητικά, πανικοβάλλεσαι, τρέχεις, παίρνεις μεγαλύτερες ανάσες και πέφτεις ξερός. Εγώ έχω μάθει μετά από τόσες πορείες να μην πανικοβάλλομαι, να μην τρέχω και όταν σκάσει κοντά μου ένα χημικό να προσπαθώ να κρατώ την αναπνοή μου όσο περισσότερο μπορώ κοιτάζοντας να απεγκλωβιστώ. Είναι δικαίωμά μου να συμμετέχω σε πορείες και αυτό θα το υπερασπίζομαι ακόμη κι αν με πιάσουν.
…Οταν με οδήγησαν στη κλούβα για να πάρουμε την άγουσα προς τη ΓΑΔΑ ανέκτησα όλες μου τις αισθήσεις και αντιλήφθηκα το μέγεθος της επίθεσης. Γύρω μου έβλεπα ανοιγμένα κεφάλια και αίμα να ρέει στα πρόσωπά των συναδέλφων μου. Η ανακοίνωση των γιατρών του Ερυθρού Σταυρού για 40 άτομα που διακομίστηκαν με βαρείς τραυματισμούς στα κεφάλια τους από την δολοφονική επίθεση της αστυνομίας στο σημείο της σύλληψής μας, δεν αφήνει περιθώρια για αμφισβητήσεις.
Φτάνουμε στις αυθαιρεσίες και παρανομίες της προδικασίας. Οι συνθήκες χούντας διατηρήθηκαν και συνεχίστηκαν μετά τη σύλληψή μας και την μεταφορά μας στη ΓΑΔΑ. Μας μετέφεραν στον ενδέκατο όροφο. Αμέσως ζητήσαμε να μάθουμε με ποια ιδιότητα βρισκόμασταν εκεί. Με την ιδιότητα του μάρτυρα, του κατηγορούμενου ή απλώς για εξακρίβωση στοιχείων. Στην αρχή δεν μας απαντούσαν. Για πολλές ώρες βρισκόμασταν στον ενδέκατο όροφο υπό την εποτεία κάποιων ένοπλων αλλά χωρίς στολή. Δεν έφεραν διακριτικά, δεν μας έδιναν τα στοιχεία τους. Επομένως, για μένα βρισκόμασταν πολλές ώρες σε ομηρεία από μια ένοπλη συμμορία. Καποια στιγμή ο επικεφαλής των συμμοριτών -και το λέω αυτό γιατί ενέπνεε στους υπολοίπους κύρος και σεβασμό- μας είπε ότι ψάχνουν τα αρχεία τους αν εκκρεμεί κάποια δίωξη εις βάρος μας και θα μας αφήσουν. Οπότε στη θέση μας θα μπορούσε να βρίσκεται οποιοσδήποτε έλληνας πολίτης. Αν ήταν ακόμα ανοιχτά τα ξερονήσια, δεν θα είμασταν μόνο 49 όμηροι, αλλά χιλιάδες. Του είπαμε ότι αρκεί να ελέγξει τις ταυτότητές μας, ότι στην τελική γνωρίζουμε ότι είναι σύντομη η διαδικασία, ότι κρατούν φακέλους για τα φρονήματά μας σε συγκεκριμένο όροφο στην ΓΑΔΑ και ότι το άνοιγμά τους απαιτεί ελάχιστο χρόνο. Απαιτήσαμε να έχουμε επαφή με τους δικηγόρους μας αλλά ο επικεφαλής είπε το αμίμητο, ότι αυτό δεν γίνεται γιατί δεν απολογούμαστε!!!
