Ελεύθερη είναι από την περασμένη Τετάρτη η Ειρήνη Αθανασάκη. Τη Δευτέρα, το Πενταμελές Εφετείο Αναστολών, με ομόφωνη απόφασή του, έκανε δεκτή την αίτηση αναστολής εκτέλεσης της ποινής, που υπέβαλε η καταδικασμένη για την υπόθεση ΕΛΑ, επιβάλλοντάς της τους περιοριστικούς όρους της απαγόρευσης εξόδου από τη χώρα, της εμφάνισης μια φορά το μήνα στο αστυνομικό τμήμα της περιοχής κατοικίας της και της καταβολής εγγύησης ύψους 3.000 ευρώ.
Η απόφαση έγινε δεκτή με χειροκροτήματα από το ακροατήριο, στο οποίο παρευρίσκονταν συγγενείς και φίλοι της Αθανασάκη καθώς και μέλη των Κινήσεων Αλληλεγγύης στους Πολιτικούς Κρατούμενους. Τα δάκρυα στα μάτια του Χρήστου Τσιγαρίδα και του Μιχάλη Κασίμη, συγκατηγορουμένων της Αθανασάκη στις δυο δίκες για την υπόθεση ΕΛΑ, και το δυνατό «μπράβο» που ο Τσιγαρίδας φώναξε απευθυνόμενος προς το δικαστήριο, είναι χαρακτηριστικά του κλίματος που επικράτησε αμέσως μετά την ανακοίνωση της απόφασης.
Προηγουμένως, στη διαδικασία, κατέθεσαν ως μάρτυρες οι Βάσω Καραΐνδρου και Τάσος Κατίντζαρος, που αναφέρθηκαν στα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ηλικιωμένοι, άρρωστοι και ανήμποροι γονείς της Αθανασάκη, που έχουν την ίδια ως μοναδικό τους στήριγμα, καθώς ο μοναδικός αδερφός της εργάζεται ως καθηγητής στην Κεφαλλονιά.
Αναφέρθηκαν ακόμη στο σοβαρό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η ίδια, καθώς έχει ανάγκη να εργαστεί για να στηρίξει τους γονείς της, αλλά και για να διατηρήσει τον ασφαλιστικό δεσμό και να μπορέσει να βγει στη σύνταξη.
Η ίδια η Ειρήνη Αθανασάκη απευθύνθηκε με λίγα λόγια στο δικαστήριο. Αυτά που σας είπαν οι μάρτυρες για τους γονείς μου -είπε απευθυνόμενη στους δικαστές- ισχύουν. Ο πατέρας μου είναι 82 ετών και σοβαρά άρρωστος και η μητέρα μου 74 και πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη. Δεν μπορούν να κινηθούν καθώς έχασαν το μοναδικό τους στήριγμα, που ήμουν εγώ. Πέρα απ’ αυτό, όμως, υπάρχει και κάτι άλλο. Αν αθωωθώ στο δεύτερο βαθμό, όπως ελπίζω και πιστεύω, αυτό θα έχει σημασία μόνο για τους ιστορικούς. Για μένα δεν θα έχει καμιά σημασία. Η βλάβη που θα έχω υποστεί θα είναι ανεπανόρθωτη.
Ο εισαγγελέας της έδρας πρότεινε την απόρριψη της αίτησης, επειδή δεν συντρέχουν οι όροι και οι προϋποθέσεις του νόμου, όπως είπε. Η αιτούσα έχει υποστεί σοβαρή βλάβη, όχι όμως ανεπανόρθωτη! Ο ίδιος είχε δείξει την πρόθεσή του υποβάλλοντας στην Αθανασάκη το… ασύλληπτο ερώτημα: Πώς επιβίωσαν οι γονείς σας όλο αυτό το διάστημα που εσείς είσαστε στη φυλακή;!!!