Περιμέναμε λοιπόν ότι κάποια στιγμή θα μας αφήσουν. Αλλωστε, σε τηλεφωνικές επαφές με τους δικηγόρους μας, μέσω των κινητών μας, οι τελευταίοι μας μετέφεραν την εκτίμησή τους, γιατί μόνο να εκτιμήσουν μπορούσαν, αφού δεν τους επέτρεπαν να έρθουν σε επαφή με κάποιον αρμόδιο στη ΓΑΔΑ, ότι θα μας άφηναν. Και εγώ με τη σειρά μου κατανοώ την εκτίμησή τους. Γιατί πολλάκις στο παρελθόν και μάλιστα στο πρόσφατο η Αστυνομία προέβη σε μαζικές προσαγωγές σε νεολαιίστικα στέκια στα Εξάρχεια με διάφορες αφορμές. Η έκβαση των προσαγωγών αυτών σχεδόν ποτέ δεν περιλαμβάνει συλλήψεις. Απλώς, οι προσαχθέντες υφίστανται παρατεταμένη ομηρεία και παράνομη κράτηση αποτυπωμάτων και φωτογραφιών. Κάποια στιγμή, άρχισαν να μας μεταφέρουν έναν-έναν σε ένα δωμάτιο, όπου ο επικεφαλής έλεγχε τα στοιχεία μας. Οταν μπήκα και εγώ σε αυτό το δωμάτιο, ο επικεφαλής με ρώτησε αν ήμουν αναρχικός. Του απάντησα ότι η ερώτησή του αφορά το φρόνημά μου και δεν έχει δικαίωμα ως αστυνομικό όργανο να την κάνει. Μου έκανε διάφορες ερωτήσεις και εγώ αρνήθηκα, ως είχα το δικαίωμα, να του απαντήσω επιδεικνύοντάς του μόνο την ταυτότητά μου.
…Τους εισαγγελείς δεν τους είδαμε ποτέ εκείνο το βράδυ. Εμείς ζητήσαμε ξανά τους δικηγόρους μας, αλλά δεν τους άφηναν να μας δουν. Οι αστυνομικοί μας ζήτησαν να υπογράψουμε εκθέσεις συλλήψεων, στις οποίες θα υπογράφαμε τις καταδίκες μας, και να απολογηθούμε χωρίς δικηγόρο. Σχεδόν όλοι μας αρνηθήκαμε να υπογράψουμε. Σαν κίνημα δεν αναγνωρίζουμε στον αστυνομικό τον διττό ρόλο που έχει: να συλλαμβάνει και να ασκεί ανακριτικά καθήκοντα.
Κατά τις 7 της επομένης μας ανακοίνωσαν ότι θα πηγαίναμε το μεσημέρι στο αυτόφωρο στην Ευελπίδων. Κατά τις 12 μάθαμε από τηλεφωνήματα ότι η Ευελπίδων είχε πλημμυρίσει από αλληλέγγους διαδηλωτές. Εντέλει δεν πήγαμε στην Ευελπίδων αμέσως. Μας άφησαν να δούμε τους συνηγόρους μας. Οι εισαγγελείς ήθελαν να πάμε σε συμπληρωματική προανάκριση, προφανώς για να καλύψουν τις παρανομίες της αστυνομικής αρχής. Προς τιμήν τους οι συνήγοροί μας αντιστάθηκαν στη νομιμοποίηση αυτών των αυθαιρεσιών και δέχτηκαν τους προπηλακισμούς των αστυνομικών. Κατά τις πέντε το απόγευμα φτάσαμε στην Ευελπίδων, στο αυτόφωρο. Οι αυθαιρεσίες όμως των εισαγγελικών αρχών δεν είχαν τελειωμό.