Η υπεράσπιση της Αθανασάκη έθεσε το δικαστήριο μπροστά στις ευθύνες του. Στο πρόσωπο της Αθανασάκη -είπε ο Αρης Κωνσταντάκης- συντρέχουν όλοι οι όροι και οι προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος. Υπάρχει ο κίνδυνος ανεπανόρθωτης βλάβης, έχει γνωστή μόνιμη κατοικία και δεν μπορεί να θεωρηθεί ύποπτη φυγής, αφού, ούσα ελεύθερη, εμφανίστηκε στο δικαστήριο για να ακούσει την ποινή, που ήξερε ποια θα είναι, επειδή μέρες πριν είχε εκφωνηθεί η απόφαση που την έκρινε ένοχη. Υπάρχουν δυο αρχές του ποινικού δικαίου, είπε ο συνήγορος: In dubio pro reo, in dubio pro liberta (η αμφιβολία είναι υπέρ του κατηγορούμενου, η αμφιβολία είναι υπέρ της ελευθερίας). Υπάρχει μεγαλύτερη αμφιβολία απ’ αυτή που ισχύει για τον συγκεκριμένο άνθρωπο, τον οποίο τρεις δικαστές τον έχουν κρίνει αθώο, όχι λόγω αμφιβολιών αλλά επειδή δεν προέκυψε τίποτα, ενώ άλλοι τρεις τον έχουν κρίνει ένοχο απλής συνέργειας στις πράξεις για τις οποίες κατηγορήθηκε, μετατρέποντας το κατηγορητήριο που ήθελε την κ. Αθανασάκη ηγετικό στέλεχος της τρομοκρατίας; Υπάρχει -κατέληξε ο συνήγορος- ένα τεράστιο ζήτημα ηθικής τάξεως για τη Δικαιοσύνη.
Ο Δ. Τσοβόλας αναφέρθηκε στις αποφάσεις των δυο δικαστηρίων για την υπόθεση ΕΛΑ και στις συνθήκες που αυτά διεξήχθησαν. Πώς να μας σέβεται ο κόσμος ως Δικαιοσύνη, αναρωτήθηκε και κάλεσε τους δικαστές να τολμήσουν. Οπως τόλμησε το δεύτερο δικαστήριο και είπε «αθώα», έτσι να τολμήσετε και σεις και να πείτε «ελεύθερη με όρους», κατέληξε.
Ας σημειωθεί, ότι και σ’ αυτή τη δίκη στήθηκε το ίδιο «αντιτρομοκρατικό» σκηνικό. Πάνοπλοι Ράμπο στον προθάλαμο της δικαστικής αίθουσας και ένας δίπλα στην Αθανασάκη (μαζί με μια μπατσίνα, όχι των ΕΚΑΜ αλλά ένοπλη κι αυτή).
Ηταν μια από κάθε άποψη σημαντική δικαστική απόφαση, όχι μόνο για την Αθανασάκη αλλά και για τους συγκατηγορούμενούς της Κ. Αγαπίου και Α. Κανά, που εξακολουθούν να παραμένουν φυλακισμένοι. Γιατί μπορεί η Αθανασάκη να είχε μια αθωωτική ψήφο και στο πρώτο δικαστήριο, όμως για όλους τους καταδικασθέντες στην υπόθεση ΕΛΑ (Τσιγαρίδα, Αγαπίου, Κανά, Αθανασάκη) ισχύει το ίδιο πράγμα. Καταδικάστηκαν από ένα δικαστήριο και αθωώθηκαν από ένα ομοιόβαθμο, σε μια δεύτερη δίκη με την ίδια ακριβώς -επί της ουσίας- κατηγορία: Συλλογική ευθύνη για όλες τις ενέργειες του ΕΛΑ. Το πρώτο δικαστήριο πειθήνια δέχτηκε τη «γραμμή» και καταδίκασε όλους τους κατηγορούμενους για ψυχική συνδρομή σε όλες τις ενέργειες του ΕΛΑ, ενώ το δεύτερο δικαστήριο δεν δέχτηκε την ψυχική συνδρομή για τον Τσιγαρίδα, που είχε αναλάβει την πολιτική ευθύνη της συμμετοχής του στον ΕΛΑ, ενώ για τους υπόλοιπους τρεις έκρινε ότι δεν αποδείχτηκε ότι υπήρξαν μέλη του ΕΛΑ. Εχουμε, δηλαδή, δυο αποφάσεις που η μια αναιρεί την άλλη. Βάσει ποιας νομικής λογικής, λοιπόν, μπορεί να παραμένουν φυλακισμένοι άνθρωποι που βάσιμα ελπίζουν ότι στο δικαστήριο του δεύτερου βαθμού θα αθωωθούν;