Τη Δευτέρα στο αυτόφωρο μάθαμε ότι προστέθηκε στο κατηγορητήριο και μια τρίτη κατηγορία, απόπειρα βαριάς σωματικής βλάβης, την οποία ουδέποτε ο εισαγγελέας μας γνωστοποίησε. Αυτά για την προδικασία. Επειδή έμαθα ότι η εισαγγελική αρχή είναι ενιαία, θέλω να ρωτήσω την κυρία εισαγγελέα: πώς δέχεστε εσείς να υποβιβάζεστε σε υφιστάμενο των αυθαιρετούντων αστυνομικών στη ΓΑΔΑ;
Μίλησαν πολλοί σε αυτή τη δίκη για τα ΜΜΕ και την προπαγάνδα τους, που ζητούσαν συλλήψεις. Ξέρετε, κυρία πρόεδρε, ο σύγχρονος φασισμός δεν είναι τα καραφλοειδή που βλέπετε στις τηλεοράσεις σας να καίνε βιβλία. Ο σύγχρονος φασισμός φοράει γραβάτα και κοστούμι. Είναι όλοι αυτοί που χρόνια τώρα λοιδορούν, συκοφαντούν και λασπολογούν όσους τολμούν να αγωνίζονται. Είναι αυτοί που κάθε φορά που ένα στρώμα της κοινωνίας, είτε αυτοί λέγονται δάσκαλοι είτε ναυτεργάτες είτε φτωχοί αγρότες, βρίσκεται στο δρόμο, δέχεται τα πυρά τους. Προσπαθούν να στρέψουν την υπόλοιπη κοινωνία εναντίον τους, ενεργοποιώντας τον λεγόμενο κοινωνικό αυτοματισμό, επιδιώκοντας να ενταφιάσουν όλη την κοινωνία στην ηρεμία των νοικοκυραίων. Αυτό συμβαίνει και με το φοιτητικό κίνημα σήμερα. Προσπαθούν να μας απομονώσουν από τους εργαζόμενους, από την πλειοψηφία της κοινωνίας. Γι’ αυτό και δεκάδες χιλιάδες φοιτητές σε όλη την Ελλάδα εδώ και καιρό παλεύουν να σπάσουν αυτή την απομόνωση και να έρθουν σε επαφή με τους εργαζόμενους για να στηρίξουν τον αγώνα μας, που στην τελική αφορά πρώτα από όλα τους ίδιους και τα παιδιά τους, που θα επιβαρυνθούν περισσότερο από την προωθούμενη μεταρρύθμιση.
Ανάμεσά μας βρίσκεται ένας αγωνιστής, ένας σύντροφος που δεν είναι φοιτητής αλλά αψήφησε τις κραυγές που ζητούν την απομόνωσή μας. Ο Κώστας Βλαδενίδης. Τον γνωρίζω από τη δράση του στο 18 Ανω και από τη γειτονιά μου. Είναι τιμή για μένα να είμαι συγκατηγορούμενος με τον σύντροφο Κωστή. Εναν εργαζόμενο που στάθηκε αλληλέγγυος στον αγώνα των φοιτητών. Ο Κωστής βρισκόταν μαζί μας καθώς έκλεινε ο κλοιός των αστυνομικών. Πρόλαβα να δω δυο χέρια να τον τραβούν από μας. Μετά έπεσε το χημικό δίπλα μου και ξαναείδα τον Κωστή στη ΓΑΔΑ. Ξέρετε, εμείς οι φοιτητές βρισκόμαστε σε άμυνα. Παλεύουμε να διατηρήσουμε τα τελευταία ψήγματα δημόσιας δωρεάν παιδείας. Θα βρεθούσε στην επίθεση, όταν οι χιλιάδες εργαζόμενοι σαν τον Κωστή, που αποτελούν την πρωτοπορία του κινήματός μας, βγουν στους δρόμους να αγωνιστούν στο πλευρό μας και τότε θα μπορέσουμε να πετύχουμε το στόχο μας, που δεν είναι άλλος από την άρση όλων των ταξικών φραγμών στην εκπαίδευση, από την κατάργηση ενός από τα βασικά μονοπώλια, που διατηρούν και διαιωνίζουν την αδικία και την εκμετάλλευση στον σύγχρονο κόσμο, του μονοπώλιου της γνώσης.
Κλείνοντας θα ήθελα να πω, ότι ο τροχός της Ιστορίας γυρίζει από τα αγωνιζόμενα κοινωνικά στρώματα και όχι από τους εξουσιαστές».